Απόστολος Αλεξανδρής

Ο Απόστολος Αλεξανδρής Έλληνας εθνικιστής, θερμός υποστηρικτής της Ελληνικής μοναρχίας, νομικός και πολιτικός ο οποίος εκλέχθηκε βουλευτής Καρδίτσας και υπήρξε μέλος, στη Βουλή, της γνωστής ως «ομάδα των Ιαπώνων» μαζί με τον Δημήτριο Γούναρη, ενώ διατέλεσε υπουργός αλλά και διπλωμάτης που υπηρέτησε ως πρεσβευτής της Ελλάδος σε διάφορες Ευρωπαϊκές πόλεις, πρωταγωνιστής της ιδρύσεως των Ταγμάτων Ασφαλείας στη Θεσσαλία, γεννήθηκε το 1875 ή το 1878, ή σύμφωνα με άλλη πηγή το 1879, στην Λαμία και πέθανε στις 12 Απριλίου 1961 στην Αθήνα. Η κηδεία του έγινε στις 13 Απριλίου.

Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 1879
Τόπος: Λαμία, Φθιώτιδα (Ελλάδα)
Σύζυγος:
Τέκνα:
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Νομικός, Πολιτικός Διπλωμάτης
Θάνατος: 12 Απριλίου
Τόπος: Αθήνα (Ελλάδα)

Βιογραφία

Η οικογένεια Αλεξανδρή με απώτερη καταγωγή από την περιοχή των Αγράφων ήταν οικογένεια προυχόντων της περιοχής στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αλλά και κάποια από τα μέλη της, πρωταγωνιστές των μετέπειτα επαναστάσεων στην ευρύτερη περιοχή. Η οικογένεια εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο του Ελληνικού Έθνους από το 1804 όταν ο παππούς του Αποστόλη, ο Αθανάσιος Αλεξανδρής, παντρεύτηκε στο ορεινό Λιάσκοβο, το σημερινό χωριό Πετρωτό του Δήμου Αργιθέας στο νομό Καρδίτσας, την Αναστασία (Τασσώ) Μπότσαρη, κόρη του εθνικού αγωνιστή Νότη Μπότσαρη από το Σούλι. Ενδεικτικό ιστορικό γεγονός της δυναμικής της οικογένειας Αλεξανδρή είναι πως ο πρώτος Δήμαρχος της Αργιθέας ήταν μέλος της.

Οι γονείς του Απόστολου, οι οικογένεια Αλεξανδρή και η οικογένεια Κουκορίκου, εγκατέλειψαν και εγκαταστάθηκαν ως πρόσφυγες στη Λαμία προερχόμενοι από την, τότε υπό Τουρκική κατοχή, Θεσσαλία, στη διάρκεια της Αγραφιώτικης επαναστάσεως του 1866, στην οποία υπήρξε πρωταγωνιστής ο Γιωργάκης Αθαν. Αλεξανδρής . Πατέρας του Απόστολου, που είχε έναν ακόμη αδελφό τον Περικλή Αλεξανδρή, Εισαγγελέα Εφετών και μετέπειτα βουλευτή, γερουσιαστή και Αντιπρόεδρο της Γερουσίας , ήταν ο δικηγόρος, έφορος στην κωμόπολη της Αγυιάς, Γιωργάκης Αθαν. Αλεξανδρής , ο οποίος το 1881 επανεγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην Καρδίτσα. Μητέρα του Αποστόλη ήταν η Αγγελική , το γένος Γεωργίου Κουκορίκου, με καταγωγή από το χωριό Ζωγλόπι του νομού Καρδίτσας.

Ενασχόληση με τα κοινά

Ο Απόστολος Αλεξανδρής, που έμεινε ορφανός από τον πατέρα του σε ηλικία δέκα ετών όμως είχε την αμέριστη στήριξη των αδελφών της μητέρας του, παρακολούθησε τα μαθήματα των βασικών σπουδών και μετά την αποφοίτηση του από το Γυμνάσιο, εισήχθη και φοίτησε στην Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου αποφοίτησε με βαθμό Άριστα και στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Γαλλία, τη Γερμανία και την Αγγλία.

