Μητροπολίτης Πολύκαρπος (ο Συνοδινός)

Ο Μακαριστός μητροπολίτης Κυρός Πολύκαρπος [κατά κόσμον Γεώργιος Συνοδινός], Έλληνας εθνικιστής ιεράρχης, μαχητικός πολέμιος του υλισμού και του κομμουνισμού, καθηγητής θεολόγος απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής Χάλκης, λόγιος και φιλάνθρωπος, ευεργέτης και στενός προσωπικός φίλος του Γεωργίου Παπσνδρέου και της οικογενείας του, που διατέλεσε μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως στον νομό Αρκαδίας καθώς και μητροπολίτης Μεσσηνίας στην Πελοπόννησο, γεννήθηκε το 1864 ή πιθανότατα το 1870 στο χωριό Άγιος Λουκάς στο νησί της Σίφνου και εκοιμήθη στις 17 Σεπτεμβρίου 1947 στην Αθήνα. Τάφηκε στο Α' Κοιμητήριο της πόλεως των Αθηνών.

Μητροπολίτης Πολύκαρπος (Συνοδινός)
Γέννηση: 1870
Τόπος: Άγιος Λουκάς, Σίφνος (Ελλάδα)
Υπηκοότητα: Τουρκική, Ελληνική
Ασχολία: Θεολόγος, Μητροπολίτης
Θάνατος: 17 Σεπτεμβρίου 1947
Αιτία:
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)

Βιογραφία

Ο Γεώργιος Συνοδινός παρακολούθησε τα μαθήματα της εγκύκλιας και της μέσης εκπαιδεύσεως στη γενέτειρα του και το 1885 μετέβη για εκκλησιαστικές σπουδές στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Πριν την αποφοίτηση του υπέβαλε διατριβή με τίτλο Ότι η διδασκαλία των Διαμαρτυρομένων περί απολύτου προορισμού είναι εσφαλμένη. Στις 12 Ιουλίου 1892 χειροτονήθηκε Διάκονος στη Χάλκη από τον Μητροπολίτη Κορυτσάς Φιλόθεο και έκτοτε υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας σε Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, μεταξύ αυτών και στην Μητρόπολη Πατρών, όπου επιλέχθηκε από τον τότε Μητροπολίτη Πατρών Ιερόθεο (Μητρόπουλο, ο οποίος ήταν αδελφός του παππού του κορυφαίου Έλληνα μαέστρου Δημήτρη Μητρόπουλου.

Γνωριμία με Παπανδρέου

Στην Πάτρα ο Συνοδινός έφερε και εγκαταστάθηκε κοντά του τον ανιψιό του Θεοδόση Σπεράντζα προκειμένου να παρακολουθήσει μαθήματα στο σχολαρχείο Πατρών. Εκεί ο Πολύκαρπος Συνοδισνός έθεσε υπό την προστασία του και τον νεαρό Γεώργιο Σταυρόπουλο, γιο του παπα-Ανδρέα, αγρότη ιερέα από το Καλέντζι Αχαΐας, αδελφικό φίλο και συμμαθητή του ανιψιού του Θεοδόση. Μετά το σχολαρχείο οι δύο φίλοι συνέχισαν τις σπουδές τους ο μεν Γεώργιος Σταυρόπουλος στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ο δε Θεοδόσης Σπεράντζας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην πρωτεύουσα της Ελλάδος τα δύο παιδιά συγκατοίκησαν και ο Σταυρόπουλος άλλαξε το επίθετο του σε Παπανδρέου, τιμώντας τη μνήμη του πατέρα του. Ακολούθησαν οι μεταπτυχιακές σπουδές του Παπανδρέου και η ένταξη του στο Κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου, όπου εντάχθηκε και ο φίλος του Θεοδόσης Σπεράντζας ο οποίος δεν πολιτεύθηκε, όπως ο Παπανδρέου, όμως διορίστηκε σε διάφορες διοικητικές θέσεις των κυβερνήσεων Βενιζέλου. Παράλληλα ο Σπεράντζας υπήρξε κουμπάρος στο γάμο του Γεωργίου Παπανδρέου με τη Σοφία Μινέικο.

