Κίτσος Μαλτέζος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Χρήστος (Κίτσος) Μακρυγιάννης-Μαλτέζος, Έλληνας αντιμοναρχικός εθνικιστής, φοιτητής της Νομικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος χαρακτηρίσθηκε από συγχρόνους του λογίους και πολιτικούς, ως ο Ίων Δραγούμης της γενιάς του, τρισέγγονος και τελευταίος, σε ευθεία γραμμή, άνδρας απόγονος του στρατηγού και αγωνιστή της εθνεγερσίας του 1821, Ιωάννη Μακρυγιάννη, µια από τις κυρίαρχες μορφές του µη εαμικού συνασπισμού στους πανεπιστημιακούς χώρους, γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου 1921 στην Αθήνα όπου και δολοφονήθηκε [1] [2] την 1η Φεβρουαρίου 1944 από μέλη του κομμουνιστικού Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδάζουσας. Στη νεκρώσιμη ακολουθία του Μαλτέζου, που τελέστηκε στις 11:00 το πρωί της Τετάρτης 2 Φεβρουαρίου [3] στον ιερό ναό του Α' Νεκροταφείου παρουσία πλήθους κόσμου, παρευρέθηκε ο τότε πρωθυπουργός Ιωάννης Ράλλης, ο οποίος εκφώνησε επικήδειο και αντικομουνιστικό λόγο. Ο Μαλτέζος τάφηκε στο Α' νεκροταφείο Αθηνών στο μνήμα του στρατηγού Ιωάννη Μακρυγιάννη, όπου στη βάση του υπάρχει μια μικρή, μαρμάρινη επιγραφή: «Κίτσος Μαλτέζος. Έλλην φονευθείς.»

Κίτσος Μακρυγιάννης-Μαλτέζος
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 14 Αυγούστου 1921
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)
Δολοφονία: 1η Φεβρουαρίου 1944
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Φοιτητής Νομικής Σολής

Βιογραφία

Παππούς του Κίτσου από την πλευρά του πατέρα του ήταν ο Γεώργιος Μαλτέζος [4], καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και γιαγιά του η Αικατερίνη κόρη του Κίτσου Μακρυγιάννη, ο οποίος ήταν ένα από τα δώδεκα παιδιά που είχε αποκτήσει ο στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης με τη σύζυγο του Αικατερίνη Σκουζέ [5]. Ο Κίτσος Μαλτέζος, που ήταν γιος του Ιωάννη Μαλτέζου-Μακρυγιάννη και της Χρυσήιδος (Φούλας) Κωνσταντινίδου, η οποία πέθανε πολλά χρόνια μετά την δολοφονία του γιου της και σε διαταραγμένη ψυχική κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια λόγω των έντονων προστριβών των γονέων του, οι οποίοι χώρισαν το 1935 και την κηδεμονία του ανέλαβαν ο παππούς του Γεώργιος Μαλτέζος και η γιαγιά του Αικατερίνη Μακρυγιάννη. Ως μαθητής ο Κίτσος εντάχθηκε στην «Ε.Ο.Ν.», την οργάνωση νεολαίας του εθνικού καθεστώτος της «4ης Αυγούστου» του Ιωάννη Μεταξά, όπου υπηρέτησε ως λοχίτης (λοχαγός) και διακρίθηκε για την άψογη εκτέλεση των καθηκόντων του και τις οργανωτικές του ικανότητες. Αποπεράτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στα «Εκπαιδευτήρια Μακρή» -αρχικά στον αριθμό 5 της οδού Ιπποκράτους, και από το 1938, στη γωνία Νεοφύτου Βάμβα και Βασιλίσσης Σοφίας.

Μεταξύ των φίλων και συμμαθητών του Μαλτέζου περιλαμβάνονται πολλά γνωστά ονόματα των χρόνων που ακολούθησαν, όπως η Πανδώρα Παπαδάτου, αισθηματικός δεσμός του Μαλτέζου και μετέπειτα σύζυγος του πολιτικού Αθανασίου Τσαλδάρη, οι αδερφοί Ίων και Αλέξανδρος Ζαούσης, ο Αθανάσιος Μονάς, οι μετέπειτα συγγραφείς Ρόδης Ρούφος και Θεόφιλος Φραγκόπουλος, η γλύπτης Ναταλία Μελά, ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Αναστάσιος Πεπονής, ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο Μιχάλης Σακελλαρίου, ο Βασίλης Λαούρδας, η Μελίνα Μερκούρη, η Μαριέττα Ράδοβιτς, ο Παντιάς Σκαραμαγκάς, ο Νίκος Κυριαζίδης, ο Ζάχος Χατζηφωτίου, ο Χριστόφορος Στράτος, ο Νίκος Φιλάρετος, η Λάουρα Πάντου, οι αδερφές Ρουσσέν, ο Άδωνις Κύρου, ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης και άλλοι. Τον Οκτώβριο του 1940, λίγες μέρες πριν την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, ο Μαλτέζος εισήλθε στη Νομική Σχολή Αθηνών, μετά από επιτυχείς εισαγωγικες εξετάσεις. Με την κήρυξη του πολέμου ζήτησε, όπως και πολλοί συνομήλικοί του, να καταταγεί εθελοντής, όμως δεν έγινε δεκτός λόγω ηλικίας. Τον Φεβρουάριο του 1941 πέθανε ο παππούς του, ο Γεώργιος Μαλτέζος και λίγους μήνες αργότερα ακολούθησε ο θάνατος της γιαγιάς του Αικατερίνης Μακρυγιάννη, έτσι ο Κίτσος συνοικούσε, στο σπίτι της Λεωφόρου Συγγρού, με την αδελφή του πατέρα του, Ελένη Μπάκα [6]. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ο Μαλτέζος γνώρισε τον εθνικιστή ποιητή Άγγελο Σικελιανό.

Πολιτική δράση

Το 1942, ο Μαλτέζος ως φοιτητής Νομικής στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, εντάχθηκε στην «Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας» [«Ο.Κ.Ν.Ε.»], όπου ανήλθε στην ιεραρχία και ανέλαβε καθήκοντα στρατολόγου [7] και καθοδηγητή για τα νέα μέλη, ενώ λόγω των ικανοτήτων έγινε γνωστός ως ο «Κόκκινος Τσάρος» ή «γιος του Λένιν». Τον Ιούνιο του 1942 τοποθετήθηκε εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου σε μία τριμελή επιτροπή που συντόνιζε τις ενέργειες της Ο.Κ.Ν.Ε. στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Τον Σεπτέμβριο του 1942 ο Μαλτέζος απομακρύνθηκε και αποχώρησε από την «Ο.Κ.Ν.Ε.» θεωρώντας ότι στόχο είχε να επιβάλλει τον κομμουνισμό, αιματοκυλώντας την Ελλάδα όπως αποκάλυψε στη Ναταλία Μελά [8] και όχι να αντισταθεί στους Γερμανούς. Δεν ανέχεται την κοροϊδία, αποσύρεται διακριτικά, πολύ απογοητευμένος και πικραμένος. Η κομμουνιστική νεολαία βλέποντας την μεταστροφή του προσπαθεί αρχικά να τον μεταπείσει, αλλά μετά την αποτυχία της, τον διαγράφει στις αρχές τον Ιανουάριο του 1943. Στις 4 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, με πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος ιδρύεται η Ε.Π.Ο.Ν. [Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων] και αυτοδιαλύεται η Ο.Κ.Ν.Ε. Η εγκατάλειψη του κομμουνιστικού στρατοπέδου από τον Μαλτέζο, προκάλεσε το φόβο, τις υποψίες και το μίσος, των πρώην συντρόφων του, οι οποίοι άρχισαν να επιτίθενται εναντίον του με τις συνήθεις ψευδείς κατηγορίες που εκτόξευαν εναντίον όλων όσοι δεν ανήκαν στον δικό τους χώρο, αποκαλώντας τον «γκεσταμπίτη» και «δοσίλογο», ότι είναι πληροφοριοδότης των Ιταλών και διέρρεαν φήμες ότι ο Μαλτέζος κυκλοφορούσε οπλισμένος στους χώρους της Νομικής και μάλιστα «κατέδωσε δύο συντρόφους» στην Ασφάλεια -αυτή ήταν η γραμμή που επιχείρησε να περάσει η Ε.Π.Ο.Ν., κατηγορίες που αποδείχθηκαν αβάσιμες και ψευδείς.

