Ξενοφών Γιοσμάς

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Ξενοφώντας Γιοσμάς Έλληνας εθνικιστής, δημοσιογράφος, πολιτευτής και στρατιωτικός, Υπουργός Προπαγάνδας στην τελευταία κατοχική κυβέρνηση του Έκτορα Τσιρονίκου στη Βιέννη, γνωστός από την προσπάθεια που καταβλήθηκε να τον εμπλέξουν στο δυστύχημα που οδήγησε στο θάνατο ή τη δολοφονία από μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος, του Γρηγόρη Λαμπράκη, ιδρυτής και ηγέτης αντικομμουνιστικής οργανώσεως, προσωπικός φίλος του εθνικιστή στρατηγού Κωνσταντίνου Μήτσου, γεννήθηκε το 1906 στο Κιρκαγάτς της Μικράς Ασίας και πέθανε στις 14 Ιανουαρίου 1975 από εγκεφαλικό επεισόδιο στο νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος» της Θεσσαλονίκης. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Παύλου Μαλακοπής στην Πυλαία και ακολούθησε η ταφή του στο εκεί νεκροταφείο. Στις 22 Φεβρουαρίου στον ίδιο Ιερό Ναό τελέστηκε 40ήμερο μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του [1].

Ήταν παντρεμένος με την Αφροδίτη Γιοσμά και από το γάμο του έγινε πατέρας τριών παιδιών, του Γεωργίου, που γεννήθηκε το 1934, της Ελένης Γιοσμά, μετέπειτα συζύγου του Αρχιμήδη Σταμπολίδη [2], και του Αλέξανδρου Γιοσμά [3], Ζωγράφου-Σκηνογράφου, που το 2007 ήταν υποψήφιος βουλευτής Ροδόπης με το ψηφοδέλτιο του κόμματος ΛΑ.Ο.Σ. του Γιώργου Καρατζαφέρη, ενώ το 2014 υπήρξε υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με το ψηφοδέλτιο του εθνικιστικού κινήματος «Χρυσή Αυγή».

Ξενοφών Γιοσμάς

Βιογραφία

Η οικογένεια του Ξενοφώντα Γιοσμά ήταν Μικρασιατικής καταγωγής και εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη του νομού Πιερίας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Γιοσμάς, ενώ είχε έναν αδελφό, τον Νικόλαο Γιοσμά και μια αδελφή, την Ευανθία Γιοσμά. Ο Ξενοφών τον Αύγουστο του 1924 συμμετείχε στην οργάνωση [4] των πρώτων προσκοπικών ομάδων στην Κατερίνη. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος-ανταποκριτής εφημερίδων της Θεσσαλονίκης, ενώ τον Ιανουάριο του 1929, μαζί με τον Κυριάκο Ζορμπά, ήταν εκδότης της τοπικής εφημερίδος «Ολύμπια Νέα» [5]. Με την εφημερίδα συνεργάστηκε και ο δημοσιογράφος Σάββας Κανταρτζής. Επρόκειτο για πολιτική εφημερίδα που ασχολούνταν με τα πολιτικά, τα αγροτικά ζητήματα και την εγκατάσταση των προσφύγων στην Πιερία, η οποία συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Ο Γιοσμάς στη συνέχεια εξέδωσε την εφημερίδα «Αγροτική Σημαία», ενώ δραστηριοποιήθηκε ως πολιτικό στέλεχος του «Συνεργατικού Αγροτικού Κόμματος» και υπήρξε προσωπικός φίλος και συνεργάτης του εθνικιστή βουλευτή Φίλιππου Δραγούμη.