Περίοδος Βαλκανικών Πολέμων

Τον Σεπτέμβριο του 1912, μετά από σχετική εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, εντάχθηκε στις δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού στην Άρτα, υπό τις διαταγές του Στρατηγού Σαπουτζάκη, και παρέμεινε στη θέση αυτή καθ' όλη τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Το 1921 μετέβη στα Ιωάννινα ως Εφημέριος ενώ το επόμενο έτος 1922 τοποθετήθηκε Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Ο γνώστης των εκκλησιαστικών πραγμάτων της εποχής Πολύκαρπος Συνοδινός, γράφει για το ανάθεμα κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου:

«...Αληθώς η τότε Κυβέρνησις Σπυρ. Λάμπρου συνέστησε προσηκόντως να μη γίνη το Ανάθεμα, παρείχε δε και την βοήθειαν εις του Εκκλησιαστικούς άρχοντας. Υπεσχέθη δε ο Μητροπολίτης Θεόκλητος προς την Κυβέρνησιν ότι δεν θα επιτελέση το Ανάθεμα, αλλά την αυτήν εσπέραν, φοβηθείς τον μικρόν το δέμας και τον νουν μητροπολίτην Λαρίσης Αρσένιον (Αφεντούλην), ενεργούντα δια υψηλών και πολλών προσώπων, να γίνη το Ανάθεμα, παλινωδήσας, ως συνήθως έπραττε, μετέβη εις το πεδίον Άρεως ρίψας τον λίθον του Αναθέματος κατά του Ελ. Βενιζέλου» .

Μητροπολίτης

Μητροπολίτης Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως

Στις 9 Απριλίου του 1923 (Ιουλιανό ημερολόγιο) ο Πρωτοσύγκελος Πολύκαρπος εκλέχθηκε μητροπολίτης στον χηρεύοντα θρόνο της Ιεράς Μητροπόλεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Τη χειροτονία του τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Τρίκης Πολύκαρπο και Γυθείου Διονύσιο. Ως μητροπολίτης υπήρξε αγαθόςε και φιλάνθρωπος, ίδρυσε Φιλόπτωχο Ταμείο στην Δημητσάνα ενώ είναι αυτός που αγόρασε, με χρήματα που διέθεσαν οι ναοί και οι μονές της μητροπόλεως, την οικία της οικογένειας Φιλοσόπουλου στην οποία στεγάζεται έκτοτε η μητρόπολη. Παρέμεινε στη θέση του Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως έως τον Σεπτέμβριο του 1933. Μετά την μετάθεση του Πολύκάρπου ο μητροπολιτικός θρόνος παρέμεινε κενός μέχρι το καλοκαίρι του 1937 όταν εκλέχθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας ο τέως ηγούμενος τής μονής Πεντέλης Προκοπιος (ο Τζαβάρας), που είχε γεννηθεί στο Βαλτέτσι.

Μητροπολίτης Μεσσηνίας

Τι προηγήθηκε

Το 1930 ο Γεώργιος Παπανδρέου ανέλαβε το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κυβέρνηση του Βενιζέλου και διόρισε τον Θεοδόση Σπεράντζα Επίτροπο Επικρατείας στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, θέση στην οποία ο Σπεράντζας περέμεινε και μετά το 1933, όταν την εξουσία ανέλαβε η κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη.

Στις 16 Ιουνίου του 1933 εκοιμήθη ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Μελέτιος (ο Σακελαρόπουλος), ο οποίος στην αποχαιρετιστήρια επιστολή του ανέφερε μεταξύ άλλων:

«...Εις τους ολίγους Κομμουνιστάς να συμπεριφέρεσθε ουχί με βίαια μέσα, αλλά διά της πειθούς και της παροχής των υλικών μέσων προς διατροφήν των διά να επαναφέρητε αυτούς εις την ευθείαν οδόν».

