Χαρίλαος Τρικούπης

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Χαρίλαος Τρικούπης, Έλληνας διπλωμάτης και πολιτικός που διατέλεσε βουλευτής, υπουργός και επτά φορές πρωθυπουργός, κυρίαρχος στην Ελληνική πολιτική σκηνή από το 1875 έως το 1894 διάστημα στο οποίο κυβέρνησε για σχεδόν 10 χρόνια, γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου 1832 στο Ναύπλιο και πέθανε στις 18:30 το απόγευμα του Σαββάτου της 30ης Μαρτίου 1896, στο ξενοδοχείο «Gray et d’ Αlbion» στις Κάννες [Cannes] της Γαλλίας.

Ήταν άγαμος και δεν απέκτησε απογόνους.

Συνοπτικές πληροφορίες
Χαρίλαος Σπυρ. Τρικούπης
Χαρίλαος Τρικούπης 01.jpg
Γέννηση: 11 Ιουλίου 1832
Τόπος: Ναύπλιο (Ελλάδα)
Σύζυγος: Άγαμος
Τέκνα: Άτεκνος
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Διπλωμάτης, Βουλευτής
Υπουργός, Πρωθυπουργός
Θάνατος: 30ης Μαρτίου 1896
Τόπος: Ξενοδοχείο «Gray et d’ Αlbion»
Κάννες (Γαλλία)
Πληροφορίες αξιώματος
-Πρωθυπουργός-
Έναρξη 1ης Θητείας : 27 Απριλίου 1875
Λήξη θητείας : 15 Οκτωβρίου 1875
Προκάτοχος
Διάδοχος
Έναρξη 2ης Θητείας : 10 Μαρτίου 1880
Λήξη θητείας : 13 Οκτωβρίου 1880
Προκάτοχος
Διάδοχος
Έναρξη 3ης Θητείας : 3 Μαρτίου 1882
Λήξη θητείας : 19 Απριλίου 1885
Προκάτοχος
Διάδοχος
Έναρξη 4ης Θητείας : 9 Μαΐου 1886
Λήξη θητείας : 14 Οκτωβρίου 1890
Προκάτοχος
Διάδοχος
Έναρξη 5ης Θητείας : 10 Ιουνίου 1892
Λήξη θητείας : 3 Μαΐου 1893
Προκάτοχος
Διάδοχος
Έναρξη 5ης Θητείας : 10 Ιουνίου 1892
Λήξη θητείας : 3 Μαΐου 1893
Προκάτοχος
Διάδοχος
Έναρξη 7ης Θητείας : 30 Οκτωβρίου 1893
Λήξη θητείας : 12 Ιανουαρίου 1895
Προκάτοχος
Διάδοχος

Βιογραφία

Ο Χαρίλαος κατάγονταν από την ιστορική οικογένεια Τρικούπη του Μεσολογγίου και την οικογένεια Καρατζά της Κωνσταντινουπόλεως.

Πρόγονοι Χαρ. Τρικούπη

Η Οικογένεια Τρικούπη είναι παλαιά οικογένεια του Μεσολογγίου, και μέλη της διακρίθηκαν στην πολιτική, τον στρατό, τα γράμματα, την ιατρική, ενώ συμμετείχαν στην Ελληνική Εθνεγερσία του 1821. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι περί το 1700 και γενάρχης της ήταν ο Γεωργάκης Τρικούπης. Γιος του ήταν ο Ματθαίος Τρικούπης, ο οποίος κατέλαβε τοπικά αξιώματα και απέκτησε σημαντική περιουσία, ενώ τα πλέον γνωστά μέλη της οικογένειας ήταν οι πρωθυπουργοί Σπυρίδων και ο γιος του Χαρίλαος. Τελευταίος άρρεν απόγονος ήταν ο βουλευτής του κόμματος Ε.Ρ.Ε., [Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις], Κωνσταντίνος Σ. Τρικούπης. Το σπίτι των Τρικούπηδων στο Μεσολόγγι διασώζεται μέχρι και σήμερα, όπως και αυτό στην Κηφισιά.

