Αθανάσιος Φροντιστής

O Αθανάσιος Φροντιστής, Έλληνας εθνικιστής, ανώτατος αξιωματικός του Στρατού με το βαθμό του Αντιστρατήγου ε.α. που υπηρέτησε ως αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α. καθώς και πολιτικός που εκλέχθηκε βουλευτής και τον Απρίλιο του 1967 διατέλεσε Υπουργός Συγκοινωνιών στην κυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, γεννήθηκε το 1900 στο νησί της Σκιάθου και πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 1979 στην Αθήνα. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε στο 1ο Νεκροταφείο Αθηνών στις 10 Ιανουαρίου 1979 , όπου και τάφηκε.

Αθανάσιος Φροντιστής

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο αξιωματικός Ιωάννης Φροντιστής. Ο Αθανάσιος Φροντιστής παρακολούθησε τα μαθήματα της βασικής εκπαιδεύσεως και τελείωσε το σχολαρχείο στη γενέτειρα του.

Στρατιωτική σταδιοδρομία

Εισήλθε στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων σε ηλικία 19 ετών και αποφοίτησε το 1922 με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού του Πεζικού. Συμμετείχε στη Μικρασιατική εκστρατεία και αργότερα στον 2ο Παγκόσμιο, στον Ελληνοϊταλικό του 1940 και στον Ελληνογερμανικό πόλεμο έως τον Απρίλιο του 1941. Στη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα ο Φροντιστής συμμετείχε στην Εθνική αντίσταση ως ηγέτης του κατασκοπευτικού δικτύου «Ζεύς» και ήταν μέλος της εθνικιστικής αντιστασιακής οργανώσεως «Υ.Β.Ε.-Π.Α.Ο.» [«Υπερασπιστές Βορείου Ελλάδος-Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις»], όπου υπήρξε στενός συνεργάτης του στρατηγού Αθανασίου Χρυσοχόου.

Αντιστασιακή δράση

Από τις αρχές του 1944 έδρασε ως επιτελικός αξιωματικός του 2ου γραφείου και από την Άνοιξη του 1944 ήταν μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της αντιστασιακής οργανώσεως «Υ.Β.Ε.-Π.Α.Ο.». Το 1947, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος, με το βαθμό του Αντισυνταγματάρχου υπήρξε διοικητής του 551 Τάγματος Πεζικού στον Έβρο και στις 7 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους υπερασπίστηκε την πόλη του Σουφλίου στην επίθεση που δέχθηκε από τρεις ομάδες ένοπλων κομμουνιστικών συμμοριών συνολικής δυνάμεως 800 ανδρών. Πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των ενόπλων συμμοριών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος στο Γράμμο και στο Βίτσι και το 1949 έγινε Διοικητής της 31ης Ταξιαρχίας.

Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών

Ο Φροντιστής μυήθηκε στον Ι.Δ.Ε.Α.' το Σεπτέμβριο του 1950 από τον συνταγματάρχη Ταβουλάρη και υπήρξε από τα ιδρυτικά και ήταν ένα από τα πέντε μέλη της «Διοικούσας Δέσμης» του «Ι.Δ.Ε.Α.», [«Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών»], οι άλλοι τέσσερις ήταν οι Κοντόπουλος, Αλέξανδρος Νάτσινας, Νικόλαος Γωγούσης, Μπάλλας και υπήρξε υπεύθυνος του ΙΔΕΑ στην Μακεδονία. Το βράδυ της 30ης Μαΐου του 1951, ο Φροντιστής που υπηρετούσε ως Επιτελάρχης στο Γ' Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη, συμμετείχε στο κίνημα που εκδηλώθηκε, ως αντίδραση στην απόφαση του Αλέξανδρου Παπάγου να εγκαταλείψει την ηγεσία του στρατεύματος και να πολιτευτεί. Οι αξιωματικοί που συμμετείχαν θεωρούσαν ότι ο Παπάγος πιέστηκε από τα ανάκτορα, όμως ο στρατάρχης τους κάλεσε να επιστρέψουν στις μονάδες τους και αντιτάχθηκε στην δίωξη τους. Ο τότε Ταξίαρχος Φροντιστής, με απόφαση του Αντιστρατήγου Βασιλά, περιλαμβάνονταν μεταξύ των αξιωματικών που παραπέμθηκαν να δικαστούν στο Στρατοδικείο, όμως αμνηστεύθηκε με εισήγηση της κυβερνήσεως την οποία αποδέχθηκε ο βασιλιάς Παύλος.

