Κωνσταντίνος Περρίκος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Κώστας Περρίκος Έλληνας αντικομμουνιστής και αντιβασιλικός, αξιωματικός της Ελληνικής Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας, δημοσιογράφος και αρχηγός της αντιστασιακής οργάνωσης Π.Ε.Α.Ν. [Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων], κατά τη διάρκεια της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα στο Β' Παγκόσμιο πόλεμο, εθνικός ήρωας της Ελλάδος, γεννήθηκε στις 23 Απριλίου 1905 στο χωριό Καλλιμασιά, ένα Μαστιχοχώρι στο νησί της Χίου και εκτελέστηκε [1] δια τυφεκισμού στις 07:30 το πρωί της 4ης Φεβρουαρίου 1943 στο Σκοπευτήριο Καισαριανής, σε εφαρμογή καταδικαστικής αποφάσεως, για την εθνική του δράση, που εξέδωσε Γερμανικό στρατοδικείο.

Το 1929 παντρεύτηκε με τη Μαρία Δεληγεώργη, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, ένα γιο τον Δημήτρη [2] [3] [4] [5] που γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1935 στον Πειραιά και υπήρξε ελεγκτής όπλων στην Υπηρεσία του Ο.Η.Ε. και δύο κόρες, μία από τις οποίες είναι η Ανθή Πάγκα-Περρίκου.

Κώστας Περρίκος

Βιογραφία

Γονείς του Κωνσταντίνου ήταν ο Δημήτριος Περρίκος και η Ανθή Στεφανίδη-Περρίκου, οι οποίοι χώρισαν όταν ο γιος τους ήταν περίπου δύο ετών. Ο Δημήτρης Περρίκος μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την ανατροφή του Κώστα ανέλαβαν οι δύο καλόγριες αδελφές του πατέρα του, μοναχές σε μονή της Χίου, όπου έζησε ο μικρός Περρίκος ως τα οκτώ χρόνια του. Το 1916 πέθανε ο πατέρας του στη Νέα Υόρκη και τον επόμενο χρόνο όταν ο Κώστας τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο, άρχισε να εργάζεται σε φαρμακείο της Χίου, με σκοπό να εξοικονομήσει χρήματα προκειμένου να συνεχίσει στο Γυμνάσιο. Το καλοκαίρι του 1917 ήλθε από την Αίγυπτο η τρίτη από τις αδελφές του πατέρα του, η οποία τον πήρε μαζί της στην Αλεξάνδρεια, όπου ζούσε με την οικογένεια της. Στην Αλεξάνδρεια ο Περρίκος παρακολούθησε τα μαθήματα και αποφοίτησε από το Γυμνάσιο, ενώ έμαθε την Αγγλική γλώσσα δι' αλληλογραφίας και σπούδασε αεροπλοΐα, με τον ίδιο τρόπο. Το 1925 επέστρεψε στην Ελλάδα για να εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις. Κατατάχθηκε ως κληρωτός στο 23ο Σύνταγμα Πεζικού, αρχικά στην Ξάνθη και στη συνέχεια στο Βαθύ της Σάμου. Στις 19 Μαΐου 1926 ενεγράφη στη δύναμη της Στρατιωτικής Σχολής Αεροπλοΐας στο Σέδες Θεσσαλονίκης και στις 27 Ιανουαρίου 1927 αποφοίτησε με το βαθμό του Σμηνία, πτυχιούχος οδηγός αεροπόρος. Μετέπειτα εισήλθε στη Σχολή Αεροπορίας, στο Α' Σύνταγμα Αεροπλάνων, όταν ιδρύθηκε στο Τατόι, και την 31η Μαρτίου 1932 ονομάστηκε Ανθυποσμηναγός.

Απόταξη-Πολιτική δράση

Ο Περρίκος το 1934 γνωρίστηκε με τον μετέπειτα πρωθυπουργό Παναγιώτη Κανελλόπουλο, τον οποίο ακολούθησε πολιτικά και συμμετείχε ενεργά στο «Εθνικόν Ενωτικόν Κόμμα», που ίδρυσε τον Δεκέμβριο του 1935 ο τότε νεαρός καθηγητής Πανεπιστημίου και πολιτικός. Ο Περρίκος άρχισε να αρθρογραφεί ενυπόγραφα, στις εφημερίδες «Ελληνική Φωνή», του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, καθώς και στην συντηρητική εφημερίδα «Εστία». Στα άρθρα του διατύπωνε την άποψη ότι η Πολεμική Αεροπορία δεν ήταν αξιόμαχη και ζητούσε την αναδιοργάνωση της παράλληλα με τη δημιουργία κρατικής αεροπορικής βιομηχανίας, προκειμένου η Ελλάδα να απαλλαγεί από ξένες πολιτικές και οικονομικές επιρροές στην επιλογή διαφόρων τύπων αεροσκαφών. Επίσης αρθρογραφούσε για θέματα Εθνικής Αμύνης και Εθνικής Οικονομίας. Η πολιτική του δράση του Περρίκου προκάλεσε τη σύλληψη και την φυλάκιση του, όμως αν και αθωώθηκε από το Αεροδικείο, στις 27 Απριλίου 1935 αποτάχθηκε από την Ελληνική Βασιλική Πολεμική Αεροπορία, με το βαθμό του Υποσμηναγού, από την κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1938 στην επιστολή αίτηση του προς τον εθνικό κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά και τον τότε Υπουργό Αεροπορίας, επειδή διέβλεπε να πλησιάζει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Περρίκος ανέφερε: «...εν όψει των επερχομένων διεθνών γεγονότων ζητώ να ανακτήσω το δικαίωμα να πολεμήσω υπέρ της Ελλάδος, δικαίωμα ούτινος εστερήθην, διότι ευτυχώς δεν είχον και δεν απέκτησα αλλοίαν περί του στρατιωτικού όρκου και των καθηκόντων μου αντίληψιν. Διά την ανάκτησιν του πολυτίμου τούτου δικαιώματος θα ήρκει ως κάλλιστα γνωρίζετε η έγγραφη μου εις τα στελέχη της εφεδρείας».

Β' Π.Π. / Ίδρυση-Δράστη Π.Ε.Α.Ν.

Σήμα ΠΕΑΝ

Στις 30 Οκτωβρίου 1940, με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, ο Περρίκος υπέβαλλε αίτηση [6] στο Γραφείου Επιτελάρχου του Υπουργείου Αεροπορίας ζητώντας την ανάκλησή του στην ενεργό υπηρεσία. Η αίτηση έγινε δεκτή στις 23 Νοεμβρίου 1940 και ο Περρίκος που διατάχθηκε να παρουσιαστεί στο Γενικό Στρατηγείο την 25η Νοεμβρίου, προωθήθηκε στο Μέτωπο. Συμμετείχε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο αλλά και στην απόκρουση της Γερμανικής επιθέσεως την Άνοιξη του 1941, ενώ μετά την κατάρρευση του Μετώπου, το Υπουργείο Αεροπορίας τον θεώρησε απολυθέντα και από την 1η Μαΐου 1941, τον έθεσε σε διαθεσιμότητα. Ο Περρίκος αμέσως μετά την αποστράτευσή του ίδρυσε μία από τις πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις, τη «Στρατιά των Σκλαβωμένων Νικητών». Στις 28 Οκτωβρίου του 1941, ανήμερα της πρώτης επετείου της κηρύξεως του πολέμου, ο Περρίκος τύπωσε και διένειμε μια παράνομη προκήρυξη και τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου τύπωσε το 1ο φύλλο παράνομης εφημερίδος με τίτλο «Μεγάλη Ελλάδα».

