Γεώργιος Χατζής

Ο Γεώργιος Χατζής, γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο Πελλερέν , Έλληνας εθνικιστής, ένθερμος μοναρχικός , εθνικός αγωνιστής, ιστορικός, λαογράφος, παλαμικός λυρικός ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής, δημοσιογράφος, αρθρογράφος και εκδότης, γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1881 στα Ιωάννινα και πέθανε από φυματίωση την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 1930 στην Αθήνα. Η νεκρώσιμη ακολουθία του έγινε στις 26 Φεβρουαρίου στον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών και η σορός του τάφηκε σε χώρο στο εκεί κοιμητήριο.

Γεώργιος Χατζής (Πελλερέν)
Γέννηση: 4 Δεκεμβρίου 1881
Τόπος: Ιωάννινα, Ήπειρος (Ελλάδα)
Σύζυγος: Αθηνά Κυριακοπούλου
Τέκνα: Δημήτριος, Άγγελος
Υπηκοότητα: Οθωμανική, Ελληνική
Ασχολία: Δημοσιογράφος, εκδότης, συγγραφέας εθνικός αγωνιστής, ιστορικός
Θάνατος: 24 Φεβρουαρίου 1930
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)

Ήταν παντρεμένος με την Αθηνά Κυριακοπούλου, δασκάλα στη Δημοτική εκπαίδευση με καταγωγή από το Αίγιο, και από το γάμο του έγινε πατέρας επτά παιδιών, γνωστότερα από τα οποία ήταν ο Δημήτρης Χατζής μετέπειτα γνωστός κομμουνιστής λογοτέχνης και ο Άγγελος Χατζής, καθηγητής φιλόλογος, που εκτελέστηκε στις 28 Ιουλίου του 1948, με απόφαση Έκτακτου στρατοδικείου, για τη συμμετοχή και την ανατρεπτική του δράση ως μέλος της Οργανώσεως του παράνομου Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος στα Ιωάννινα.

Βιογραφία

Πατέρας του Γεώργιου ήταν ο τυπογράφος Δημήτριος Χατζής ενώ σε μια από τις πρώτες ποιητικές του συλλογές συνάγεται πως είχε τουλάχιστον μια αδελφή, την Ευανθία. Ο Γεώργιος παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου και του Σχολαρχείου στη γενέτειρά του και συνέχισε παρακολουθώντας μαθήματα στη Ζωσιμαἰα Σχολή Ιωαννίνων από την οποία αποφοίτησε. Μετά την αποφοίτηση του γράφηκε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διέκοψε τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους ενώ ήταν ήδη φοιτητής στο τρίτο έτος στη Σχολή.

Ενήλικη ζωή

Ο Γεώργιος Χατζής, αρχικά, επέστρεψε στα Ιωάννινα όπου διορίστηκε και δίδαξε, μετά το 1906, ως κοινοτικός δάσκαλος στο χωριό Βούρμπιανη της Κόνιτσας στο νομό ΙωαννίνωN. Εκεί, παράλληλα με την διδασκαλία, ασχολήθηκε με τη συλλογή λαογραφικού υλικού από την περιοχή της Κόνιτσας. Μετά την διακήρυξη του Τουρκικού συντάγματος από τους Νεότουρκους διατέλεσε γραμματέας της «Πολιτικής Ενώσεως». Το 1914-15 συμμετείχε ενεργά στον αγώνα για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου, πήρε μέρος στην Πανειπηρωτική Συνέλευση του Αργυροκάστρου, η οποία στις 17 Φεβρουαρίου του 1914, ανακήρυξε την Αυτόνομο Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου, και διετέλεσε γραμματέας του προέδρου της Επαναστατικής Επιτροπής, Γεώργιου Χρηστάκη Ζωγράφου, μεταφέροντας την έδρα και εκδίδοντας ταυτόχρονα εκεί και την εφημερίδα του «Ήπειρος».