Έως τις 8 Ιανουαρίου 1931, όταν υπέβαλλε παραίτηση, ο Γιοσμάς διατέλεσε πρόεδρος της «Ενώσεως Ποντίων» εκ Ρωσίας, ενώ την επόμενη ημέρα συνεπλάκη με τους αδελφούς Νερόπουλου, στο Πρακτορείο εφημερίδων στην Κατερίνη Πιερίας, οι οποίοι τον προπηλάκισαν και καταδικάστηκαν σε πενθήμερη φυλάκιση και 40 δραχμές πρόστιμο από τοπικό δικαστήριο [6], καθώς ο Γιοσμάς με δημοσιεύματα του είχε κατηγορήσει τους αδελφούς Νερόπουλου για τοκογλυφία σε βάρος αγροτών της περιοχής. Στις 5 Φεβρουαρίου 1931, σύμφωνα με δημοσίευμα εφημερίδος, ο Γιοσμάς καταδικάστηκε από το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης σε φυλάκιση δέκα μηνών για αποπλάνηση και ασέλγεια και καταβολή χρηματικής ικανοποιήσεως για ψυχική οδύνη [7]. Tο 1937 συμμετείχε στην οργάνωση της Α143 Φάλαγγας της Ε.Ο.Ν., [Εθνική Οργάνωση Νεολαίας], και ήταν από τους συντάκτες της εβδομαδιαίας περιοδικής εκδόσεως «Η Νεολαία», που χαρακτηρίζονταν ως το «Επίσημον Όργανον της Εθνικής Οργανώσεως Νεολαίας της Ελλάδος» [8]. Ο Γιοσμάς συμμετείχε στον Ελληνοϊταλικό και τον Ελληνογερμανικό πόλεμο της περιόδου 1941-41 στο μέτωπο της Βορείου Ηπείρου.

Κατοχική δράση & Καταδίκη

Το 1943 ο Γιοσμάς συντάχθηκε με τις «Αντικομμουνιστικές Ομάδες Ασφαλείας» και με το όνομα «Καπετάν Παρμενίων» εντάχθηκε στην «Εθνική Αντικομμουνιστική Οργάνωση Κατερίνης, Πιερίων και Ολύμπου», [Εθνικές Ανταρτικές Ομάδες], με την οποία πολέμησε εναντίον των Γερμανών και του κομμουνιστικού Ε.Λ.Α.Σ., [Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός], στα Πιέρια Όρη και τον Όλυμπο. Το καλοκαίρι του 1944, μαζί με μερικούς άνδρες του και τον Κυριάκο Παπαδόπουλο, [Κισά-Μπατζάκ δηλαδή Κοντοπόδης], αρχηγό της οργανώσεως Ε.Ε.Σ., [Εθνικός Ελληνικός Στρατός], εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη όπου διηύθυνε το Γραφείο Τύπου και Προπαγάνδας της οργανώσεως, ενώ υπηρέτησε με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού, ως διοικητής του Λόχου Προπαγάνδας στο Εθελοντικό Τάγμα του Γεωργίου Πούλου. Ο Γιοσμάς στις 26 Οκτωβρίου 1944 διέφυγε από την Ελλάδα, ντυμένος με στολή Γερμανού Ανθυπολοχαγού, και κατέφυγε στη Βιέννη της Αυστρίας, όπου συμμετείχε ως υπουργός Προπαγάνδας στην εξόριστη κυβέρνηση του Έκτορα Τσιρονίκου. Ο Γιοσμάς κατηγορήθηκε ότι «κατετάγη εις τον Γερμανικόν Στρατόν προαχθείς εις τον βαθμόν του Ανθ/γου διά τας υπ’ αυτού προσφερθείσας υπηρεσίας εις τον κατακτητήν, περιφέρετο με την γερμανικήν στολήν ...{...}... ». Στις 23 Οκτωβρίου 1945 ο Γιοσμάς και άλλοι 16 δημοσιογράφοι παραπέμφθηκαν στο Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων Θεσσαλονίκης, από το οποίο ο Γιοσμάς καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο ως συνεργάτης των Γερμανών, με απόφαση που εκδόθηκε αργά το βράδυ του Σαββάτου 3 Νοεμβρίου του 1945 [9].

