Πιέρ Ντριέ Λα Ροσέλ

Ο Πιέρ Ντριέ Λα Ροσέλ, [Pierre Eugène Drieu La Rochelle], Γάλλος εθνικιστής συγγραφέας που έγραψε πολιτικά δοκίμια, μυθιστορήματα και διηγήματα, γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1893 και αυτοκτόνησε τη νύχτα μεταξύ 15 και 16 Μαρτίου 1945 στο Παρίσι, με τη λήψη θανατηφόρας δόσεως δηλητηρίου.

Το 1917 είχε παντρευτεί την Κολέτ Ζεραμέκ, [Colette Jéramec], αδελφή ενός Εβραίου φίλου του, όμως το 1921 χώρισαν, ενώ το 1927 παντρεύτηκε με την Ολεσιά Σιενκιέβιτς με την οποία χώρισαν το 1931.

Πιέρ Ντριέ Λα Ροσέλ

Βιογραφία

Ο Πιέρ ήταν απόγονος μεσοαστικής οικογένειας καθολικών από τη Νορμανδία, με εθνικιστικό ιδεολογικό υπόβαθρο, η οποία κατοικούσε στο στο 17ο διαμέρισμα του Παρισιού. Ο πατέρας του αποτυχημένος δικηγόρος, γυναικάς και χρεοκοπημένος επιχειρηματίας, παντρεύτηκε τη μητέρα του για την προίκα της.

Νεανικά χρόνια

Ο Πιέρ έζησε μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας διαβάζοντας βιβλία για το μεγαλείο του Ναπολέοντα και στρατιωτικούς ηρωισμούς. Η οικογένειά του χρεοκόπησε όταν ήταν έφηβος και όπως έλεγε «...η οικογενειακή ζωή δεν μου πρόσφερε τίποτα, [...] έχω ζήσει ανάμεσα σε ένα πατέρα και μια μητέρα που αναλώθηκαν στη μοιχεία, τη ζήλια και τα οικονομικά προβλήματα...». Στα δεκαπέντε του χρόνια ταξίδεψε στην Αγγλία και το γεγονός τον επηρέασε καθοριστικά σε βαθμό που αγάπησε για όλη του τη ζωή, ότι είχε σχέση με τη χώρα. Πολύ ευφυής μαθητής, σπούδασε πολιτικές επιστήμες με την προοπτική να γίνει διπλωμάτης, όμως απέτυχε στις διπλωματικές του εξετάσεις στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού. Το διάστημα μεταξύ 1911 και 1914, ήταν μέλος του «Κύκλου του Προυντόν», [Proudhon Cercle], μιας εθνικιστικής μοναρχικής οργάνωσης νέων φοιτητών, η οποία ιδρύθηκε το 1911 και προσπάθησε να αναζωογονήσει το Γαλλικό έθνος στηριγμένη στη γαλλική παράδοση και στις ιδέες των Προυντόν, Maurras, και Σορέλ. Στις αναφορές του για εκείνη την περίοδο ο Λα Ροσέλ αναθυμάται: «νέους άνδρες από όλες τις κοινωνικές τάξεις, φλογισμένους από ένα κράμα ηρωισμού και βίας, διψασμένους να πολεμήσουν (...) τον καπιταλισμό και τον σοσιαλιστικό κοινοβουλευτισμό».

Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο

Ο Πιέρ πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στη διάρκεια του οποίου τραυματίστηκε τρεις φορές , τη δεύτερη στις 29 Οκτωβρίου 1914 στην Καμπανία και την τρίτη στις 26 Φεβρουαρίου 1916 στο Douaumont. Διακρίθηκε στη μάχη του Βερντέν και στη μάχη του Σαρλερουά, όπου σκοτώθηκε ο καλλίτερος του φίλος. Μέσα από το νεανικό του ενδιαφέρον για τον κομμουνισμό, συνδέθηκε φιλικά με εκπροσώπους από το κίνημα των σουρεαλιστών, όπως ο Λουί Αραγκόν, που εκτίμησε την πρώτη ποιητική του εργασία, η οποία αποτέλεσε την αρχή μιας σύντομης αλλά θυελλώδους φιλίας, και ο Ζακ Ριγκό, αλλά μετά το 1925, διέκοψε τις σχέσεις μαζί τους, όταν στράφηκαν προς ακραίες αριστερές πολιτικές απόψεις.