Στη φωτογραφία, με την οποία ο Πωγωνήσιος, που γεννήθηκε στη Βύσανη, φωτογράφος Γιώργος Πανταζίδης απαθανάτισε την πλέον ιστορική στιγμή του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, είναι ο Γεώργιος Χατζής που ανεμίζει τη σημαία της Αυτονόμου Πολιτείας της Βορείου Ηπείρου. Στην ίδια φωτογραφία αποθανατίζονται, ο Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος (Παπαχρήστου), ο Υπουργός Εξωτερικών της Βορείου Ηπείρου Αλέξανδρος Καραπάνος, ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως Γεώργιος Χρηστάκη Ζωγράφος, ο τότε Μητροπολίτης Μητροπολίτης Βελλάς και Κονίτσης Σπυρίδων (Βλάχος), μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος καθώς και Ιερολοχίτες Αγωνιστές. Το 1915 ο Χατζής επέστρεψε στα Ιωάννινα.

Εκδοτική δραστηριότητα

Το 1909, σε μια χρονική στιγμή που ολόκληρη η Ήπειρος ήταν ακόμα υπό την κατοχή των Οθωμανών, ο Χατζής εξέδωσε την εφημερίδα «Ήπειρος», μία από τις πρώτες Ελληνικές στα Ιωάννινα. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή τον Αύγουστο του 1908 ιδρύθηκε στα Γιάννενα ο «Ελληνικός Πολιτικός Σύλλογος», με πρόεδρο τον δικηγόρο Γεώργιο Τζαβέλλα. Το 1909 ο σύλλογος εξέδωσε την εφημερίδα «Ήπειρος» με ιδιοκτήτη τον Δημήτριο Κούτσικο, διευθυντή της τον Χατζή (Πελλερέν) και άμεσο συνεργάτη του το Τζαβέλλα που ανέλαβε την οικονομική διαχείριση . Η εφημερίδα αποτέλεσε χώρο στον οποίο αποτυπώθηκαν στη διάρκεια του Μεσοπολέμου τα διάφορα ρεύματα σκέψεως που διαμορφώθηκαν στα Ιωάννινα. Ο Χατζής, θαρραλέος δημοσιογράφος, δημοσίευσε κείμενα -τόσο στην δική του όσο και σε άλλες εφημερίδες όπως η «Ιντιμπάχ», με τα οποία προκαλούσε την αντίδραση των οθωμανικών αρχών.

Θανατική καταδίκη / Απελευθέρωση

Το 1912 οι Οθωμανικές αρχές των Ιωαννίνων τον καταδίκασαν σε θάνατο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, όμως με την παρέμβαση του Εσάτ πασά του δόθηκε χάρη και φυλακίστηκε. Την παραμονή της ημέρας που απελευθερώθηκαν τα Ιωάννινα έγραψε το ποίημα «Το Τραγούδι του Φυλακισμένου» ακούγοντας το κανόνι που χτυπούσε το κάστρο στο Μπιζάνι:

«Τέτοιο γλυκό τραγούδημα  από καμμιά φλογέρα 
ποτές έτσι δεν γλύκανε  ανθρώπων την καρδιά, 
όπως απόψε η τρομερή που σχίζει τον αέρα 
ολόγυρα στα Γιάννινα η αγριοκανονιά! 

Ποτές κανένα φέξιμο γλυκό μες το σκοτάδι
της φυλακής δεν έρριξε στο σκλάβο έτσι ιλαρό,
όπως ετούτη η τρομερή φωτιά που απόψε βράδυ
φλογίζει όλα τα Γιάννινα με φώτο φοβερό!..

Γλυκό κανόνι νάξερες πόσο γλυκειά η λαλιά σου!...
-Κάψε! Μια σύγκαρδη φωνή η πόλη όλη υψώνει,
Κι αν είναι αντάμα κι’ ουρανός και χώμα να σμιχτούν,
τζαμί μαζί κι’ η εκκλησιά ας γκρεμιστούν, κανόνι...

Τα Γιάννινα μας λεύτερα μονάχα απόψε ας βγούν!...»

