Βασίλειος Ντερτιλής

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Βασίλης Ντερτιλής [1], Έλληνας εθνικιστής, Αντιστράτηγος (ΠΖ) ε.α., οπαδός του Ελευθερίου Βενιζέλου, ιδρυτής και επικεφαλής των «Δημοκρατικών Ταγμάτων Ασφαλείας» και, στη διάρκεια της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, πρώτος διοικητής των Ταγμάτων Ασφαλείας, φίλος ζωής του Ναπολέοντα Ζέρβα, αξιωματικός αναγνωρισμένης ικανότητος και γενναιότητος, γεννήθηκε περί το 1890 στην επαρχία Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και πέθανε στην Αθήνα.

Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Ντερτιλή και γιος του ήταν ο Νικόλαος Ντερτιλής, ένας από τους πρωταγωνιστές της επικρατήσεως του καθεστώτος της 21ης Απριλίου και από τους πλέον στενούς συνεργάτες του Γεωργίου Παπαδόπουλου, αλλά και ο οικονομολόγος και επιχειρηματίας Παναγιώτης Ντερτιλής, ενώ εγγονός του ήταν ο Βασίλειος Νικ. Ντερτιλής, ο γιος του Νίκου Ντερτιλή, αρχιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού.

Βασίλειος Ντερτιλής
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 1890
Τόπος: Αιγιαλεία, Αχαΐα (Ελλάδα)
Σύζυγος: Ελένη Ντερτιλή
Τέκνα: Νικόλαος, Παναγιώτης
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Αντιστράτηγος (ΠΖ) ε.α.
Θάνατος:
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)

Βιογραφία

Ο Βασίλης Ντερτιλής κατατάχθηκε ως εθελοντής στον Ελληνικό στρατό και συμμετείχε στους Βαλκανικούς πολέμους ενώ στη συνέχεια φοίτησε και αποφοίτησε από τη Σχολή Υπαξιωματικών με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πεζικού. Υπήρξε οπαδός του Ελευθερίου Βενιζέλου και το 1916 τον ακολούθησε στο κίνημα της «Εθνικής Άμυνας» και τη δημιουργία του κράτους της Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο και τη Μικρασιατική εκστρατεία, ενώ μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την υποχώρηση του Ελληνικού στρατού πήρε μέρος στο κίνημα των Στυλιανού Γονατά, Νικολάου Πλαστήρα και Δημητρίου Φωκά. Ο Ντερτιλής υπήρξε αδελφικός φίλος του Ναπολέοντα Ζέρβα με τον οποίο τους συνέδεσε κοινή τύχη για πολλά χρόνια. Το 1921, στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας, ο Ντερτιλής και μαζί του ο Ζέρβας, παρέμειναν στην Κωνσταντινούπολη το 1921 και έδρασαν στην κατεύθυνση της προστασίας της πόλεως.

Στρατιωτικά κινήματα

Ο Ντερτιλής φυλακίστηκε το 1924 για τη συμμετοχή του σε αποτυχημένο στρατιωτικό κίνημα το βράδυ της 19ης Νοεμβρίου 1924. Επικεφαλής του κινήματος ήταν ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Λούφας και άμεσος βοηθός του ο τότε αντισυνταγματάρχης Ντερτιλής. Εκείνο το βράδυ ο υποστράτηγος Λούφας και ο Ντερτιλής οργάνωσαν κίνημα, με τη βοήθεια αξιωματικών των νεοσύστατων «Δημοκρατικών Ταγμάτων», στρατιωτικού σώματος επιφορτισμένου με την προστασία της Δημοκρατίας. Οι κινηματίες είχαν σκοπό να καταλάβουν κυβερνητικά κτίρια όπως και την Βουλή, με στόχο να εμποδίσουν την επαναφορά των απότακτων αντιβενιζελικών αξιωματικών στο στράτευμα ή απλώς να εξασφαλίσουν την προαγωγή τους, ενώ ο Λούφας σε συνέντευξη του υποστήριξε ότι κίνητρο τους ήταν η διάλυση της Βουλής και η διενέργεια εκλογών. Η συνωμοσία υπέπεσε στην αντίληψη του διοικητή του Α' Σώματος Στρατού, αντιστράτηγου Παπαθανασίου, έτσι οι κινηματίες εξουδετερώθηκαν και διατάχθηκε η σύλληψη των Λούφα και Ντερτιλή και 12 ακόμη λοχαγών και υπολοχαγών. Οι κινηματίες παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο με την κατηγορία της στάσεως και την παραμονή των Χριστουγέννων του 1924 εκδόθηκε απόφαση με την οποία ο μεν Λούφας καταδικάστηκε σε φυλάκιση 30 μηνών, οι δε Ντερτιλής και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι σε φυλάκιση 15 μηνών.