Αρχικά προτάθηκε στον Καλαματιανό Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων Ιεζεκιήλ, που παρέστη στην κηδεία, να υποβάλει υποψηφιότητα για τη Μητρόπολη Μεσσηνίας, όμως εκείνος αρνήθηκε. Μετά την άρνηση του όλοι εστράφησαν στον αρχιμανδρίτη Πολύκαρπο Ανδρώνη, που υπηρετούσε ως ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Μεσσηνίας και είχε οριστεί τοποτηρητής, ενώ την ίδια επιθυμία «αφήκε να εννοηθή και ο εκλιπών Μητροπολίτης δια της πνευματικής του διαθήκης». Η υποψηφιότητα του Ανδρώνη ήταν αντίθετη με τον ισχύοντα καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, που προέβλεπε την πλήρωση της θέσεως δια μεταθέσεως εν ενεργεία μητροπολίτη. Μπροστά στο διαφαινόμενο αδιέξοδο ο εθνικιστής τότε υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Θεόδωρος Τουρκοβασίλης ζήτησε από την Ιερά Σύνοδο «να τροποποιήση τον καταστατικόν χάρτην της Εκκλησίας, ώστε η συμπλήρωσις της κενωθείσης επισκοπικής θέσεως να μη γίνη δια μεταθέσεως αλλά δια χειροτονίας». Την ίδια περίοδο ο Ανδρώνης, σε «ανοικτή επιστολή» του, ενημέρωσε ότι ζήτησε τη μετάθεσή του στη Μητρόπολη Βεροίας, ακολουθώντας τη «βασική αρχή» της αδελφότητας Θεολόγων «Η Ζωή» της οποίας ήταν μέλος, να μη γίνονται αρχιερείς τα μέλη της.

Εκλογή Πολύκαρπου Συνοδινού

Στις 21 Σεπτεμβρίου εκείνου του έτους με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος ο Πολύκλαρπος, που απέσπασε 8 ψήφους έναντι 4 του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και μίας λευκής, εκλέχθηκε δια μεταθέσεως μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας. O νέος μητροπολίτης «άμα τη εκλογή του έσπευσε τηλεγραφικώς ν’ απαλλάξη τον Ιεροκήρυκα Μεσσηνίας κ. Πολύκαρπον των καθηκόντων του Τοποτηρητού και να διορίση τοιούτον τον οικονόμον κ. Ι. Κωστόπουλον» ενώ ο Ανδρώνης κάλεσε τον λαό να σεβαστεί την απόφαση της συνόδου. Εκείνη την εποχή κυκλοφόρησε φήμη ότι η μετάθεση του Μητροπολίτη Γόρτυνος «οφείλεται εις επεμβάσεις ανθρώπων της Λέσχης των Φιλελευθέρων και δη του Κυβερνητικού επιτρόπου κ. Σπεράντζα με τον οποίον συνδέεται διά φιλίας ο πολιτευτής Μυτιλήνης κ. Παπανδρέου» . Η εκλογή του Πολυκάρπου πυροδότησε κάποιας μορφής αντιδράσεις και ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων «απεδοκίμασε την ληφθείσαν απόφασιν της Συνόδου» δηλώνοντας ότι «αρνείται να προκαλέσει το προεδρικόν διάταγμα της μεταθέσεως» . Τον Νοέμβριο του 1933 ο δικηγόρος Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος σε επιστολή του κατήγγειλε τον μητροπολίτη ότι επετέθη κατά του ακαδημαϊκού Παπούλια μετά θάνατον κατηγορώντας τον ως μασόνο και αποκαλεί τον Συνοδινό «δειλό» και ανίερο», καθώς «ανέμενεν ευκαιρίαν να ψέξη μετά θάνατον τον Δ. Παπούλιαν δι’ όσα εν ζωή εγνώριζεν». Ο νέος μητροπολίτης έφθασε στην Καλαμάτα μετά τα μέσα Δεκεμβρίου εκείνου του έτους. Η εκλογή του υπήρξε σημαντικό επίτευγμα καθώς η Μητρόπολη Μεσσηνίας εθεωρείτο τότε «ως δευτερεύουσα Μητρόπολις του Κράτους μετά τη Μητρόπολιν Αθηνών» .

Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα ο μητροπολίτης Πολύκαρπος ανέπτυξε πλούσια ποιμαντική και κοινωνική δράση. Στις 8 Μαρτίου του 1944 δημοσίευσε άρθρο του στην εφημερίδα της Καλαμάτας «Τα Νέα-Σημαία-Θάρρος» υπό τον τίτλο «Ο Κομμουνισμός εχθρός της ευημερίας των Λαών». Σ' αυτό αναφέρει μεταξύ άλλων:

«..Ο Κομμουνισμός, όστις ανεπτύχθη υπό του Εβραίου Μαρξ, είναι εχθρός φοβερός παντός ατόμου, οικογενείας και Έθνους. Αποβάλλει την θρησκείαν, την οποίαν θεωρεί το όπιον διά τον λαόν… Οπιον διά τον λαόν δεν είναι η θρησκεία αλλ’ η αθρησκεία και αθεΐα. Ως η χρήσις των ναρκωτικών φέρει εις τον εκφυλισμόν και την καταστροφήν, ούτω και η αθεΐα προυξένησε την παρεκτροπήν πολλών εθνών και ηφάνισεν ακμαίους πολιτισμούς. […] Την καταστροφήν και την αθλιότητα βλέπομεν όπου, επί τινα χρόνον, επεκράτησεν ο κομμουνισμός. Εν Ισπανία π.χ. κατεστράφησαν έργα τέχνης υπέροχα, εφονεύθησαν εκατοντάδες ιερέων και 500.000 ανθρώπων υπό της αθρήσκου λαίλαπος του Κομμουνισμού. Τούτο εγένετο και εν Ρωσσία και Μεξικώ. Διά τούτο πρέπει ν’ αποβάλουν τον Κομμουνισμόν όσοι τυχόν παρεσύρθησαν υπ’ αυτού· να επιστρέψωμεν δε όλοι εις την Χριστιανικήν θρησκείαν, ήτις μόνη θα σώση την ανθρωπότητα...» . 

Ο Πολύκαρπος (Συνοδινός) παρέμεινε στη θέση του μητροπολίτη Μεσσηνίας μέχρι τις 9 Αυγούστου 1945 όταν υπέβαλε την παραίτηση του λόγω προβλημάτων της υγείας του. Στη θέση του εξελέγη νέος Μητροπολίτης Μεσσηνίας ο Χρυσόστομος (Δασκαλάκης).

Συγγραφικό έργο

Ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος Συνοδινός υπήρξε πολυγραφότατος . Ως συγγραφέας έγραψε πολυάριθμα άρθρα θεολογικού περιεχομένου σε διάφορα περιοδικά της εποχής και άφησε κληρονομιά πολλά ενδιαφέροντα μελετήματα περί της εκκλησιαστικής ιστορίας της Ελλάδος, αν και δεν φέρουν τη σφραγίδα της αυστηρής επιστημονικής προσεγγίσεως. τα δεκάδες άρθρα του είναι διάσπαρτα στον εκκλησιαστικό τύπο και έχουν διασωθεί. Μεταξύ των έργων του περιλαμβάνονται:

• «Λόγος εις Γρηγόριον Ε'» , το 1925, Αθήνα, Τύποις «Φοίνικος». Πρόκειται για τον λόγο που εκφώνησε το 1924 ο μητροπολίτης Πολύκαρπος στα εγκαίνια του Ιερού Ναού της κωμοπόλεως Δημητσάνας.
• «Η Ιερά μονή του Τιμίου Προδρόμου εν Γορτυνία», ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1926,
• «Ιερομόναχος Γρηγόριος Παλιουρίτης»,
• «Λόγος περί της αληθούς παιδείας επί τη εορτή των Τριών Ιεραρχών», Τύποις «Φοίνικος», εν Αθήναις 1930,
• «Περί των ιεροκηρύκων και του θεσμού αυτών εν τη Εκκλησία της Ελλάδος».