Το 1947 ο Γιοσμάς επέστρεψε στην Ελλάδα και προσπάθησε ανεπιτυχώς να προσβάλει ενδίκως την δικαστική απόφαση, ενώ επιπλέον της θανατικής καταδίκης, του επιβλήθηκε ποινή ενός χρόνου καθείρξεως με παράλληλη ισόβια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για αναπόδεικτη συνεργασία με τη γερμανική Μυστική Αστυνομία Στρατού. Το 1949 κατέθεσε αίτηση αναθεωρήσεως της αποφάσεως με την οποία του είχε επιβληθεί η θανατική ποινή, η οποία απορρίφθηκε. Με διάταγμα της 7ης Απριλίου 1950 ο βασιλιάς Παύλος του απένειμε χάρη, μετατρέποντας τη θανατική ποινή σε πρόσκαιρα δεσμά 20 ετών, ενώ στα μέσα του Νοεμβρίου 1950 το Ειδικό Δικαστήριο Δοσίλογων αποφάσισε τη συγχώνευση των ποινών που του είχαν επιβληθεί και ο Γιοσμάς αφέθηκε ελεύθερος στις 8 Ιουνίου 1952, από τις φυλακές Επταπυργίου Θεσσαλονίκης, έχοντας παραμείνει στη φυλακή πέντε χρόνια. Πιθανολογείται ότι για αυτή την ευνοϊκή εξέλιξη υπήρξε μεσολάβηση του Συνταγματάρχη Παναγιώτη Γούλα, που στην κατοχή ήταν ηγετικό στέλεχος της Π.Α.Ο., [Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις].

Αποφυλάκιση & μεταπολεμική δράση

Το 1953, επί πρωθυπουργίας του Αλέξανδρου Παπάγου, ο Γιοσμάς διορίστηκε, από τη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, πρόεδρος της εφορείας του 24ου Δημοτικού Σχολείου Τούμπας, θέση στην οποία υπηρέτησε μέχρι το 1961. Το 1957 προσλήφθηκε ως αντιπρόσωπος από τον «Οικοδομικό Συνεταιρισμό Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος», ο οποίος δέχονταν ως συνεταίρους αγωνιστές οι οποίοι αντιτάχθηκαν στα καταχθόνια σχέδια των κομμουνιστών ανταρτών στην περίοδο της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονος καθώς και στο συμμοριτοπόλεμο. Ο Γιοσμάς αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος στις συνομιλίες του Συνεταιρισμού με τις κρατικές αρχές, επιδιώκοντας την προώθηση των αιτημάτων του για παραχώρηση οικοπέδων και οικοδομικών αδειών στα μέλη του. Από τον Ιούνιο του 1958 ως τον Δεκέμβριο του 1962 εξέδιδε τη μηνιαία εφημερίδα «Εξόρμησις των Ελλήνων», με εθνικιστικό περιεχόμενο και ελληνοχριστιανικό προσανατολισμό.