Τον Αύγουστο του 1941 ο Περρίκος ίδρυσε την αντιστασιακή οργάνωση Π.Ε.Α.Ν. [Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζόμενων Νέων] [7] που θεωρήθηκε από πολλούς οργάνωση δημιούργημα του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, η οποία για δυο μήνες συνυπήρχε με τη «Στρατιά των Σκλαβωμένων Νικητών». Στις 3 Νοεμβρίου 1941, το Τμήμα Αθηνών του Ουλαμού Καταστροφών της Π.Ε.Α.Ν. διενήργησε σαμποτάζ στο Πυριτιδοποιείο. Η ενέργεια σχεδιάστηκε από το Χρήστο Μαυρομμάτη και εκτελέστηκε με επιτυχία από την ομάδα του Αντώνη Κουμινέα, αν και ο ίδιος σκοτώθηκε. Τον Μάρτιο του 1942 η οργάνωση κατέστρεψε ολοκληρωτικά το φορτηγό πλοίο «Λούτσε», που είχε αγκυροβολήσει έξω από το λιμάνι του Πειραιά και μετέφερε πολεμικό υλικό. Την ίδια εποχή μέλη της οργανώσεως, με επικεφαλής τον Νίκο Λάζαρη, ξυλοφόρτωσαν άγρια μαυραγορίτες που δρούσαν στην Στοά Πεσματζόγλου στην Αθήνα.

Την 25η Μαρτίου 1942 η Π.Ε.Α.Ν. διοργάνωσε μεγάλη πορεία προς το άγαλμα του Εμμανουήλ Ξάνθου στην πλατεία Κολωνακίου, «με πολύ φόβο, αλλά με βαρειά την κληρονομιά της ιστορίας». Σημαιοφόρος και επικεφαλής της πορείας ήταν ο ΠΕΑΝίτης εθνικιστής φοιτητής Διονύσιος Παπαδόπουλος. Η οργάνωση εξέδωσε και εφημερίδα με τον τίτλο «Δόξα», το πρώτο φύλλο της οποίας κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1942. Ο Περρίκος ανέλαβε το επιχειρησιακό σκέλος της Π.Ε.Α.Ν., τον «Ουλαμό Καταστροφών». Στις 15 Αυγούστου 1942, δεύτερη επέτειο του τορπιλισμού της καταδρομικού Έλλη, η ομάδα του Περρίκου ανατίναξε τη Λέσχη Αξιωματικών του Υγειονομικού του Γερμανικού στρατού, στο Μέγαρο Ιωσηφόγλου στη γωνία των οδών Πατησίων και Βασιλέως Ηρακλείου, ενέργεια που υλοποιήθηκε από τους Αντώνη Μυτιληναίο, Ιωάννη Νικολόπουλο και Γ. Παπαγιάννη, έκρηξη που προκάλεσε σοβαρές καταστροφές και τραυματισμούς Γερμανών στρατιωτικών. Έξι μέρες αργότερα, το Σάββατο βράδυ της 22ας Αυγούστου, τρία μέλη του «Ουλαμού Καταστροφών», ο Αντώνης Μυτιληναίος, ο Νικόλαος Μούρτος και ο Παναγιώτης Μιχαηλίδης, με έκρηξη βόμβας προκάλεσαν μικρές υλικές ζημιές στα γραφεία της εθνικοσοσιαλιστικής οργανώσεως Ο.Ε.Δ.Ε. [Οργάνωσις Εθνικοσοσιαλιστικών Δυνάμεων Ελλάδος], στην οδό Κατακουζηνού 7 μεταξύ Θεμιστοκλέους και Κάνιγγος, κοντά στην Ομόνοια.

Ανατίναξη της Ε.Σ.Π.Ο.

Η οργάνωση Π.Ε.Α.Ν. σχεδίασε [8] και με μέλη της υλοποίησε την τοποθέτηση εκρηκτικών στις 13:30 το μεσημέρι της Κυριακής 20 Σεπτεμβρίου 1942, που προκάλεσαν την ανατίναξη των γραφείων της εθνικοσοσιαλιστικής οργανώσεως Ε.Σ.Π.Ο. [Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωσις] [9], στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος. Η Κυριακή ήταν γενικότερα βολική ημέρα επειδή λόγω αργίας ήταν κλειστά τα καταστήματα του ισογείου και του ημιορόφου του κτιρίου, ενώ παράλληλα γινόταν η εβδομαδιαία συγκέντρωση στελεχών και μελών της οργανώσεως. Το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου ο Αντώνης Μυτιληναίος και ο Σπύρος Γαλάτης μετέβησαν στο σπίτι της παραδουλεύτρας Ιουλίας Μπίμπα [10] στην οδό Νικολάου Πινότση 14, στο Κουκάκι, όπου ετοίμασαν μια βόμβα, ένα δέμα με φυσίγγια δυναμίτιδας, βάρους 10 οκάδων, μέσα σε πισσόχαρτο. Το δέμα τοποθετήθηκε σε μία πάνινη σακούλα για ψώνια και σκεπάστηκε με χόρτα. Το πρωί της Κυριακής ο Μυτιληναίος και η Μπίμπα επιβιβάστηκαν στο τραμ από το Κουκάκι και μετέβησαν στην πλατεία Κάνιγγος, που είχε οριστεί ως τόπος συναντήσεως με τους Γαλάτη, Μούρτο, Μιχαηλίδη, Λάζαρη [11] και Στανωτά.