Στα έργα του αυτής της περιόδου, όπως:

• «mesure de la Γαλλία», το 1922,
• «Le Jeune δ` Européen», το 1927,
• «Geneve ou Moscou», το 1928,

εξέφραζε φιλελεύθερες και ειρηνιστικές θέσεις και απέσπασε έπαινο από την Κοινωνία των Εθνών, αλλά και στα μυθιστορήματα, όπως το

• «L `Homme de femmes Couvert», το 1921,

έδειχνε ακόλαστη διάθεση για «τρελά χρόνια» μετά τον πόλεμο. Είχε κυριευθεί από μια φανερή παρακμιακή διάθεση, απογοήτευση και ζούσε έκλυτο βίο με επισκέψεις σε οίκους ανοχής και χρήση παραισθησιογόνων.

Κίνημα Πατριωτικού σοσιαλισμού

Στη δεκαετία του 1930 ο Πιέρ ταξίδεψε κι έζησε στη Λατινική Αμερική. Το 1933, επιστρέφοντας στη Γαλλία μετά από επίσκεψη στην Αργεντινή, δήλωσε όλο σημασία: «Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες άξιζε το ταξίδι». Στη συνέχεια ταξίδεψε στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως το Βερολίνο και τη Μόσχα. Παράλληλα διερεύνησε το πολιτικό κλίμα συνομιλώντας με οργανώσεις της γαλλικής αριστεράς, δεξιάς και ακροδεξιάς, όπως το «Lutte de Jeunes» του Bertrand de Jouvenel και σταδιακά στράφηκε προς τον αντιεβραϊσμό και τον εθνικισμό. Παραβρέθηκε το Σεπτέμβριο του 1935 στο συνέδριο του N.S.D.A.P. στη Νυρεμβέργη, αργότερα ταξίδεψε στη Μόσχα και τον ίδιο χρόνο εντάχθηκε στο Γαλλικό κίνημα για έναν «πατριωτικό σοσιαλισμό» [«Sosialism fasciste»], και μια υπερεθνική ένωση της Ευρώπης, με αντιδημοκρατικές απόψεις. Πίστευε ότι μόνο ενωμένη η Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει την απειλή που αντιπροσωπεύουν εναντίον της «τα 150 εκατομμύρια των Ρώσων και τα 120 εκατομμύρια Αμερικανών».

Πριν τον πόλεμο ακόμη, ήταν στενός φίλος του Όττο Αμπέτζ, Γερμανού πρέσβη στο Παρίσι, όμως μετά το 1935 και την επίσκεψη του στη Γερμανία ασπάστηκε το ναζισμό σαν αντίδοτο στη «μετριότητα» της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Έγινε μέλος για μικρό χρονικό διάστημα, του Γαλλικού Λαϊκού Κόμματος, [Parti Populaire Français] , του οποίου ηγείτο ο εθνικιστής Ζακ Ντοριό , πρώην κομμουνιστής, και το 1937 έγραψε την πολιτική μπροσούρα «Με τον Ντοριό» όπου επιχειρηματολογούσε υπέρ ενός Φασισμού με ιδιαίτερα γαλλικά χαρακτηριστικά.