Στο έργο γίνεται αναφορά σε άρθρο του συγγραφέα για τους ιεροκήρυκες της Εκκλησίας της Ελλάδος, όπου ο Πολύκαρπος συμπεριλαμβάνει σε ένα μακρύ κατάλογο κληρικών που «εκήρυττον ευδοκίμως τον λόγον του Θεού», τον «ενάρετον» Ευσέβιο Ματθόπουλο, ιδρυτή της Αδελφότητος Θεολόγων «Η Ζωή», καθώς και τον «ζηλωτήν και ικανόν» Διονύσιο Φαραζουλή, συνεργάτη του Ματθιόπουλου ,

• «Λόγοι επί των Κυριακών Ευαγγελίων», το 1947.
  

Πρόκειται για το τελευταίο εν ζωή έργο του Μητροπολίτη Πολυκάρπου, στο οποίο σημείωνε ότι: «...ανεπτύχθησαν εκ του σκότους σκοτειναί δοξασίαι και μωραί του Κομμουνισμού υπό των οποίων παρεσύρθησαν και αγαθοί Χριστιανοί και Ελληνες. Εκ τούτων επήλθον εξεγέρσεις επαναστατικαί {...} Περιεπέσαμεν εις κατάστασιν απολύτου ελευθερίας και ανομίας».

• «Δέκα Ομιλίαι προς την ελληνικήν νεότητα», το 1950, μεταθανάτια έκδοση, στην οποία σημειώνει: «Υπάρχουν ατυχώς κακοδιδάσκαλοι, ως οι Κομμουνισταί, διδάσκοντες την αναρχίαν, την παρακοήν εις τας νομίμους αρχάς. Οι Κομμουνισταί είναι οι άγριοι του πολιτισμού....»,
• «Εκκλησιαστικά Απομνημονεύματα», το 1960, μεταθανάτια έκδοση, «Ορθόδοξος Χριστιανικός Σύλλογος Μέγας Αθανάσιος».

Ιδεολογικές / πολιτικές απόψεις

Ο μητροπολίτης Πολύκαρπος (Συνοδινός), ήταν βαθύτατα συντηρητικός και αντικοινοβουλευτικός. Ως μέλος της εθνικής εταιρείας «Ελληνισμός» του Νεοκλή Καζάζη, ο τότε ιεροκή­ρυκας Συνοδινός, υιοθετούσε αποδοκιμαστική στάση απέναντι στην πολιτική συμμετοχή των αγροτών, δια της καθολικής ψηφοφορίας, εντάσσοντας την στον «λίβα του [νεωτερικού] ψευδοπολιτισμού» που τους απομάκρυνε από τις εθνικές πα­ραδόσεις καθώς όπως γράφει: «...οι αγρόται παρ' ημίν διεφθάρησαν υπό της αχρείας συναλλαγής και πολιτικής..». Σε άλλο άρθρο του με τίτλο «Η κατάστασις του ελληνισμού και τα μέσα της ανορθώσεως», ο νεαρός τότε αρχιμανδρίτης σημειώνει ότι «τα έθνη δεν προοδεύουσι διά των εξωτερικών τύπων τοιούτου ή τοιούτου πολιτεύματος αλλά διά της αληθούς ανακαινίσεως» .