Μόλις ο Περρίκος έδωσε το σύνθημα για την ανατίναξη, η Ιουλία Μπίμπα μετέφερε τη βόμβα στην οδό Γλάδστωνος, όπου την παρέδωσε στους Μυτιληναίο και Γαλάτη. Εκείνοι έφτασαν ως το κτίριο της Ε.Σ.Π.Ο. και έβγαλαν τη βόμβα από τη σακούλα. Ο Γαλάτης έβαλε έναν ξύλινο πήχη εξήντα εκατοστών διαγωνίως στη γύψινη κορνίζα και ο Αντώνης Μυτιληναίος άναψε το βραδύκαυστο φυτίλι της βόμβας, που ήταν υπολογισμένο να την πυροδοτήσει σε 6 λεπτά. Με ψυχραιμία τη σήκωσε και την έβαλε ψηλά, στη γωνία κάτω από το πάτωμα της Ε.Σ.Π.Ο., ενώ οι υπόλοιποι παρακολουθούσαν και περιφρουρούσαν τον χώρο. Ο Περρίκος παρακολουθούσε από το ζαχαροπλαστείο «Αστόρια» στα Χαυτεία. Στις 12:03', η περιοχή ταρακουνήθηκε από την εκκωφαντική έκρηξη. Σκοτώθηκαν 39 μέλη της ΕΣΠΟ και 43 Γερμανοί, ενώ το κτίριο καταστράφηκε ολοσχερώς, καθώς κατέρρευσαν σκάλες, πατώματα και στέγη και μόνο οι εξωτερικοί τοίχοι έμειναν όρθιοι, ενώ προκλήθηκε πυρκαγιά. Ο γιατρός Σπύρος Στεροδήμας, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός με καθολικά εγκαύματα, όπου στις 6 Οκτωβρίου υπέκυψε [12] στα τραύματα του. Από τους διερχόμενους πολίτες, μερικοί τραυματίστηκαν ελαφρά, ανάμεσά τους και ένας ιερέας. Επί πέντε ημέρες, η Πυροσβεστική ανέσυρε πτώματα από τα ερείπια, ενώ η οδός Πατησίων έκλεισε για δέκα ημέρες, μέχρι να αποκατασταθούν οι ζημιές.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος με προκηρύξεις που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο αλλά και στις 5 Οκτωβρίου 1942 κατήγγειλαν την ανατίναξη του κτηρίου στο οποίο στεγάζονταν η «Ε.Σ.Π.Ο». Στις προκηρύξεις αναφέρονται τα εξής: «Η κομμουνιστική οργάνωσι Αθήνας δηλώνει και άλλη μια φορά πως οι κομμουνιστές καταγγέλλουν την ατομική τρομοκρατία. ...{...}... Εμείς οι κομμουνιστές σε καμία περίπτωση δεν κάνουμε χρήση του ατομικού σαμποτάζ, που ξεφεύγει από την οργανωμένη μορφή και καταντά όπλο στα χέρια του εχθρού. {...}... Η ανατίναξη της Ε.Σ.Π.Ο. είναι προβοκάτσια, που είχε σαν συνέπεια άσκοπα θύματα» ενώ αποκαλούν την Π.Ε.Α.Ν. «...αντεθνική συμμορία που τη καθοδηγούν πράκτορες του κατακτητή...».

Κατάδοση

Μετά την επίθεση στα γραφεία της Ε.Σ.Π.Ο. η Γκεστάπο εξαπέλυσε ανθρωποκυνηγητό και αρχικά απέδωσε το χτύπημα σε Εβραϊκούς κύκλους συλλαμβάνοντας [13] το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου 1942 δέκα Εβραίους στην καταγωγή ως πιθανούς υπεύθυνους για την επιχείρηση, τους οποίους άφησαν ελεύθερους μετά από σαράντα ημέρες κρατήσεως στο κελί 74 των φυλακών Αβέρωφ. Ο Περρίκος διατηρούσε μια μονοκατοικία στην Αγία Ελεούσα, στην οδό Θησέως 259, την οποία χρησιμοποιούσαν τα μέλη της Π.Ε.Α.Ν. ως καταφύγιο. Το σπίτι επιπλώθηκε με το νοικοκυριό της Ιουλίας Μπίμπα και μέρος των εκρηκτικών υλών της οργανώσεως μεταφέρθηκαν στο καταφύγιο μέσα στις ντουλάπες της. Στο νέο καταφύγιο τα μέλη της Π.Ε.Α.Ν. συνέχισαν την κατασκευή βομβών για τους επόμενους στόχους, ενώ η Ιουλία παρίστανε την οικοδέσποινα. Στις 27 Σεπτεμβρίου, ο Περρίκος λαμβάνει το μήνυμα: «Οι Γερμανοί είναι στα χνάρια σας. Κρυφτείτε όσο είναι ακόμα καιρός». Ο υπαξιωματικός της Χωροφυλακής Πολύκαρπος Νταλιάνης [14], που ήταν σύνδεσμος της Π.Ε.Α.Ν. με την οργάνωση «Όμηρος» της οποίας ήταν μέλος, κατέδωσε τον Περρίκο και τους συναγωνιστές του έναντι τριών χρυσών λιρών τον καθένα. Στις 11 Οκτωβρίου, οι Γερμανοί βρίσκονται έξω από το σπίτι της οδού Θησέως.

Ο Περρίκος συνελήφθη μαζί με άλλους [15] συναγωνιστές του, στις 11 Νοεμβρίου του 1942 και από την πρώτη στιγμή των ανακρίσεων ανέλαβε όλη την ευθύνη. Λόγω ελλείψεως στοιχείων, απηλλάγησαν στα τέλη του Νοεμβρίου με βούλευμα οι αδελφοί Κατεβάτη, οι αδελφοί Λόη, ο Αθανάσιος Σκούρας, ο Διονύσιος Παπαβασιλόπουλος, και ο Νικόλαος Αιλιανός, δηλαδή τα ηγετικά στελέχη της οργανώσεως που δεν αποδείχθηκε η προσωπική παρουσία τους στην ανατίναξη της Ε.Σ.Π.Ο., οι οποίοι όμως δεν αφέθηκαν ελεύθεροι. Στο τέλος εκείνου του μήνα, επιστρέφοντας από ανάκριση, από τον Πειραιά στις φυλακές Αβέρωφ, ζήτησε από τον αξιωματικό των Γερμανικών S.S. που τον συνόδευε ως επικεφαλής των δυνάμεων μεταγωγής, να του επιτρέψει να επισκεφθεί την οικογένεια του στο σπίτι του στην Αθήνα, επί της οδού Μιχαήλ Βόδα 137 κοντά στον Άγιο Παντελεήμονα, για να συναντήσει την γυναίκα του και τα παιδιά του, δίνοντας του παράλληλα τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν θα αποδράσει. Την επιθυμία του ικανοποίησε ο αξιωματικός και ο Περρίκος βρέθηκε στο σπίτι του όπου παρέμεινε επί μισή ώρα.

Καταδίκη

Στις 31 Δεκεμβρίου του 1942, την παραμονή του νέου έτους, ο Περρίκος οδηγήθηκε κατηγορούμενος [16] στο Γερμανικό Στρατοδικείο Αθηνών που συνεδριάζει στο κτίριο του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» στην πλατεία Καρύτση των Αθηνών. Συνήγορος του ήταν ο γερμανομαθής δικηγόρος Ιωάννης Λόντης, μετέπειτα Πανεπιστημιακός καθηγητής και Ακαδημαϊκός. Ο Περρίκος στην απολογία του, αφού ανέλαβε την ευθύνη για το σύνολο των πράξεων της Π.Ε.Α.Ν., κατέληξε: «...Είμαι Έλληνας Αξιωματικός. Υπερηφανεύομαι για το χτύπημα που σας έδωσα. Το έκανα με την ιδέα πως έπρεπε να το κάνω χάριν της πατρίδας μου. Για το μεγαλείο της, δίνω την ζωή μου». Με την απόφαση του το στρατοδικείο του επέβαλλε ποινή τρις εις θάνατον και 15 έτη ειρκτή, ενώ ανάλογες ποινές επιβλήθηκαν [17] και στους συγκατηγορουμένους του. Πληροφοριακό δελτίο της 1ης Ιανουαρίου 1943 προς τα στελέχη της ΟΚΝΕ [Κομμουνιστική νεολαία Ελλάδας] γράφει : «ΠΕΑΝ ΚΑΙ ΓΚΕΣΤΑΠΟ» «Πριν ένα μήνα πιάστηκαν δήθεν οι αρχηγοί και τα στελέχη της ΠΕΑΝ. Λέγανε πως τους είχανε πιάσει τα τυπογραφεία, εκρηκτικά μηχανήματα, αποθήκες πυρομαχικών και σαν υπαίτιους για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ. Ύστερα λέγανε πως οι κατηγορίες ενάντιά τους ήτανε τόσο βαριές που οπωσδήποτε θα τους τουφεκίζανε. Ο Περρίκος, ένας από τους συλληφθέντες, επισκέφθηκε με άδεια τους δικούς του. Τώρα μαθαίνουμε ότι αυτός και η κλίκα του πρόκειται να βγουν τελείως ελεύθεροι. Αυτά δείχνουν τις σχέσεις ΠΕΑΝ και ΓΚΕΣΤΑΠΟ και τις αμοιβαίες φιλοφρονήσεις τους».