Γερμανική κατοχή

Όταν η Γερμανία εισέβαλλε στην Γαλλία και έπειτα από τη συνθηκολόγηση τον Ιούνιο του 1940, παρά την περιφρόνησή του για το καθεστώς του Βισύ υπό τον Φιλίπ Πεταίν και την απογοήτευση του από το φασισμό, ο Πιέρ υποστήριξε σθεναρά τη συνεργασία με τους Γερμανούς και μετατράπηκε σε μια από τις κορυφαίες μορφές της φιλογερμανικής διανοήσεως. Στα τρία πρώτα χρόνια της γερμανικής κατοχής εργάστηκε ως διευθυντής στη «Nouvelle Revue Francaise», όπου διαδέχτηκε τον Ζαν Πωλάν, τον οποίο έσωσε δύο φορές από τη σύλληψη. Εγκατέλειψε τη θέση του, έχοντας διασώσει από τα κρεματόρια την πρώην σύζυγό του και απογοητευμένος παράλληλα, από την συμπεριφορά των Γερμανών και την ασυμφωνία του με την ιδέα τους περί Ευρώπης και έστρεψε το ενδιαφέρον του προς τον μυστικισμό της Ανατολής. Στο κείμενό του «Εθνική Επανάσταση» της 20ης Νοεμβρίου του 1943, γράφει «...εισπράξαμε τον χαρακτηρισμό του φασίστα από το στόμα των αντιπάλων μας, απ΄ όλη την ψευτοδημοκρατική κι αντιφασιστική κλίκα, και τον εκλάβαμε ως πρόκληση στην οποίαν απαντήσαμε με κατάφαση...».

Το τέλος του

Ο τάφος του

Δύο μήνες μετά την απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία στις 11 Αυγούστου 1944, την ώρα που τα στρατεύματα των συμμάχων έφταναν κοντά στο Παρίσι, ο Πιέρ επιχείρησε μία αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας, παίρνοντας μεγάλη δόση υπνωτικών χαπιών, ενώ όταν νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο επανέλαβε την απόπειρα του, κόβοντας τις φλέβες των καρπών του. Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας διώχθηκε και συνελήφθη παρά τις προσπάθειες του να κρυφτεί, αφού είχε προηγουμένως απορρίψει πρόταση να διαφύγει στη Λατινική Αμερική. Σημαντική αυτή την περίοδο ήταν η προστασία που του παρείχε ο Αντρέ Μαλρώ, [André Malraux].

Πολιτική κριτική

Ήδη από το τέλος του 1942 στον Πιέρ εμφανίστηκε η απογοήτευση του, που συνδέονταν με την καταστροφή των γερμανικών στρατευμάτων στην εκστρατεία κατά της Ρωσίας. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ελπίδες του δεν έχουν καμία πιθανότητα να πραγματοποιηθούν και πως η Ευρώπη στο μέλλον θα καταστραφεί και θα παραμείνει διχασμένη, ενώ παράλληλα ο Αδόλφος Χίτλερ δεν εξέφραζε τη δική του ιδέα και ήταν απλά ένας Γερμανός σωβινιστής.

Προσπάθησε να δημιουργήσει μια νέα ιδεολογική σύνθεση Δεξιάς και Αριστεράς, απορρίπτοντας ότι θεωρούσε παρακμιακό στις δύο ιδεολογίες. Επιχείρησε τη σύντηξη των απόψεων του καπιταλισμού και του κομμουνισμού, καταδίκαζε την υλιστική στάση τους απέναντι στη ζωή και επιχείρησε μια πιο "πνευματική" προσέγγιση της πολιτικής. Οι μελετητές θεωρούν ότι είναι μαζί με τον επίσης Γάλλο Εθνικιστή διανοούμενο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ, [Robert Brasillach], οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι του ρομαντισμού στον εθνικισμό.

Εργογραφία

Ο Ροσέλ έγραψε πολιτικά δοκίμια, ποιήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και ημερολόγιο. Στο ποιητικό έργο του

• «Διερωτήσεις», [«Interrogation», ποιητική συλλογή, το 1917],

αναφέρεται στον πατριωτισμό, τον ηρωισμό αλλά και τη δυσανάλογα μεγάλη θυσία των μαχητών. Το έργο αντιμετώπισε προβλήματα με τη λογοκρισία επειδή παρουσίαζε την εικόνα του πολέμου με τρόπο που δημιουργούσε φιλειρηνικά συναισθήματα.