Τον Μάρτιο του ίδιου έτους ο Μαλτέζος εντάχθηκε στην ένοπλη εθνικιστική αντιστασιακή οργάνωση «Ρωµυλία-Αυλών-Νήσοι» [«Ρ.Α.Ν»] [9] η οποία είχε σκοπό την ανασύσταση της Μεγάλης Ελλάδος και σηματοδοτούσε τα τελευταία όρια των Ελληνικών εθνικών διεκδικήσεων. Η Ρ.Α.Ν. συμμετείχε στη δημιουργία του μετωπικού Εθνικού Συνδέσμου Ανωτάτων Σχολών [Ε.Σ.Α.Σ.], σπουδαστική οργάνωση που δραστηριοποιούνταν στα Πανεπιστήμια και στις τάξεις της δραστηριοποιούνταν στη στρατολογία νέων μελών, οι Ρόδης Ρούφος, Χριστόφορος Στράτος, και Γιάννης Μεσολωράς. Οι περισσότεροι φοιτητές από τις εθνικές οργανώσεις όπως και ο Μαλτέζος που αποχώρησε από την «Ρ.Α.Ν», εντάχθηκαν στην οργάνωση η οποία από την αρχή προσέλκυσε πολλούς φοιτητές που ανήκαν στην Ιερή Ταξιαρχία και αποτέλεσε το αντίπαλο δέος της Ε.Π.Ο.Ν., της κομμουνιστικής οργανώσεως νεολαίας. Σταδιακά οργανώθηκαν ένοπλες ομάδες από μέλη της στα Εξάρχεια, στην Κυψέλη, στα Πατήσια και στο Κουκάκι. Σχηματίζοντας τη βάση που δημιούργησε και το «Εθνικό τμήμα» του Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής τον Μαλτέζο. Ο Μαλτέζος, γνωρίζοντας την τακτική των κομμουνιστών, τους κατηγορούσε για προδοσία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος, διαφθορά της νεολαίας και πολιτική συγκρούσεων με τις εθνικές οργανώσεις, ενώ η παρουσία του προσέλκυσε μεγάλο αριθμό φοιτητών στην εθνικές οργανώσεις, όπως αποδείχθηκε από τα αποτελέσματα των αιματηρών φοιτητικών εκλογών.

Στις 11 Ιανουαρίου 1944, την ημέρα που Αγγλικά και Αμερικανικά αεροπλάνα βομβάρδισαν τον Πειραιά, με εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες, ο Ε.Σ.Α.Σ. ανέλαβε την περίθαλψη των τραυματιών στους χώρους του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου, όταν τα μέλη του, με επικεφαλής τον Κίτσο Μαλτέζο, το Δημήτρη Νιάνια, την Άννα Πιπινέλη, το Γιώργο Λιάλιο, το Σπύρο Ιακωβίδη και τον Σάκη Πεπονή, «εισβάλουν» στη Νομική και δίνουν στους βομβόπληκτους την αίθουσα της οδού Σίνα, για να στεγαστούν. O Ερυθρός Σταυρός αναλαμβάνει να στέλνει καζάνια με συσσίτιο και τον έλεγχο του συσσιτίου διατηρούν οι φοιτητές του Ε.Σ.Α.Σ., με ένοπλη περιφρούρηση. Παράλληλα όμως, την περίθαλψη των προσφύγων επιχείρησαν να τη συνδυάσουν και με την εθνική τους διαφώτιση. Ο Μαλτέζος με ενεργό συμμετοχή αποδεικνύει τις ρητορικές, ηγετικές και οργανωτικές του ικανότητες. Την ίδια περίοδο το Κ.Κ.Ε. αποφάσισε τη δολοφονία του «όταν οι περιστάσεις το επιτρέψουν». Κάποιο βράδυ, λίγες ημέρες αργότερα και ελάχιστο καιρό πριν την δολοφονία του, μέλη του μέλη του Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδαστών έστησαν ενέδρα και ξυλοκόπησαν με αγριότητα τον Μαλτέζο, ο οποίος μόλις είχε ολοκληρώσει τη διδασκαλία στο Φιλολογικό φροντιστήριο του Βαρίτη στην περιοχή Μακρυγιάννη στη συνοικία Κουκάκι στην Αθήνα.

Η δολοφονία του Μαλτέζου

Η απόφαση για τη δολοφονία του Μαλτέζου ελήφθη σε μια αίθουσα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο «Γραφείο» που έλαβε την απόφαση της δολοφονίας του Μαλτέζου συμμετείχαν ο Λεωνίδας Κύρκος, μαζί με τον Άδωνι Κύρου, ο κομμουνιστής μετέπειτα «φιλόσοφος» Κώστας Αξελός αλλά και ο Γιάννης Σπράος [10], μετέπειτα οικονομικός σύμβουλος του Κώστα Σημίτη. Φίλοι του Μαλτέζου τον προειδοποίησαν για την απόφαση της δολοφονίας του και του ζήτησαν να λάβει μέτρα για την ασφάλεια του. Η αρχική του αντίδραση ήταν να πει: «Ας κοπιάσουν οι κερατάδες», όμως οι φίλοι του επέμειναν και του υπέδειξαν να εγκαταλείψει το σπίτι του και να επιλέξει για διαμονή τις αίθουσες του Πολυτεχνείου Αθηνών, στην οδό Πατησίων, όπου λόγω της μαζικής εγγραφής των Ευελπίδων της Στρατιωτικής Σχολής, υπήρχε συμπαγής και αδιατάρακτη εθνικιστική πλειοψηφία που θα του εξασφάλιζε το ανέφελο της διαμονής του.

Σχεδιασμός

Οργανωτής, υπεύθυνος και συντονιστής της επιχειρήσεως για την δολοφονία του Μαλτέζου ήταν ο Άδωνις Κύρου [11]. Η εκτέλεση του Μαλτέζου ανατέθηκε στους αδελφούς Μιχάλη (Μικέ) Κουρουνιώτη, φοιτητή της Ιατρικής Σχολής και Διονύση (Νόνο) Κουρουνιώτη, υπεύθυνο Οικονομικού της Ε.Π.Ο.Ν. Πειραιώς, και τους Φαίδωνα Αντωνόπουλο, φοιτητή του Πολυτεχνείου και ομαδάρχη του Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδαστών και Δημοσθένη Χλιόβα, όλοι τους μέλη του ενόπλου τμήματος Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδαστών. Την 31η Ιανουαρίου το βράδυ, την ώρα που ο Μαλτέζος αποχωρούσε από το Φιλολογικό φροντιστήριο του Βερίτη, μετά το τέλος των μαθημάτων, άγνωστος πυροβόλησε εναντίον του και αστόχησε.