Ασχολήθηκε με τα κοινά από νεότατη ηλικία και στις εκλογές του 1905 εξελέγη ανεξάρτητος βουλευτής Καρδίτσας. Μετά την εκλογή του εντάχθηκε, στις 3 Μαρτίου του 1906, στην «Ομάδα των Ιαπώνων» όπως ονομάστηκε, τον Οκτώβριο του 1906, από τον δημοσιογράφο Βλάση Γαβριηλίδη. Η ομάδα, που σχηματίστηκε εντός του Κοινοβουλίου, είχε ως αρχηγό το Στέφανο Δραγούμη και μέλη της τους Απόστολο Αλεξανδρή, Εμμανουήλ Ρέπουλη από το Κρανίδι Αργολίδος, Χαράλαμπο Βοζίκη από την Κυνουρία, Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη βουλευτή Κυκλάδων και Ανδρέα Παναγωγιωτόπουλο από το Αίγιο, όμως καθοδηγητής και ψυχή της ήταν ο Γούναρης.

Κόμμα Φιλελευθέρων

Μετά την επικράτηση της επαναστάσεως στου Γουδή ο Αλεξανδρής υποστήριξε τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Το 1910 ο Αλεξανδρής συμμετείχε ως ιδρυτικό μέλος του δημοτικιστικού σωματείου «Εκπαιδευτικός Όμιλος» και υπήρξε απολύτως σύμφωνος με την εκσυγχρονιστική ομάδα των δημοτικιστών. Προσχώρησε στο Κόμμα Φιλελευθέρων από την ίδρυσή του και εξελέγη βουλευτής Τρικάλων στις εκλογικές αναμετρήσεις του Αυγούστου και του Νοεμβρίου του 1910. Στην κυβέρνηση που σχηματίστηκε διορίστηκε, από τις 19 Οκτωβρίου 1910 ως τις 13 Ιουνίου 1912, υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως . Τον Μάρτιο του 1911, σε μια προσπάθεια μεταρρυθμίσεως του εκπαιδευτικού συστήματος κατέθεσε στη Βουλή δεκαέξι νομοσχέδια, από τα οποία πέντε έγιναν νόμοι του κράτους. Τα νομοσχέδια αυτά αφορούσαν το Πανεπιστήμιο, τα διδακτικά βιβλία, το κτιριακό πρόβλημα των σχολείων και την ίδρυση Κεντρικού Εποπτικού Συμβουλίου για την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Πρόκειται για μία σειρά νομοσχεδίων που περιλαμβάνουν διατάξεις για θέματα περί:

• «διδακτικών βιβλίων»,
• «ιδρύσεως Παρθεναγωγείων και ανωτέρων Παρθεναγωγείων»,
• «αναγνωρίσεως ως Διδασκαλείου Θηλέων του υπό της εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας συντηρημένου διδασκαλείου Θηλέων Αθηνών»,
• «ιδρύσεως γενικής τεχνικής Σχολής εν Αθήναις»,
• «προπαρασκευαστικών Σχολών»,
• «ιδρύσεως προτύπων Μοναστηριακών αγροκηπίων»,
• «τροποποιήσεως και συμπληρώσεως της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας εκπαιδεύσεως»,
• «μεταρρυθμίσεως και συμπληρώσεως του νόμου ΓΨΙΗ΄ της 8ης Απριλίου 1910»
• «παιδαγωγικής μορφώσεως και δοκιμασίας των λειτουργών της Μέσης Εκπαιδεύσεως»,
• «θερινών ασκήσεων των δημοδιδασκάλων»,
• «τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των νόμων Γ/A΄ του 1905 και ΓΨΑΒ΄ του 1910
• «συστάσεως Εποπτικού Συμβουλίου της Μέσης Εκπαιδεύσεως»,
• «οργανώσεως της Μέσης Εκπαιδεύσεως» και
• «Ιεροδιδασκαλείων».

