Νίκη Πέρδικα

Η Νίκη Πέρδικα Ελληνίδα εθνικίστρια λαογράφος, ποιήτρια και λογοτέχνης, γεννήθηκε το 1887 στην Αθήνα όπου και πέθανε την Κυριακή στις 19 Αυγούστου 1962, μετά από μακρά και επώδυνη ασθένεια. Η κηδεία της έγινε τη Δευτέρα 20 Αυγούστου στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, όπου και τάφηκε .

Ήταν παντρεμένη με το συμβολαιογράφο Λεωνίδα Πέρδικα και από το γάμο της έγινε μητέρα τριών παιδιών, του Παναγιώτη Πέρδικα, μετέπειτα καθηγητή του Εμπορικού Δικαίου, του Νικολάου Πέρδικα και της Καλλιρρόης μετέπειτα συζύγου του Επαμεινώνδα Παπαφράγγου.

Νίκη Πέρδικα

Βιογραφία

Η πατρική της οικογένεια κατάγονταν από το νησί της Νάξου, τα παλαιά χρόνια ονομάζονταν ντέ Μαρή, κι είχε ως οικογενειακό οικόσημο ένα ανοιχτό μάτι. Πατέρας της ήταν ο Νικόλαος Μαρής, υπάλληλος Τηλεγραφείου και μετέπειτα Γενικός Διευθυντής του Τηλεγραφείου Αθηνών. Η μητέρα της κατάγονταν από το Φανάρι της Κωνσταντινουπόλεως και ήταν το γένος Γεωργίου Αντωνιάδου. Η οικογένεια της μητέρας της στα χρόνια της Τουρκοκρατίας εγκαταστάθηκε κι έζησε για πολλά χρόνια στη Σκύρο. Θείος της ήταν ο Θαλής Αντωνιάδης, ένας από τους ιδρυτές της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκης, νομικός και λογοτέχνης καθώς και Πρόεδρος του Φιλολογικού Ομίλου «Παρνασσός», ενώ η θεία της Αγαθονίκη Αντωνιάδου, που είχε γεννηθεί στη Σκύρο το 1854 και πέθανε στην Αθήνα το 1928, ήταν λογία και ποιήτρια.

Η Νίκη έζησε τα παιδικά της χρόνια στο Λαύριο, όπου υπηρετούσε ο υπάλληλος πατέρας της. Ο σύζυγος της ήταν προσωπικός φίλος του Ναυάρχου και μετέπειτα προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Παύλου Κουντουριώτη. Η Νίκη Μαρή-Πέρδικα συνεισέφερε για 25 χρόνια ως Έφορος Ιματιοθήκης στο Λύκειο Ελληνίδων και στο Τμήμα Μητέρων, καθώς και στην Ένωση Αναπήρων Παιδιών. Διατέλεσε Αντιπρόεδρος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, ανακηρύχθηκε Επίτιμος Αντιπρόεδρος στο Σύνδεσμο Αποφοίτων Αρσακειάδων, ήταν Αντιπρόεδρος της Ρ.Ε.Ν. Ελλάδος και Σύμβουλος στην «Εταιρεία Ευβοϊκών Μελετών». Ήταν μέλος στη «Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά». Προσωπική της φίλη ήταν η εθνικίστρια ποιητής Θεώνη Δρακοπούλου γνωστή με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Μυρτιώτισσα, η οποία την επισκέφθηκε στο σπίτι της λίγες μέρες πριν το θάνατό της.

4η Αυγούστου

Ανήκε στο άτυπο κίνημα εθνικής πνευματικής αυτογνωσίας και δημιουργίας το οποίο αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1930, που συνεχίστηκε και μετά τον πόλεμο, στο οποίο εντάσσονται και οι Άριστος Καμπάνης, Φώτος Πολίτης, Παντελής Πρεβελάκης, Αγγελική Χατζημιχάλη, Αθηνά Ταρσούλη, Δώρα Στράτου, Άγγελος και Εύα Σικελιανού, Λίνος Καρζής, Δημήτριος Πικιώνης, Δημήτριος Βεζανής, Σίμων Καρράς, Κωνσταντίνος Παρθένης, Φώτης Κόντογλου, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, και άλλοι καλλιτέχνες και συγγραφείς. Μοιράστηκε το όραμα της πνευματικής και πολιτιστικής αναγέννησης της Ελλάδος με τον Νίκο Καζαντζάκη και τον Κωστή Παλαμά.

Το 1948 προσυπέγραψε τη διακήρυξη που εξέδωσε η «Εθνική Εταιρεία Λογοτεχνών», η οποία αφορούσε την ένοπλη ανταρσία των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, καθώς η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών δεν είχε λάβει καμία θέση στο θέμα. Την 1 Ιουλίου 1948, δημοσιεύθηκε η διακήρυξη σύμφωνα με την οποία «...{...}.. Οι υπογραφόμενοι λογοτέχνες διακηρύσσουν πως η ανταρσία, που σήμερα αιματοκυλίζει τον τόπο, είναι ένας αντεθνικός αγώνας που υποδαυλίζεται από ξένους και από τους ίδιους ξένους συντηρείται. Κάθε αληθινός Έλληνας έχει χρέος να πάρει απέναντί της αυτή τη σαφή στάση. Πράξεις σαν το παιδομάζωμα, την αρπαγή γυναικών και το σταύρωμα των ιερωμένων, βρίσκεται σε βαθιάν αντίθεση με τις ευγενικές παραδόσεις της φυλής μας...{...}...» .