Εκτέλεση Μαλτέζου

Στις 9.30 το πρωί της Τρίτης 1 Φεβρουαρίου 1944, ο Μαλτέζος βγήκε από το πατρικό του σπίτι επί της Λεωφόρου Ανδρέα Συγγρού 8, στο ρεύμα της καθόδου, έχοντας τα απαραίτητα για την διαμονή του στο Πολυτεχνείο, όπως είχε αποφασίσει να κάνει από το ίδιο κιόλας βράδυ. Διέσχισε το δρόμο και κατευθύνθηκε προς την κοντινή στάση του τραμ επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας, λίγο πιο πάνω από τις στήλες του Ολυμπίου Διός, στο ρεύμα προς την Αθήνα. Την ώρα που ο Κύρου παρακολούθησε από το απέναντι πεζοδρόμιο, η ομάδα των τεσσάρων νεαρών, κάποιοι από τους οποίους ήταν φίλοι του, πλησίασαν τον Μαλτέζο κι ένας τον φώναξε με το όνομα του. Είχαν ήδη φτάσει μέχρι την νησίδα στην διασταύρωση με την Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας, μπροστά στο άγαλμα του Λόρδου Βύρωνα [12] [13]. Ο Μαλτέζος γύρισε και την ίδια στιγμή δέχθηκε καταιγισμό σφαιρών. Μια σφαίρα τον βρήκε στον κρόταφο και δύο ακόμη στο στήθος κι έπεσε νεκρός.

Οι δύο εκτελεστές διέφυγαν από τον τόπο της δολοφονίας τρέχοντας προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο ένας έτρεξε προς τα στενά της Πλάκας και ο άλλος, αφού πέταξε την Ιταλικής κατασκευής «Beretta», έτρεξε προς το Παναθηναϊκό Στάδιο. Ο Διονύσης (Νόνος) Κουρουνιώτης, ο Αντωνόπουλος και ο Χλιόβας, έτρεξαν προς τα στενά της Πλάκας και βρήκαν καταφύγιο σε μία μαιευτική κλινική στην γωνία των οδών Κυδαθηναίων και Αγγέλου Γέροντα, όπου το κτίριο υπάρχει ακόμα. Η κλινική ανήκε στον μαιευτήρα Νικολακόπουλο [14], ο οποίος κατά τα Δεκεμβριανά γεγονότα στην Αθήνα φέρεται να ήταν ταγματάρχης του εφεδρικού ΕΛΑΣ, η δε αδελφή του ανήκε στην Ο.Π.Λ.Α. [15]. Οι δολοφόνοι παρέμειναν στην κλινική μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα και ο γιατρός προσπάθησε να τους βοηθήσει να εξαφανιστούν, όμως διέφυγε μόνο ο Διονύσης (Νόνος) Κουρουνιώτης, ενώ συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν ο Φαίδων Αντωνόπουλος και ο Δημοσθένης Χλιόβας.

Σύλληψη Κουρουνιώτη

Τον Μιχάλη Κουρουνιώτη κυνήγησαν οι αστυφύλακες Γιώργος Λώλης και Χαράλαμπος Βούλγαρης όμως τους ξέφυγε. Στο ύψος του «Ομίλου Αντισφαιρίσεως» ο δολοφόνος είδε να τρέχουν προς το μέρος του δύο άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας, ο Ανθυπολοχαγός Αριστείδης Μπασιάκος και ο Εύζωνας Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου [16], και επιχείρησε να σκαρφαλώσει στα συρματοπλέγματα του Ομίλου, χωρίς επιτυχία. Ο συλληφθείς οδηγήθηκε στο Β' Αστυνομικό Τμήμα στην οδό Κυδαθηναίων, όπου εξακριβώθηκε ότι επρόκειτο για τον Μιχάλη (Μικέ) Κουρουνιώτη, φοιτητή της Νομικής σχολής και μέλος της Ε.Π.Ο.Ν. Ο Κουρουνιώτης παραλήφθηκε από τον εθνικιστή Αστυνόμο Νικόλαο Μπουραντά και μεταφέρθηκε για ανάκριση στην Γενική Ασφάλεια [17], από την οποία σύντομα αποκαλύφθηκαν οι συνεργάτες του και συνελήφθησαν οι Αντωνόπουλος και Χλιόβας, ενώ διέφυγε ο Διονύσης (Νόνος) Κουρουνιώτης. Με την μεσολάβηση, στην κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη, μεγαλοαστών γονέων τα παιδιά των οποίων ήταν φίλοι του Κουρουνιώτη και μέλη του Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδάζουσας και προκειμένου να μην συλληφθούν και άλλα στελέχη της Ε.Π.Ο.Ν., ο Κουρουνιώτης [18] παραδόθηκε από την Γενική Ασφάλεια, από την οποία αφαιρέθηκε ο ανακριτικός φάκελλος, στις Γερμανικές αρχές κατοχής. Σύμφωνα με μια πληροφορία που δημοσιεύθηκε, τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Μικές Κουρουνιώτης, ο δολοφόνος του Μαλτέζου, υπήρξε κρατούμενος στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου και από εκεί οδηγήθηκε στην εκτέλεση. Ο συγγραφέας Πέτρος Στ. Στάικος-Μακρής που ερεύνησε το θέμα βρήκε τον φάκελλο του Μικέ Κουρουνιώτη στην Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών [19]. Στον φάκελλο του υπήρχε η έκθεση του Διοικητή του Μηχανοκίνητου Τμήματος, εθνικιστή αστυνόμου Νίκου Μπουραντά, ο οποίος ανέκρινε προσωπικώς τον Κουρουνιώτη, και ο Κουρουνιώτης του ομολόγησε την συμμετοχή του Άδωνι Κύρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλλου οι Γερμανικές αρχές κατοχής αφαίρεσαν την αρμοδιότητα της προανακρίσεως από τον Μπουραντά, πήραν τον Κουρουνιώτη και στις 21 Μαρτίου 1944 τον εκτέλεσαν ως όμηρο στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Κηδεία Κίτσου Μαλτέζου