Ο Ντερτιλής, που στις 25 Ιουνίου 1925 όταν εκδηλώθηκε το κίνημα του στρατηγού Θεόδωρου Πάγκαλου βρίσκονταν υπό περιορισμό στο Α' Στρατιωτικό Νοσοκομείο δραπέτευσε και συμμετείχε στο κίνημα του Θεόδωρου Πάγκαλου που ανέτρεψε την κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου, με το επιχείρημα ότι η χώρα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας.

«Δημοκρατικά Τάγματα»

Στις 22 Αυγούστου του 1926 ο Ντερτιλής συμμετείχε στο κίνημα ανατροπής του Πάγκαλου, που έφερε στην εξουσία τον στρατηγό Γεώργιο Κονδύλη, ο οποίος ανέλαβε πρωθυπουργός, υπουργός Στρατιωτικών και Ναυτικών, κατέχοντας όλες σχεδόν τις εξουσίες. Τότε ο Ντερτιλής ήταν ο διοικητής του 1ου -ενός από τα δύο- αθηναϊκού «Δημοκρατικού Τάγματος», τα οποία αποτελούνταν από μισθοφόρους και δρούσαν στην Αττική. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου ο Ντερτιλής αντιτάχθηκε στην απόφαση του Γεωργίου Κονδύλη να διαλύσει τα «Δημοκρατικά Τάγματα». Στρατεύματα πιστά στην κυβέρνηση περικύκλωσαν τα ξημερώματα της 9ης Σεπτεμβρίου τα Τάγματα, ενώ οι Ντερτιλής και Ζέρβας κινήθηκαν από τους στρατώνες τους -παραπήγματα στη συμβολή Αλεξάνδρας-Κηφισίας και κοντά στα Τουρκοβούνια, προς το κέντρο της Αθήνας. Η συνολική δύναμή τους έφθανε τους 1.600 άνδρες, όμως, βρέθηκαν μπροστά σε οχυρωμένες θέσεις της Φρουράς των Αθηνών και άλλων τακτικών δυνάμεων από τη Λάρισα και τη Χαλκίδα.

Το τάγμα του Ντερτιλή διεξήγαγε πολύνεκρες μάχες στο κέντρο των Αθηνών, εκεί που σήμερα βρίσκεται το ξενοδοχείο «Χίλτον» καθώς δέχθηκε πυρά Πυροβολικού από το Γουδί και τα Τουρκοβούνια. Αφού αρχικά αμύνθηκε, στη συνέχεια ο Ντερτιλής όρμησε με τους άνδρες του μ' ένα τεθωρακισμένο όχημα προς το κέντρο των Αθηνών. Έφτασε στο υπουργείο Στρατιωτικών, ενώ στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς την συμβολή Ερμού και Αιόλου κι από κει στο κεντρικό τηλεγραφείο στην πλατεία Κοτζιά. Μετά την επαφή του με τον Κονδύλη ο οποίος τον κάλεσε να παραδοθεί, ο Ντερτιλής παραδόθηκε μαζί με τον οδηγό του τεθωρακισμένου, καθώς το υπόλοιπο πλήρωμα του έχει ήδη σκοτωθεί, συνολικά οκτώ στρατιώτες. Συνελήφθη και στις 20 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους παραπέμφθηκε σε Στρατοδικείο από το οποίο καταδικάστηκε, την 1η Οκτωβρίου, σε ισόβια κάθειρξη ως «αρχηγός στάσεως». Ανάλογη ήταν η τιμωρία που είχε και ο διοικητής του 2ου «Δημοκρατικού Τάγματος» ο Ναπολέων Ζέρβας. Το Δεκέμβριο του 1926 συζητήθηκε ενώπιον του Αναθεωρητικού δικαστηρίου η αίτηση του Ντερτιλή περί αναθεωρήσεως της αποφάσεως του Α' Διαρκούς Στρατοδικείου Αθηνών [2]. Ο Ντερτιλής κρατήθηκε στις φυλακές «Αβέρωφ» απ' όπου αποφυλακίστηκε στις 22 Απριλίου 1928 [3] και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον αμνήστευσε, όπως και τον Ζέρβα, ενώ το Νοέμβριο ο Ντερτιλής επανήλθε [4] στο στράτευμα.

Τάγματα Ασφαλείας

Ο Ντερτιλής ήταν ο άνθρωπος που υλοποίησε την ιδέα του Ιωάννη Βουλπιώτη για τη δημιουργία των αντικομμουνιστικών «Ευζωνικών Ταγμάτων Ασφαλείας» [5]. Στις 25 Νοεμβρίου ο Ντερτιλής προήχθη στο βαθμό του Υποστρατήγου και ορίστηκε πρώτος διοικητής της Ανωτάτου Διοικήσεως των Ευζωνικών Ταγμάτων που υπαγόταν στο κατοχικό υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Ο Ντερτιλής είχε εκφωνήσει ομιλία σε αξιωματικούς στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης στην οποία τους διαβεβαίωσε ότι παρά τις ανακοινώσεις εναντίον τους από το Κάιρο, οι Βρετανοί στήριζαν τη δημιουργία και τη δράση των Ταγμάτων Ασφαλείας.