Ο Γιοσμάς από κοινού με παλαιούς συμπολεμιστές του, ίδρυσε τον «Σύνδεσμο Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος» με έδρα την Θεσσαλονίκη. Έμβλημα του συνδέσμου ήταν ο Σιδηρούς Σταυρός, ίδιο με το αυτό της εφημερίδος «Εξόρμησις των Ελλήνων» που εξέδιδε ο Γιοσμάς και σκοπός του ήταν η αναγνώριση και ενίσχυση όσων συμμετείχαν στον αντισυμμοριακό αγώνα. Ο «Σύνδεσμος Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος», ιδρύθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 1960. Η οργάνωση είχε την έδρα της επί της οδού Κονίτσης 251, [σημερινή Λεωφόρος Λαμπράκη], στην Άνω Τούμπα, σε κτίριο ιδιοκτησίας του Απόστολου Μπόνου, παλαιού εθνικοσοσιαλιστή και μέλους του Συνδέσμου. Μέλος της οργανώσεως μπορούσε να γίνει «…πας Έλλην αμφοτέρων των φύλων, όστις έλαβε ενεργόν μέρος κατά των εαμοκομμουνιστών και των συμμάχων των δια την απελευθέρωσιν της Πατρίδος μας κατά την διάρκειαν της κατοχής και μετέπειτα μέχρι του έτους 1949 κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών και έδρασεν αποδεδειγμένους πατριωτικοί αποδεικνυομένου του τοιούτου δια επισήμων εγγράφων, βεβαιώσεων αστυνομικών ή στρατιωτικών Αρχών ή πρώην Διοικητών τούτων ή ανεγνωρισμένων οπλαρχηγών, Δημάρχων ή Προέδρων Κοινοτήτων αποδεδειγμένως ενθικοφρόνων. [...] Επίσης ως μέλος δύναται να εγγραφή και πας όστις καθ’ οιονδήποτε τρόπον αποδεδειγμένος ενισχύει τον Εθνικόν μας Στρατόν, τα Σώματα ασφαλείας, τα ΤΕΑ, τας οικογένειας των συμπολεμιστών μας και των θυμάτων αυτών, ως και τους καταστάντας αναπήρους συμπολεμιστάς μας και προπαγανδίζει δημόσια υπέρ των Εθνικών μας ιδεών». Στους κύριους σκοπούς του Συνδέσμου περιλαμβάνονταν: «...Η αναγνώρισις και αξιοποίησις του διεξαχθέντος κατά την Γερμανικήν Κατοχήν και μετέπειτα μέχρι του 1949 αντικομμουνιστικού αγώνος, η ηθική και υλική ενίσχυσις των αγωνιστών και θυμάτων αυτού, η αστική και αγροτική αποκατάστασις των ακτημόνων μελών του Συνδέσμου, η στέγασις των αστέγων μελών αυτού και η δια παντός νομίμου μέσου υπεράσπισις των Ελληνικών συμφερόντων και Δικαίων και η καταπολέμησις πάσης αντεθνικής ενέργειας και επιβουλής οποθενδήποτε προερχομένης...».

Θάνατος Γρηγόρη Λαμπράκη

Στις 22 Μαΐου 1963 φέρεται να τραυματίστηκε, απολύτως ελαφρά, σε τροχαίο δυστύχημα ο συνεργαζόμενος με το κόμμα Ε.Δ.Α., [Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά], ο βουλευτής Γρηγόρης Λαμπράκης. Ως υπαίτιοι του δυστυχήματος συνελήφθησαν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης, μέλος του «Συνδέσμου Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος», και ο Μανώλης Εμμανουηλίδης. Ο Γιοσμάς, προσωπικός φίλος του στρατηγού Κωνσταντίνου Μήτσου, κατηγορήθηκε, σύμφωνα με το πόρισμα της προανακρίσεως που συντάχθηκε από τον ανακριτή Χρήστο Σαρτζετάκη, για ηθική αυτουργία εκ προθέσεως στην φερόμενη δολοφονία του Λαμπράκη, καθώς και για επικίνδυνη σωματική βλάβη εις βάρος του βουλευτή Γιώργου Τσαρουχά, ο οποίος τραυματίστηκε από επίθεση αγνώστων στο χώρο του δυστυχήματος. Ο Γιοσμάς προφυλακίστηκε στις 16 Ιουλίου 1963 με εντολή του ανακριτή Χρήστου Σαρτζετάκη, ο οποίος υπέκυψε στην ασφυκτική πίεση του ημερήσιου τύπου που αναφέρονταν στην κατοχικό παρελθόν του Γιοσμά. Δικηγόρος του ανέλαβε ο Τάκος Μακρής, νομικός που εκλέχθηκε βουλευτής και διατέλεσε Υπουργός Προεδρίας σε κυβέρνηση της Ε.Ρ.Ε., [Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις]. Ο «Σύνδεσμος Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος» διαλύθηκε από την κυβέρνηση της «Ενώσεως Κέντρου» με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου, με την υπ' αριθμ. 96/14 Απριλίου 1964 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις φυλακές ο Γιοσμάς κατέθεσε μια σειρά από μηνύσεις εναντίον δημοσιογράφων, όπως κατά των δημοσιογράφων της Θεσσαλονίκης, Δημητρίου Πουρνάρα και Αλέξανδρου Δρακοπούλου, κατά του Λεωνίδα Κύρκου και του Πότη Παρασκευόπουλου, αλλά και εφημερίδων για συκοφαντική δυσφήμηση, ενώ απέστειλε υπομνήματα προς τις δικαστικές αρχές, αιτούμενος την αποφυλάκιση του.

