Σπυρίδων Μαρκεζίνης

Ο Σπύρος Μαρκεζίνης, Έλληνας παραδοσιοκράτης, νομικός, πολιτικός και ιστορικός συγγραφέας, που διατέλεσε βουλευτής, υπουργός Συντονισμού υπεύθυνος για τα Οικονομικά υπουργεία και Πρωθυπουργός της Ελλάδος, θέση στην οποία διορίστηκε από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στη φάση της πολιτικοποιήσεως της Επαναστάσεως της 21ης Απριλίου 1967, γεννήθηκε στις 9 Απριλίου 1909 και πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 2000 στην Αθήνα.

Σπυρίδων Μαρκεζίνης
Γέννηση: 9 Απριλίου 1909
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)
Σύζυγος: Ιουλιέτα Ξύδη-Μαρκεζίνη
Τέκνα: Φλώρα-Ελένη, Βασίλειος
Υπηκοότητα: Ελληνική, Αγγλική
Ασχολία: Νομικός, Ιστορικός, Πολιτικός
Θάνατος: 4 Ιανουαρίου 2000
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)
Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος - Πρωθυπουργός -
Έναρξη Θητείας : 8 Οκτωβρίου 1973
Λήξη θητείας : 24 Νοεμβρίου 1973
Προκάτοχος
Γεώργιος Παπαδόπουλος
Διάδοχος
Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος

Ήταν παντρεμένος με την Ιουλιέτα Ξύδη-Μαρκεζίνη και από το γάμο του απέκτησε δύο παιδιά, την Ελένη-Φλώρα, συγγραφέα, σύζυγο του διπλωμάτη Γεωργίου Χέλμη και τον ακαδημαϊκό και νομικό Βασίλειο Μαρκεζίνη.

Βιογραφία

Ο Μαρκεζίνης ήταν απόγονος εύπορης οικογένειας από τη Σαντορίνη. Ο συνονόματος προπάππος του Σπύρος Μαρκεζίνης, υπέγραψε το 1844 ως βουλευτής το Σύνταγμα που παραχώρησε ο βασιλιάς Όθωνας. Πατέρας του Σπυρίδωνα ήταν ο Βασίλειος Θωμά Μαρκεζίνης που είχε διατελέσει βουλευτής ενώ μητέρα του ήταν η Φλώρα Β. Καρρά-Μαρκεζίνη. Ο Σπύρος, που είχε τρεις αδελφές, την Μαρία, την Αμαρυλλίδα η οποία εργαζόταν στο βασιλικό φιλανθρωπικό ίδρυμα «Φανέλα του Στρατιώτη» μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και την Γαλάτεια, σπούδασε Νομικά στην Αθήνα και πήρε το πτυχίο του το 1929 με Άριστα και Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες το 1930, ενώ το 1931 διορίσθηκε δικηγόρος στην Αθήνα. Το 1936 ήταν ήδη νομικός σύμβουλος του βασιλιά Γεωργίου Β’ και από το 1938 του Χρύσανθου, τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών.