Οικογένεια Χαρίλαου Τρικούπη

Ο Χαρίλαος ήταν γιος του Σπυρίδωνα Τρικούπη, λόγιου, ιστοριογράφου και πολιτικού που διατέλεσε πρωθυπουργός και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου, αδελφής του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και ανάδοχος του ήταν ο Ανδρέας Μιαούλης. Οι γονείς του απέκτησαν συνολικά έξι παιδιά, από τα οποία δύο πέθαναν σε βρεφική ηλικία, άλλα δύο σε εφηβική και επέζησαν μόνο ο ίδιος και η αδελφή του, η Σοφία Τρικούπη.

Σπουδές

Ο Χαρίλαος διδάχθηκε τα μαθήματα του Δημοτικού σχολείου στο Ναύπλιο και στη συνέχεια φοίτησε σε Γυμνάσιο των Αθηνών, όπου είχε καθηγητή και Γυμνασιάρχη τον Γεώργιο Γεννάδιο. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετά την αποφοίτηση του συνέχισε και συμπλήρωσε τις Νομικές του σπουδές στο Παρίσι, όπου αναγορεύθηκε διδάκτορας της Νομικής.

Διπλωματικό Σώμα

Υπηρέτησε στο Διπλωματικό σώμα από το 1853 έως το 1864, ως ιδιαίτερος Γραμματέας της Ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, όταν εκεί ήταν πρέσβης ο πατέρας του, ο Σπυρίδων Τρικούπης. Το 1856 ο Χαρίλαος εντάχθηκε στο διπλωματικό σώμα και διορίστηκε επίσημος γραμματέας της Ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο. Τον ίδιο χρόνο, μετά την απόσυρση του πατέρα του Σπυρίδωνα Τρικούπη, ανέλαβε Επιτετραμμένος της Ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο. Η διπλωματική σταδιοδρομία του Χαρίλαου Τρικούπη υπήρξε μικρής χρονικής διάρκειας, όμως διακρίθηκε για την ικανότητα του στις διαπραγματεύσεις. Το 1863, ως πληρεξούσιος της Ελληνικής κυβερνήσεως, διαπραγματεύθηκε τη συνθήκη της παραχωρήσεως των Ιονίων νήσων, που υπήρξε καθοριστικός όρος αποδοχής του Ελληνικού στέμματος από τον πρίγκιπα και μετέπειτα Βασιλέα των Ελλήνων Γεώργιο τον Α'. Η διαπραγμάτευση κατέληξε στην υπογραφή της συνθήκης, στις 16 Μαρτίου 1864, μεταξύ της Ελλάδος και της Μεγάλης Βρετανίας.

Πολιτική δράση

Ο Χαρίλαος Τρικούπης ασχολήθηκε με την πολιτική από το 1862, όταν εκλέχθηκε πληρεξούσιος της Ελληνικής παροικίας του Μάντσεστερ στη Συντακτική Συνέλευση και το 1864 παραιτήθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία για να συμμετάσχει στις εκλογές. Το 1865 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσολογγίου με το κόμμα του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου.

Πολιτικά αξιώματα

Ο Τρικούπης διατέλεσε υπουργός:

όταν ο Πρωθυπουργός του ανέθεσε το υπουργείο, την περίοδο που είχε ξεσπάσει η Κρητική Επανάσταση. Ο Τρικούπης ως υπουργός απαίτησε να τον επισκεφθούν πρώτοι οι ξένοι πρεσβευτές στην Αθήνα, κι όχι το αντίστροφο, διαμορφώνοντας την εθιμοτυπία, που ισχύει έκτοτε. Τον Οκτώβριο του 1867 ως υπουργός Εξωτερικών υπέγραψε σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας με τον ηγεμόνα Μιχαήλ της Σερβίας. Τους επόμενους μήνες ο Τρικούπης ήρθε σε διάσταση απόψεων με τον Κουμουνδούρο, απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, από το 1868 έως το 1872, πολιτεύτηκε ανεξάρτητα από τα κόμματα που υπήρχαν.