Μαζί με τις Ιωάννα Μπουκουβάλα-Αναγνώστου, Αθηνά Ταρσούλη, Λιλή Ιακωβίδου, Τατιάνα Σταύρου, Αλεξάνδρα Πλακωτάρη και Ρένα Καρθαίου, ήταν μέλος της πρώτης Κριτικής Επιτροπής στον πανελλήνιο Διαγωνισμό για τη συγγραφή Παιδικού αναγνώσματος, τον οποίο είχε προκηρύξει το Μάιο του 1958, η «Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά» .

Το τέλος της

Η Λιλή Πατρικίου-Ιακωβίδη, που την αποχαιρέτισε, μαζί με την πεζογράφο Τατιάνα Σταύρου κι άλλους, εκφωνώντας ένα μικρό επικήδειο λόγο είπε, «...η Νίκη Πέρδικα δεν χάθηκε..... δεν έφυγε από ανάμεσά μας, αφού η ζεστή παρουσία της τριγυρίζει πάντα γύρω μας...».

Εργογραφία

Έγραψε και δημοσίευσε παιδαγωγικές μελέτες, ένα σύγγραμμα για τη Σκύρο, και ανέκδοτα ποιήματα, γραμμένα στην καθαρεύουσα της εποχής. Η Νίκη Πέρδικα με μια ομιλία της στο Λύκειο των Ελληνίδων το 1929 έκανε γνωστή στο κοινό της Αθήνας την Αγαθονίκη Αντωνιάδου, την θεία της και ξεχασμένη ποιήτρια του 19ου αιώνα.

Πρωτοεμφανίστηκε στα Ελληνικά γράμματα το 1929, Δημοσίευσε έργα της σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ ασχολήθηκε με λαογραφικές εργασίες, μελέτες και ταξιδιωτικές εντυπώσεις και έδωσε διαλέξεις στο Λύκειον Ελληνίδων, στον Φιλολογικό όμιλο Παρνασσός, στην Αρχαιολογική Εταιρεία, παρουσιάζοντας θέματα για την Ντόρα ντ' Ίστρια και για την Αγαθονίκη Αντωνιάδου.

Έγραψε και δημοσίευσε τις μελέτες,

• «Ο Γκαίτε και οι Γυναίκες»,
• «Τρείς Ελληνίδες ποιήτριες»,
• «Η γυναίκα στη Σκύρο»,
• «Σκυριανά Τραγούδια», το 1937, συλλογή τραγουδιών από τη Σκύρο,
• «Σκύρος», το 1938 ο Α' τόμος και το 1942 ο Β' τόμος, σε μεγάλο σχήμα και 500 σελίδες, για το οποίο τιμήθηκε το 1939, με το Λαογραφικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Στον Β' τόμο του έργου της διέσωσε το παραδοσιακό σκυριανό παραμύθι «Μαρδίτσα».

Ο Α' τόμος περιλαμβάνει βινιέτες και εικόνες της Μαρίας Καλλάρη, εντυπώσεις, περιγραφές, για τα χωριά και τους Σκυριανούς, ιστορικά σημειώματα, δίστιχα, ρίμες, παραλογές, τοπικά δημοτικά τραγούδια, μ' έντονο αίσθημα και πηγαία φυσιολατρική διάθεση. Αρχίζει με εμπεριστατωμένη εξήγηση για το γλωσσικό ιδίωμα του νησιού, τα έθιμα γάμου, εγκυμοσύνης, για το μωρό και τις Μοίρες, για το θάνατο. Για το παιδί και τα παιδικά παιχνίδια. Περιέχει πλούσια συλλογή δημοτικών σκυριανών τραγουδιών με ακριτικά, παραλογές, εκατόλογα της αγάπης, βαϊτικα, της ξενιτιάς, γνωμικά, αποκριάτικα, εκλογικά δίστιχα και παινέματα.

Στο Β' τόμο η Νίκη Πέρδικα παρουσιάζει παροιμίες, νοιωσίματα, ευχές, κατάρες, χαιρετισμούς και όρκους. Ακολουθούν μύθοι, αστεία ανέκδοτα, παραμύθια, ονόματα εκκλησιών, γλωσσάριο, βρισιές και κοροϊδίες, τοπωνυμικά, αστερισμοί και άστρα, μήνες, φυτά, λουλούδια, πουλιά, ψάρια και θαλασσινά, με αλφαβητικά ευρετήρια, με πλήθος λέξεις, λαογραφικές και άλλες.

Στο περιοδικό «Κύκλος» δημοσίευσε τις μελέτες,

• «Οι Καλλικάτζαροι στη Σκύρο».

Στο περιοδικό «Αρχείο Ευβοικών Μελετών» τις μελέτες,

• «Ευφροσύνη Σαμαρτζίδου-Αγαθονίκη Αντωνιάδου (Δυό Σκυριανές ποιήτριες του περασμένου αιώνα)»,
• «Οι Βυζαντινοί Νομοκάνονες και τα Σκυριανά ήθη και έθιμα».

Στο περιοδικό «Ελληνική Επιθεώρηση», τις μελέτες

• «Λύκειοι Θεοί, Λύκεια»,
• «Λέσβος».

Στο περιοδικό «Hellenisme Contemporain» τις μελέτες,

• «Σπάρτη»,
• «Μιστράς».

Στο περιοδικό η «Ελληνίδα» τη μελέτη

• «Κρήτη».

Στην εφημερίδα «Ηχώ των Καλαβρυτών» τη μελέτη,

• «Αγία Λαύρα και Μέγα Σπήλαιον».

• «Ξεχασμένοι Σκοποί», ανέκδοτη ποιητική συλλογή.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Νίκη Πέρδικα
• Η Νίκη Πέρδικα για τη Σκύρο

Βιβλιογραφία

• «Ελληνίδες ποιήτριες», Αθηνά Ταρσούλη.

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org