Μνήμη Κίτσου Μαλτέζου

Η κηδεία του Μαλτέζου τελέστηκε στις 2 Φεβρουαρίου ενώπιον πλήθους κόσμου αλλά και του Πρωθυπουργού Ιωάννη Ράλλη. Στη νεκρική πομπή, ο Θανάσης Γκρινιάτσος, ο Ντίνος Τσαμαδός, ο Θάνος Μονάς, ο Χριστόφορος Στράτος, ο Στάμος Μακρής και άλλοι μεταφέρουν το φέρετρο. Στην τελετή πολλοί μαθαίνουν έκπληκτοι, πως ο Κίτσος Μαλτέζος ήταν τρισέγγονος του στρατηγού Γιάννη Μακρυγιάννη. Ο Μαλτέζος τάφηκε κι ύστερα το πλήθος των νέων έψαλλε τον εθνικό ύμνο. Σκοτεινό σημείο αποτέλεσε η απουσία της επίσημης Πανεπιστημιακής κοινότητας καθώς κανένα μέλος της Συγκλήτου δεν παραβρέθηκε στην νεκρώσιμη ακολουθία. Μετά την ταφή του Μαλτέζου, στο μνήμα όπου βρίσκονται τα λείψανα του τρισπάππου του Ιωάννη Μακρυγιάννη, εξοργισμένο πλήθος εθνικιστών επέδραμε στο Χημείο όπου ήταν συγκεντρωμένα μέλη της Ε.Π.Ο.Ν. και στις συγκρούσεις που ακολούθησαν τους διασκόρπισαν στους γύρω δρόμους. Η δολοφονία του Μαλτέζου αποτέλεσε την αφορμή που οι εθνικιστές φοιτητές συσπειρώθηκαν γύρω από τον Ε.Σ.Α.Σ. και άλλες εθνικιστικές αντιστασιακές οργανώσεις, καθώς αισθάνονταν απειλή και οργή για τους κομμουνιστές συναδέλφους τους, οργή που εκδηλωνόταν µε ανοιχτές αντεγκλήσεις για την δράση της Ο.Π.Λ.Α.

Η απουσία των Πρυτανικών αρχών του Πανεπιστημίου Αθηνών δημιούργησε αίσθηση και προκάλεσε την οργή του Ράλλη, ο οποίος με επιστολή του στον πρύτανη εγκαλεί τον ίδιο και την Σύγκλητο, καταλήγοντας: «...Δικαιούμεθα να θέσωμεν το του Ευαγγελίου ερώτημα: ˝Ει το άλας μωρανθή εν τίνι αλισθήσεται;˝». Ακολούθησαν μια απαντητική επιστολή του πρύτανη, που προσπαθούσε να δικαιολογήσει αυτή την απουσία και ανάλογη ανταπάντηση του Ιωάννη Ράλλη στο ίδιο ύφος. Στις 3 Φεβρουαρίου, η οργάνωση Εθνική Δράση στην εφημερίδα της, αναφέρεται σε «...σφαίρες εγκάθετων δολοφόνων» που «έριξαν νεκρό τον Κίτσο Μαλτέζο». Την επόμενη μέρα, η Π.Ε.Α.Ν. δημοσιεύει άρθρο καταγγέλλοντας «...εκείνους που για σκοπό τους έχουν τον αφανισμό της πατρίδας», την «..κόκκινη δολοφονική σπείρα του ΚΚΕ (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ-ΟΠΛΑ)» και την «κόκκινη τρομοκρατία», ενώ στις 25 Μαρτίου χαρακτηρίζει τον Κουρουνιώτη «..συνταξιούχο φοιτητή που είχε διατελέσει με τη σειρά του χαφιές της Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο επί Μανιαδάκη». Η Ρ.Α.Ν. δημοσιεύει υμνητικό άρθρο για το Μαλτέζο και η «Δόξα», σε δύο φύλλα της, δημοσιεύει στην πρώτη σελίδα και σε πλαίσιο, την ανακοίνωση της εξόριστης κυβερνήσεως που προειδοποιούσε για τη δράση της Ο.Π.Λ.Α. και δήλωνε ότι οι αυτουργοί παρόμοιων πράξεων θα διώκονται μετά τον πόλεμο «ως πολιτικοί εγκληματίαι και θα υποστούν την τύχην των εχθρών της πατρίδος». Τέλος στη διάρκεια των Δεκεμβριανών γεγονότων, στην Αθήνα το 1944, πολλά από τα μέλη του Ε.Σ.Α.Σ. στελέχωσαν την ομάδα πληροφοριών «Κίτσος», η οποία πήρε το όνομα αυτό ως φόρο τιμής στον Μαλτέζο.

Τι ακολούθησε

Στις 13 Φεβρουαρίου άνδρες της Γενικής Ασφάλειας πραγματοποίησαν έρευνα στο σπίτι του Αχιλλέα Κύρου με την παρουσία της συζύγου του, ενώ ο γιος του, ο Άδωνις Κύρου, επιχείρησε να διαφύγει. Οι αστυνομικοί έκαναν χρήση των όπλων τους και από τα πυρά ο Άδωνις τραυματίστηκε στη σπονδυλική στήλη, τραυματισμός που του προκάλεσε ισόβιο κινητικό πρόβλημα. Σύμφωνα με τον Δημοσθένη Κούκουνα, δημοσιογράφο και ιστορικό εξειδικευμένο στα ζητήματα της κατοχικής περιόδου, ο Κύρου διέφυγε τον κίνδυνο της εμπλοκής του στην δολοφονία του Μαλτέζου με την διαμεσολάβηση του Ιωάννη Βουλπιώτη στον Ιωάννη Ράλλη ή στους Γερμανούς. Γράφει ο Κούκουνας: «...Όπως μου είχε αφηγηθεί (σ.σ. ο Βουλπιώτης), ο ίδιος είχε σώσει, μεταξύ άλλων, και τον Άδωνι (Αντό) Κύρου, ο οποίος είχε κατηγορηθεί ως ηθικός αυτουργός στη δολοφονία από τον Ε.Λ.Α.Σ. του Κίτσου Μαλτέζου Μακρυγιάννη. Με τη μεσολάβηση του Βουλπιώτη, ο Άδωνις Κύρου, που διώκεται είτε από την Ειδική Ασφάλεια του κράτους είτε από τους Γερμανούς, καταφεύγει στην κατεχόμενη Γαλλία, όπου θα διαπρέψει ως σκηνοθέτης». Διαφορετική ως προς το ζήτημα του Άδωνι Κύρου είναι η άποψη της Ναταλίας Μελά: «...Ευτυχώς που ήταν εκεί πάλι ο Χατζημιχάλης. Ο Νίκος Χατζημιχάλης ήταν γιος της Αγγελικής Χατζημιχάλη και λέγανε πως ήταν γερμανόφιλοι οι γονείς του. ...{...}... Τον Άδωνι τον φυγάδευσε ο πατέρας του. Ήταν το μαύρο πρόβατο της οικογένειας...».
Η δολοφονία του Μαλτέζου αποτέλεσε σημείο τριβής για την κομμουνιστική νεολαία και ακολούθησαν αποχωρήσεις μελών της [20]. Οι κομμουνιστές φοιτητές σε άρθρο τους στη «Φλόγα», με τίτλο «Ένας ήρωας στις φυλακές» γράφουν για τον Κουρουνιώτη: «Υπακούοντας στη φωνή της συνείδησης του και του Έθνους ο φοιτητής Κουρουνιώτης απάλλαξε τον τόπο από ένα ελληνόφωνο κάθαρμα, τον Κίτσο Μαλτέζο. Η πράξη του που δεν είναι πολιτική δολοφονία, όπως λένε οι Γερμανοράλληδες, αλλά πολύτιμη εθνική προσφορά -βρίσκεται μέσα στα όρια της συμμαχικής προθεσμίας για την εκτέλεση των προδοτών, αφού έγινε στη 1/2» και καταλήγει: «Εξεγερθήτε, φοιτητές απαιτήστε να γίνει δίκη κανονική και ν’ αθωωθεί ο ήρωας σας». Ενώ η εφημερίδα «Ριζοσπάστης» στο άρθρο με τίτλο «Κατάρα στους προδότες», ανακοινώνει: «Τουφεκίστηκε ο Κουρουνιώτης το τίμιο παληκάρι της Ε.Π.Ο.Ν., που εχτέλεσε τον προδότη Μαλτέζο» [21].
Στις 17 Φεβρουαρίου, ημέρα που είχε οριστεί για την τέλεση πολιτικού μνημοσύνου του Μαλτέζου οι συμφοιτητές του πήραν το κλειδί του αμφιθεάτρου της Νομικής Σχολής στο κτίριο της οδού Σόλωνος και ξεκίνησαν το στόλισμα του χώρου, χωρίς την έγκριση των αρχών και προσκάλεσαν τους Πρυτάνεις αλλά και τους καθηγητές του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου. Όταν επισκέφτηκαν τον πρύτανη του Πανεπιστημίου, αυτός τους ζήτησε την άδεια του Νικολάου Λούβαρι, τότε Υπουργού της Παιδείας. Ο Λούβαρης δεν συμφώνησε και ο πρύτανης διέταξε να κλειδωθούν οι αίθουσες. Οι φοιτητές αντιδρώντας έφυγαν από το αμφιθέατρο της Νομικής Σχολής και κατευθύνθηκαν στην αίθουσα της οδού Σίνα, άδειασαν τον χώρο και πραγματοποίησαν το μνημόσυνο. Παρόντες από τους καθηγητές ήταν μόνο οι Χόνδρος του Πανεπιστημίου Αθηνών και Δημήτριος Εμμ. Καλιτσουνάκης της ΑΣΟΕΕ, ενώ οι φοιτητές που πρωτοστάτησαν στην κίνηση ήταν οι Αναστάσιος Πεπονής, μετέπειτα υπουργός σε κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, Γεώργιος Μαζαράκης και Χριστόφορος Στράτος, μετέπειτα υπουργός κυβερνήσεων του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Εκδηλώσεις τιμής