Στη θέση του υπουργού τον διαδέχθηκε ο Ιωάννης Τσιριμώκος. Ο Αλεξανδρής επανεξελέγη βουλευτής Τρικάλων στις εκλογές του 1912 και στις εκλογές του 1915, στην ίδια εκλογική περιφέρεια. Συμμετείχε στο Κίνημα της Εθνικής Άμυνας και μετά την επικράτηση του ταξίδεψε στη Ρώμη ως εκπρόσωπος της Κυβερνήσεως που σχημάτισε ο Βενιζέλος, όμως δεν κατάφερε να γίνει δεκτός σε ακρόαση από την Ιταλική Κυβέρνηση. Στις 27 Ιουλίου 1917 παραιτήθηκε από τα βουλευτικά του καθήκοντα προκειμένου να καταλάβει τη θέση του πρεσβευτή της Ελλάδος αρχικά στη Βέρνη και το επόμενο έτος στο Βερολίνο, όπου παρέμεινε έως το 1920. Ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών, από τις 28 Νοεμβρίου 1922 ως τις 5 Νοεμβρίου 1923, στην «επαναστατική» κυβέρνηση του Στυλιανού Γονατά και με την ιδιότητα του ήταν εκπρόσωπος της Ελλάδας στη δεύτερη φάση του, που διήρκησε από τις 23 Απριλίου έως τις 24 Ιουλίου του 1923, στις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, όπου αντιμετώπισε με επιτυχία τις αξιώσεις του Κεμάλ μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Το 1924, διορίστηκε πρεσβευτής στο Παρίσι, όπου και παρέμεινε έως το 1928. Στις εκλογές του 1928 επανεξελέγη βουλευτής Καρδίτσης, πάντα με το Κόμμα Φιλελευθέρων και ανέλαβε υπουργός Γεωργίας, από τις 22 Δεκεμβρίου 1930 ως τις 26 Μαΐου 1932, στην κυβέρνηση του Βενιζέλου. Στις εκλογές του ίδιου χρόνου επανεξελέγη βουλευτής Τρικάλων.

Περίοδος Κατοχής / Συμμοριοπόλεμος

Την περίοδο της Κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, συγκεκριμένα το 1942, ο Αλεξανδρής ίδρυσε το αγροτικών κατευθύνσεων «Μεταρρυθμιστικό Κόμμα». Το τελευταίο έτος πριν την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων από την Ελλάδα συνέβαλε καθοριστικά στην δημιουργία και στη στελέχωση των Ταγμάτων Ασφαλείας, [Ε.Α.Σ.Α.Δ., Eθνικός Αγροτικός Σύνδεσμος Αντικομμουνιστικής Δράσεως], προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος για την επικράτηση των κομμουνιστικών συμμοριών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στη Θεσσαλία . Συγκεκριμένα ο Αλεξανδρής βοήθησε με τις επαφές που διέθετε ώστε να στρατολογηθούν, στην πόλη του Βόλου, περίπου πενήντα άνδρες υπό τον Σταμάτη Σταθεράκο τα οποία διέθεταν εμπειρίες αντιμετωπίσεως των κομμουνιστών από το ΕΔΕΣ ή τη Γενική Ασφάλεια. Μεταπολεμικά δέχθηκε σωρεία συκοφαντικών επιθέσεων, από συγγραφείς προσκείμενους ή ενταγμένους στην κομμουνιστική ιδεολογία για την συμμετοχή του στην ίδρυση και τη δράση του ΕΑΣΑΔ.

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος, επικεφαλής του Μεταρρυθμιστικού Κόμματος συμμετείχε στις εκλογές του Μαρτίου 1946, όταν συνεργάστηκε με τον συνασπισμό κομμάτων «Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων» και εξελέγη βουλευτής Τρικάλων. Διετέλεσε υπουργός Εθνικής Οικονομίας, από τις 4 Απριλίου 1946 έως τις 18 του ίδιου μήνα στην κυβέρνηση του Παναγιώτη Πουλίτσα αλλά και στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη, από τις 18 Απριλίου 1946 έως τις 4 Νοεμβρίου του ίδιου έτους . Στη συνέχεια του ανατέθηκαν καθήκοντα υπουργού άνευ Χαρτοφυλακίου, από τις 4 Νοεμβρίου του 1946 έως τις 24 Ιανουαρίου του 1947 στην ίδια κυβέρνηση . Ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Εσωτερικών, από τις 24 Ιανουαρίου 1947 έως τις 27 του ίδιου μήνα και κατόπιν υπουργού Δικαιοσύνης, από τις 27 Ιανουαρίου 1947 έως τις 29 Αυγούστου του ίδιου έτους στην επτακομματική κυβέρνηση του Δημήτριου Μάξιμου , η οποία υλοποίησε την ιδέα για την ίδρυση στρατοπέδου αποκλειστικά για τους πολιτικά ύποπτους οπλίτες κι εφέδρους στη Γυάρο.