Σχετικά με την εκλογή του Μητροπολίτου Αθηνών, το 1923, αναφέρει ότι ο μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης ενεργούσε προς την κατεύθυνση της εκλογής του δια του αρχηγού της Επαναστάσεως, Στυλιανού Γονατά, «επιπολαίως εργαζόμενος και εξευτελιζόμενος». Το 1925 την εποχή του καθεστώτος του Θεόδωρου Πάγκαλου σε άρθρο του σημειώνει πως ο χριστιανός

«οφείλει να υποτάσσεται τη κοσμική αρχή και εξουσία υφ’ οιανδήποτε μορφήν και αν εκδηλούται» και συμπληρώνει ότι οι πιστοί «δέον να υποτάσσωνται και εις τας αρχάς εκείνας, αίτινες ήκιστα [=ελάχιστα] είνε νόμιμαι, εις τας τυραννίδας, ως κατά παραχώρησιν Θεού κατεχούσας την εξουσίαν».

Αν και σχετικά με την δημοκρατία γράφει πως: «...Φρονούμεν ότι η Δημοκρατία δεν είναι η πανάκεια της σωτηρίας του Έθνους και της ανυψώσεως αυτού» εν τούτοις διεκδικούσε τη συμμετοχή της Εκκλησίας στα νομοθετικά όργανα καθώς τάσσονταν υπέρ της συμμετοχής κληρικών στη Γερουσία, αλλά μόνο των ανωτέρων κι όχι των κατωτέρων. Σε άρθρο του ανέφερε :

«...Ο ιερός κλήρος φρονούμεν και ημείς δεν πρέπει να κατέρχεται εις τας βουλευτικάς εκλογάς, ως γίνεται αλλαχού, διότι τα κομματικά πάθη εν Ελλάδι ανεπτύχθησαν και ωξύνθησαν και δη μάλιστα κατά τους τελευταίους χρόνους. Άλλωστε οι περισσότεροι ατυχώς των εφημερίων δεν έχουν ανάπτυξιν και μόρφωσιν ούτως ώστε να δύνανται ν’ αντιπροσωπεύσουν εν τη Βουλή τον λαόν (...). Αλλ’ αν εις τας βουλευτικάς εκλογάς δεν πρέπει να κατέρχωνται οι κληρικοί, εν τη Γερουσία όμως δύνανται να εκλέγονται υπό της Ιεραρχίας, ικανοί και χρηστοί Αρχιερείς οίτινες θ’ αντιπροσωπεύσουν την Εκκλησίαν, ως θ’ αντιπροσωπεύσουν διάφοροι οργανώσεις....».

Εντέλει στη διάταξη για τη Γερουσία προστέθηκε άρθρο που προέβλεπε την αντιπροσώπευση της Εκκλησίας της Ελλάδος από δύο ιεράρχες, όμως η πρόταση απορρίφθηκε από την κοινοβουλευτική επιτροπή κατά πλειοψηφίαν. Βαθύτατα εναντίον του υλισμού και του κομμουνισμού γράφει σε άρθρο του:

«...Από της καταστροφής εσώθησαν τα κράτη της Ιταλίας και τελευταίον της Γερμανίας διά της ανακηρύξεως δικτατοριών και περιορισμού της ελευθέρας ενεργείας των ανελευθέρων αθέων κομμουνιστών».

Το ιδεώδες του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού διαπνέει όλα τα έργα του Συνοδινού. Συχνά αναφέρει ότι «Θρησκεία, Πατρίς, Γλώσσα, Ιεραί παραδόσεις ... είνε τα αιώνια ιδανικά» και συστήνει στους νέους να ακολουθούν «τον αληθή Ελληνικόν και Χριστιανικόν πολιτισμόν». Στους Λόγους των Κυριακών σημειώνει: «Χριστιανική άρα θρησκεία και Ελληνισμός ... συμφωνούν και είνε στενώς συνυφασμέναι, πηγάσασαι εκ της αυτής θείας προνοίας ... κατατείνουσαι προς τον αυτόν σκοπόν, συμπληρούσαι αλλήλας και αποτελούσαι έν όλον αδιαίρετον και αδιάσπαστον».