Ο ποιητής Νίκος Πολίτης για τον θάνατο του Μαλτέζου έγραψε το ποίημα:

  • «Μοιρολόγι της Λεωφόρου Αμαλίας».

Ο Κίτσος Μαλτέζος είναι το κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση δύο μυθιστορημάτων.

  • «Τειχομαχία» του δοκιμιογράφου και θεατρικού συγγραφέα Θεόφιλου Φραγκόπουλου, το 1954,
  • «Χρονικό μιας Σταυροφορίας» του Ρόδη Ρούφου, Τριλογία.
    • «Η ρίζα του μύθου» το 1954, τόμος που είναι αποκλειστικά αφιερωμένος στη μνήμη του Κίτσου Μαλτέζου ο οποίος αναφέρεται ως ο «Μιχαήλ»,
    • «Πορεία στο σκοτάδι»
    • «Η άλλη όχθη».

Το 1999 ο συντηρητικός νομικός Πέτρος Στάϊκος-Μακρής, γνωστός από την αποκάλυψη του σκανδάλου του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού» και πρωταγωνιστής της αναδείξεως της αστικής εθνικής αντιστάσεως την περίοδο της Κατοχής, έγραψε και δημοσίευσε το έργο:

  • «Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των θεών», εκδόσεις «Ωκεανίδα».

Ο υπότιτλος του βιβλίου, «Ο αγαπημένος των θεών», προέρχεται από το βιβλίο «Η ρίζα του μύθου», τον πρώτο τόμο της τριλογίας «Χρονικό μιας Σταυροφορίας» του Ρόδη Ρούφου. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και 56σέλιδο παράρτημα με φωτογραφικά ντοκουμέντα για τα χρόνια της Κατοχής, την Εθνική Αντίσταση και τους πρωταγωνιστές της δολοφονίας του Μαλτέζου. Σύμφωνα με τον συγγραφέα «Η έρευνα που οδήγησε σε τούτο το βιβλίο είχε ως αφορμή την περιέργεια ενός ανιστόρητου δικηγόρου για ένα συγκεκριμένο ιστορικό πρόσωπο, τον Κίτσο Μαλτέζο». Ο συγγραφέας στο 400 περίπου σελίδων βιβλίο του έχει περιλάβει στοιχεία από δώδεκα διαφορετικά Δημόσια αρχεία και 14 αρχεία ιδιωτών. Απέσπασε συνεντεύξεις από πρόσωπα που έζησαν εκείνη την εποχή, όπως ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο νομικός Ανδρέας Γαζής, ο γιατρός και ιστορικός Αλέξανδρος Ζαούσης, ο δημοσιογράφος Νίκος Κυριαζίδης, ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Δημήτρης Νιάνιας, ο οικονομολόγος Αντώνης Λιβιεράτος, η Πανδώρα Αθ. Τσαλδάρη, ο πρέσβης Κωνσταντίνος Τσαμαδός και η σύζυγός του Τούλα Τσαμαδού, ο Γρηγόρης Φαράκος, η Άννα Ποταμιάνου, ο Κώστας Φιλίνης, ο γιατρός Ντίνος Αυγουστάτος και άλλοι. Στην παρουσίαση του βιβλίου ο Στάϊκος-Μακρής, ο οποίος θεωρείται ότι ανήκει στη λεγόμενη σχολή των αναθεωρητών, είπε: «..Τέρμα το παραμύθι, τέρμα η διαστροφή της Ιστορίας, τέρμα η σπίλωση ανθρώπων, αυτό ήταν το κύριο μέλημά μου». Μεταξύ των ομιλητών ήταν και ο Γρηγόρης Φαράκος, κομμουνιστής ιστορικός, στέλεχος του Κ.Κ.Ε. που διατέλεσε βουλευτής και Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής, ο οποίος, αν και δεν είχε σχετική εξουσιοδότηση, αναφερόμενος στον Μαλτέζο είπε: «....Οφείλω να εκφράσω την συγνώμη της Αριστεράς, για την δολοφονία αυτού του παιδιού».