Μελλοθάνατος

Ο Περρίκος μεταφέρθηκε στο κελί των μελλοθανάτων, με αριθμό 12, στις φυλακές Αβέρωφ, το οποίο στην πόρτα του οποίου οι κατάδικοι είχαν σχηματίσει με κιμωλία ένα σταυρό. Στις 7 Ιανουαρίου 1943, σε αντίποινα για σαμποτάζ που έγινε στον Πειραιά, τουφεκίστηκαν ως όμηροι οι Αθανάσιος Σκούρας, Ιωάννης Κατεβάτης, Δ. Λόης και Διονύσης Παπαδόπουλος. Στις 23 Ιανουαρίου 1943 οι Γερμανοί επέτρεψαν στην οικογένεια του Περρίκου να τον επισκεφθεί στη φυλακή κι αυτή ήταν η τελευταία φορά που τον είδαν η γυναίκα του και τα παιδιά του. Σ' αυτή την επίσκεψη ο Περρίκος έδωσε στη σύζυγο του μια επιστολή που απευθύνονταν στα παιδιά του, όπου έγραφε μεταξύ άλλων: «...Ο Θεός θέλησε να μεγαλώσετε δίχως πατέρα. Σύμφωνα με την απόφαση του Στρατοδικείου, ο πατέρας σας υπήρξε ένας εξαιρετικά επικίνδυνος εγκληματίας ένας απαίσιος τρομοκράτης, αυτό όμως δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. ...{...}... Ο πατέρας σας έπεσε για την λευτεριά της Πατρίδας μας. Έφυγε από τον κόσμο με την ικανοποίηση πως αν δεν έκανε το χρέος του όσο έπρεπε, πάντως το έκανε όσο μπορούσε. Το χρέος αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Αν ζούσε, θα εξακολουθούσε τις προσπάθειές του και κατά την περίοδο της Ειρήνης. ...{...}... Αφιερώστε την ζωή σας στην Ελλάδα και την ανθρωπότητα. Η θέλησις, η υπομονή, η εγκαρτέρηση, ο αλτρουϊσμός, η φιλοπατρία, το θάρρος, η αυτοθυσία, η αξιοπρέπεια και η σεμνή περηφάνια αποτελούσαν ολόκληρη την περιουσία μου και αυτά σας κληροδοτώ. Φυλακές ΑΒΕΡΩΦ, Κελί 12, Κ. Περρίκος». Στις 4 Φεβρουαρίου το πρωί, σχεδόν δύο ώρες πριν την εκτέλεσή του, στην τελευταία του επιστολή στη σύζυγο του που περιλαμβάνει κι ένα ποίημα για τον γιο του Δημήτρη, γράφει: ««Μαρία μου. Μου μένουν ακόμη λίγα λεπτά ζωής. Και στις τελευταίες μου στιγμές θα σ’ αγαπώ και θα σε θυμάμαι. Φίλησέ μου τ’ αγγελούδια μας. Οι φίλοι μου ας κάμουν το χρέος τους. Πεθαίνω για την Ελλάδα και θυμάμαι την τελευταία στροφή του ύμνου του Μιστράλ: «Κι αν πρέπει να πεθάνουμε για την Ελλάδα, τι θεία δάφνη, μια φορά κανείς πεθαίνει». Εγκαταλείπω τον κόσμο χωρίς μίση και κακίες. Αγωνίσθηκα για την πατρίδα μου. Για την δική τους πατρίδα αγωνίζονται κι εκείνοι οι οποίοι με καταδίκασαν. Θα ήθελα το αίμα μου να μην μας χωρίση αλλά να μας ενώση στο μέλλον με τους σημερινούς αντιπάλους. . ΦΥΛΑΚΕΣ ΑΒΕΡΩΦ, 4/2/43 Κ.ΠΕΡΡΙΚΟΣ, ώρα 5:20».

Η εκτέλεση του

Το ξημέρωμα της 4ης Φεβρουαρίου ο Περρίκος εξομολογήθηκε και μετέλαβε των αχράντων μυστηρίων. Παρά τις μεγάλες προσπάθειες του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Δαμασκηνού να τον σώσει, στις 5:20 το πρωί ο Γενικός Επιθεωρητής του Γερμανικού Στρατοδικείου ήλθε μαζί με άλλους αξιωματικούς και τον παρέλαβαν για εκτέλεση [18]. Σύμφωνα με την αναφορά του εξομολογητή του Νικόδημου Γραικού, ο Περρίκος «....είπε τα εξής προς τους παριστάμενους Γερμανούς: Δεν αισθάνομαι τίποτα εναντίον σας. Εσείς κάνατε το καθήκον σας. Ομοίως έκανα κι εγώ το δικό μου. Είμαι Έλληνας αξιωματικός της Αεροπορίας-Υποσμηναγός. Σας ευχαριστώ πολύ. Οι Γερμανοί αξιωματικοί τον χαιρέτισαν άπαντες στρατιωτικά...». Την επόμενη στιγμή η σιωπή των φυλακών Αβέρωφ σκίστηκε από την κραυγή του Περρίκου προς τους συγκρατουμένους του: «Παιδιά με παίρνουν για εκτέλεση. Κουράγιο! Γρήγορα έρχεται η Νίκη και η Λευτεριά! Ζήτω η Ελλάς!». Ο Περρίκος οδηγήθηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής και ενώπιον του εκτελεστικού αποσπάσματος, στιγμές πριν την εκτέλεση του αναφώνησε «Ζήτω η Ελλάς!». Λίγες ώρες αργότερα όταν ο συνήγορος του, ο Ιωάννης Λόντης, επισκέφθηκε τον Επιθεωρητή Λάγκε, υπάλληλο των Γερμανικών Στρατοδικείων, για να τον ρωτήσει σχετικώς με την τύχη του θανατοποινίτη, εκείνος του αποκρίθηκε: «Er Starb den heldemtot» («απέθανεν ως ήρωας»).