Έγραψε ακόμη τα έργα:

• «Mesure de la France», το 1922,
• «Γενεύη ή Μόσχα», [«Genève ou Moscou», 1928],
• «Μια Γυναίκα στο Παράθυρο της», [«Une femme à sa fenêtre», το 1929], που περιλαμβάνει και το κεφάλαιο «Ταξίδι στην Ελλάδα».

Το έργο, μεταφέρθηκε με επιτυχία στην μεγάλη οθόνη το 1976 από τον Πιερ Γκαρνιέ-Ντεφέρ, με τη Ρόμι Σνάιντερ στον κεντρικό ρόλο. Μεγάλο μέρος της είναι γυρισμένη στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στην Αθήνα και στους Δελφούς. Το 2008 το βιβλίο μεταφράστηκε και εκδόθηκε στα ελληνικά.

• «Η Ευρώπη Ενάντια στις Πατρίδες», [«L'Europe contre les patries», το 1931, γραμμένο με αντι-χιτλερικό ύφος],
• «Η φλόγα που τρεμοσβήνει», [«Le Feu Foller», Νουβέλα, το 1931].

Η «Φλόγα που τρεμοσβήνει» εμπνέεται από την ιστορία του φίλου τού Ντριέ Λα Ροσέλ, ποιητή Ζακ Ριγκό, που αυτοκτόνησε με μια σφαίρα στην καρδιά το 1929. H υπόθεση του βιβλίου αποτέλεσε το σενάριο της ταινίας του Γιοακίμ Τρίερς, ο οποίος καταγράφει ένα 24ωρο του πρώην ηρωινομανή Άντερς εκτός του ιδρύματος αποτοξινώσεως. Προβλήθηκε αρχικά το 2011 στις Κάννες και θεωρήθηκε από το διευθυντή της κριτικής επιτροπής Φεστιβάλ Στοκχόλμης, το σκηνοθέτη Γουίτ Στίλερ, ως το «πορτρέτο μιας γενιάς» και βραβεύτηκε στα φεστιβάλ της Στοκχόλμης, του Ρότερνταμ και Ρεϊγιαβίκ. Αποτελεί «ριμέικ» της ταινίας του 1963 του σκηνοθέτη Λουί Μαλ με πρωταγωνιστές τον Λουί Ρονέ και τη Ζαν Μορώ. Στην κριτική του για την ταινία ο εθνικιστής τεχνοκριτικός Γιώργος Πισσαλίδης αναφέρει πως «(...) είναι ένα συγκλονιστικό πορτρέτο της ευρωπαϊκής νεολαίας, μέσα από μια μέρα ενός «καθαρού» ναρκομανή, που ψάχνει να βρει νόημα σε μια ζωή που φαίνεται χαμένη» .

• «Η Κωμωδία του Σαρλερουά», [«La comédie de Charleroi», το 1934],
• «Φασιστικός Σοσιαλισμός», [«Socialisme fasciste», το 1934, στο οποίο οραματίζεται ένα φασισμό με καθαρά γαλλικά χαρακτηριστικά],
• «Μπελούκια», [«Beloukia», το 1936],
• «Ονειροπόλοι Αστοί», [«Rêveuse bourgeoisie», το 1937],
• «Με τον Ντοριό», [«Avec Doriot», το 1937],
• «Ζιλ», [Gilles, το 1939],
• «Σημειώσεις για την Κατανόηση του Αιώνα», [«Notes pour comprendre le siècle», το 1941]

Μεταθανάτιες εκδόσεις

Μετά την αυτοκτονία του Λα Ροσέλ εκδόθηκαν τα έργα του:

• «Δυσάρεστες Ιστορίες», [«Histoires déplaisantes», το 1963],
• «Απομνημονεύματα του Ντερκ Ρασπ», [«Mémoires de Dirk Raspe», το 1966.]