Πολιτική δράση

Το 1946 ο Μαρκεζίνης παραιτήθηκε από τις θέσεις του ως νομικός σύμβουλος και στις 31 Μαρτίου 1946 συνεργάστηκε με το «Λαϊκό κόμμα» στο πλαίσιο της «Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων» και εκλέχθηκε βουλευτής Κυκλάδων. Σε ένα απόρρητο «Σημείωμα επί της Δημοσίας Τάξεως» που απέστειλε στις 7 Ιουλίου 1946 στο βασιλιά Γεώργιο Β' ο τότε βουλευτής Χρήστος Ζαλοκώστας, τον ενημέρωνε για την απόφαση της κυβερνήσεως του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη για την ίδρυση, όπως ήταν η πρόταση του Μαρκεζίνη, ενός νέου «Μακεδονικού Κομιτάτου», το οποίο θα φρόντιζε να σωθεί η Βόρεια Ελλάδα. Σε σύσκεψη υπό τον υπουργό Μαυρομιχάλη, στην οποία συμμετείχαν ο Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, ο Μαρκεζίνης και ο Χρήστος Ζαλοκώστας, αποφασίστηκε η ίδρυση του Κομιτάτου και η διάθεση 100 εκατομμυρίων δραχμών, τα οποία θα κατανέμονταν 50.000.000 στον στρατηγό Κωνσταντίνο Βεντήρη για την Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία, 40.000.000 εις τον στρατηγό Γεωργούλη, για τη Δυτική Μακεδονία και Θεσσαλία και 10.000.000 εις τον στρατηγό Δημήτριο Γιατζή, για τη Στερεά Ελλάδα. Το Κομιτάτο απαρτίστηκε από τους στρατηγούς Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλο και Κωνσταντίνο Βεντήρη, τον Μαρκεζίνη, το βουλευτή Καβάλας Ν. Γρηγοριάδη, και τους διευθυντές των εφημερίδων Αχιλλέα Κύρου της «Εστίας», Καλαποθάκη του «Εμπρός» και Κωνσταντίνο Βοβολίνη της εφημερίδος «Ελληνικόν Αίμα». Ταυτόχρονα το Γενικό Επιτελείο Στρατού άρχισε την αποστολή όπλων, 600 στη Θεσσαλονίκη, 750 στη Δυτική Μακεδονία και 200 στη Στερεά Ελλάδα, τα οποία διανεμήθηκαν σε εθνικιστές πολίτες, με στόχο την αυτοπροστασία τους και την καταδίωξη ανταρτικών κομμουνιστικών ομάδων.

«Νέον Κόμμα»

Στις 10 Φεβρουαρίου 1947, ο Μαρκεζίνης ίδρυσε το «Νέον Κόμμα», όπου τον ακολούθησαν άλλοι 17 συνάδελφοί του, όλοι βουλευτές της «Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων», οι Σπύρος Θεοτόκης, υπουργός του Κωνσταντίνου Καραμανλή και συναρχηγός του κόμματος «Εθνική Παράταξις» την περίοδο 1977-1981, Χαρίλαος Αλετράς, Ελευθέριος Γονής, Νικόλαος Γρηγοριάδης, Ευθύμιος Δεδούσης, Εμμανουήλ Διακογιάννης, Χρήστος Ζαλοκώστας, Ιωάννης Ζολώτας, Ηρακλής Ζουμπουλάκης, Χρήστος Θηβαίος, Αντώνιος Κακαράς, Ιωάννης Λάμπρου, Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, Θάνος Καψάλης, Παυσανίας Λυκουρέζος, πατέρας του δικηγόρου Αλέξανδρου Λυκουρέζου και Ανδρέας Στράτος.

Στήριξε την κυβέρνηση Θεμιστοκλή Σοφούλη του Κόμματος Φιλελευθέρων στην οποία έγινε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου από τις 20 Ιανουαρίου μέχρι τις 14 Απριλίου 1949. Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 πήρε μέρος για πρώτη φορά με το «Νέον Κόμμα» και περιορίστηκε σε ποσοστό 2,5% ενώ εξέλεξε ένα βουλευτή, τον Ανδρέα Στράτο, γιο του εκτελεσθέντος μετά τη δίκη των έξι πρώην πρωθυπουργού Νικολάου Στράτου, στην Αιτωλοακαρνανία. Υποστήριξε τότε ότι το κόμμα του έπεσε «θύμα της ψυχολογίας της χαμένης ψήφου αλλά και της τύχης η οποία δεν του επέτρεψε να εξασφαλίσει την εκλογική βάση».