Μνήμη Μακρυγιάννη-Μαλτέζου

Ο Μαλτέζος από την παιδική του ηλικία έδειχνε δείγματα μεγάλης ευφυΐας. Γόνος αστικής οικογένειας και απευθείας απόγονος του Στρατηγού Μακρυγιάννη, αποτέλεσε εμβληματική μορφή της αντιπαραραθέσεως στον χώρο της νεολαίας. Ήταν υψηλού αναστήματος, με επιβλητικό λόγο, που τον καθιστούσε πρότυπο και ηγετική φυσιογνωμία. Από την εφηβική ηλικία διαβάζει Καντ και Φρειδερίκο Νίτσε. Έτσι μαθαίνει να περιφρονεί το φτηνό και το ασήμαντο, να αποστρέφεται το ανόητο και το επιφανειακό, να απεχθάνεται το συμβατικό και το υποκριτικό. Ήταν παιδί της αποκαλούμενης «γενιάς του ‘40», δηλαδή αυτών που γεννήθηκαν λίγο μετά το 1920, και αφού ενηλικιώθηκαν στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, βίωσαν με τραγικό τρόπο την κομμουνιστική εξέγερση και το συμμοριτοπόλεμο και δίκαια θεωρήθηκε «ο καλύτερος της γενιάς του». Ο Κίτσος αναδείχθηκε σε μια από τις κυρίαρχες μορφές του εθνικού συνασπισμού στους πανεπιστημιακούς χώρους αναλαμβάνοντας ηγετική θέση στη Ρ.Α.Ν. και στη συνέχεια στον ενωτικό φοιτητικό «Εθνικό Σύνδεσμο Ανωτάτων Σχολών» («Ε.Σ.Α.Σ.»). Περιγράφεται ως σχετικά απόμακρος και μυστικοπαθής, αλλά με σαφείς ηγετικές και πνευματικές ικανότητες, υπήρξε ελεύθερο και λαμπερό πνεύμα, ξεκάθαρος εθνικιστής κι οραματιστής, που ήλθε σε σύγκρουση με τις κομματικές κομμουνιστικές αγκυλώσεις και πρακτικές. Θεωρήθηκε από πολλούς ως ο «χρυσός» νέος της γενιάς του και υποστηρίζεται ότι, αν είχε επιβιώσει της κατοχικής περιόδου, θα είχε αναδειχθεί σε κεντρική μορφή της μετακατοχικής πολιτικής ζωής. Ξεχώριζε για την ευρυμάθεια του, διακρίνονταν για τις λογοτεχνικές του ανησυχίες και το πατριωτικό και πολιτικό του αισθητήριο, ήταν πνεύμα ανήσυχο, ανικανοποίητος, τελειομανής, φτιαγμένος από την στόφα του ηγέτη, κάπως παρορμητικός, πεσιμιστής, με ξεχωριστά προτερήματα αλλά και αυτοκαταστροφικές τάσεις, με την απόσταση που παίρνει από τις κοσμικότητες των συνομηλίκων του, αλλά και με την ιδέα του θανάτου, που φαίνεται ότι τον διακατέχει.

Κατά τον Πέτρο Στ. Στάϊκο-Μακρή, βιογράφο του Κίτσου Μαλτέζου η δολοφονία του ήταν απλώς απόδειξη της προθέσεως του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος να επιβάλει βίαια την εξουσία του αρχικά στην Αθήνα και προφανώς στην υπόλοιπη Ελλάδα [22]. Ο Στάϊκος ερευνώντας την υπόθεση Μαλτέζου, πήγε στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών για να βρει το επίσημο βιβλίο της υπηρεσίας από τον Δεκέμβριο του 1944 και διαπίστωσε ότι έχει εξαφανιστεί κι είναι το μοναδικό που λείπει. Την νύχτα της Τρίτης 12 Νοεμβρίου 2013 στον τηλεοπτικό σταθμό «Mega», ο δημοσιογράφος, μετέπειτα πολιτικός-αρχηγός κόμματος και βουλευτής- Σταύρος Θεοδωράκης παρουσίασε την τελευταία συνέντευξη που του παραχώρησε ο Λεωνίδας Κύρκος, που πέθανε στις 28 Αυγούστου 2011, ελάχιστο καιρό πριν τον θάνατο του. Ο 87χρονος τότε Λεωνίδας Κύρκος αποκάλυψε [23] ότι ήταν παρών και πιθανότατα συμμετείχε, άγνωστο αν ήταν στην εκτελεστική ομάδα ή «τσιλιαδόρος», στην δολοφονία του Κίτσου Μακρυγιάννη-Μαλτέζου.

Συγγραφικό έργο

Ο Κίτσος Μαλτέζος έγραφε ποίηση, από νεαρή ηλικία. Το Φθινόπωρο του 1943, ο Κίτσος Μαλτέζος έγραψε και κυκλοφόρησε το δοκίμιο:

  • «Για την Ελλάδα που έρχεται», ένα συνοπτικό πολιτικό μανιφέστο, στο οποίο απορρίπτει την βασιλεία ως ξενόφερτη και βλαβερή για την Ελλάδα, καταδικάζει τον καπιταλισμό και τον κομμουνισμό, γενικότερα την υλιστική στάση ζωής, τάσσεται υπέρ της προστασίας των μικροϊδιοκτητών καθώς και υπέρ του κρατικού ελέγχου στις μεγάλες επιχειρήσεις και στις τράπεζες.