Αρχηγός Κόμματος

Το 1872, ο Τρικούπης ίδρυσε το «Πέμπτο κόμμα», στο οποίο συνασπίστηκαν οι πλέον φιλελεύθερες και προοδευτικές προσωπικότητες της εποχής. Το 1874, επί πρωθυπουργίας του Δημητρίου Βούλγαρη, στην Ελλάδα επικρατούσε κλίμα πολιτικής αυθαιρεσίας που οδήγησε στα «Στηλιτικά» γεγονότα. Εκείνο τον χρόνο ο Τρικούπης δημοσίευσε στην εφημερίδα «Καιροί», το άρθρο του

  • «Τις πταίει», στις 29 Ιουνίου 1874,

στο οποίο στο οποίο κατηγορούσε το Βασιλιά Γεώργιο Α' ως υπεύθυνο για την πολιτική κρίση καθώς μετά την πτώση του Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, εξ αιτίας των «Λαυρεωτικών», είχε χρίσει την κυβέρνηση μειοψηφίας του Δημητρίου Βούλγαρη.

Ακολούθησε, στις 9 Ιουλίου του ίδιου χρόνου, η δημοσίευση του άρθρου:

  • «Παρελθόν και ενεστώς»,

στο οποίο διακήρυττε την ανάγκη για προσήλωση στον κοινοβουλευτισμό, ενώ συγχρόνως κατηγορούσε την πολιτική του βασιλιά, ως αιτία δημιουργίας πολιτικής αστάθειας. Με τα ανυπόγραφα άρθρα του ο Τρικούπης έθεσε ως δόγμα της Βουλής τη «δεδηλωμένη», που αργότερα και καθιερώθηκε ως «αρχή της δεδηλωμένης». Η δημοσίευση θεωρήθηκε προσβολή στο πρόσωπο του βασιλιά Γεωργίου Α', λόγος για τον οποίο συνελήφθη ο εκδότης της εφημερίδας Π. Κανελλίδης. Ο Τρικούπης που παρουσιάστηκε αυθόρμητα στην ανάκριση και ανέλαβε την ευθύνη των άρθρων, φυλακίστηκε για τέσσερις ημέρες και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση πριν αθωωθεί με βούλευμα.

Πρωθυπουργός

Στις 27 Απριλίου 1875, ο βασιλιάς Γεώργιος Α' ανέθεσε τον Τρικούπη να σχηματίσει κυβέρνηση με σκοπό τη διενέργεια εκλογών και αυτή ήταν η πρώτη φορά που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Ελλάδος. Παρέμεινε στην εξουσία για 5,5 περίπου μήνες, μέχρι τις 15 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, όταν μειοψήφησε στις εκλογές που διεξήχθησαν και αναγκάστηκε σε παραίτηση υπέρ του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που είχε πλειοψηφήσει. Το 1877 ο Τρικούπης ανέλαβε καθήκοντα Υπουργού Εξωτερικών στη οικουμενική κυβέρνηση του ναυάρχου Κωνσταντίνου Κανάρη. Την κυβέρνηση του Κανάρη διαδέχθηκε η κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο, μετά την πτώση της οποίας ο Τρικούπης σχημάτισε την Κυβέρνηση Τρικούπη του 1878, γνωστή ως Υπουργείον Τρικούπη-Ζαΐμη, η οποία δεν εξασφάλισε την εμπιστοσύνη της Βουλής και έπεσε πέντε ημέρες μετά το σχηματισμό της. Ο Τρικούπης επικράτησε στις εκλογές και το Μάρτιο του 1880 σχημάτισε κυβέρνηση όμως τον Οκτώβριο του ίδιου έτους παραιτήθηκε. Τον ίδιο μήνα με πρότασή του καταργήθηκε ο φόρος της δεκάτης στα δημητριακά προϊόντα και αντικαταστάθηκε με το φόρο επί των αροτριών των κτηνών. Επίσης μείωσε τη στρατιωτική θητεία σε ένα έτος αντί τριών που ήταν μέχρι τότε.