Μνήμη Κώστα Περρίκου

Εφημερίδα Δόξα

Οι Αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής ανακοίνωσαν την εκτέλεση του Περρίκου με την ακόλουθη δημοσίευση: «Δι' αποφάσεως του παρά τω Στρατιωτικώ Διοικητή Νοτίου Ελλάδος Στρατοδικείου υπό ημερομηνίαν 31.12.1942, ο Κων/νος Περρίκος, αξιωματικός της Αεροπορίας, γεννηθείς εν Χίω την 23.4.1905 κατεδικάσθη μεταξύ άλλων λόγω απαγορευμένης οπλοφορίας και κατοχής εκρηκτικών υλών, ως και λόγω συντάξεως και διαδόσεως προπαγανδιστικών εντύπων, εις θάνατον και 15ετή ειρκτήν. Ο καταδικασθείς ήτο είς εκ των ενόχων της δυναμιτιστικής αποπείρας της οδού Πατησίων, ως οργανωτής δε κόμματος εχθρικού προς τον Άξονα, προέτρεψεν εις απεργίας και εκδηλώσεις εναντίον των Γερμανών. Η απόφασις εξετελέσθη την 4.2.43 διά τυφεκισμού». Λίγους μήνες μετά την εκτέλεση του Περρίκου, συγκεκριμένα στις 11 Σεπτεμβρίου 1943, το Υπουργείο Αεροπορίας [19] και ο Υπουργός Γεώργιος Μπάκος της κυβερνήσεως του Ιωάννη Ράλλη, με τη δημοσίευση Βασιλικού Διατάγματος επανέφερε τον Περρίκο στην επετηρίδα των μονίμων αξιωματικών της Ελληνικής Αεροπορίας και τον προήγαγε στο βαθμό του Αντισμηνάρχου επ’ ανδραγαθία. Ακόμη και μετά την εκτέλεση του Περρίκου το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος χρησιμοποιούσε βαρύτατους συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς εναντίον της Π.Ε.Α.Ν. και είναι ενδεικτικό ότι η η κομμουνιστική ΕΠΟΝ, η νεολαία του Ε.Α.Μ., σε προκήρυξή της το φθινόπωρο του 1943, αναφέρει ότι «...η Π.Ε.Α.Ν. έχει βρωμερό αντιλαϊκό χαρακτήρα». Ανάλογη ήταν η στάση του Κ.Κ.Ε. και εναντίον της εφημερίδος «Δόξα» που εξέφραζε τις θέσεις της οργανώσεως για την οποία γράφουν [20]: «Η "Δόξα" σαν όργανο των χορτάτων, δείχνει όλη την αναλγησία της πλουτοκρατίας, μπρος στο δράμα της πείνας του Ελληνικού λαού, όλο τον τομαρισμό των μαυραγοριτών...». Παράλληλα το Κομμουνιστικό Κόμμα αποκάλυψε στα παράνομα έντυπα του, ονόματα στελεχών της Π.Ε.Α.Ν. και καθώς τα έντυπα αυτά έφτασαν στα χέρια των αρχών κατοχής, τα μέλη της Π.Ε.Α.Ν. Θ. Μπαγλανέας, Γ. Ιωαννίδης, Σ. Γουρδομιχάλης και άλλοι βγήκαν στην παρανομία και στη συνέχεια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πόλεις και να καταφύγουν στα βουνά ή να διαφύγουν στη Μέση Ανατολή.

Τον Μάιο του 1948 με απόφαση του Γενικού Αρχηγείου του Σώματος Αλκίμων ιδρύθηκαν τα πρώτα τμήματα Αεραλκίμων και το σώμα αποτίοντας φόρο τιμής στον εκτελεσμένο Υποσμηναγό αποφάσισε το πρώτο Τμήμα Αεραλκίμων να φέρει το όνομα «Κωνσταντίνος Περρίκος», καθώς ο ήρωας είχε διατελέσει τοπικός αρχηγός των Αλκίμων Αθηνών [21]. Ο εθνικιστής επιχειρηματίας, συγγραφέας και πολιτικός Χρήστος Ζαλοκώστας γράφει [22] για τον Περρίκο: «...Πάντα γελαστός, ένα πακέτο νεύρα ήταν ο αεροπόρος Κ. Περρίκος. Χέρια, πόδια, πρόσωπο, κορμό όλα τα σάλευε. Μικρόσωμος κι αδύνατος μέ μάτια γαλανά, πάντα γελαστός, τέτοιος ήταν ο αεροπόρος Περρίκος. Είκοσι χρόνια τον γνώριζα, αλλά τό πλάσμα πού συνάντησα ήταν η προσωποποίηση της τρέλλας. Αρχηγός της ΠΕΑΝ ήλθε να ζητήσει βοήθεια για την έκδοση της λαθραίας εφημερίδας του. Αν και πατέρας 3 παιδιών και πάμπτωχος, είχε πέσει με τα μούτρα στην αντίσταση. Το παράλογο θάρρος του κανέναν δεν άφηνε ασυγκίνητο, τους ζωντανούς ερυθροπύρωνε, στους δειλούς στερέωνε την καρτεριά τους.... Όταν η Αριστερά συμμαχούσε μέ τούς Ναζί, Έλληνες εθνικιστές τούς πολεμούσαν. {....} Έδωσε τό μεγάλο μάθημα στους προδότες. Μόλις μπήκαν οι Γερμανοί στήν Αθήνα ίδρυσαν τήν ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση), σέ συνεργασία μέ τό γιατρό Στερροδήμου. Σκοπός τους ήταν νά ετοιμάσουν Ελληνική Λεγεώνα νά πολεμήσει κατά της Ρωσίας. {.....} Πέρασα από τήν οδό Πατησίων νά χαρώ τήν καταστροφή. Χάσανε κάμποσους φίλους οι Ναζήδες εκεί μέσα. Δίπλα στούς Χιτλερικούς μάχονται στό Ανατολικό μέτωπο Βέλγοι, Ολλανδοί, Ισπανοί, Ούγγροι, Βούλγαροι εθελοντές. Έλληνες δέν θά υπάρξουν. {....} Ο Κώστας Περρίκος προ της εκτελέσεως του είπε τα εξής στους Γερμανούς: «Δέν αισθάνομαι τίποτα εναντίον σας. Εσείς εκάματε το καθήκον σας. Ομοίως και εγώ έκαμα το καθήκον μου. Είμαι Έλλην αξιωματικός της Αεροπορίας, Υποσμηναγός. Σας συγχωρώ. ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ». Οι δε παριστάμενοι Γερμανοί αξιωματικοί εχαιρέτησαν άπαντες στρατιωτικώς. {....} Κανένας δέν ξεσηκώθηκε κατά του Άξονα πρίν από τούς αξιωματικούς. Έχω στά χέρια μου τό πρωτόκολλο τιμής των βαθμοφόρων του 25ου Συντάγματος, πού ορκίζονται νά πολεμήσουν τον τύραννο μόλις κατακτήσει τή χώρα. Τό πρωτόκολλο υπογράφηκε στίς 6 Απριλίου 1941, στή σκηνή του λοχαγού Κουρουπού, τήν ημέρα δηλαδή, πού μας κύρηξε τόν πόλεμο η Γερμανία. Μαζεύτηκαν σέ ομάδες καί ζητούσαν όπλα από τή Μέση Ανατολή, μήνες πρίν ιδρυθή τό ΕΑΜ καί ο ΕΛΑΣ, μήνες πρίν κινδυνέψη η Ρωσία καί διατάξει τό ΚΚΕ ένοπλη αντίσταση...».