Δίκη & Απολογία

Ξενοφών Γιοσμάς

Το Φεβρουάριο του 1966 εκδόθηκε το βούλευμα [10] του Συμβουλίου Εφετών, με το οποίο παραπέμφθηκαν ως φυσικοί αυτουργοί σε «ανθρωποκτονία εκ προθέσεως» οι Σπύρος Γκοτζαμάνης και Μανώλης Εμμανουηλίδης, ως ηθικοί αυτουργοί ο Ξενοφών Γιοσμάς και ο υπομοίραρχος Εμμανουήλ Καπελώνης, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες σε βάρος του Γιώργου Τσαρουχά οι Αντώναρος Πιτσάκος και Χρήστος Φωκάς, για παράβαση καθήκοντος οι αξιωματικοί της Χωροφυλακής Κωνσταντίνος Μήτσου, Ευθύμιος Καμουτσής συνταγματάρχης, Μιχαήλ Διαμαντόπουλος αντισυνταγματάρχης, Κωνσταντίνος Δόλκας και Δημήτριος Σέττας ταγματάρχες και Τρύφων Παπατριανταφύλλου μοίραρχος, ενώ για διατάραξη κοινής ειρήνης παραπέμφθηκαν 23 άτομα [11]. Με την ίδια απόφαση το Συμβούλιο Εφετών, αποφάνθηκε ταυτόσημα με το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών [12], και συντάχθηκε με τις προτάσεις του ανακριτή Χρήστου Σαρτζετάκη και του εισαγγελέα Στυλιανού Μπούτη, απορρίπτοντας τις κατηγορίες που είχαν διατυπωθεί από την πολιτική αγωγή εναντίον πολιτικών προσώπων, όπως των Κωνσταντίνου Καραμανλή, Κωνσταντίνου Τσάτσου, Δημήτρη Μακρή, Τρύφωνος Τριανταφυλλάκου και άλλων. Τον Απρίλιο του 1966, η σύζυγος του προφυλακισμένου Ξενοφώντα Γιοσμά με τηλεγράφημα που απέστιλε στον βασιλιά Κωνσταντίνο Β' διαμαρτύρονταν για την παρατεινόμενη προφυλάκιση του, για την οποία θεωρούσε ότι κλονίζει τα θεμέλια της δικαιοσύνης και του βασιλικού θεσμού, ενώ ζητούσε την βασιλική παρέμβαση για τον τερματισμό της άδικης ταλαιπωρίας του συζύγου της [13]. Στη δίκη ο Γιοσμάς αντιμετώπισε την αρνητική συμπεριφορά, τα ειρωνικά σχόλια και την μεροληπτική σε βάρος του στάση των δικαστών, όταν επικαλούνταν την δράση του υπέρ του Έθνους. Στην απολογία του, την Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 1966, διατράνωσε την πεποίθηση του για την αθωότητα του και αναφέρθηκε στον πατριωτισμό και τα αντιμαρξιστικά του πιστεύω, κάνοντας αναφορά και στην φερόμενη συνεργασία του με τις πολιτικές αρχές την εποχή της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα.