Διαβάστε τα λήμματα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. ↑ [Ο Μαλτέζος ήταν η τρίτη δολοφονία στους πανεπιστημιακούς χώρους. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1943 σκοτώθηκε ο κομμουνιστής φοιτητής Δημήτριος Τζέμος, σε επιχείρηση της Αστυνομίας στο Πανεπιστήμιο, και την 1η Δεκεμβρίου 1943 δολοφονήθηκε από την Ο.Π.Λ.Α. ο εύελπις Ηλίας Ρογκάκος.]
  2. ↑ [Σύμφωνα με τον Ιάσονα Χανδρινό η δολοφονία του Μαλτέζου εντάσσεται σε μια σειρά από «πολιτικές δολοφονίες» που πραγματοποίησε η Ο.Π.Λ.Α. στις αρχές του 1944. Στις 4 Ιανουαρίου δολοφονήθηκε στον Πειραιά ο απόστρατος ταγματάρχης Βασίλειος Τσουκνίδας, ο οποίος είχε ενταχθεί στα Τάγματα Ευζώνων. Στις 5 Ιανουαρίου δολοφονήθηκε στην πλατεία Κουμουνδούρου ο ναύαρχος ε.α. Αθανάσιος Πινότσης, αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Εταιρείας Υδάτων, στις 27 Ιανουαρίου δολοφονήθηκε στο Κολωνάκι ο Νικόλαος Καλύβας, υφυπουργός Εργασίας και διορισμένος Γενικός Γραμματέας της «Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (Ε.Σ.Ε.Ε.)», ενώ στις 21 Μαρτίου 1944 δολοφονήθηκε ο Κωνσταντίνος Ρίτσος, βασικό στέλεχος της οργανώσεως Εθνικό Κομιτάτο στα Μανιάτικα του Πειραιά.]
  3. ↑ [«Κηδεία», Εφημερίδα «Ακρόπολις», Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 1944 σελίδα 2η.]
  4. ↑ [Ο Γεώργιος Μαλτέζος γεννήθηκε το 1873 στην Πάτρα. Αδελφός του ήταν ο Ακαδημαϊκοός Κωνσταντίνος Μαλτέζος. Ο Γεώργιος σπούδασε Μηχανικός στο Παρίσι και το 1896 έλαβε πτυχίο Μεταλλειολόγου Μηχανικού από την Ecole Superieure des Mines. Τον ίδιο χρόνο διορίστηκε καθηγητής της Σχολής Βιομηχάνων Τεχνών στην έδρα των Ατμομηχανών. Στη συνέχεια ορίστηκε καθηγητής στην έδρα της Γενικής Μηχανολογίας διδάσκοντας τα μαθήματα «Γενική Μηχανολογία», «Παθητικαί Αντιστάσεις» και «Υδραυλικαί-Ανυψωτικαί Μηχαναί». Το 1900 εκπόνησε μελέτη περί μεταφοράς των νερών του Μέλανος ποταμού για την ύδρευση της Αθήνας. Διατέλεσε κατ’ επανάληψη Κοσμήτορας και άσκησε καθήκοντα Πρυτανεύοντος στο Πολυτεχνείο. Τα πρώτα έτη της σταδιοδρομίας του άσκησε το επάγγελμα του Μεταλλειολόγου-Μηχανικού. Το 1938 αποχώρησε από τις θέσεις του στο Πανεπιστήμιο λόγω ορίου ηλικίας. Ο Μαλτέζος πέθανε τον Φεβρουάριο του 1941 στην Αθήνα.] Γεώργιος Μαλτέζος-Νεκρολογία, Περιοδικό «Τεχνικά Χρονικά», τεύχος 1-15 Μαρτίου 1941, σελίδα 101η.
  5. ↑ [Η Αικατερίνη Σκουζέ-Μαλτέζου πέθανε από καρκίνο στα μέσα της Ανοίξεως του 1940.]
  6. ↑ [Ευχαριστήριον», Εφημερίδα «Ακρόπολις», Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 1944 σελίδα 2η.]
  7. ↑ [Σύμφωνα με μαρτυρία της προσωπικής του φίλης, της γλύπτριας Ναταλίας Μελά, της εγγονής του εθνικιστή Μακεδονομάχου Παύλου Μελά, όπως την κατέθεσε σε συνέντευξη της: «...Στη Νομική βρέθηκα με όλους τους πρώην συμμαθητές μου του Μακρή και ήταν όλοι αριστεροί, τότε. Μπήκαμε αμέσως στην ΕΠΟΝ, γραφτήκαμε, βρέθηκα μαζί με τον Κίτσο τον Μαλτέζο που μας οργάνωσε και με τον Αξελό, τον Άρη το Νικολετόπουλο, τον Άδωνι τον Κύρου και το Βίκτωρα το Μελά...».] Ναταλία Μελά: Une force de la nature
  8. ↑ [«...Έβλεπα τότε τον Κίτσο Μαλτέζο, τον οποίο πολύ θαύμαζα, ήταν και ποιητής και ομορφάνθρωπος, κατά κάποιον τρόπο αυτός μας είχε εγγράψει στο κόμμα. Μια μέρα αυτός κατέβαινε και εγώ ανέβαινα την Ηρώδου του Αττικού και μου λέει «Ναταλία να φύγεις από το ΚΚ, πρέπει να φύγεις, διότι θα ματοκυλιστούμε». Και του απάντησα εγώ «Τι σαχλαμάρες λες, θα ματοκυλιστούμε, τι κάνεις τώρα, φιλολογία; » Θα ματοκυλιστούμε! Δεν μ’άρεσε αυτό, εγώ θα έλεγα «θα αιματοκυλιστούμε», όχι πως ήμουν καθαρευουσιάνα, κάθε άλλο. Έφυγε, και επέμενε ότι θα γίνουν φασαρίες. Το διαισθανόμουνα, είχα αρχίσει να καταλαβαίνω ότι ορισμένα πράματα δεν μου πήγαιναν καλά, καταλάβαινα ότι δεν τους ενδιέφερε απλώς να διώξουμε τους Γερμανούς και τους Ιταλούς. Ο Κίτσος κατέβαινε και συνέχισε το δρόμο του κι έτσι ήταν η τελευταία φορά που τον είδα...».] Ναταλία Μελά: Une force de la nature
  9. ↑ [Η Ρ.Α.Ν., ήταν ένοπλη εθνική αντιστασιακή οργάνωση που ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1943 από ανώτερους Έλληνες αξιωματικούς, μαχητές του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού πολέμου. Το όνομα της παρέπεμπε στις δίκαιες διεκδικήσεις του Ελληνισμού («Ρωμυλία-Αυλών-Νήσοι») και επικεφαλής της ήταν ο Βενιζελικός Συνταγματάρχης, κινηματίας του 1935, και μετέπειτα Στρατηγός, Κωνσταντίνος Βεντήρης. Η οργάνωση, που χαρακτήριζε ως «ξένο το θεσμό της βασιλείας», συνεργάστηκε με την Οργάνωση «Χ» του Γεωργίου Γρίβα, τον «Ε.Δ.Ε.Σ.» Αθηνών, την «Π.Ε.Α.Ν.», το «Εθνικό Κομιτάτο», την «Τρίαινα» και άλλες εθνικές οργανώσεις. Στις 20 Ιουνίου 1943 η οργάνωση απέστειλε έγγραφο στην κυβέρνηση του Καΐρου, με το οποίο γνωστοποίησε την ίδρυση της, όρισε το ιδεολογικό της περιεχόμενο, παρέθεσε τη δράση της και ζήτησε οπλισμό και χρήματα. Υπαρχηγός της ήταν ο τότε συνταγματάρχης Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, ο οποίος αντικατέστησε τον Βεντήρη, όταν αυτός αναχώρησε για τη Μέση Ανατολή, λίγο πριν το συνέδριο του Λιβάνου. Η οργάνωση πλαισιώθηκε από έμπειρους αξιωματικούς και αποσκοπούσε να συμβάλει, στη στρατιωτική ένοπλη οργάνωση των μη εαμικών οργανώσεων των Αθηνών. Την εποχή πριν το Συνέδριο του Λιβάνου, η δύναμη των μη εαμικών οργανώσεων που συντονίζονταν στρατιωτικά από τη Ρ.Α.Ν., υπολογίζονταν σε 2.000 ενόπλους και σε μια «εφεδρεία» φοιτητών χωρίς οπλισμό ή με οπλισμό ανεπαρκή. Η οργάνωση, μαξιμαλιστικών εθνικών διεκδικήσεων, αφού μάταια ανέμενε οπλισμό από τους Συμμάχους, τελικά αγόρασε περιορισμένο αριθμό όπλων από τους Ιταλούς όταν πλέον αυτοί αποχωρούσαν από την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1943, μετά την συνθηκολόγηση τους.]
  10. ↑ [Την εμπλοκή των τότε φοιτητών Κωνσταντίνου Αξελού και Γιάννη Σπράου στη λήψη της αποφάσεως για την δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου αποκάλυψε σε δημοσίευμα του το συντηρητικό περιοδικό «Πολιτικά Θέματα».] Περιοδικό «Πολιτικά Θέματα», τεύχος Απριλίου 2000, σελίδα 34η.