Απελευθέρωση των Ιωαννίνων

Το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου 1913 ο Εσάτ Πασάς των Ιωαννίνων συνθηκολογεί στον τότε Διάδοχο μετέπειτα βασιλιά Κωνσταντίνο Α' κι έτσι ο Χατζής αποφυλακίστηκε καθώς η πόλη απελευθερώθηκε από τον Ελληνικό στρατό. Ο Χατζής παρέμεινε, συνολικά, πέντε μήνες φυλακισμένος σε μπουντρούμι κι ήταν στα πρόθυρα του θανάτου καθώς έπασχε από φυματίωση. Κατάκοιτος με πυρετό, ασκεπής τυλιγμένος σε μια πελώρια γούνα εξήλθε από τη φυλακή του υποβασταζόμενος καθώς στην κατάσταση που βρίσκονταν δεν μπορούσε, σχεδόν, να βαδίσει . Στην εφημερίδα του στο πρώτο της φύλλο, αυτό που κυκλοφόρησε μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων , δημοσίευσε υμνητικό άρθρο για τον Ελληνικό στρατό και τους βασιλείς, το οποίο καταλήγει:

«- Ο Διάδοχος της Ελλάδος είναι στα Γιάννινα νικητής!
- Ο Ελληνικός στρατός είναι μέσα στα Γιάννινα τροπαιοφόρος!
- Τα Γιάννινα είναι ελεύθερα!
Και οι τάφοι σου ζητωκραυγάζουν κι’ αυτοί:
- Ζήτω ο Κωνσταντίνος!
- Ζήτω ο Ελληνικός στρατός!» .

Λίγο καιρό αργότερα, περιγράφοντας την κατάσταση της πόλεως των Ιωαννίνων στην διάρκεια της πολιορκίας της από τον Ελληνικό στρατό, γράφει μεταξύ άλλων:

«...Η πείνα στην πόλη άρχισε να φαίνεται. Οικογένειαι πτωχαί και άλλαι καλύτεραι, ενύχτωναν δίχως ψωμί. Και όμως, με μίαν ευχάριστον είδησιν ότι ενίκα ο Ελληνικός στρατός, εχόρταινον όλοι και κανένα βάσανον δεν ήτο ικανόν να πνίξει το διαρκές ερώτημα: Πολεμούν; Έπεσε το Μπιζάνι; Το πήραν οι Έλληνες;
- Το πήραν, διέδιδε κάποιος, έχων απόλυτον πίστιν εις το ότι τα ελληνικά όπλα θα το πάρουν ελεούμενος την γενικήν ανυπομονησίαν. Και τότε, τα πρόσωπα εγέλων, παν δεινόν άλλο ελησμονείτο, η πείνα ήτο υποφερτή και το βράδυ ο οικογενειάρχης πήγαινε χαρούμενος σπίτι του.
- Ψωμί, του φώναζαν τα παιδιά του, πεινάμε… 
- Οι Έλληνες πήραν το Μπιζάνι, τους απαντούσε. Και τα παιδάκια, με το δάκτυλον εις το στόμα, απεκοιμώντο νηστικά αλλά χαρούμενα και ψιθυρίζοντα: Οι Έλληνες πήραν το Μπιζάνι..
Οι ιερές σκιές των παιδιών εκείνων υπερίπτανται κάθε 21 Φεβρουαρίου στους αιθέρες των Ιωαννίνων και περιμένουν από τους σημερινούς νέους να τις τιμήσουν δεόντως».
Έξω, χωριά ολόκληρα εκαίοντο και εληστεύοντο καθημερινώς από τον τουρκικόν στρατόν, γυναίκες εβιάζοντο και έπειτα ετυφλούντο, άνθρωποι εδέροντο ανηλεώς μέχρι θανάτου, ιερά σκεύη εκκλησιών ελαφυραγωγούντο και επωλούντο έπειτα εις την αγοράν Ιωαννίνων από Λιάπηδες και στρατιώτας και διεπράττοντο τερατουργήματα δυνάμενα να κινήσωσι την φρίκην {...} Μία κρεμάλα είχε στηθεί εις το στρατοδικείον, άλλη εις την Πλατείαν, άλλη έξω της πόλεως και ηκούοντο απαίσια χτυπήματα καρφιών τη νύχτα. Και το πρωί, περίτρομοι και κρύβοντες τα δάκρυά των οι Έλληνες κάτοικοι εμάνθανον: Σήμερα, εκρέμασαν εξ Χριστιανούς… Αύριον κρεμούν άλλους..
Και το απαίσιον σχοινί εδούλευε και οι απαίσιοι δήμιοι στρατοδίκαι όλην την νύχτα εμαγείρευον το μόνον φαγητόν διά την τουρκογιαννιώτικην όρεξιν.
- Κρεμάλα στους Χριστιανούς!
Αι συλλήψεις εγίνοντο αθρόαι... Τα μπουδρούμια του Αλή Πασά δεν εχώρουν πλέον άλλους. Και τους πετούσαν σαν σκύλους, εις το καλδερίμι του μπουδρουμίου, έξω στον διάδρομον, όπου το κρύον αποτελείωνεν, ό,τι δεν ίσχυσεν ο ατέλειωτος δρόμος να τελειώσει. Ένα νεκροκρέβατον και ένας θλιβερός και σιωπηλός παπάς ανεβοκατέβαινε κάθε μέρα της φυλακής την πλαγίαν σκάλαν με έναν νεκρόν. Όλα αυτά και πολλά άλλα μέσα στην πόλη. Έξω από την πόλη, απέναντι στο περιχαρακωμένο στρατόπεδο του Μπιζανίου χιλιάδες Ελλήνων στρατιωτών πολεμούν πέντε μήνες νύχτα και μέρα εναντίον δύο εχθρών. Ο ένας είναι ο καλά οχυρωμένος τουρκικός στρατός με τα φοβερά πυρά και τα 112 κανόνια του. Ο άλλος είναι ο φοβερός χειμώνας της χρονιάς εκείνης.
Την πραγματικότητα αποδίδουν άριστα οι στίχοι: «Δεν μες φοβίζουν, μάνα μου, οι σφαίρες, τα κανόνια, μόνo με φοβίζει η παγωνιά, του Μπιζανιού τα χιόνια…». Πόσοι από αυτούς άφησαν στα κακοτράχαλα αυτά βουνά την τελευταία τους πνοή στο πεδίο της μάχης και πόσοι έμειναν χωρίς πόδια από τα κρυοπαγήματα...»