Σχέση με Γεώργιο Παπαδόπουλο

Ο Φροντιστής με το βαθμό του Ταξίαρχου υπηρέτησε ως Διοικητής της Ανώτατης Σχολής Πολέμου . Το διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου 1953 και Μαΐου 1955 ο Γεώργιος Παπαδόπουλος φοίτησε ως μέλος της 9ης Σειράς στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου στην οποία πρώτευσε αλλά και ψηφίστηκε από τους συμμαθητές του ως ο ικανότερος. Ταυτόσημη ήταν η άποψη και του διοικητή της σχολής καθώς ο Φροντιστής είπε για τον Παπαδόπουλο «...Κύριοι, άνευ ουδενός ενδοιασμού, θα ανέθετα απ΄ αυτήν την στιγμήν εις τον ταγματάρχην Παπαδόπουλον διοίκησιν στρατιάς...». Το 1957 αντιτάχθηκε στην απόφαση του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Στρατού, [Γ.Ε.Σ.], Πέτρου Νικολόπουλου που αφορούσε τις μεταθέσεις των Δημητρίου Πατίλη και Γεωργίου Παπαδόπουλου, για τους οποίους ο Νικολόπουλος ζήτησε από τους αρμοδίους «...νὰ παρακολουθοῦν κάθε συνωμοτικὴ κίνηση τῶν προαναφερομένων στὶς νέες μονάδες τους...». Ο Φροντιστής κατηγόρησε τότε τον Νικολόπουλο ότι αναζητά «...προσχήματα γιὰ σφαγιασμὸ κυβερνητικῶν ἀξιωματικῶν» και επειδή ήταν «βενιζελικῆς προελεύσεως», ασκούσε «πολιτικὴ διακρίσεων».

Σχέδιο Περικλής

Ο Φροντιστής ήταν ένας από τους υπεύθυνους για τη σύνταξη του σχεδίου «Περικλής», στην οποία ο Παπαδόπουλος, που υπηρετούσε στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών [Κ.Υ.Π.] με το βαθμό του Συνταγματάρχη, συμμετείχε ως γραμματέας. Το οποίο είχε σκοπό τη μείωση της πολιτικής και εκλογικής επιρροής της κομμουνιστικής αριστεράς, που στις εκλογές του 1958, υπό μετωπικό σχήμα με το κόμμα της Ε.Δ.Α. [Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά] του Ηλία Ηλιού, είχε αναδειχθεί αξιωματική αντιπολίτευση. Ο στόχος του σχεδίου αναφέρονταν με την ονομασία «Ενδεικνυόμενα μέτρα, ώστε ο κομμουνισμός εις το εγγύς μέλλον να υποστή κάμψιν και το ποσοστόν του να κατέλθη εις επίπεδα κάτω του 20%». Την ευθύνη για την τελική εφαρμογή του σχεδίου είχε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Αρχηγός ΓΕΕΘΑ

Στις 10 Ιουνίου 1959 ο τότε Αντιστράτηγος Φροντιστής, από τη θέση του Διοικητή Στρατιάς, ήταν μέλος της τιμητικής Επιτροπής που ταξίδεψε με στρατιωτικό αεροπλάνο στη Βιέννη και φρόντισε για τη διακομιδή των λειψάνων του εθνικιστή ιεράρχη και εθνικού αγωνιστή Γερμανού Καραβαγγέλη, τα οποία μετέφερε την επόμενη ημέρα στην Θεσσαλονίκη. Ο Φροντιστής τον Νοέμβριο του 1959, εκλέχθηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Αμύνης, που συνήλθε υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, και τοποθετήθηκε στη θέση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. [Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης] . Συμμετείχε ως επικεφαλής στη 2βάθμια Συντονιστική Επιτροπή που συγκροτήθηκε στις 30 Αυγούστου 1960 η οποία είχε μέλη τους αρχηγούς Γ.Ε.Σ., Αστυνομίας και Χωροφυλακής, τον διευθυντή της Κ.Υ.Π. και τον επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Υπουργείου Προεδρίας, η οποία είχε αρμοδιότητα «.....να θέτη τας γενικάς γραμμάς συντονισμού των υπηρεσιών εις τον τομέα των Πληροφοριών και της Διαφωτίσεως», να εποπτεύει τη δράση τους και να εισηγείται σχετικά στην Επιτροπή Υπουργών. Ο Φροντιστής παρέμεινε στη θΈση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. ως το 1962 οπότε και αποστρατεύτηκε.

Πολιτική δράση

Ο Αθανάσιος Φροντιστής το 1962, μετά την αποχώρησή του από το στράτευμα, αναμίχθηκε με την πολιτική και στις εθνικές εκλογές του 1963 εξελέγη βουλευτής του νομού Μαγνησίας με το κόμμα «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις» με το οποίο επανεξελέγη στις εκλογές του 1964. Τον Μάιο του 1965, οι αποκαλύψεις περί του «ΑΣΠΙΔΑ», μιας οργανώσεως χαμηλόβαθμων αξιωματικών, που λειτουργούσε υπό τις διαταγές του Ανδρέα Παπανδρέου, ανάγκασαν τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, ως πράξη αντιπερισπασμού, να διατάξει την ταυτόχρονη παραπομπή των υποθέσεων ΑΣΠΙΔΑ και του σχεδίου «Περικλής» στη στρατιωτική δικαιοσύνη. Έτσι στις 9 Ιουνίου 1965, ασκήθηκε ποινική δίωξη «…επί παραβάσει καθήκοντος, εκδόσει αθέμιτων διαταγών..» καθώς και ηθική αυτουργία σε πράξεις που απέβλεπαν στη νόθευση «…του εκλογικού φρονήματος του λαού…», κατά του Φροντιστή και των επίσης στρατηγών Αλέξανδρου Νάτσινα, Βασιλείου Καρδαμάκη και Γεωργίου Μπάλλα, του ταξιάρχου Γεωργίου Βάλλη και του Διονυσίου Παπαδόπουλου .