Απόφαση

Οι ένορκοι εξέδωσαν την απόφαση τους στις 28 Δεκεμβρίου, μετά από ακροαματική διαδικασίαν 66 ημερών κι έπειτα από 12ωρη σύσκεψη των δέκα ενόρκων [14], η οποία διήρκεσε από τις 10:45 το πρωί ως τις 10:45 τη νύχτα. Ο προϊστάμενος των ενόρκων Δ. Τούσας διάβασε την απόφασή τους που αποφαίνονταν ότι, «...Όχι. Δεν είναι ένοχοι οι Σπ. Γκοτζαμάνης και Εμμ. Εμμανουηλίδης ότι την 22αν Μαΐου 1963 εκ προθέσεως απέκτειναν τον βουλευτήν Γρ. Λαμπράκην, επιβαίνοντες τρικύκλου, με οδηγόν τον πρώτον, το οποίον επέπεσε κατ' αυτού και ότι δι' αμβλέος οργάνου έπληξαν τούτον εις την κεφαλήν. Δια παμψηφίας οι ένορκοι απεφάνθησαν ότι: Όχι. Δεν είναι ένοχοι οι Εμμ. Καπελώνης και Ξεν. Γιοσμάς δι' ηθικήν αυτουργίαν εις την προαναφερθείσαν πράξιν. Δια της νομίμου πλειοψηφίας εγένετο δεκτόν ότι: Ναι. Είναι ένοχος ο Σπ. Γκοτζαμάνης διότι εκ προθέσεως επροξένησε σωματικήν κάκωσιν δια τρικύκλου που ωδήγει ο ίδιος και επέπεσε κατά του Λαμπράκη και του επροξένησε τραύμα -ουχί δι' αμβλέος οργάνου, αλλά δια του τρικύκλου- εις την κεφαλήν, εκδοράς εις τους πόδας και εκχυμώσεις εις τους οφθαλμούς, τον περιήγαγεν εις πλήρη αφασίαν και του προεκάλεσε σωματικήν βλάβην, η οποία επέφερε τον θάνατον. Ναι. Εσκόπει ο Γκοτζαμάνης να προκαλέση βαρείαν σωματικήν βλάβην εις τον Λαμπράκην... Όχι. Οι αξιωματικοί Κ. Μήτσου, αντιστράτηγος ε.α., Ευθ. Καμουτσής, συνταγματάρχης ε.α., Μ. Διαμαντόπουλος, αντισυνταγματάρχης ε.α., Κ. Δόλκας, αντισυνταγματάρχης ε.α., Δ. Σέττας, ταγματάρχης και Τρ. Παπατριανταφύλλου, μοίραρχος, δεν είναι ένοχοι δια παράβασιν καθήκοντος...». Οι ένορκοι, που με την απόφαση τους απάλλαξαν τον Γιοσμά από την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας για την ενέργεια σε βάρος του Γρηγόρη Λαμπράκη, τον καταδίκασαν σε ποινή φυλακίσεως ενός έτους για διατάραξη της κοινής ειρήνης. Μετά την έκδοση της αποφάσεως ο Γιοσμάς αφέθηκε ελεύθερος καθώς είχε παραμείνει προφυλακισμένος για διάστημα περισσότερο των 40 μηνών.

Κινηματογραφική ταινία

Ο Γιοσμάς περιγράφεται από τον Βασίλη Βασιλικό με το όνομα «Αρχηγόσαυρος» στο μυθιστορηματικό «Ζ», από το «Ζει», έργο με θέμα την υπόθεση Λαμπράκη, το οποίο αποτέλεσε σενάριο της ομώνυμης κινηματογραφικής ταινίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πηγές

  • Αρχιμήδης Σταμπολίδης, «Ποιος δεν εσκότωσε τον Λαμπράκην», εκδόσεις «Ερωδιός», Θεσσαλονίκη, 2008.