Συμμετοχή στον έλεγχο της Αιγύπτου

Tον Μάρτιο του 1882 ο Τρικούπης επανήλθε στην πρωθυπουργία. Δύο μήνες μετά την έναρξη της τέταρτης θητείας του άρχισε να εξελίσσεται η Αγγλική επέμβαση στην Αίγυπτο, απόρροια της διεθνούς οικονομικής κρίσεως του 1873, εξ αιτίας της οποίας η Αίγυπτος βρέθηκε σε αδυναμία αποπληρωμής των δανείων που είχε πάρει από τις ευρωπαϊκές μεγάλες δυνάμεις για μεγάλα έργα, μεταξύ τους και η Διώρυγα του Σουέζ. Οι δανειστές έθεσαν τη χώρα υπό εποπτεία και επέβαλαν τη λήψη δυσβάστακτων μέτρων που προκάλεσαν, το 1881, λαϊκή εξέγερση. Επικεφαλής ήταν ο συνταγματάρχης Αραμπί, που έχοντας λαϊκή υποστήριξη δημιούργησε εθνικό κίνημα, προτάσσοντας την απομάκρυνση των ξένων από τη χώρα. Τότε οι Βρετανοί, με την υποστήριξη των Γάλλων που είχαν τον έλεγχο της Τυνησίας, αποφασίζουν να επέμβουν προκειμένου να εξασφαλισθεί ο έλεγχος της Διώρυγας του Σουέζ, η εξασφάλιση της αποπληρωμής του αιγυπτιακού δανείου και η αποτροπή αποσταθεροποιήσεως στη Μεσόγειο σε ενδεχόμενη επικράτηση του Αραμπί. Τότε ο Βλάσης Γαβριηλίδης αναφερόμενος στη σημασία της διώρυγας για την Αγγλία, έγραφε ότι «η Αίγυπτος είναι δρόμος αγγλικός» [1]

Η αποστολή Ελληνικών πολεμικών πλοίων στην Αίγυπτο έγινε γνωστή από δημοσίευμα πειραϊκής εφημερίδας [2] έγραφε ότι ετοιμάζονταν για αναχώρηση το θωρηκτό «Βασιλεύς Γεώργιος» α με κυβερνήτη τον πλοίαρχο Γ. Σταματέλλο και ο ατμοδρόμων «Ελλάς» β με κυβερνήτη έναν από τους γιους του πυρπολητή Κωνσταντίνου Κανάρη, τον Μιλτιάδη. Τα πλοία αναχώρησαν από τον Πειραιά το απόγευμα της 6ης Μαΐου και κατέπλευσαν, με μεταξύ τους διαφορά 7 ωρών, στην Αλεξάνδρεια τρεις μέρες αργότερα όπου υπήχθησαν στις εντολές του Άγγλου ναυάρχου. Στις 12 Μαΐου ο βουλευτής Ιωάννης Μεσσηνέζης κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή προς τον Τρικούπη, με την οποία ζητούσε να ενημερωθεί ποιοι λόγοι «υπηγόρευσαν την εις Αλεξάνδρειαν αποστολήν δύο πολεμικών ημών πλοίων». Ο Τρικούπης απάντησε ότι η αποστολή τους έγινε για την προστασία της πολυπληθούς Ελληνικής παροικίας, ύστερα από αίτημα του Έλληνα πρόξενου, όμως σύμφωνα με αναπόδεικτο ισχυρισμού του Γεωργίου Τσοκόπουλου, βιογράφου του Τρικούπη, τα πλοία εστάλησαν «τη εισηγήσει της Αγγλίας» [3], αν και έως σήμερα δεν έχει εμφανιστεί κάποιο γραπτό τεκμήριο το οποίο να αποδεικνύει τον ισχυρισμό του. Η συμμετοχή της Ελλάδος προσπόρισε οικονομικό όφελος, καθώς η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που υπέγραψε εμπορική σύμβαση με την αγγλοκρατούμενη Αίγυπτο εξασφαλίζοντας στους Έλληνες εξαγωγείς αγορά, ιδιαίτερα για τα καπνά.