Στις 9 Μαρτίου 1967, ο Φροντιστής, επισκέφθηκε τον Αρχηγό Γ.Ε.Σ. Γρηγόρη Σπαντιδάκη, προκειμένου να τον πείση για την ανάγκη στρατιωτικής επεμβάσεως. Ο Σπαντιδάκης καταμαρτυρεί ότι ο Φροντιστής του είπε, την ημέρα των εκλογών να παρακαλουθήσει τα αποτελέσματα με προσοχή. Και εάν μεν αυτά ευνοούσαν την ΕΡΕ, είχε καλώς. Εάν όμως ήσαν κατά της ΕΡΕ, να επέμβει δια του Στρατού, να τα ανατρέψει και να φέρει τον Καραμανλή από το Παρίσι. Στις 3 Απριλίου 1967, ο Φροντιστής ανέλαβε τη θέση του Υπουργού Συγκοινωνιών στην κυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου μέχρι την 21η Απριλίου του ίδιου έτους, όταν η κυβέρνηση του καταργήθηκε de facto από το στρατιωτικό κίνημα της 21ης Απριλίου υπό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Σχετικά με τους ιθύνοντες του στρατιωτικού κινήματος της 21ης Απριλίου 1967, ο Φροντιστής αναφέρει, ότι «στην αρχή ... αρχηγός ήταν ο στρατηγός Μπάλλας, τον οποίο διαδέχθηκε ο στρατηγός Πατίλης, άλλα και υπό τους δύο, ο Παπαδόπουλος ήταν ο ιθύνων νους» .

Διακρίσεις

Τιμήθηκε δύο φορές με τα παράσημα

• του Χρυσού Αριστείου Ανδρείας,
• τον Μεγαλόσταυρο του Γεωργίου του Α’,
• τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικος,

ενώ ανακηρύχθηκε

• Ταξιάρχης του Γεωργίου Α’,
• Ανώτερος Ταξιάρχης του Φοίνικος μετά και άνευ ξιφών.

Έλαβε

• Πολεμικό Σταυρό Β’ και Γ’ τάξεως, πολλά άλλα μετάλλια και τιμήθηκε με παράσημα από την Ιταλία, την Αίγυπτο, την Λιβύη και την Γιουγκοσλαβία του Τίτο.

Η πόλη του Σουφλίου τίμησε τη μνήμη του Αθανασίου Φροντιστή και έδωσε το όνομα του σε έναν δρόμο της πόλεως.

Συγγραφικό έργο

Ο Φροντιστής υπήρξε διαπρεπής λόγιος και θαυμαστής του συντοπίτη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Από το 1953–1971 έγραψε λαογραφικές μελέτες και παιδικές ενθυμήσεις από την πατρίδα του τη Σκιάθο στο «Μακεδονικόν Ημερολόγιον». Ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος του Ι.Μ.Χ.Α., [Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου Αίμου], το οποίο είναι παράρτημα της «Μακεδονικής Εταιρείας».

Έγραψε και δημοσίευσε το βιβλίο:

• «Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις. Ιστορία και προσφορά της εις την Εθνικήν Αντίστασιν 1941–1945», το 1977, έργο που κυκλοφόρησε σε ιδιωτική έκδοση και περιορισμένο αριθμό αντιτύπων στην Θεσσαλονίκη.

Στη συγγραφή του βιβλίου βασικός συνεργάτης του ήταν ο Βασίλειος Βογιατζής, γνωστός ως ο κοινωνιολόγος της Υ.Β.Ε.-Π.Α.Ο., που είχε διοριστεί από τον Ιωάννη Μεταξά στη θέση του Γενικού Διευθυντού του Ι.Κ.Α. Βορείου Ελλάδος, θέση που διετήρησε μέχρι το 1961, υποψήφιος βουλευτής της Εθνικής Πολιτικής Ενώσεως [Εθνικό Ενωτικό Κόμμα] το 1946 όταν και έλαβε 2133 ψήφους, καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και κοσμήτορας στην Ανωτάτη Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών Θεσσαλονίκης.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Αντιστράτηγος Αθανάσιος Φροντιστής. Video-Εθνικό Οπτικοακουστικό αρχείο.

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org