«Ελληνικός Συναγερμός»

Στο σπίτι του Μαρκεζίνη, στην οδό Λυκαβηττού 5 & Σόλωνος, ιδρύθηκε ο «Ελληνικός Συναγερμός» με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπάγο και στελέχη εκτός από τον ίδιο, τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, τον Στέφανο Στεφανόπουλο και τον δικαστικό και υπηρεσιακό υπουργό μετά τις εκλογές του 1946, Παναγιώτη Πουλίτσα. Στις εκλογές της 19ης Νοεμβρίου 1952 έγινε υπουργός Συντονισμού και στη διάρκεια της θητείας του έκανε:

• τον τελικό διακανονισμό όλων των προπολεμικών χρεών Ελλάδος και
• την υποτίμηση της δραχμής καταργώντας τα πληθωριστικά μηδενικά στα νομίσματα, για την οποία έγραψε:

Αναγγελία υποτιμήσεως

«Την αναπροσαρμογή την ανήγγειλα ο ίδιος διά του Ραδιοφώνου από το σπίτι μου, το βράδυ της 9ης Απριλίου 1953. Μέχρι το πρωί της ημέρας εκείνης, ουδείς πλην του Παπάγου εγνώριζε το παραμικρό... Κατά την αναγγελίαν της αναπροσαρμογής εκείνης, εχρησιμοποιήθη τόνος πανηγυρικός, ενώ στην πραγματικότητα το νόμισμα έχανε αξία. Έκρινα ότι δεν υπήρχε λόγος να μελαγχολήσει η κοινή γνώμη, αντιθέτως έπρεπε να δει με αισιοδοξία το μέλλον. Την επομένη εζήτησε να με δει ο βασιλεύς. Διεμαρτυρήθη, διότι δεν τον είχα ενημερώσει προηγουμένως επί ενός τόσο σημαντικού οικονομικού μέτρου. Πράγματι είχα αποφύγει να το πράξω, διότι δεν εμπιστευόμουν το ανακτορικό περιβάλλον. “Μεγαλειότατε, το δικό μου καθήκον ήταν να ενημερώσω εγκαίρως τον πρωθυπουργό. Αυτό και έπραξα. Τα παράπονά σας, συνεπώς, θα έπρεπε να τα απευθύνετε σε εκείνον”, απάντησα. Ο Παπάγος στον οποίο μετέφερα τον διάλογο, έδειξε ευχαριστημένος από την απάντηση. Ο βασιλεύς όμως απέφυγε να τον καλέσει».

Παράλληλα κέρδισε τη μάχη κατά του πληθωρισμού με μέσο πληθωρισμό στην περίοδο από το 1956 έως το 1963 μόλις 1,7%, αφού προχώρησε στην απελευθέρωση των εισαγωγών, καθώς μέχρι τότε οι εισαγωγές πραγματοποιούντο με άδειες για ορισμένη ποσότητα. Όμως λίγο αργότερα ήρθε σε ρήξη με τον Αλέξανδρο Παπάγο, με αφορμή την πολιτική του στο Κυπριακό και στις 3 Απριλίου 1954 αποχώρησε από την κυβέρνηση.

Κόμμα Προοδευτικών

Την 3η Φεβρουαρίου 1955 δημιούργησε το «Κόμμα Προοδευτικών» με στόχο «να προσφέρει εις τον μοχθούντα λαό μας, λύσιν εξασφαλίζουσα ομαλήν διαδοχήν, δημοκρατικήν εξέλιξιν και πρόοδον», όπου τον ακολούθησαν οι υπουργοί Παυσανίας Λυκουρέζος, Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, Θάνος Καψάλης, Παναγιώτης Σιφναίος, Αλέξανδρος Καραθεόδωρος και Γεώργιος Ρωμανός με 24 ακόμη βουλευτές, oi Γεράσιμος Βασιλάτος, Κωνσταντίνος Βοβολίνης, Αλέξανδρος-Κωνσταντίνος Βούλτζος, Κωνσταντίνος Δανιηλίδης,Χρήστος Ζαλοκώστας, Θεόδωρος Λέκας, Θεόδωρος Μανωλόπουλος, Κωνσταντίνος Μπακόλας, Κωνσταντίνος Μπαρούνος, Ευστράτιος Νουλέλης, Εμμανουήλ Οικονόμου-Κωλέττης, Νικόλαος Πανταζής, Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, Νικόλαος Πετρίδης, Δημήτριος Πλαγιάννης, Θεόδωρος Σαράντης, Ελένη Σκούρα (η πρώτη γυναίκα βουλευτής), Παναγιώτης Σταθόπουλος, Παύλος Τσακιρίδης, Δημήτρης Τσαούσης, Αντώνης Φωστηρίδης ο γνωστός εθνικιστής αγωνιστής Τσαούς Αντόν και Χασάν Χατίπογλου, δύναμη που κατέστησε το κόμμα αξιωματική αντιπολίτευση.

