Αρχιεπίσκοπος Γερμανός
Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Κυρός Γερμανός [κατά κόσμον Γεράσιμος Καλλιγάς], Έλληνας Θεολόγος, που εκλέχθηκε και διατέλεσε Μητροπολίτης Κεφαλληνίας και στη συνέχεια 5ος στη σειρά Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος [1] [2], μετά την ανακήρυξη του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Ελλάδος, του ανώτατου θεσμικού οργάνου διοικήσεως, καθώς και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1844 στο χωριό Καλλιγάτα Λειβαθούς στο νομό Κεφαλλονιάς στο Ιόνιο Πέλαγος και πέθανε στις 18 Ιανουαρίου 1896 στην Αθήνα, από εγκεφαλική συμφόρηση.
| Συνοπτικές πληροφορίες |
|---|
| Γέννηση: 4 Μαρτίου 1844 |
| Τόπος: Καλλιγάτα Λειβαθούς, Κεφαλλονιά (Ελλάδα) |
| Θάνατος: 18 Ιανουαρίου 1896 |
| Τόπος: Αθήνα (Ελλάδα) |
| Υπηκοότητα: Ελληνική |
| Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος * 5ος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών * |
| Έναρξη Θητείας : 20 Ιουλίου 1889 |
| Λήξη θητείας : 18 Ιανουαρίου 1896 |
| Προκάτοχος |
|
|
| Διάδοχος |
|
|
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Πατέρας του Γεράσιμου ήταν ο ναυτικός Ιωάννης Γερμανός ή Γαλανός, όπως ήταν γνωστός, και μητέρα του η Διαμαντούλα Αλιμπράντη, οι οποίοι ήταν γονείς και μιας κόρης, της Ελένης. Ο Γεράσιμος παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού στο χωριό Μεταξάδες, διπλανό με τη γενέτειρα του, και συνέχισε με τα μαθήματα του Γυμνασίου στο Κολέγιο Αργοστολίου, από το οποίο αποφοίτησε με άριστα σε ηλικία δεκαπέντε ετών. Στη συνέχεια εργάστηκε ως ναύτης στο ιστιοφόρο του παππού του και του Χριστόδουλου Μιχαλατσιάνου, με το οποίο ταξίδεψε στη Ρωσία, όπου ζούσε ο πατέρας του. Εκεί έμεινε για δυόμισι χρόνια κι έμαθε τη Ρωσική γλώσσα.
Είχε αποφασίσει να γίνει ναυτικός, όμως λόγοι υγείας τον εμπόδισαν κι έτσι μετέβη στην Πάτμο όπου, μόλις δύο μέρες μετά την άφιξη του, εκάρη Μοναχός και του δόθηκε το εκκλησιαστικό όνομα Γερμανός, ενώ πέντε μήνες μετά χειροτονήθηκε Διάκονος, από τον Παρθένιο Καλλιγά, Ηγούμενο της Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, ο οποίος ήταν συγγενής του. Τέσσερα χρόνια αργότερα μαζί με τον ηγούμενο αναχώρησαν για την Κωνσταντινούπολη, όπου ήταν Πατριαρχεύων ο Σωφρόνιος Βυζαντίου. Στην Κωνσταντινούπολη ο Γερμανός προσκολλήθηκε στον Μητροπολίτη Σελευκείας Ἄνθιμο Μαζαράκη, και γράφτηκε στην Θεολογική Σχολή Χάλκης, την οποία διεύθυνε ο Άνθιμος και αποφοίτησε το 1874 με βαθμό άριστα. Από το έτος 1869 διατέλεσε διάκονος-γραμματέας του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σοφρώνιου, ο οποίος τον χειροτόνησε Πρεσβύτερο και τον προχείρισε σε Αρχιμανδρίτη και αργότερα τον διόρισε Πρωτοσύγκελλο στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Το 1880 μετά από πρόσκληση της ελληνικής κοινότητας της Μασσαλίας ανέλαβε Προϊστάμενος της Ορθοδόξου Κοινότητας της Ελληνικής Εκκλησίας στο νησί, όπου ανέπτυξε αξιόλογη δράση.
Εκκλησιαστικά αξιώματα
Το 1884,ο Γερμανός εκλέχθηκε και χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Κεφαλληνίας, όπου επέδειξε μεγάλη οργανωτική ικανότητα και ανέπτυξε σημαντική φιλανθρωπική δράση. Είναι ο ιδρυτής της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Κεφαλληνίας, που δημιουργήθηκε με δική του στήριξη και πρωτοβουλία στα μέσα του 1887, καθώς και του, συστεγαζομένου με αυτήν, Αρχαιολογικού Μουσείου.
Μητροπολίτης Αθηνών
Η εκλογή του Γερμανού στη θέση του Μητροπολίτη Αθηνών επιτεύχθηκε μετά από αλλεπάλληλες αποφασιστικές και απροκάλυπτες παρεμβάσεις της κυβερνήσεως του Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση στο πρόσωπο και στο έργο του και τον θεωρούσε ως καταλληλότερο για τη θέση. Τους μήνες που προηγήθηκαν της εκλογής του Γερμανού τα μέλη της Ιεράς Συνόδου επέδειξαν δυστοκία και τάσεις αναβολής στη λήψη της αποφάσεως. Στο διάστημα αυτό, έλαβαν χώρα αποχωρήσεις, αυτοεξαιρέσεις, προφάσεις για τη μη παρουσία στις συνεδριάσεις μελών της Ιεράς Συνόδου, αλλά και έντονη αντιπαράθεση μεταξύ κυβερνήσεως και αντιπολιτεύσεως.