Πολιτικά αξιώματα

Ο Αλεξανδρής εκλέχθηκε οκτώ φορές βουλευτής και διατέλεσε Υπουργός σε έξι κυβερνητικά σχήματα. Αναλυτικά εκλέχθηκε βουλευτής τις χρονικές περιόδους:

α. α.	Διάρκεια θητείας	Περιφέρεια	Πολιτικός φορέας	Περίοδος / Σύνοδος	Εθνοσυνέλευση
1	26 Μαρτίου 1906 - 25 Μαρτίου 1910	Καρδίτσης	Ανεξάρτητος	ΙΗ'	-
2	8 Αυγούστου 1910 - 12 Οκτωβρίου 1910	Τρικάλων	Κόμμα Φιλελευθέρων	Α, Β, Γ, Δ	Α' Αναθεωρητική
3	28 Νοεμβρίου 1910 - 20 Δεκεμβρίου 1911	Τρικάλων	Κόμμα Φιλελευθέρων	-	Β' Αναθεωρητική
4	11 Μαρτίου 1912 -18 Απριλίου 1915	Τρικάλων	Κόμμα Φιλελευθέρων	ΙΘ'	-
5	31 Μαΐου 1915 - 29 Οκτωβρίου 1915 12 Ιουλίου 1917 - 10 Σεπτεμβρίου 1920 (*)	Τρικάλων	Κόμμα Φιλελευθέρων	Κ'	-
6	19 Αυγούστου 1928 - 18 Αυγούστου 1932	Καρδίτσης	Κόμμα Φιλελευθέρων	Β'	Δ' Εθνοσυνέλευση
7	25 Σεπτεμβρίου 1932 - 24 Ιανουαρίου 1933	Τρικάλων	Κόμμα Φιλελευθέρων	Γ'	Δ' Εθνοσυνέλευση
8	31 Μαρτίου 1946 - 8 Ιανουαρίου 1950	Τρικάλων	Μεταρρυθμιστικό Κόμμα («Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων»)	-	Δ' Αναθεωρητική Βουλή

(*) (Στο διάστημα από τις 12 Ιουλίου 1917 έως τις 10 Σεπτεμβρίου 1920, υπήρξε αναβίωση της Κ' Περιόδου. Ο Αλεξανδρής παραιτήθηκε στις 27 Ιουλίου 1917.)

Ιδιωτεία

Το 1950, μετά τη λήξη της συνόδου της Βουλής, ο Αλεξανδρής αποχώρησε από την ενεργό πολιτική ζωή του τόπου. Ανιψιός του ήταν ο Σόλων Αλεξανδρής, Γενικός Γραμματέας του δήθεν Υπουργικού Συμβουλίου της Κυβερνήσεως των συμμοριτών Π.Ε.Ε.Α. ή του βουνού, όπως αποκαλείται από την κομμουνιστική αριστερά, μετέπειτα Δήμαρχος Ζωγράφου. Όπως προκύπτει από το αρχείο του Στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα, ο Αλεξανδρής διατηρούσε φιλικές σχέσεις μαζί του και μεταξύ τους υπήρχε συχνή προσωπική αλλά και επικοινωνία μέσω αλληλογραφίας. Μετά την αποχώρηση του από το πολιτικό προσκήνιο ο Αλεξανδρής δεν αποστασιοποιήθηκε από τα πολιτικά δρώμενα και όταν σχηματίστηκε ο Eλληνικός Συναγερμός υπό τον Αλέξανδρο Παπάγο, τάχθηκε υπέρ του Στρατάρχου και αγωνίσθηκε για την επικράτησή του. Τον Απρίλιο του 1961 ο Αλεξανδρής ήταν ο τελευταίος εν ζωή πολιτικός που συμμετείχε στην πρώτη κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Συγγραφικό έργο

Ο Αποστόλης Αλεξανδρής έγραψε και δημοσίευσε το έργο:

• «Πολιτικαί αναμνήσεις», τύποις: «Δ. Φραγγούλη-Κ. Βαρζάνη», Πάτρα, 1947.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Αλεξανδρής Απόστολος Βιογραφικό Λεξικό Ελλήνων Βουλευτών, greek-parliament-members]
• [Σύνδεσμος Πετρωτιωτών «ΤΟ ΛΙΑΣΚΟΒΟ» katafylli.gr]
• [Αγγελική Κουκορίκου-Αλεξανδρή Εφημερίδα «Ζωγλοπίτικα Χρονικά», έτος 23ο, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2016, αριθμός φύλλου 99ο, σελίδες 1η & 3η.]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org