Τα Ιωάννινα Πολιορκημένα

Τον Οκτώβριο του 1913 ο Χατζής μετέφρασε και δημοσίευσε σε συνέχειες το βιβλίο:

• «La Ville Assiégée Janina Oktobre 1912-Mars 1913», (Τα Ιωάννινα Πολιορκημένα, Οκτώβριος 1912-Μάρτιος 1913), που εκδόθηκε στη Γαλλία αμέσως μετά τον πόλεμο, το Φθινόπωρο του 1913.

Το βιβλίο προκάλεσε τεράστια εντύπωση, τόση ώστε ώστε ο Χατζής το δημοσίευσε μεταφρασμένο σε συνέχειες προλογίζοντάς το:

 «...η εφημερίς μας αισθάνεται επιβεβλημένην την υποχρέωσιν να περιλάβη εις τα στήλας της ολόκληρον το σύγγραμμα της κ. Γκυ Σαντεπλέρ… δια τα αισθήματα της οποίας ολόκληρος η πόλις οφείλει μέγαν τής ευγνωμοσύνης τον φόρον» .

Το βιβλίο έργο της 42χρονης συγγραφέως Jeanne Violet Dussap, γνωστή ως Guy Chantepleure-Γκυ Σαντεπλερ, η οποία ήταν σύζυγος του Edgar-Etienne Dussap, Γάλλου διπλωμάτη τότε προξένου της χώρας του στα Ιωάννινα, η οποία βρέθηκε στην πόλη ακολουθώντας τον σύζυγό της. Η Dussap ήταν ήδη γνωστή και αναγνωρισμένη διεθνώς συγγραφέας κυρίως μυθιστορημάτων- με το ψευδώνυμο Guy Chantepleure (Γκυ Σαντεπλέρ). Το λογοτεχνικό της βιογραφικό περιλάμβανε ως τότε δέκα μυθιστορήματα τα οποία είχαν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, πολλά μάλιστα είχαν επανεκδοθεί μέχρι και τριάντα φορές.