Χρόνια πολιτικής παρακμής

Ο Τρικούπης παρέμεινε στην πρωθυπουργία μέχρι το 1885, καθώς το επεισόδιο Νίκολσον που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο 1885, εξευτέλισε την κυβέρνηση του και οδήγησε σε εκλογές. Επανήλθε στην πρωθυπουργία το 1886 και το 1887 επικράτησε τις εκλογές. Στις 30 Μαρτίου 1889 κατέθεσε στη Βουλή το όνειρό του για την ένωση Ρίου Πατρών και Αντιρρίου Αιτωλοακαρνανίας, όμως ηττήθηκε στις εκλογές του 1890, οπότε και έπεσε η κυβέρνησή του. Στις 3 Μαΐου 1892 εκλέχτηκε εκ νέου πρωθυπουργός συγκεντρώνοντας 160 από τις 207 έδρες της Βουλής και παρέμεινε στη θέση του πρωθυπουργού έως το 1895, όταν η Ελλάδα πτώχευσε και η χώρα έπαυσε μονομερώς να αποπληρώνει τα εξωτερικά της δάνεια. Ο βασιλιάς Γεώργιος δεν δέχτηκε την πρόταση του Τρικούπη να κυρωθεί η σύμβαση για τη σύναψη νέου δανείου και τη σύσταση «Ταμείου Δανείου» με ειδικό Βασιλικό διάταγμα και αντιπρότεινε να δώσει η Βουλή ειδική εξουσιοδότηση, ενώ υπό την πίεση του Τρικούπη ζήτησε προθεσμία 48 ωρών «για να σκεφτεί». Ο Τρικούπης εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και η Ελλάδα οδηγήθηκε στην πτώχευση. Στις εκλογές του 1895 ο Τρικούπης απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής, με αποτέλεσμα το 1896, να αποσυρθεί από την πολιτική και να εγκατασταθεί ως αυτοεξόριστος στη Γαλλία. Το 1896, λίγο καιρό πριν πεθάνει, τέθηκε χωρίς τη θέλησή του υποψήφιος στις αναπληρωματικές βουλευτικές εκλογές της επαρχίας Βάλτου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και εκλέχτηκε με μεγάλη πλειοψηφία, όμως δεν αποδέχθηκε την εκλογή του.

Μνήμη Χαρίλαου Τρικούπη

Αν και στον Τρικούπη αποδόθηκε η διατύπωση της φράσεως «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» την οποία φέρεται να διατύπωσε ενώπιον της Βουλής, όπως αποδεικνύεται από την ανάγνωση των πρακτικών της, αυτή ουδέποτε διατυπώθηκε από τον Τρικούπη, ενώ από μελέτη των σχετικών οικονομικών στοιχείων εκτιμάται ότι η πτώχευση θα είχε αποφευχθεί, αν ο βασιλιάς Γεώργιος Α' αποδεχόταν τις υποδείξεις του Τρικούπη για τη σύναψη νέου δανείου.

Η συνολική πολιτική παρουσία του Χαρίλαου Τρικούπη ωφέλησε την Ελλάδα καθώς αναδιοργάνωσε πάνω σε επιστημονικές βάσεις τις κρατικές υπηρεσίες, το στρατό και το στόλο, ανέπτυξε τους φυσικούς πόρους της χώρας με την κατασκευή δρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών, αύξησε τα δημόσια έσοδα, ναυπήγησε τρία θωρηκτά και προχώρησε τη διάνοιξη της διώρυγας στον Ισθμό της Κορίνθου. Αναδιοργάνωσε την αστυνομία, την αγροφυλακή και τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Θέσπισε νόμους για προσόντα, μονιμότητα και προαγωγή δημοσίων υπαλλήλων. Αποφάσισε την αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδος και επέκτεινε το σιδηροδρομικό δίκτυο, καθώς ενώ το 1882 υπήρχαν σε λειτουργία εννέα χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεαν το Θησείο με τοN τον Πειραιά, το 1893 λειτουργούσαν 914 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών και άλλα 490 ήταν υπό κατασκευή. Για τη χρηματοδότηση των έργων πήρε δύο μεγάλα δάνεια και επέβαλε φορολογία στον καπνό και το κρασί.