Στις 5 Ιουλίου 1889 πραγματοποιήθηκε η εκλογή του Γερμανού η οποία επικυρώθηκε με το Βασιλικό διάταγμα της 11ης Ιουλίου του ίδιου έτους. Ο νέος Αρχιεπίσκοπος εργάσθηκε για την πνευματική, ηθική και οικονομική ανύψωση του κλήρου. Οργάνωσε τον «Ιερό Σύνδεσμο» των κληρικών και προώθησε την καλλιέργεια του Θείου κηρύγματος, ενώ ίδρυσε την «Γερμάνειον» ιερατική Σχολή. Αγωνίστηκε για την την πνευματική καλλιέργεια του λαού με συστηματική διοργάνωση ομιλιών και σεμιναρίων. Στις αρχές του 1890 ίδρυσε το σύνδεσμο «Ανάπλασις» [3], στον οποίο μέλη μπορούσαν να εγγραφούν μόνο κληρικοί και των τριών βαθμών της ιεροσύνης, και εξέδωσε το ομώνυμο περιοδικό, ενώ υπήρξε από τους θεμελιωτές της «Εταιρείας των Φίλων του Λαού». Άσκησε φιλανθρωπία προς κάθε κατεύθυνση, υπεράσπισε την Ορθοδοξία έναντι του Παπισμού, η δε απάντηση του στην πρόσκληση του Πάπα Λέοντος ΙΓ' προς τις ορθόδοξες εκκλησίες να ενωθούν είναι μνημειώδης. Ο Γερμανός αντιτάχθηκε σθεναρά στις επεμβάσεις και παρεμβάσεις της Πολιτείας στην Εκκλησία.
Το 1894 εκδόθηκε η εφημερίδα «Ιερός Σύνδεσμος», το πρώτο δημοσιογραφικό όργανο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Επιπλέον, με δωρεά της οικογένειας Βαλλιάνου, ανήγειρε οικοδόμημα στην περιοχή Γουδή, για να στεγάσει Ιερατική Σχολή, η οποία όμως δεν λειτούργησε και το οικοδόμημα χρησιμοποίησε το κράτος ως Σχολή Χωροφυλακής. Κατά την διάρκεια της παραμονής του στο Θρόνο των Αθηνών βάπτισε τη διαμαρτυρόμενη στο θρήσκευμα σύζυγο του διαδόχου Κωνσταντίνου Σοφία, αφού προηγουμένως την είχε κατηχήσει και πείσει να ασπασθεί την Ορθοδοξία και ανήγειρε τα κτίρια της Ιεράς Συνόδου και της Ιεράς Μητροπόλεως Αθηνών στην οδό Αγίας Φιλοθέης. Απέβλεψε στην αναζωογόνηση της Εκκλησίας, στην ηθική και πνευματική ανύψωση του κλήρου, στην πάταξη ηθικών παρεκτροπών, στην αξιοπρεπή συντήρηση των κληρικών και για το λόγο αυτό εισηγήθηκε στην Πολιτεία τη μισθοδοσία των Κληρικών από το Κράτος. Υπήρξε μεγαλοπράγμονας και μεγαλεπήβολος εκκλησιαστικός άνδρας, με πολλές ηγετικές ικανότητες, ακούραστος και αεικίνητος, «εν αντιθέσει προς την προηγηθείσαν αδράνειαν του προκατόχου του».
Υστεροφημία
Ο Γεραμνός υπήρξε ο νεότερος Αρχιεπίσκοπος και ανέλαβε καθήκοντα στα 45 του χρόνια. Πέθανε λίγο μετά τα πενήντα χρόνια της ζωής του «μη προφθάσας να πραγματοποιήσει όσα υπό της μεγάλης αυτού δραστηριότητος και του υπέρ της Εκκλησίας ζήλου ενεπνέετο». όπως έχει γραφεί «Η κατά την συνείδησιν της Εκκλησίας διαμορφωθείσα αγαθή φήμη περί αυτού παραμένει σεμνώς μεγαλοπρεπής, ως ο ποδήρης αρχιερατικός μανδύας αυτού». Ανιψιός του ήταν ο εκπαιδευτικός Αρίστος Καλλιγάς, Διευθυντής του 2ου Γυμνασίου Πειραιώς στις αρχές του 20ου αιώνος. Η μαρμάρινη προτομή του, έργο του Δημητρίου Φιλιππότη, βρίσκεται στον περίβολο της Αγίας Φιλοθέης, στην οδό Αγίας Φιλοθέης 19-21, στη συνοικία της Πλάκας στην Αθήνα. Η προτομή εδράζεται σε ορθογωνική βάση και ο Αρχιεπίσκοπος απεικονίζεται μεγαλόπρεπα, με προτεταμένο το στήθος προς τα εμπρός, φορώντας τους επιστήθιους σταυρούς και τα εγκόλπια του. Στην πρόσοψη της βάσεως υπάρχει εγχάρακτη η επιγραφή: «Ο ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΑΛΛΙΓΑΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝ 1889-1896» [4].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
- ↑ Αρχιεπίσκοποι Αθηνών-Πρόεδροι Ιεράς Συνόδου. Εκκλησία της Ελλάδος.
- ↑ [Ιστορικά ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α' (ο Παπαδόπουλος) είναι ο ο πρώτος «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος», καθώς όλοι οι προγενέστεροι απ' αυτόν ήταν Μητροπολίτες Αθηνών που απλώς έφεραν τον τίτλο και «Πάσης Ελλάδος» και συγκαλούσαν μεν την Ιεραρχία, αλλά δεν είχαν ακόμη τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου.]
- ↑ «Ανάπλασις», Σύλλογος-Περιοδικό.
- ↑ Γερμανός Καλλιγάς Γλυπτά των Αθηνών