Δίσκος των υπέρ Πατρίδος προσφορών

Στις 25 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους με πρωτοβουλία της εφημερίδος και του Χατζή διοργανώθηκε στολισμός Χριστουγεννιάτικου δένδρου, ο δεύτερος στα καταγεγραμμένα χρονικά της πόλεως. Γράφει σχετικά ο Χατζής:

«Τον Δεκέμβριο του 1913, τον πρώτο ελεύθερο Δεκέμβριο της πόλης, κόραι αβραί με τόσον ευαίσθητον τρυφερότητα προετοιμάζουν τη γιορτή του Χριστουγεννιάτικου Δένδρου στην πόλη των Ιωαννίνων, γύρω από τη σκιά του οποίου θα περιαχθούν οι δίσκοι τών υπέρ Πατρίδος προσφορών».

Μετά το πέρας της εκδηλώσεως οι διοργανωτές ανακοίνωσαν ότι οι μερικές χιλιάδες δραχμές που συγκεντρώθηκαν θα χρησιμοποιούνταν για την αγορά εσωρούχων «διά τους πάσχοντας εκ του ψύχους στρατιώτας». Ο Χατζής κάνει τον απολογισμό του στολισμού και στο φύλλο της Κυριακής 29 Δεκεμβρίου για την γιορτή του Δένδρου που ήταν συνυφασμένη με τους εθνικούς σκοπούς και τη στήριξη της πατρίδος κι είχε το χαρακτήρα υποστηρίξεως των στρατιωτών με τη συγκέντρωση υλικού και χρημάτων. Στα ίδια φύλλα της εφημερίδας, θυμόταν τις ίδιες ημέρες τα προηγούμενα Χριστούγεννα που τον είχαν βρει καταδικασμένο σε θάνατο στις τουρκικές φυλακές, λόγω της πατριωτικής του δράσεως, ενώ δεν έπαψε ποτέ να διακηρύσσει την ανάγκη για συνέχεια του αγώνα και την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου που ήδη είχε μετατραπεί σε ένα διεθνές διπλωματικό ζήτημα .

Εξορία / Κοινωνική δράση

Μετά την απελευθέρωση και την ενσωμάτωση της Ηπείρου στην Ελλάδα, ο Χατζής πρωταγωνίστησε στη δημιουργία και λειτουργία λογοτεχνικής λέσχης στα Ιωάννινα με δική της βιβλιοθήκη, για την προώθηση της λογοτεχνίας και των τεχνών. Η «Ήπειρος» υποστήριζε το Λαϊκό Κόμμα, ήταν το όργανο των βασιλοφρόνων στα Ιωάννινα και δημοσίευσε στις στήλες της τα πλέον αντιβενιζελικά άρθρα. Ο Χατζής, γνωστός και ένθερμος υποστηρικτής του θεσμού της Βασιλείας έγινε ενοχλητικός, μετά τις Οθωμανικές, και στις Ελληνικές αρχές με τα βίαια άρθρα του, τις πρωτοπόρες θέσεις του και την κριτική που ασκούσε στον Ελευθέριο Βενιζέλο, με αποτέλεσμα να εκτοπιστεί στη Λευκάδα, το 1917, επί ένα περίπου έτος από την τότε Κυβέρνηση. Το 1922, μετά την Μικρασιατική εκστρατεία, οι κινηματίες υπό τον Στυλιανό Γονατά, σφράγισαν το τυπογραφείο και έκλεισαν τα γραφεία της εφημερίδος του. Οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε έφεραν αποτέλεσμα και το 1924 ιδρύθηκε ο Εκπαιδευτικός Όμιλος Ιωαννίνων και ο Χατζής μαζί με άλλες εξέχουσες προσωπικότητες της Ηπείρου, όπως ο Χρήστος Χρηστοβασίλης, έγιναν μέλη της διοικητικής επιτροπής.