Τον Μάιο του 1944, ο Ντερτιλής συνελήφθη από τις Υπηρεσίες Ασφαλείας των Γερμανικών αρχών κατοχής, ως ύποπτος συνεργασίας με τους Άγγλους μαζί με το Ναπολέοντα Ζέρβα, και μεταφέρθηκε στη Βιέννη για ανάκριση. Στη συνέχεια μαζί με τον κατοχικό Υπουργό Εσωτερικών Αναστάσιο Ταβουλάρη, μεταφέρθηκε στη Γερμανία, όπου φυλακίστηκε σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως, με την κατηγορία της συνεργασίας [6] με την Λέλα Καραγιάννη, σημειώματα της οποίας βρέθηκαν στο γραφείο του, ενώ κατηγορήθηκε ότι ήταν σε επαφή και συνεννόηση με το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Τα Τάγματα Ασφαλείας έσωσαν την Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο από την ολοκληρωτική σφαγή στην οποία τους είχε καταδικάσει η απόφαση του αιμοσταγούς κομμουνιστή Άρη Βελουχιώτη.

Η απόφαση για την προαγωγή του στο βαθμό του Υποστρατήγου ακυρώθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1945 με απόφαση του Υπουργείου Στρατιωτικών [7]. Στις εκλογές που έγιναν τον Μάρτιο του 1950 ο στρατηγός Ντερτιλής ήταν υποψήφιος βουλευτής με το κόμμα του Ζέρβα στην Αθήνα και τον συνόδευσε στην προεκλογική του περιοδεία στην Πελοπόννησο και ειδικότερα στο νομό Αχαΐας όπου παραβρέθηκε στα εγκαίνια του εκλογικού κέντρου του κόμματος του [8]. Εν ζωή ο Ντερτιλής κατοικούσε με την οικογένεια του σε κατοικία κοντά στους στρατώνες Θων, ενώ σε διπλανή κατοικία έμενε η οικογένεια του Ναπολέοντα Ζέρβα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διαβάστε τα λήμματα

Παραπομπές

  1. [Το επίθετο Ντερτιλής εικάζεται ότι προέρχεται από την λέξη (το) ντέρτι, που σημαίνει ο καημός, το μεράκι. Παράγωγο της λέξεως ντέρτι είναι η λέξη ντερτιλής, δηλαδή αυτός που έχει καϋμό, μεράκι.]
  2. [«Η αναθεώρησις της δίκης Ζέρβα-Ντερτιλή», Εφημερίδα «Εμπρός», 8 Δεκεμβρίου 1926, σελίδα 2η.]
  3. [«Η αποφυλάκισις του κ. Ντερτιλή», Εφημερίδα «Εμπρός», 23 Απριλίου 1928, σελίδα 3η.]
  4. [Επαναφέρονται οι αντισυνταγματάρχαι Ν. Ζέρβας και Β. Ντερτιλής Εφημερίδα «Εμπρός», 3 Νοεμβρίου 1928, σελίδα 6η.]
  5. [Τα «Ευζωνικά Τάγματα Ασφαλείας» ιδρύθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη με νόμο της 7ης Απριλίου 1943. Οι μονάδες που δημιουργήθηκαν τέθηκαν υπό την Ανώτατη Διοίκηση Ευζωνικών Ταγμάτων του υπουργείου Εθνικής Αμύνης που είχε επικεφαλής το Βασίλειο Ντερτιλή.]
  6. [Η πληροφορία για τη συνεργασία του Βασίλη Ντερτιλή με την Λέλα Καραγιάννη είναι καταγεγραμμένη στο βιβλίο «Άγγελος ή Δαίμονας» της Ιζαμπέλλας Παλάσκα-Βουλπιώτη, κόρης του Γιάννη Boυλπιώτη, σελίδες 356η-358η, το οποίο κυκλοφόρησε στην Αθήνα από τις εκδόσεις «Λιβάνης».]
  7. [«Ακυρούται η προαγωγή του ιδρυτού των Ταγμάτων Ασφαλείας Β. Ντερτιλή», Εφημερίδα «Ελευθερία», 22 Σεπτεμβρίου 1945, σελίδα 2η.]
  8. [«Το Εθνικόν Κόμμα», Εφημερίδα «Εμπρός», 2 Μαρτίου 1950, σελίδα 5η.]