Παραπομπές

  1. [Τα μνημόσυνα Εφημερίδα «Μακεδονία», 21 Φεβρουαρίου 1975, σελίδα 3η.]
  2. Ο γαμπρός του Ξενοφώντα Γιοσμά, Αρχιμήδης Σταμπολίδης, αποκαλύπτει: «Οι κομμουνιστές έστησαν την υπόθεση Λαμπράκη!» Συνέντευξη στο Νίκο Θεοδώρου, Εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος», Ηλεκτρονική έκδοση, 15 Μαΐου 2017.
  3. [Ο Αλέξανδρος Γιοσμάς, τριτότοκο παιδί και δευτερότοκος γιος του Ξενοφώντα Γιοσμά, γεννήθηκε το 1945 στο Λάντσχουτ της Βαυαρίας, ένα χρόνο μετά τη φυγή του πατέρα του στη Γερμανία, όπου είχε καταφύγει η οικογένεια του ακολουθώντας τα στρατεύματα κατοχής στην αποχώρηση τους από την Ελλάδα. Ο Αλέξανδρος βαπτίστηκε από Ρώσο Ορθόδοξο ιερέα, με αναδόχους τον μεγαλύτερο αδελφό του και την θεία του, την αδελφή της μητέρας του. ]
  4. Πατριωτική πρόοδος Αικατερίνης Εφημερίδα «Μακεδονία», 18 Αυγούστου 1924, σελίδα 2η.
  5. [Μανώλης Κανδυλάκης, «Εφημεριδογραφία της Θεσσαλονίκης. Συμβολή στην ιστορία του Τύπου, τόμ. Γ' (1923-1941)», Θεσσαλονίκη 2005, σελίδα 453.]
  6. Άγριο ξυλοκόπημα εις την Κατερίνην Εφημερίδα «Μακεδονία», 10 Ιανουαρίου 1931, σελίδα 4η.
  7. Μια καταδίκη Εφημερίδα «Μακεδονία», 5 Φεβρουαρίου 1931, σελίδα 6η.
  8. Ελληνικός Νεανικός Τύπος 1936-1941, σελίδα 143η. Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας.
  9. Καταδίκαι δοσιλόγων δημοσιογράφων Εφημερίδα «Εμπρός», 4 Νοεμβρίου 1945, σελίδα 4η.
  10. [Βούλευμα υπ' αριθμόν 133/1965 του Συμβουλίου Εφετών Θεσσαλονίκης.]
  11. [Ως κατηγορούμενοι παραπέμφθηκαν 25 πολίτες και έξι αξιωματικοί της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής, συνολικά 31 άτομα, οι: Βασίλειος Γαλάνης, Ξενοφών Γιοσμάς, Σπυρίδων Γκοτζαμάνης, Μιχαήλ Διαμαντόπουλος, Κωνσταντίνος Δόλκας, Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης, Ιωάννης Ευθυμιάδης, Σωκράτης Ζλατάνος, Ευθύμιος Καμούτσης, Εμμανουήλ Καπελώνης, Βασίλειος Κασελάς, Παναγιώτης Κοντουλέας, Παύλος Κουλούρης, Ελευθέριος Κυνηγός, Γεώργιος Λεονάρδος, Αθανάσιος Μαδεμλής, Χρήστος Μακρίδης, Κωνσταντίνος Μάντζιος, Κωνσταντίνος Μήτσου, Πολύκαρπος Μολοδοβανίδης, Ιωάννης Ντόκας, Νικόλαος Παπαδόπουλος, Τρύφων Παπαντριανταφύλλου, Κωνσταντίνος Παραπαράς, Νικόλαος Παραπαράς, Αντώνιος Πιτσώκος, Δημήτριος Σέττας, Ιωάννης Τζιτζιλόγλου, Γεώργιος Τόγκας, Ανδρέας Τουλής, Ιωάννης Τουλής και Χρήστος Φωκάς.]
  12. [Βούλευμα υπ' αριθμόν 1126/1964 του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης.]
  13. Η σύζυγος του Γιοσμά διαμαρτύρεται Εφημερίδα «Μακεδονία», 13 Απριλίου 1966, σελίδα 11η.
  14. [Το σώμα των ενόρκων της δίκης του Γρηγόρη Λαμπράκη αποτελούσαν οι πολίτες, Βύρων Αντωνιάδης, Βιομήχανος, Θ. Αργυρίου, Καθηγητής Μαθηματικών, Μαρία Αρτακιανού, Υπάλληλος του Δήμου Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Αστερίου, Συμβολαιογράφος, Μαρία Βαλαγεώργη, Καθηγήτρια Γυμνασίου, Αχιλλέας Γραικός, Υπάλληλος Εθνικής Τραπέζης, Αλίκη Καρύδα, Μέλος του Λυκείου Ελληνίδων, Νικόλαος Οικονόμου, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, Στ. Σαββίδης, Έμπορος, Δημήτριος Τούσας, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης. Αναπληρωματικά μέλη είχαν εκλεγεί οι Ιωάννης Λιάτσης, Συμβολαιογράφος και Ε. Σέμπης, Οδοντίατρος.]