Στην τελευταία πρωθυπουργική του θητεία τελειοποίησε την οικονομική και εσωτερική αναδιοργάνωση που είχε αρχίσει στο παρελθόν. Μείωσε τον αριθμό των βουλευτών από 240 σε 150, που ήταν το κατώτατο όριο που προέβλεπε τότε το Σύνταγμα και ενίσχυσε το Βασιλικό Ναυτικό με παραγγελία των θωρηκτών «Ύδρα», «Σπέτσαι» και «Ψαρά», για τη χρηματοδότηση των οποίων σύναψε άλλο ένα δάνειο και επέβαλε φόρο επί των οικοδομών. Την επομένη του θανάτου του προτάθηκε να σταλεί το θωρηκτό «Ύδρα» για να μεταφερθεί η σορός του Τρικούπη στην Ελλάδα, όμως ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης δήλωσε, «..Τα πολεμικά πλοία δεν είναι για να μεταφέρουν νεκρούς...». Στις 25 Μαΐου του 2004, στα εγκαίνια της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, δόθηκε σ' αυτήν το όνομα «Χαρίλαος Τρικούπης».

Εσωτερική αρθρογραφία

Σημειώσεις

  • Η θωρακοβάρις (θωρακισμένο ατμόπλοιο) «Βασιλεύς Γεώργιος» ναυπηγήθηκε το 1867 στην Αγγλία και ανέπτυσσε ταχύτητα 9 κόμβων. Ήταν το πρώτο πλοίο του Ελληνικού Ναυτικού με διπύθμενα και το δεύτερο παγκοσμίως με περιστρεφόμενα πυροβόλα. Παροπλίστηκε λίγο πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους.
  • Ο ατμοδρόμων «Ελλάς» ήταν ξύλινο σκαρί και κατασκευάστηκε στην Αγγλία μεταξύ 1859 και 1861. Μέχρι την έξωση του βασιλιά Όθωνα, το 1862, ονομαζόταν «Αμαλία». Με αυτό το πλοίο έφτασε, στις 18 Οκτωβρίου 1863, στον Πειραιά ο βασιλιάς Γεώργιος Α'. Το ατμόπλοιο παροπλίστηκε το 1906.

Παραπομπές

  1. [Βλάσης Γαβριηλίδης, Περιοδικό «Μη Χάνεσαι», φύλλο της 2ας Ιουλίου 1882.]
  2. [Εφημερίδα «Σφαίρα», 5 Μαΐου 1882 (18/5 με το νέο ημερολόγιο)]
  3. [Γεώργιος Τσοκόπουλος, «Χαρίλαος Τρικούπης», Κεφάλαιο ΙΒ', σελίδα 363η, Αθήνα 1896}