Στις εκλογές του 1956 με ποσοστό 2,22% έμεινε εκτός Βουλής, όμως απέκτησε κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο το βουλευτή της ΕΡΕ Πέτρο Μόντζαλα. Στράφηκε από τότε σφοδρά εναντίον του Κωνσταντίνου Καραμανλή και στις 10 Φεβρουαρίου 1957 είπε «Θα χρειαστεί να δημιουργήσωμεν μιαν Ικαρίαν και διά τα παράσιτα της Δεξιάς». Μαζί του συμπαρατάχθηκε και ο λογοτέχνης Δημήτριος Ροδόπουλος, γνωστός ως Μίτια Καραγάτσης, του οποίου ο αδελφός Κωνσταντίνος Ροδόπουλος, ήταν στέλεχος της ΕΡΕ και πρόεδρος της Βουλής. Από τα στελέχη της νεολαίας του αναδείχθηκαν έξι βουλευτές της μεταπολίτευσης πέντε με το κόμμα «Νέα Δημοκρατία», οι Κωνσταντίνος Ευμοιρίδης, Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, Γεώργιος Παναγιωτόπουλος, Ιπποκράτης Σαββούρας και Δημήτρης Χλωρός και ο Φοίβος Κούτσικας με το ΠΑΣΟΚ.

Στις εκλογές του 1958, επιχείρησε συνεργασία με την Ε.Δ.Α., όμως δεν προχώρησε στην υλοποίηση της αποφάσεως του λέγοντας «αν εγώ εξασφάλιζα την πλειοψηφία, θα ξεσήκωνα λαϊκούς χειμάρρους από την Κοκκινιά και την Καισαριανή προς τα Ανάκτορα για να πάρω την εντολή. Είναι καιρός όμως για τέτοιο ξεσηκωμό; Δεν είναι...». Συνεργάστηκε τελικά με τον Σάββα Παπαπολίτη της ΕΠΕΚ, τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή του ΚΑΕ και τον Στέλιο Αλαμανή του ΔΚΕΛ, και έλαβαν ποσοστό 10,62%, εκλέχθηκε ο ίδιος και με τον Ευάγγελο Σαββόπουλο της ΕΡΕ και τον Διονύσιο Λεονάρδο από την ΕΔΑ, συγκρότησε τριμελή Κοινοβουλευτική Ομάδα. Στις εκλογές του 1961 συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Παπανδρέου και την Ένωση Κέντρου και μαζί του εκλέχθηκαν 14 ακόμη βουλευτές, μεταξύ τους και ο Νικόλαος Αλαβάνος, πατέρας του τέως προέδρου του Συνασπισμού Αλέκου Αλαβάνου, ενώ στις εκλογές του 1963, με ποσοστό 3,73% εξέλεξε δύο βουλευτές, τον Ευάγγελο Ανερούση στις Κυκλάδες και τον Χασάν Χατίπογλου στη Ροδόπη. Ο ίδιος δεν εκλέχθηκε και σχολιάζοντας το γεγονός είπε «Τι να κάνουμε; Μας προτίμησαν μόνο οι...καθολικοί και οι...μουσουλμάνοι!». Στις εκλογές του 1964, συνεργάστηκε με την Ε.Ρ.Ε. αφού από την ηγεσία της τελευταίας είχε αποχωρήσει ο Καραμανλής, και εκλέχθηκαν οι Μαρκεζίνης και οι Χασάν Χατίπογλου, Ανερούσης, Στειρόπουλος, Καραθόδωρος, Χρήστος Πιμπλής, Γεώργιος Γραφάκος και Τριαντάφυλλος Μιχαηλίδης. Στις εκλογές της 28ης Μαΐου 1967, είχε ανακοινώσει ότι δεν θα πάρει μέρος, καθώς από την 1η Φεβρουαρίου, στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», είχε πει «Εκλογές δεν θα γίνουν. Φοβούμαι τον άγνωστο συνταγματάρχη».