  11. ↑ [Ο Άδωνις (Αντόν) Κύρου ήταν γόνος μεγάλης και εύπορης αθηναϊκής οικογένειας, γιος του Αχιλλέα Κύρου, που μαζί με τον εξαδελφό του Κύρο Κύρου, ήταν οι εκδότες της συντηρητικής εφημερίδας «Εστία». Λίγο καιρό μετά την δολοφονία του Μαλτέζου, ο Κύρου με την βοήθεια της κυβερνήσεως του Ιωάννη Ράλλη και την διαμεσολάβηση του Ιωάννη Βουλπιώτη στους Γερμανούς, δραπέτευσε στην Γαλλία, έχοντας την συγκατάθεση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, με το πορτογαλικό πλοίο «Ματαρόα» [Mataroa]. Στη Γαλλία σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και έζησε στη Γαλλία, όπου κινηματογράφησε την ταινία το «Μπλόκο της Κοκκινιάς», για το οποίο βραβεύτηκε. Ο Άδωνις Κύρου επέστρεψε στην Ελλάδα, αφού είχε παραγραφεί το αδίκημα για την ανθρωποκτονία του Κίτσου Μαλτέζου. Ο Κύρου απεβίωσε στις 14 Νοεμβρίου του 1985 στο Παρίσι.]
  12. ↑ [«Κομμουνισταί εφόνευσαν έναν φοιτητή», Εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα», 3 Φεβρουαρίου 1944 σελίδα 1η.]
  13. ↑ [«....τον σκοτώσανε, στη γωνία Όλγας, μπροστά στο άγαλμα του Βύρωνος. Θυμάμαι ότι εγώ καθόμουν στο μεγάλο πλάτανο, στο τέρμα του Ζαππείου μαζί με τον Αντρέα τον Καμπά με τον οποίο τα είχα τότε –γιατί είχα αρχίσει να έχω ιστορίες– και ακούσαμε τον πυροβολισμό ή δυο-τρεις πυροβολισμούς και μετά τρεχαλητά μέσα στο δασάκι στο κάτω μέρος του Ζαππείου. Βγήκαμε στη λεωφόρο και είδαμε έναν άνθρωπο να σφαδάζει στο πεζοδρόμιο, εκεί που είναι τώρα το άγαλμα του Βύρωνα. Δεν κατάλαβα ποιος ήτανε, διότι με άρπαξε ο Ανδρέας και μου λέει «πάμε, πάμε να φύγουμε», φοβόταν, και το βάλαμε στα πόδια, εγώ πήγα σπίτι μου κι εκείνος σπίτι του. Στο σπίτι μου έλαβα ένα τηλεφώνημα από τη Λίζα τη Σκουζέ, η οποία έμενε απέναντι μου, λέει «Ναταλία, σκοτώσανε τον τελευταίο Μακρυγιάννη». «Ποιος είναι αυτός;» Μου λέει: «Τον ξέρεις, είναι φίλος, είναι ο Κίτσος ο Μαλτέζος» «Α»,λέω, «δεν είναι δυνατόν». Λέει «Ναι, τώρα, στο Ζάππειο». Μετά από αυτό το γεγονός έφυγα από το Κόμμα...».] Ναταλία Μελά: Une force de la nature
  14. ↑ [Στην γυναικολογική κλινική του Νικολακόπουλου, στην διάρκεια των Δεκεμβριανών, όταν κατελήφθη το 2ο Αστυνομικό Τμήμα της Πλάκας, οδηγήθηκαν αιχμάλωτοι ο διοικητής, ο υποδιοικητής, άλλοι αξιωματικοί και μερικοί αστυφύλακες, όπου παρέμειναν για ένα διάστημα κρατούμενοι του Ε.Λ.Α.Σ. και της Ο.Π.Λ.Α., πριν οδηγηθούν στο Μαρκόπουλο, όπου και εσφαγιάσθησαν.]
  15. ↑ [Η Ο.Π.Λ.Α. δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 1943 με επικεφαλής τον Στέργιο Αναστασιάδη. Δρούσε σε ομάδες εκτελεστών κατά συνοικίες, συχνά οι ενέργειες της αλληλοεπικαλύπτονταν με αυτές του Ε.Λ.Α.Σ. και αποτέλεσε την αιχμή του δολοφονικού δόρατος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος στην Αθήνα την άνοιξη του 1944. Προχωρούσε σε επιλεκτικές δολοφονίες, θέτοντας στο στόχαστρο κυρίως αξιωματικούς και άνδρες της Χωροφυλακής, της Ειδικής Ασφάλειας και των Ταγμάτων Ασφαλείας, καθώς και δολοφονίες μελών εθνικιστικών οργανώσεων.]
  16. ↑ [Έπαινος του Ανθυπολοχαγού (ΠΖ) Μπασιάκου Αριστείδη και του Εύζωνος Παπαϊωάννου Κωνσταντίνου οι οποίοι «κατά τη δολοφονία του φοιτητού Μαλτέζου ενήργησαν µε αποφασιστικότητα και ψυχραιµίαν [...] ετέθησαν εις καταδίωξιν [του κοµµουνιστού] επιτυγχάνοντες την σύλληψίν του». (Διαταγή αριθμός 1951/ΥΕΑ και αναφορά αριθμός 4705 της 22ας Μαρτίου 1944 της Αστυνομίας Πόλεων. ΓΕΣ/ΥΣΑ, Φάκελλος 40, Αρχείο Συντάγματος Ευζώνων Ασφαλείας Αθηνών, Βιβλίον Ημερησίων Διαταγών Συντάγματος (17 Μαΐου 1944-10 Οκτωβρίου 1944). Διαταγή Συντάγματος της 4ης Ιουλίου 1944.)]
  17. ↑ [«Ο συλληφθείς Κουρουνιώτης ομολόγησε την ενοχήν του δια την εκτέλεση Μαλτέζου», Εφημερίδα «Ακρόπολις», Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 1944 σελίδα 2η.]
  18. ↑ [Ο Μιχάλης (Μικές) Κουρουνιώτης, στενός φίλος του Κίτσου Μαλτέζου από τα χρόνια του στην Ο.Κ.Ν.Ε., γεννήθηκε το 1919 στην Αθήνα κι ήταν γόνος εύπορης οικογένειας από τη Χίο. Παππούς του ήταν ο αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Κουρουνιώτης, ενώ ο πατέρας του εκμεταλλεύονταν τον κινηματογράφο «Απόλλωνα» στην οδό Σταδίου. Ο Μικές φοίτησε αρκετά χρόνια στο «Αμερικανικό Κολέγιο» Αθηνών, όπου υπήρξαν συμμαθητές με τον Ανδρέα Παπανδρέου, όμως αποφοίτησε από την «Γερμανική Σχολή» και ως φοιτητής της Ιατρικής, εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας. Ο Μικές Κουρουνιώτης μετά από απόφαση των Γερμανών παραδόθηκε από την Γενική Ασφάλεια στις Αρχές κατοχής και εκτελέστηκε χωρίς δίκη για παράνομη οπλοφορία, μαζί με άλλους 11 κομμουνιστές, στις 21 Μαρτίου 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Το όνομα του δολοφόνου Μιχάλη Κουρουνιώτη είναι γραμμένο στην μαρμάρινη στήλη που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και αναφέρεται μεταξύ των φοιτητών που έδωσαν την ζωή τους στην Εθνική Αντίσταση της κατοχικής περιόδου.]
  19. ↑ [O νομικός και ιστορικός συγγραφέας Πέτρος Στ. Στάϊκος-Μακρής έχει γράψει πως δεν είναι αλήθεια ότι το 1989, επί συγκυβερνήσεως, καταστράφηκαν στην υψικάμινο της Χαλυβουργικής οι φάκελλοι κοινωνικών φρονημάτων των Ελλήνων πολιτών, παρά ότι, στην πραγματικότητα, κάηκαν κάποιες παλιές δικογραφίες. Ο συγγραφέας διαβεβαιώνει ότι τουλάχιστον μέχρι το 2000, που εκδόθηκε το βιβλίο του για τον Κίτσο Μαλτέζο, όλοι αυτοί οι φάκελλοι ήταν στην Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών, και τους είδε ο ίδιος, όπως γράφει και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.]
  20. ↑ Ναταλία Μελά: Une force de la nature
  21. ↑ [Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», φύλλο 30ης Μαρτίου 1944.]
  22. ↑ [Πέτρος Μακρής-Στάϊκος, «Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των θεών», Αθήνα 1999, εκδόσεις «Ωκεανίδα», σελίδες 211η, 223η, 229η, 238η, 279η-282η.]
  23. ↑ Δολοφονία Κίτσου Μαλτέζου Video-Συνέντευξη Λεωνίδα Κύρκου (Απόσπασμα)




Ανακτήθηκε από «http://el.metapedia.org/m/index.php?title=Κίτσος_Μαλτέζος&oldid=108653»