Συγγραφικό έργο

Η πολύπλευρη συγγραφική δράση του Γεωργίου Χατζή-Πελλερέν, που εκφράστηκε μέσα από την κριτική, την ποίηση, την πεζογραφία, τα θεατρικά κείμενα, το χρονογράφημα και τις ιστορικές μελέτες, αποτέλεσε μία από τις συνιστώσες της πνευματικής κινήσεως στα Γιάννινα στην πρώτη τριακονταετία του 20ου αιώνος. Στην εφημερίδα κατέγραφε και σχολίαζε με γλαφυρότητα και διεισδυτική ματιά όλα τα γεγονότα της καθημερινής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής αλλά και την καθημερινότητα της τοπικής κοινωνίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι συχνά καυτηρίαζε την υπεροψία με την οποία αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι της παλαιάς πόλεως των Ιωαννίνων, οι «ενδοταφρίτες», τους κατοίκους των χωριών. Τα Χρονογραφήματά του αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος και κρίθηκαν από έγκυρους πνευματικούς παράγοντες καθώς τα διακρίνουν το σπιρτόζο πνεύμα, η παρρησία και η γλωσ­σική γλαφυρότητα με κάποια δροσιά αμεσότητας, στοιχεία που τους προσδίδουν ειδικό βά­ρος και ιδιαίτερη γοητεία.

Ο Χατζής ασχολήθηκε κυρίως με την φιλολογία, στην όποια διέπρεψε, αλλά και με την ηπειρωτική λαογραφία και έγραψε λυρικά ποιήματα -με την τεχνοτροπία του συμβολισμού, αλλά και πατριωτικά, εμπνευσμένα από τις εθνικές περιπέτειες και τους εθνικούς αγώνες. Στην εφημερίδα του χρονογραφούσε με μεγάλη συχνότητα και σύμφωνα με όσα καταγράφουν οι κριτικοί της εποχής το ευτράπελο χρονογράφημα του μοιάζει πολύ με κείνο του Τίμου Μωραϊτίνη. Πολλά ποιήματα του αποπνέουν μια φοβερή πεισιθανάτια αίσθηση, ανάλογη αυτών του Δημητρίου Παπαρρηγόπουλου αν κι είναι σαφώς πιο άτεχνα, όπως γράφει ο πατριώτης κορυφαίος δημοσιογράφος Θεόδωρος Χατζηγώγος. Έργα του Χατζή βρίσκονται σκόρπια σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές:

• «Ρίμες» , το 1906, στην Αθήνα,
• «Δαχτυλίδια», το 1908, στα Ιωάννινα
• «Μέλι και Φαρμάκι», το 1918, στη Λευκάδα,
• «Ηφαίστεια», το 1926, στην Αθήνα.

Έγραψε το τραγούδι «Ντελή Ορμάν», το 1908 στα Ιωάννινα, καθώς και τα δράματα:

• «Καταραμένο περιδέραιο»,
• «Κίρκη»
• «Λιάνα Αρσά», η υπόθεση της Ιουλιάνας Αρσά-Μαρίας Ουαλόν που κρατούσε σε συγκίνηση την κοινωνίας της Αθήνας,
• «Η σκλάβα», ανέκδοτο διήγημα, ένα μοντέρνο διήγημα, όπου επαναλαμβάνεται διαρκώς το μοτίβο της θλίψης και της αναμονής.

Τα έργα του «Καταραμένο περιδέραιο» και «Κίρκη» παίχτηκαν από Αθηναϊκούς θιάσους στα Ιωάννινα με μεγάλη επιτυχία ενώ το «Λιάνα Αρσά» παίχτηκε το καλοκαίρι του 1926 στα Γιάννενα από τον θίασο Αιμίλιου Βεάκη & Νέζερ.

Δημοσίευσε την μελέτη:

• «Το μυστικό του Κάστρου», το 1926, η οποία αναφέρεται στην ιστορία της πόλεως των Ιωαννίνων.

Ο Γεώργιος Χατζής στην εφημερίδα «Ήπειρος» δημοσίευε χρονογραφήματα και αξιόλογες μεταφράσεις Ιταλικών τραγουδιών του Φραντσέσκο Πετράρκα (Francesco Petrarca) και του Λορέντσο Στεκέτι, φιλολογικό ψευδώνυμο του Ολίντο Γκουερίνι, μεταφράσεις που δεν έχουν περιληφθεί σε κανένα από τα έργα του, πολλά από τα οποία εξακολουθούν να παραμένουν ανέκδοτα.