Κατάλογος Πρωθυπουργών της Ελλάδος
Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος | Κανακάρης Αθανάσιος | Μαυρομιχάλης Πετρόμπεης | Κουντουριώτης Γεώργιος | Ζαΐμης Ανδρέας| Μαυρομιχάλης Γεώργιος | Καποδίστριας Ιωάννης | Καποδίστριας Αυγουστίνος | Κολοκοτρώνης Θεόδωρος | Τρικούπης Σπυρίδων  | Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος | Κωλέττης Ιωάννης | Κόμης Josef Ludwig von Armansperg | Ignaz von Rundhart| Όθων της Ελλάδος| Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος | Όθων της Ελλάδος | Μεταξάς Ανδρέας | Κανάρης Κωνσταντίνος | Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος | Κωλέττης Ιωάννης | Τζαβέλας Κίτσος | Κουντουριώτης Γεώργιος | Κανάρης Κωνσταντίνος | Κριεζής Αντώνιος | Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος | Βούλγαρης Δημήτριος | Μιαούλης Αθανάσιος | Κολοκοτρώνης (Γενναίος) Ιωάννης | Βούλγαρης Δημήτριος | Μωραϊτίνης Αριστείδης | Βάλβης Ζηνόβιος | Κυριακός Διομήδης | Ρούφος Μπενιζέλος | Ρούφος Μπενιζέλος | Βούλγαρης Δημήτριος | Κανάρης Κωνσταντίνος | Βάλβης Ζηνόβιος | Κανάρης Κωνσταντίνος | Κουμουνδούρος Αλέξανδρος | Δεληγεώργης Επαμεινώνδας | Ρούφος Μπενιζέλος | Βούλγαρης Δημήτριος | Ζαΐμης Θρασύβουλος | Τρικούπης Χαρίλαος  | Δηλιγιάννης Θεόδωρος  | Βάλβης Δημήτριος | Κωνσταντόπουλος Κωνσταντίνος | Σωτηρόπουλος Σωτήριος | Δηλιγιάννης Νικόλαος | Ράλλης Δημήτριος | Ζαΐμης Αλέξανδρος | Θεοτόκης Γεώργιος | Μαυρομιχάλης Κυριακούλης | Δραγούμης Στέφανος | Βενιζέλος Ελευθέριος  | Γούναρης Δημήτριος | Σκουλούδης Στέφανος | Καλογερόπουλος Νικόλαος | Λάμπρος Σπυρίδων | Νικόλαος Στράτος | Πρωτοπαπαδάκης Πέτρος | Τριανταφυλλάκος Νικόλαος | Χαραλάμπης Αναστάσιος | Κροκιδάς Σωτήριος | Γονατάς Στυλιανός | Καφαντάρης Γεώργιος | Παπαναστασίου Αλέξανδρος | Σοφούλης Θεμιστοκλής | Μιχαλακόπουλος Ανδρέας | Πάγκαλος Δ. Θεόδωρος  | Ευταξίας Αθανάσιος | Κονδύλης Γεώργιος | Τσαλδάρης Παναγιώτης | Οθωναίος Αλέξανδρος | Δεμερτζής Κωνσταντίνος | Μεταξάς Ιωάννης | Κορυζής Αλέξανδρος | Ταμπακόπουλος Άγις | Σακελλαρίου Αλέξανδρος | Βασιλεύς Γεώργιος Α' | Τσουδερός Εμμανουήλ | Τσολάκοκλου Γεώργιος | Λογοθετόπουλος Κωνσταντίνος | Ράλλης Ιωάννης  | Παπανδρέου Γεώργιος | Βούλγαρης Πέτρος | Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός | Κανελλόπουλος Παναγιώτης | Σοφούλης Θεμιστοκλής | Πουλίτσας Παναγιώτης | Τσαλδάρης Κωνσταντίνος | Τσαλδάρης Κωνσταντίνος | Μάξιμος Δημήτριος | Τσαλδάρης Κωνσταντίνος | Σοφούλης Θεμιστοκλής | Διομήδης Αλέξανδρος | Θεοτόκης Ιωάννης |  Βενιζέλος Σοφοκλής | Πλαστήρας Νικόλαος | Βενιζέλος Σοφοκλής | Πλαστήρας Νικόλαος | Κιουσόπουλος Δημήτριος | Παπάγος Αλέξανδρος  | Καραμανλής Κωνσταντίνος | Γεωργακόπουλος Κωνσταντίνος | Καραμανλής Κωνσταντίνος | Δόβας Κωνσταντίνος | Καραμανλής Κωνσταντίνος | Πιπινέλης Παναγιώτης | Μαυρομιχάλης Στυλιανός | Παπανδρέου Γεώργιος | Παρασκευόπουλος Ιωάννης | Παπανδρέου Γεώργιος | Αθανασιάδης-Νόβας Γεώργιος | Τσιριμώκος Ηλίας | Στεφανόπουλος Στέφανος | Παρασκευόπουλος Ιωάννης | Κανελλόπουλος Παναγιώτης | Κόλλιας Κωνσταντίνος | Παπαδόπουλος Γεώργιος | Μαρκεζίνης Σπυρίδων | Ανδρουτσόπουλος Αδαμάντιος | Καραμανλής Κωνσταντίνος | Ράλλης Γεώργιος | Παπανδρέου Ανδρέας  | Τζαννετάκης Τζαννής | Γρίβας Ιωάννης | Ζολώτας Ξενοφών | Μητσοτάκης Κωνσταντίνος | Παπανδρέου Ανδρέας | Σημίτης Κωνσταντίνος | Καραμανλής Αλ. Κωνσταντίνος | Παπανδρέου Α. Γεώργιος | Παπαδήμος Λουκάς | Πικραμμένος Παναγιώτης  | Σαμαράς Αντώνιος | Τσίπρας Αλέξης | Βασιλική Θάνου | Τσίπρας Αλέξης | Μητσοτάκης Κυριάκος | Σαρμάς Ιωάννης | Μητσοτάκης Κυριάκος