Στις 7 Φεβρουαρίου 1987 έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Περρίκου στη γενέτειρα του, το χωριό Καλλιμασοά της Χίου. Στο Ψυχικό ο Δήμος έδωσε το όνομα του σε κεντρική οδό. Στις 2 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου, με μέριμνα του Δήμου Αθηνάιων παρόντος του τότε Δημάρχου Μιλτιάδη Έβερτ, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Περρίκου, σε στήλη με τα ονόματα τεσσάρων συναγωνιστών του [23], στην οδό Γλάδστωνος, εκεί όπου βρίσκονταν το κτίριο της Ε.Σ.Π.Ο. Η ορειχάλκινη προτομή του Περρίκου είναι έργο του γλύπτη Μιχάλη Κάσση. Αποτελεί αντίτυπο της αρχικής προτομής που τοποθετήθηκε στη γενέτειρα του Περρίκου. Στην πρόσοψη της μαρμάρινης βάσεως, σε ένθετη ορειχάλκινη πινακίδα με ανάγλυφο κλαδί ελιάς υπάρχει η επιγραφή: «ΚΩΣΤΑΣ ΠΕΡΡΙΚΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΠΕΑΝ. ΤΟΥΦΕΚΙΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ ΣΤΙΣ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1943 ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ ΚΑΤΟΧΗΣ». Στις 4 Φεβρουαρίου του 1992 υιοθετήθηκε ψήφισμα του Εκπολιτιστικού Σωματείου «Η Πρόοδος» της γενέτειρας του Περρίκου να τιμηθεί ως «Αξιος της Πατρίδος» και στις 20 σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου του απονεμήθηκε από τη στρατιωτική ηγεσία το Αριστείο ανδρείας δίχως την παρουσία του Υπουργού Στρατιωτικών. Στις 19 Νοεμβρίου 2002 το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χίου με Απόφαση-Ψήφισμα ζήτησε από το Ευρωκοινοβούλιο να χαρακτηριστεί ο Περρίκος Προφήτης της Ενωμένης Ευρώπης και στις 7 Νοεμβρίου του 2003 το Δημοτικό Συμβούλιο Χίου ομόφωνα εξέδωσε την 530 απόφαση του την οποία δεν υλοποίησε. Τέλος στις 28 Οκτωβρίου του 2018 ο Δήμος Χίου τίμησε τον Περρίκο με τα αποκαλυπτήρια της προτομής που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Μιχάλης Κάσσης, η οποία τοποθετήθηκε στον δημοτικό κήπο της Χίου. Η τελετή των αποκαλυπτηρίων τελέστηκε αμέσως μετά την παρέλαση για τον εορτασμό της επετείου της 28ης Οκτωβρίου.