Το τέλος του

Ο Χατζής πέθανε σε κλινική των Αθηνών όπου νοσηλεύονταν λόγω της φυματιώσεως από την οποία νοσούσε. Η νεκρώσιμος ακολουθία του τελέστηκε χοροστατούντος του Ηπειρώτη Επισκόπου Βρεσθένης Ανθίμου στο ναό του Α' Νεκροταφείου Αθηνών. Επικηδείους λόγους εκφώνησαν οι Αλέξανδρος Αθανασούλης δικηγόρος πολιτευόμενος, ο εθνικιστής δημοσιογράφος και διανοούμενος Κωνσταντίνος Φαλτάιτς εκ μέρους της «Ενώσεως Συντακτών», ο Βασίλης Ηλιάδης εκ μέρους των δημοσιογράφων του νομού Ιωαννίνων, ο Γεώργιος Βαβαρέτος εκ μέρους των Ηπειρωτών δημοσιογράφων Αθηνών και ο δημοσιογράφος Α. Τζάλλας διευθυντής της εφημερίδος «Ηπειρωτικόν Βήμα». Η τελευταία του επιθυμία, όπως την διατύπωσε, ήταν να τον σκεπάσουν με φύλλα της εφημερίδος του .

Μνήμη Γιώργου Χατζή

Ο Χατζής, λεπταίσθητος και ωραιοπαθής, ως φοιτητής υπήρξε μέλος της συντροφιάς της «Δεξαμενής». Σημαντικά καταρτισμένος και καλóς γνώστης της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας, υπήρξε ιδεολόγος, μαχητής των Ηπειρωτικών αγώνων, θερμός πατριώτης και ακάματος πνευματικός άνθρωπος -όπως τον χαρακτηρίζει ο ερευνητής της λογοτεχνίας Μιχάλης Περάνθης. Προτομή του Γεώργιου Χατζή βρίσκεται στο «Άλσος των ποιητών» στην πόλη των Ιωαννίνων ενώ ο Δήμος Ιωαννιτών έδωσε το όνομά του στην οδό απέναντι από τη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία. Η προτομή του κατασκευάστηκε το 1972, με δαπάνη που ανέλαβε η «Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών», από τον γλύπτη Κυριάκο Ρόκο και τα αποκαλυπτήρια της πραγματοποιήθηκαν το 1973, σχεδόν ένα έτος αργότερα. Είναι κατασκευή από ορείχαλκο στην οποία η μορφή του Γεώργιου Χατζή αποδίδεται με μουστάκι και μεγάλο μέτωπο. Φοράει σακάκι, πουκάμισο και γραβάτα. Το κεφάλι του είναι στραμμένο ελαφρώς αριστερά και προς τα κάτω. Πάνω στην προτομή υπάρχει η υπογραφή του γλύπτη και στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΤΖΗΣ-ΠΕΛΛΕΡΕΝ (1881 - 1930)
Ποιητής Συγγραφέας
(Διευθυντής εφημερίδος «Ήπειρος»)
Κυρ. Ρόκος 1972.

Πηγή

• [Η «Ήπειρος» θρηνεί τον Διευθυντήν της. Εφημερίδα Ήπειρος, Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.]
• [Γεώργιος Χατζής, «Ηπειρωτικά Γράμματα», Περιοδική έκδοση, «Εταιρία Λογοτεχνών & Συγγραφέων Ηπείρου», Γιάννενα, Φεβρουάριος 2003, Περίοδος Β', Έτος Β', Τεύχος 3ο, σελίδες 347η-349η.]
• [Γκυ Σαντεπλέρ, μια φιλέλληνας λογοτέχνις στα «Πολιορκημένα Γιάννενα» agon.gr]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Γεώργιος Πελλερέν-Φιλολογικά Πένθη Περιοδικό «Μπουκέτο», τόμος 7ος, αριθμός 311/1930, pleias.library.upatras.gr]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org