Πολλά χρόνια αργότερα, ο Σπύρος Μαρκεζίνης απεκάλυψε ότι διαφώνησε διότι ήθελε να αναλάβει το Υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου να χειρισθεί το Κυπριακό, όμως αν παρέμενε στο κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός», θα ήταν ο επόμενος πρωθυπουργός. Η Ελένη Βλάχου, τότε εκδότρια της εφημερίδας «Η Καθημερινή» έγραφε αρκετά χρόνια αργότερα, «...Εάν εκείνη την ημέρα είχα απαγάγει τον Μαρκεζίνη και τον είχα κλείσει σε ένα υπόγειο και τον είχα εμποδίσει να παραιτηθεί, αν δεν τον είχα αφήσει να σκάψει μόνος τον λάκκο του, θα είχε επανέλθει στην πολιτική, και δεν θα είχε αφήσει την πόρτα ανοικτή για να περάσει ο Καραμανλής και να τον σβήσει από τον πολιτικό χάρτη...» .

Πρωθυπουργός

Ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 8 Οκτωβρίου και η θητεία του είχε αρχίσει καλές προοπτικές, αφού τη «φιλελευθεροποίηση» είχαν δει με θετικό μάτι δυνάμεις της Ανανεωτικής Αριστεράς, όπως η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. Εσωτερικού και η Ε.Δ.Α. του Ηλία Ηλιού, αλλά σκιάστηκε από τη εξέγερση του Πολυτεχνείου. Εξέπεσε στις 25 Νοεμβρίου 1973, όταν ο Δημήτριος Ιωαννίδης ανέτρεψε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και όρισε τον Φαίδωνα Γκιζίκη ως νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο ως πρωθυπουργό. Πολιτικά πρόσωπα της συντηρητικής παρατάξεως όπως ο Γεώργιος Ράλλης, με άρθρα του στην εφημερίδα «Βραδυνή» τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής στις εκλογές εφόσον παρέχονταν επαρκείς εγγυήσεις για το αδιάβλητο τους. Στην κυβέρνηση του συμπεριέλαβε τον Νικόλαο Μομφεράτο και τον Λάμπρο Ευταξία, ως συνδέσμους με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Η πρωθυπουργία του συνέπεσε με το ξέσπασμα του πολέμου του Γιομ Κιπούρ, που αρκετές πηγές θεωρούν ως την πραγματική αιτία της ανατροπής του καθώς λέγεται ότι αρνήθηκε να διευκολύνει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς το αμυνόμενο Ισραήλ.