4η Αυγούστου & Ιωάννης Μεταξάς

Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, το 1938 στη διάρκεια των εορτασμών της δεύτερης επετείου της 4ης Αυγούστου «....Ο Σεβασμιώτατος κ. Πολύκαρπος ωμίλησε προς το εκκλησίασμα διά την σημασίαν της επετείου της 4ης Αυγούστου, εξάρας δι’ ωραίων λόγων το έργον του πρωθυπουργού κ. Μεταξά» . Όταν ο Μεταξάς ανέλαβε και Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ο Πολύκαρπος Συνοδινός του απέστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στο οποίο αναφέρει: «Επί αναλήψει υπουργείου Θρησκευμάτων και Παιδείας συγχαίροντες ευχόμεθα όπως Κύριος ενισχύη ανύψωσιν Εκκλησίας και Παιδείας, δι’ ων αναγεννάται έθνος, προοδεύει ηθικώς και εθνικώς» . Ο Συνοδινός υπήρξε ένας εκ των τεσσάρων υποψηφίων για τη θέση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών στην επαναληπτική εκλογή του 1938, μετά την ακύρωση της εκλογής Δαμασκηνού από το Συμβούλιο της Επικρατείας, μαζί με τους Μητροπολίτες Λήμνου και Δράμας. Στο τριπρόσωπο όμως ενεγράφησαν τελικά ο Χρύσανθος με τους δύο άλλους μητροπολίτες, καθώς ο Συνοδινός ήταν νεότερος στα πρεσβεία ιερωσύνης.

Ο Χρύσανθος εκλέχθηκε μετά την έκδοση αναγκαστικού νόμου, σύμφωνα με τον οποίο η αρμοδιότητα εκλογής μεταβιβαζόταν από την Ιεραρχία στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο και η επιλογή του νέου αρχιεπισκόπου έπρεπε να γίνει από τον βασιλιά Γεώργιο Β'μεταξύ των τριών πλειοψηφούντων. Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1941, ενώ ήδη η Ελλάδα βρίσκονταν υπό την κατοχή των δυνάμεων του Άξονα, ο Συνοδινός με επιστολή του προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος στράφηκε εναντίον της μνήμης του Ιωάννη Μεταξά . Η επιστολή αναγνώστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1941 με το σχόλιο: «ανεγνώσθη το υπ’ αριθ. πρωτ. 1402 ε.ε. έγγραφον του Σεβ. Μεσσηνίας θεωρούντος αιτίαν της παρούσης κακοδαιμονίας την τυραννικήν διοίκησιν της 4ης Αυγούστου, ην εξεθίαζον αρχιερείς και επευλόγει η Εκκλησία». Η επιστολή σώζεται στο αρχείο της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας.

Μνήμη Μητροπολίτη Πολυκάρπου

Μετά την παραίτηση του, για λόγους υγείας, ο Πολύκαρπος Συνοδινός εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου απεβίωσε και ενταφιάστηκε η σορός του. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του, στη Σίφνο. Σήμερα βρίσκονται σε ειδική κρύπτη, στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (Μουγκού) στην ιδιαίτερη πατρίδα του και συγκεκριμένα στο παρεκκλήσι του Αγίου Πολυκάρπου. Ο μητροπολίτης Πολύκαρπος, που υπήρξε άνδρας πολυτάλαντος και ζηλωτής όργωσε με την δράση του τις επαρχίες τις οποίες διακόνησε, αποτελεί μία σπουδαία εκκλησιαστική προσωπικότητα της νεωτέρας ελληνικής ιστορίας.

Εξωτερικές συνδέσεις

• [Μητροπολίτης πρώην Μεσσηνίας κυρός Πολύκαρπος.]
• [Ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Πολύκαρπος Συνοδινός]
• [Πως αρρώστησεν η Ορθοδοξία; Θεόδωρος Χατζηγώγος panusis.blogspot.com]
• [Για τη γαλανόλευκη και τον Φίρερ Τάσος Κωστόπουλος, Εφημερίδα των Συντακτών, 18 Σεπτεμβρίου 2022.]
• [Επιστολιμαία μελέτη περί της τιμής των πρεσβειών των Αγίων και των λειψάνων αυτών agathan.wordpress.com]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org