Διαβάστε τα λήμματα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. ↑ [Η ληξιαρχική πράξη θανάτου του Περρίκου φέρει αριθμό 44/4 Φεβρουαρίου 1943 και αναφέρει ότι εξετελέσθη συνεπεία της από 31ης Δεκεμβρίου 1942 αποφάσεως του Γερμανικού Στρατοδικείου.]
  2. ↑ [Ο Δημήτρης Περρίκος, ο γιος του Κωνσταντίνου Περρίκου, σπούδασε με δαπάνες του Σπύρου Σκούρα, αδελφού του εκτελεσμένου Θανάση Σκούρα, ιδιοκτήτη της αμερικανικής κινηματογραφικής εταιρίας «Τουέντιθ Σέντσιουρι Φόξ». Αποφοίτησε από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Βιέννη. Από το 1975 εργάστηκε και εξελίχθηκε σε κορυφαίο στέλεχος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ειδικότερα ως χημικός στην Επιτροπή Παρακολουθήσεως, Επαληθεύσεως και Ελέγχου (UNMOVIC). Το 2003 ήταν ο δεύτερος πρόεδρος της επιτροπής του Ο.Η.Ε., στην οποία διαδέχθηκε τον Σουηδό Χανς Μπλιξ, και διεξήγαγε τις επιθεωρήσεις για χημικά και πυρηνικά όπλα στα οπλοστάσια του Σαντάμ Χουσείν στο Ιράκ και απεφάνθη τότε ότι δεν υπήρχαν.]
  3. ↑ Dimitris Perrikos Greek UN official
  4. ↑ Ο Δημήτρης Περρίκος στη θέση του Χανς Μπλιξ στην UNMOVIC. Εφημερίδα «Τα Νέα», 11 Ιουνίου 2003.
  5. ↑ Δεν βρήκαμε αποδείξεις στο Ιράκ. Δημήτρης Περρίκος, συνέντευξη στον Τάσο Οικονόμου, εφημερίδα «Η Καθημερινή», 03 Αυγούστου 2003.
  6. ↑ [Αίτηση Κωνσταντίνου Περρίκου, αριθμός Πρωτοκόλλου 47470/30ης Οκτωβρίου 1940. Στην αίτηση του ο Περρίκος αναφέρει: «...Ως ήτο φυσικό την πρωΐαν της 28ης Οκτωβρίου παρουσιάσθην αυθορμήτως εις το αρμόδιο Γραφείο του καθ υμάς Υπουργείου και παρεκάλεσα όπως μου επιτραπεί να εκπληρώσω το ύψιστον προς την πατρίδα καθήκον μου. Ατυχώς μου εδόθη αόριστος απάντησις. Μετ αναμονήν δυο ημερών επανέρχομαι εγγράφως επί της αιτήσεώς μου ταύτης με την παράκλησην όπως γίνουν δεκταί αι υπηρεσίαι μου υφ οιανδήποτε ιδιότητα, νυν ότε και εις ξένους φιλέλληνας ενδέχεται να επιτραπή όπως αγωνισθούν υπέρ της Ελλάδος».]
  7. ↑ [Η ΠΕΑΝ (Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων) ήταν αντιστασιακή οργάνωση την περίοδο της κατοχής. Ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1941 από τον Χιώτη Κώστα Περρίκο με κεντρώο πολιτικό προσανατολισμό, όμως την συντριπτική πλειοψηφία των μελών της αποτελούσαν εθνικιστές. Στην ιδρυτική ομάδα συμμετείχαν επίσης ο Αθανάσιος Σκούρας, πρόεδρος και χρηματοδότης της, ο Ιωάννης Κατεβάτης, ταμίας, ο Γεώργιος Αλεξιάδης, «διευθυντής Τύπου και Προπαγάνδας» που αργότερα έγινε αντιπρόεδρος και πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και τους Διονύσιο Παπαβασιλόπουλο, Νικόλαο Αιλιανό και Κωνσταντίνο Ελευθεριάδη ως μέλη. Το Κέντρο Αθηνών συντόνιζε τη δράση στην πόλη, και διευθυνόταν από τον Θεόδωρο Μπαγλανέα. Αν και συνειδητά δεν έγινε ποτέ μαζική οργάνωση, κατόρθωσε να προετοιμάσει μια από τις σπουδαιότερες αντιστασιακές ενέργειες που έγιναν στην Αθήνα, την ανατίναξη της εθνικοσοσιαλιστικής οργάνωσης Ε.Σ.Π.Ο. στις 20 Σεπτεμβρίου 1942, που στρατολογούσε Έλληνες για λογαριασμό της πολυεθνικής Μεραρχίας των Waffen SS.]
  8. ↑ [Τη μελέτη και την οργάνωση της ανατινάξεως ανέλαβε ομάδα που την αποτελούσαν οι: Κώστας Περρίκος, Αντώνης Μυτιληναίος, τεχνίτης τηλεφωνικής εταιρίας, Τάκης Μιχαηλίδης, φοιτητής Χημείας, Σπύρος Γαλάτης, φοιτητής Νομικής, Νίκος Μούρτος, ιδιωτικός υπάλληλος, Νίκος Λάζαρης, φοιτητής Νομικής, Σπύρος Στανωτάς, φοιτητής ΑΣΟΕΕ και η Ιουλία Μπίμπα.]
  9. ↑ [Η Ε.Σ.Π.Ο. -[Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωσις], ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 1941 με πρώτο πρόεδρο και ιδρυτή της τον Γιώργο Βλαβιανό. Τον Φεβρουάριο του 1942 προέκυψαν μέσα στους κόλπους της οργανώσεως διαφωνίες μεταξύ γερμανόφιλων και ιταλόφιλων, με αποτέλεσμα την παραίτηση του Βλαβιανού και την αντικατάσταση του από τον Σπυρίδωνα Στερ(ρ)οδήμα, που ήταν φανατικός γερμανόφιλος και δεινός ρήτορας. Τα γραφεία της καταλάμβαναν τον πρώτο και τον δεύτερο όροφο του κτιρίου, στη γωνία Γλάδστωνος και Πατησίων. Στον τρίτο όροφο του κτιρίου, στεγάζονταν στελέχη της Γερμανικής Μυστικής Στρατιωτικής Αστυνομίας και στα μπαλκόνια του κτιρίου κυμάτιζαν η Ελληνική, η Γερμανική, η Ιταλική και η Ιαπωνική σημαία. H οργάνωση διατηρούσε αθλητικό, καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό τμήμα. Νεαροί, άγνωστοι τότε λογοτέχνες και ποιητές, είχαν ιδρύσει μέσα στην ΕΣΠΟ μια άλλη ομάδα, την ΑΟΝΛ (Ανεξάρτητη Ομάδα Νέων Καλλιτεχνών) και εξέδιδαν το περιοδικό ιδεολογικών αναζητήσεων Κοραής. Επικεφαλής αυτής της ομάδας ήταν ο Νίκος Ματθαίου, συνεργάτης του Ευάγγελου Κυριάκη και της Σίτσας Καραϊσκάκη στο ραδιόφωνο. Στελέχη της οργανώσεως ήταν οι Γεώργιος Σουλιώτης, απόστρατος αξιωματικός, Σπυρίδων Τσάκωνας, απόστρατος αξιωματικός, Γεώργιος Τριαντόπουλος, δικηγόρος (ένας από τους αρχηγούς της μετά την ανατίναξη των γραφείων), Κωνσταντίνος Κουτουμάνος, υπάλληλος του Ι.Κ.Α., Γεράσιμος Μονόπολης, επιχειρηματίας, Δημήτριος Αναστασίου, δημόσιος υπάλληλος και αρχηγός της ομάδας κρούσεως της οργανώσεωε και ο Αχιλλέας Κοντοράτος, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Η ανατίναξη του κτιρίου της χαρακτηρίστηκε από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς του Λονδίνου, του Καΐρου και της Μόσχας ως το μεγαλύτερο σαμποτάζ που είχε γίνει μέχρι τότε στην κατεχόμενη Ευρώπη. Ο Edde Mayer, αρχηγός της Βρετανικής αποστολής που συνεργάστηκε με την Ελληνική αντίσταση, δήλωσε ότι η ανατίναξη της Ε.Σ.Π.Ο. ήταν αξιοθαύμαστο έργο σε σχέση με άλλες ενέργειες εκείνου του καιρού και όντως φόβισε τους Γερμανούς.]
  10. ↑ [Η Ιουλία Μπίμπα, κόρη του Δημήτρη Ελευθερόγλου και της Καλλιόπης Ψύχα το γένος Γκαρμπολά, καταγόταν από τη Σάμο και εργαζόταν στην Αθήνα ως παραδουλεύτρα. Στον ελεύθερο χρόνο της δίδασκε στο κατηχητικό σχολείο του Αγίου Νικολάου στο Κουκάκι, όπου διέμενε. Εκεί απέκτησε το παρατσούκλι «δασκαλίτσα», με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι ήταν δασκάλα. Ήταν παντρεμένη με τον Κωνσταντίνο Μπίμπα, εκ γενετής τυφλό.]