Η ανατροπή του

Σε δημοσίευμα της Αθηναϊκής εφημερίδας «Real News» το 2012, αναφέρεται ότι την παραμονή του κινήματος Ιωαννίδη, ο Νικόλαος Μακαρέζος συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Σπύρο Μαρκεζίνη στον οποίο είπε «Το καθήκον μου επιβάλλει να πω τη σκληρή αλήθεια. Μόνος τρόπος εξόδου από το αδιέξοδο είναι άρση του στρατιωτικού νόμου, παραίτηση του Παπαδόπουλου, ανάληψη της προεδρίας από τον αντιπρόεδρο Αγγελή και εκλογές». Πρόσθεσε ότι από δημοσκόπηση που έκανε στην Αθήνα, διαπίστωσε πως το 93% εκφραζόταν κατά του Παπαδόπουλου, το 7% ήταν αδιάφορο, ενώ στους στρατιωτικούς διαπιστώθηκε άρνηση εκδηλώσεως γνώμης. Με τον Μαρκεζίνη συναντήθηκε και ο καθηγητής Ιωάννης Γεωργάκης, που τον προειδοποίησε ότι «θα σας ανατρέψει ο Ιωαννίδης» και τον προέτρεψε να ενημερώσει τον Παπαδόπουλο. Και ο Στυλιανός Παττακός όμως είδε τον Μαρκεζίνη και τον πίεσε να επισπεύσει τις εκλογές. Πήγε μάλιστα και είδε και τον Παπαδόπουλο στον οποίο είπε «Γιώργο, πρόσεχε τον Μίμη. Κάτι ετοιμάζει!», όμως ο Παπαδόπουλος του επισήμανε ότι «Ο Μίμης είναι πιστός φίλος. Αρσακειάδα!» και ο Παττακός του απάντησε «Μου το είπες και πέρυσι, αλλά… πρόσεχε… Άκουσε με! Θυμήσου την Αρσακειάδα που ο φίλος μας την έπιασε σε ξένη αγκαλιά…».

Το βράδυ της ίδιας μέρας ο Μαρκεζίνης επισκέφτηκε τον Παπαδόπουλο στο Λαγονήσι και του έθεσε το θέμα άρσεως του στρατιωτικού νόμου και ορισμού ημέρας διεξαγωγής των εκλογών. Ο Παπαδόπουλος θεωρούσε ως πρόσφορη ημερομηνία την 10η Μαρτίου 1974, ενώ ο Μαρκεζίνης επέμενε για τη 10 Φεβρουαρίου 1974 και παρόντος του στρατηγού Αγγελή μετέφερε στον Παπαδόπουλο και άλλες πληροφορίες, αλλά από τη σιγή του αποκόμισε την άποψη ότι τα γνώριζε. Ο Παπαδόπουλος στράφηκε στον Αγγελή λέγοντας, «Νομίζω ότι πρέπει να είπωμεν εις τον Ιωαννίδην να παρουσιασθεί εις τον πρωθυπουργόν ώστε να μορφώσει ο ίδιος γνώμην, αν πρόκειται περί ανθρώπου ικανού να διαπράξει όσα διαδίδουν». Φεύγοντας ο Μαρκεζίνης είπε στον Παπαδόπουλο, «Περιμένω απάντησιν ημερομηνίας των εκλογών» και ο Παπαδόπουλος απάντησε, «Α, ναι, έχετε δίκαιον…».

Μεταπολίτευση

Το 1979 προχώρησε στην ανασύσταση του κόμματος του και στις στις εθνικές εκλογές του 1981 έλαβε 1,69% και δεν εξέλεξε βουλευτή, και στις ευρωεκλογές που διεξήχθησαν ταυτόχρονα πήρε 1,95% και ανέδειξε ευρωβουλευτή τον Απόστολο Παπαγεωργίου. Η τελευταία εκλογική του κάθοδος ήταν στις ευρωεκλογές του 1984, όταν συγκέντρωσε 0,17%.

Το τέλος του

Στην τελετή της κηδείας και της ταφής του στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, έστειλαν στεφάνια ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο Μιλτιάδης Εβερτ, ενώ παρόντες ήταν ο εκ των πρωταιτίων της 21ης Απριλίου, Στυλιανός Παττακός και ο Σπύρος Ζουρνατζής υπουργός Τύπου στην κυβέρνησή του, καθώς και οι Παναγιώτης Αγγελόπουλος, ο οποίος δήλωνε αχώριστος φίλος του εκλιπόντος και ο γιος του στενού του συνεργάτη, Αλέξανδρος Λυκουρέζος.