Είναι το τελευταίο του βιβλίο, το οποίο γράφηκε το 1944, λίγους μήνες πριν από την αυτοκτονία του και ο ίδιος θεωρούσε ότι ήταν το καλλίτερο. Στο έργο περιγράφει τις φυσικές του αδυναμίες, τα οράματα και τις έμμονες ιδέες του. Το γεμάτο πικρία κείμενο αναφέρεται στην ζωή του Βαν Γκογκ, όμως ο Λα Ροσέλ ταυτίζεται με τον ήρωα, το δράμα και το όραμα του καλλιτέχνη, το οποίο γίνεται και δικό του. Με απλή και άμεση γραφή ο συγγραφέας σκιαγραφεί την αγωνία μιας ψυχής, τις αμφιβολίες της, την ακατάπαυστη πάλη της σάρκας -του Κακού- με τον πνεύμα και την Αγάπη.

• «Πολεμικό Ημερολόγιο», [«Journal de guerre», το 1992],
• «Πολιτικό Χρονικό», [«Chronique politique», το 1943].

Το 2012 τα λογοτεχνικά άπαντα του Ντριέ Λα Ροσέλ εκδόθηκαν στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Πλειάς» προκαλώντας πολιτικές αντιδράσεις, καθώς ο εκδότης κατηγορήθηκε για την «είσοδο ενός φασίστα στο Πάνθεον».

Μνήμη Πιέρ Ντριέ Λα Ροσέλ

Ο Ροσέλ ήταν ένας δανδής της λογοτεχνίας που έζησε μια σύντομη, τραγική και γεμάτη αντιφάσεις ζωή, άλλοτε φτωχός και άλλοτε πλούσιος χάρη στα χρήματα των γυναικών με τις οποίες σχετιζόταν. Σύμφωνα με τον Φιλίπ Σουπώ, αν και του άρεσε να εμφανίζεται ράθυμος και νωθρός δεν έπαψε ποτέ να είναι ανήσυχο πνεύμα. Ήταν χαρακτηριστικός τύπος ανθρώπου του ενστίκτου και ταυτόχρονα διανοούμενος. Επηρεάστηκε από τους Φρειδερίκο Νίτσε, Μορίς Μπαρές, Σορέλ και Όσβαλντ Σπένγκλερ, από τους οποίους υιοθέτησε τις έννοιες του μυστικισμού και της παρακμής του Δυτικού Κόσμου. Το έργο του αναφέρεται στον πατριωτισμό, τον ηρωισμό αλλά και τη δυσανάλογα μεγάλη θυσία των μαχητών. Συνδέθηκε φιλικά με τους σουρεαλιστές, όπως ο Λουί Αραγκόν κι ο Ζακ Ριγκό, όμως μετά το 1925 διέκοψε τις σχέσεις του μαζί τους όταν αυτοί στράφηκαν προς το κομμουνιστικό κόμμα. «Προσδοκώ ένα λουτρό αίματος. Τίποτα δεν επιτυγχάνεται ποτέ δίχως αιματοχυσία», έγραφε ο Λα Ροσέλ στο περιοδικό Le Jeune Europeen [Ο νέος Ευρωπαίος].

Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος του εδραίωσε την αντίληψη πως ένας νέος πόλεμος μπορεί να αποφευχθεί μόνο μέσα από την ένωση της Ευρώπης, η οποία ενωμένη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την απειλή που, όπως πιστεύει, αντιπροσωπεύουν εναντίον της «τα 150 εκατομμύρια των Ρώσων και τα 120 εκατομμύρια Αμερικανών». Το 1933 παραβρέθηκε στο συνέδριο της Νυρεμβέργης και την επόμενη χρονιά εντάχθηκε οριστικά στο εθνικιστικό κίνημα. Ο Λα Ροσέλ ευαγγελίζονταν έναν «ευφυή καπιταλισμό», έναν «πατριωτικό» μη κομμουνιστικό σοσιαλισμό, όπως έγραψε στο «Sosialism fasciste» το 1934, και μια υπερεθνική ένωση της Ευρώπης υπό την πιθανή ηγεσία του Αδόλφο Χίτλερ. Αν και ο ίδιος ήταν σφοδρός αντισημίτης μεσολάβησε για να μην εκτοπιστεί η Εβραία πρώτη σύζυγος του. Ένιωσε βαθιά απογοητευμένος από την Γερμανική υπεροψία και την ασυμφωνία του πνεύματος τους με τη δική του ιδέα περί Ευρώπης και ήρθε η νίκη των συμμάχων στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που προκάλεσε την οριστική κατάρρευση των ιδεολογικών του προσεγγίσεων. Στάθηκε ως το τέλος πιστός στους φίλους του, χάρις στη γνωριμία του με τον Γερμανό πρέσβη στο Παρίσι, βοήθησε να αποφυλακιστούν αρκετοί κρατούμενοι αριστεροί συγγραφείς, ανάμεσά τους και ο Ζαν Πωλ Σαρτρ.

Στην πνευμα­τική του διαθήκη ο Λα Ροσέλ γράφει: «Θα παρα­μείνω αντισημίτης (υποστηρικτής των εβραίων σιωνιστών) μέ­χρι την τελευταία μου πνοή [...]. Εξάλλου μ' αρέσουν οι φυλές που παραμένουν στον τόπο τους. Θα αγαπούσα ολόψυχα τους Εβραίους αν παρέμεναν στον τόπο τους. Τότε θα ήταν πράγ­ματι ωραίος λαός». Η πολιτική φιλοσοφία του, αποτυπώνεται στη φράση «...Μετά την Μεγάλη Νύχτα, θα έρθει το Ξημέρωμα. Κι εμείς, που δεν είμαστε ούτε μπουρζουάδες, ούτε συντηρητικοί, ούτε αντιδραστικοί, ούτε χριστιανοδημοκράτες, ούτε μασόνοι, και είμαστε ικανοί, ενδιαφερόμαστε για αυτό το Ξημέρωμα» ενώ το άδοξο τέλος του, όπως συνέβη και με τον Ρομπέρ Μπραζιγιάκ, τον μετέτρεψε σε μάρτυρα των Ευρωπαίων εθνικιστών αλλά και άλλων που συμμερίζονταν την αποστροφή που αισθανόταν για την αστική κοινωνία. Χάρις και στον Πιερ Ντριέ Λα Ροσέλ παρατηρήθηκε ΤΟ αξιοσημείωτα υψηλό επίπεδο της γαλλικής εθνικιστικής λογοτεχνίας και σκέψεως καθώς πέρα από τη δουλειά του Τζιοβάνι Τζεντίλε στην Ιταλία, πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν υπήρχε ένα σώμα εθνικιστικών ιδεολογικών κειμένων που να συγκρίνεται από άποψη ποιότητος

Εξωτερικές συνδέσεις

• [Pierre Eugène Drieu la Rochelle]
• [Pierre Eugène Drieu la Rochelle]
• [Pierre Drieu La Rochelle]
• [«Η φλόγα που τρεμοσβήνει» Ολόκληρη η ταινία, Video, Youtube.com]
• [Βιβλία του Λα Ροσέλ στα Ελληνικά. politeianet.gr]
• [Ο Πιερ Ντριέ λα Ροσέλ για την Ελλάδα diekulturderarier.blogspot.com]
• [Μνήμη Pierre Drieu La Rochelle (03.01.1893-15.03.1945) mavroskrinos.blogspot.com]

Βιβλιογραφία

• «The European Revolution of Drieu La Rochelle», Michael O’Meara,
• «Jünger and Drieu La Rochelle», Alain de Benoist,
• «Reflections on the Aesthetic and Literary Figure of the Dandy», Robert Steuckers,
• «Two Against Time», Didier Marc,
• «Bardèche’s Six Postulates of Fascist Socialism», Maurice Bardèche

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org