  11. ↑ [Ο εθνικιστής φοιτητής Νίκος Λάζαρης, που δεν συνελήφθη, καθώς μετά την ανατίναξη της Ε.Σ.Π.Ο. κρύβονταν σε άλλο σημείο, εντάχθηκε στις δυνάμεις του Ε.Δ.Ε.Σ. του στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα και πολέμησε έως την αποχώρηση των Γερμανών. Τον Νίκο Λάζαρη δολοφόνησαν κομμουνιστοσυμμορίτες της δολοφονικής Ο.Π.Λ.Α του Κ.Κ.Ε. στα Δεκεμβριανά γεγονότα στην Αθήνα.]
  12. ↑ [Μετά τον θάνατο του ιατρού Σπυρίδωνος Στεροδήμα την αρχηγία της Ε.Σ.Π.Ο. ανέλαβε ο εθνικιστής γιατρός και συγγραφέας Αριστείδης Ανδρόνικος.]
  13. ↑ Κληροδότημα-Ασέρ Ρ. Μωυσή, σελίδα 94η.
  14. ↑ [Ο Πολύκαρπος Νταλιάνης δολοφονήθηκε από μέλη της εθνικιστικής οργανώσεως «Όμηρος», μέλος της οποίας υπήρξε και ο Στυλιανός Παττακός. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1942 συγκροτήθηκε έκτακτο στρατοδικείο με μέλη του τον Κιτριλάκη, το Δόβα και το Βλάχο, οι οποίο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν πολλά και σοβαρά ενοχοποιητικά στοιχεία για τον Νταλιάνη και αποφάσισαν να του επιβάλουν την ποινή του θανάτου, καθώς συνιστούσε απειλή για τον «Όμηρο» και τα υπόλοιπα μέλη της ΠΕΑΝ. Στις 17 Δεκεμβρίου 1942 κάλεσαν τον Νταλιάνη σε ένα υπόγειο καταφύγιο της οργανώσεως στον οδό Παμίσου, όπου ο Νταλιάνης πήγε ανυποψίαστος. Τον περίμεναν ο Βλάχος και άλλα μέλη της οργανώσεως (Γιαννακλάρης, Τσούλος, Τζούρος) και τον ανέκριναν. Μόλις ο Νταλιάνης ομολόγησε τον εκτέλεσαν χρησιμοποιώντας ένα σφυρί. Απ’ έξω περίμενε ένα αυτοκίνητο με οδηγό τον Δημήτρη Κτενά, μέλος του «Ομήρου». Τοποθέτησαν το πτώμα στο πορτ μπαγκάζ, το μετέφεραν στη Νέα Σμύρνη και το πέταξαν σε έναν αγωγό αποχετεύσεως. Το πτώμα δεν βρέθηκε ποτέ. Οι οικείοι του Νταλιάνη είπαν πως έπεσε ηρωικά μαχόμενος υπέρ πίστεως και πατρίδος στη Μέση Ανατολή.]
  15. ↑ [Μαζί με τον Περρίκο, στο κρησφύγετο της Καλλιθέας, συνελήφθησαν οι Αθανάσιος Σκούρας, Νικόλαος Αιλιανός, Ιουλία Μπίμπα, Αντώνης Μυτιληναίος, αδελφοί Δημήτρης και Πέτρος Λόη, Αικατερίνη Μπέση, Διονύσης Παπαδόπουλος, αδελφοί Ιωάννης, Γεράσιμος και Διονύσιος Κατεβάτη και μεταφέρθηκαν στα κρατητήρια της Γκεστάπο, στο σημερινό κτήριο του Ν.Α.Τ. [Ναυτικό Απομαχικό ταμείο], στον Πειραιά. Στις 28 Νοεμβρίου συνελήφθη και ο Σπυρίδων Γαλάτης, ενώ προσπαθούσε να διαφύγει στη Ρουμανία. Λίγες μέρες αργότερα ο Αντώνης Μυτιληναίος κατάφερε να δραπετεύσει και οι Γερμανοί τον επικήρυξαν με το ποσό των 500.000 κατοχικών δραχμών. Ο Μυτιληναίος αφού κρύφτηκε σε διάφορα σπίτια στην Κυψέλη, στην προσπάθειά του να διαφύγει στη Μέση Ανατολή συνελήφθη από τους Ιταλούς, όμως δραπέτευσε κατά τη μεταφορά του στις φυλακές Αβέρωφ. Τελικά διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου εντάχθηκε στην 3η ορεινή ταξιαρχία που πολέμησε στο Ρίμινι. Έχει γράψει δυο βιβλία, με τίτλους: «Μαρτύρων Πορεία», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις εκδόσεις «Επικαιρότητα» και «Αγαθουπόλεως 7», από τις εκδόσεις εκδόσεις «Εστία». Ο Μυτιληναίος απεβίωσε στις 12 Ιουνίου 2003 στην Ελλάδα.]
  16. ↑ [Συγκατηγορούμενοι του Κωνσταντίνου Περρίκου στη δίκη του στο Γερμανικό στρατοδικείο ήταν: η Ιουλία Μπίμπα, ο καρκινολόγος γιατρός Κωνσταντίνος Γιαννάτος, ο Σπυρίδων Γαλάτης, η Αικατερίνη Μπέση και ο Γιώργος Κουσουράκος.]
  17. ↑ [Η Ιουλία Μπίμπα, που μυήθηκε στην ΠΕΑΝ τον Μάρτιο του 1942 από την φίλη και γειτόνισσα της Αικατερίνη Μπέση, καταδικάστηκε τρεις φορές σε θάνατο «διά πελέκεως». Καθώς στην Ελλάδα δεν γίνονταν αποκεφαλισμοί, η Μπίμπα παρέμενε φυλακισμένη στο Εμπειρίκειο Άσυλο της Πλατείας Μαβίλη, που είχε μετατραπεί σε γυναικεία φυλακή, μέχρι να κανονιστεί η μεταγωγή της στο εξωτερικό όπου και θα την αποκεφάλιζαν. Η Μπίμπα έφυγε από την Ελλάδα τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο του 1943 και μεταφέρθηκε με τραίνο στην Βιέννη, όπου εκτελέστηκε στη γκιλοτίνα του Δικαστηρίου της 8ης Περιφερείας της Βιέννης (Vienna 8, Landesgerichtsstraße 11) στις 26 Φεβρουαρίου 1943, σε ηλικία 32 ετών. Η Αικατερίνη Μπέση καταδικάστηκε σε κάθειρξη πέντε χρόνων, επέζησε της κατοχής και απεβίωσε το 1979 στην Αθήνα. Ο Σπυρίδων Γαλάτης καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά με τη συμβολή του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και χάρη στη δωροδοκία Γερμανών αξιωματούχων, η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια. Μεταφέρθηκε σε Γερμανικό στρατόπεδο συγκεντρώσεως και παρέμεινε κρατούμενος μέχρι το 1945, όταν απελευθερώθηκε από τους Αμερικανούς και επέστρεψε στην Ελλάδα με την υγεία του βαρύτατα κλονισμένη. Στο «Μαρτύρων Πορεία» του Αντώνη Μυτιληναίου, (σελίδα 128η), αναφέρεται ως μυημένη σε μυστικά της Π.Ε.Α.Ν., «η εβαιοπούλα Στάμου», φιλενάδα του γιατρού καρκινολόγου Κώστα Γιαννάτου, ηγετικού μέλους της Π.Ε.Α.Ν. που καταδικάστηκε και αυτός σε θάνατο στην ίδια δίκη, όμως κατάφερε να επιζήσει. Η «Εβραιοπούλα Στάμου» πιθανόν να είναι η Στάμω Μπατίνου που αναφέρεται βιβλίο του Ευάνθη Χατζηβασιλείου, επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο «Π.Ε.Α.Ν.» («Σύλλογος για την Έκδοση Ωφελίμων Βιβλίων», Αθήνα 2004, σελίδα 130) η οποία καταδικάστηκε επίσης ως αναμεμειγμένη στο σαμποτάζ με 15 έτη κάθειρξη. Κατά την ιστορικό Οντέτ Βαρών-Βασάρη η καταγωγή της Στάμως Μπατίνου είναι από τα Γιάννενα.]
  18. ↑ [Τα χαράματα της 4ης Φεβρουαρίου 1943 το Γερμανικό καμιόνι μετέφερε για εκτέλεσε στην Καισαριανή, από τις φυλακές Αβέρωφ, τους Περρίκο, Δημήτρη Λόη, Διονύση Παπαδόπουλο, Θανάση Σκούρα και Ιωάννη Κατεβάτη, οι οποίοι εκτελέστηκαν στο εκεί Σκοπευτήριο.]
  19. ↑ Κυβέρνησις ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΑΛΛΗ
  20. ↑ [Περιοδικό «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», τεύχος 25ο, Απρίλιος 1944.]
  21. ↑ Πεννιές Εφημερίδα «Εμπρός», 16 Μαΐου 1948, σελίδα 2η.
  22. ↑ [Χρήστος Ζαλοκώστας, «Το χρονικό της Σκλαβιάς».]
  23. ↑ [Στο χώρο πίσω από την προτομή του Περρίκου υπάρχει μια τετράπλευρη στήλη με ανάγλυφες τις μορφές της Ιουλίας Μπίμπα και τριών ακόμα εκτελεσθέντων, των Διονύση Παπαδόπουλου, Δημήτρη Λόη και Γιάννη Κατεβάτη.]




Ανακτήθηκε από «http://el.metapedia.org/m/index.php?title=Κωνσταντίνος_Περρίκος&oldid=87092»