Μνήμη Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη

Οι εφημερίδες «Ακρόπολις» και «Καθημερινή» τον χαρακτήρισαν ως τον «..τελευταίο ευπατρίδη», οι αρθρογράφοι των εφημερίδων «Βήμα», «Εξουσία» και «Έθνος» ως «..αμφιλεγόμενη προσωπικότητα», ο «Ελεύθερος Τύπος» χαρακτήρισε την θητεία του ως πρωθυπουργού «..μικρή λεπτομέρεια» και η «Απογευματινή» ως «..λανθασμένη πρωτοβουλία», ενώ η εφημερίδα «Αυγή» τον χαρακτήρισε «..αντιφατική» προσωπικότητα και σχεδόν αποδέχθηκε ότι τον ανέτρεψαν οι Αμερικανοί.

Εργογραφία

Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης έγραψε και δημοσίευσε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα έργα:

• «Το διαζύγιο»
• «Ο βασιλεύς εις το Ιδιωτικόν Δίκαιον»
• «Ο βασιλεύς ως Διεθνής Παραστάτης»
• «Από του πολέμου εις την ειρήνην»
• «Η κρίσις του τρίτου μ.Χ. αιώνος και τα εξ αυτής συμπεράσματα»
• «Αναμνήσεις 1972-74» το 1979,
• «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος 1936-1975» [3 Τόμοι].

Κρίσεις

«Στιγμιαίο αδίκημα»

Με απόφαση του ο Άρειος Πάγος αποφάνθηκε ότι η 21η Απριλίου υπήρξε «στιγμιαίο» έγκλημα, απαλλάσσοντας έτσι από κάθε ευθύνη τους πολιτικούς συνεργάτες της. Παράλληλα οι καταθέσεις ως μαρτύρων του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και του Γεωργίου Μαύρου βοήθησαν στην απαλλαγή του από τις ποινικές ευθύνες για την υπόθεση του Πολυτεχνείου. Κατά το βούλευμα «Ο μάρτυς Γεώργιος Μαύρος, βουλευτής και τέως υπουργός καταθέτει ότι είναι βέβαιος ότι ο Μαρκεζίνης επληροφορήθη την κήρυξιν του στρατιωτικού νόμου από το ραδιόφωνο. Περαιτέρω ο μάρτυς ούτος προσθέτει ότι «η πεποίθησίς μου είναι ότι όχι μόνον δεν διέταξεν ο Μαρκεζίνης την εισβολήν των τανκς, αλλά και ότι θα την προελάμβανεν, εάν μπορούσε» ενώ όπως σημειώνεται «ο μάρτυς Παναγιώτης Κανελλόπουλος, πρώην πρωθυπουργός, λέγει ότι ο Μαρκεζίνης ουδέν εγνώριζε και επληροφορήθη τα γεγονότα περίπου όπως ημείς οι άλλοι.».

Στις «Αναμνήσεις» του ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης γράφει για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και το αντικίνημα του Δημητρίου Ιωαννίδη:

«Οι επιθυμούντες την ανατροπήν μου δεν θα ήσαν σε θέσιν να το πράξουν αν είχε πραγματοποιηθεί η Συνέντευξις Τύπου. Και την μεν πρώτην φοράν την εματαίωσαν διά των εκτρόπων τα οποία οδήγησαν εις τον στρατιωτικόν νόμον. Την δε δευτέραν, όταν είδαν ότι ήμουν αποφασισμένος να προχωρήσω, διά της ανατροπής μου....».

Σε άλλο σημείο του έργου του σημειώνει:

«Φρονώ πράγματι ότι η εις το Πολυτεχνείον εκτράχυνσις εις τούτο απεσκόπει, να προλάβει την Συνένετευξιν Τύπου.» .

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Σπύρος Μαρκεζίνης Ένωση Φιλελεύθερων Ιστορικών]
• [Η Siemens, ο Μαρκεζίνης και τα λαδώματα Εφημερίδα «Το Βήμα»]
• [Αναχώρηση Σπύρου Μαρκεζίνη για Γερμανία Ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org