Λουκής Ακρίτας
Ο Λουκής Ακρίτας, Έλληνας δημοσιογράφος, λογοτέχνης και πολιτικός που διατέλεσε βουλευτής και υπουργός, γεννήθηκε στις 8 Αυγούστου 1908 στη Μόρφου της Κύπρου και πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου 1965 σε κλινική του Λονδίνου, έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.
Ήταν παντρεμένος από το 1954, με τη Σύλβα Ακρίτα-Γιαβάσογλου, κόρη του Κωνσταντίνου Γιαβάσογλου, Υπουργού Πρόνοιας και Γερουσιαστή με το κόμμα του Ελευθέριου Βενιζέλου, και μαζί απέκτησαν μια κόρη, την δημοσιογράφο και συγγραφέα Έλενα Ακρίτα.
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Ο Λουκής ήταν το τέταρτο από τα επτά παιδιά της οικογένειας του Γιαννακού Χατζηλουκά και της Ελένης Καττιρτζήγιαννη. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στη γενέτειρά του φοιτώντας για οκτώ χρόνια στο δημοτικό σχολείο και στην Ελληνική Σχολή της Μόρφου και το 1925 αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο, όπου φοίτησε για μία τετραετία. Στη συνέχεια φοίτησε για ένα χρόνο στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και από το 1926 εργάστηκε ως δάσκαλος στη Μόρφου, στη Σύγκραση και στο Κελλάκι, ενώ παράλληλα δημοσίευσε κείμενα στην εφημερίδα «Χρόνος» στη Λεμεσό. Το 1930 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε Αγγλική φιλολογία και από τον ίδιο χρόνο εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις αθηναϊκές εφημερίδες «Πρωία» και «Εστία», ως συντάκτης στη «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» των εκδόσεων «Πυρσός», και ως ανταποκριτής στην εφημερίδα «Πρωινή» της Λευκωσίας και στα περιοδικά «Πάφος» και «Κυπριακά Γράμματα». Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου στρατεύτηκε ως εθελοντής, ενώ εργαζόταν ως πολεμικός ανταποκριτής στην εφημερίδα «Εστία». Στην Κατοχή ανέπτυξε αντιστασιακή δράση ως επικεφαλής ομάδας δημοσιογράφων και διανοουμένων και εξέδιδε μαζί με τον αδερφό του Ευριπίδη Ακρίτα, την παράνομη αντιστασιακή εφημερίδα «Καθημερινά Νέα», που κυκλοφόρησε από την άνοιξη ως τον Οκτώβρη του 1944 και σε αραιά χρονικά διαστήματα από το 1945 ως το 1946.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος, μαζί με τους Μιλτιάδη Πορφυρογέννη και το στρατηγό Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλο, της αντιστασιακής οργανώσεως «Τριμελής Επιτροπή Αγώνος», μετέπειτα γνωστή ως «Ανώτατη Επιτροπή Απελευθερώσεως», η οποία διαπραγματεύθηκε με τους Γερμανούς και στις 12 Οκτωβρίου 1944, παρέλαβε την Αθήνα ελεύθερη. Το 1950 ανέλαβε Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕΚ, κόμμα που είχε ιδρύσει ο Νικόλαος Πλαστήρας και το 1951 επισκέφτηκε την Κύπρο και πρόβαλε τον κυπριακό αγώνα για την ανεξαρτησία μέσω της συμμετοχής του στην Γ' Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών και την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 1952, αλλά και το 1954 μέσω των επαφών του στη διάρκεια του ταξιδιού του στις Η.Π.Α., ως μέλος της Διακομματικής Επιτροπής Διαφωτίσεως για το ζήτημα της Κύπρου. Το 1959 συμμετείχε στη Σύσκεψη της Ρόδου και ήταν ο ιδρυτής του κόμματος «Προοδευτική Ένωση» που αργότερα συγχωνεύθηκε με τη «Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση» του Σοφοκλή Βενιζέλου. Εξέδωσε μαζί με τον αδελφό του, τα πολιτικού προβληματισμού περιοδικά «Ελληνικά Χρονικά», «Κόσμος», «Επιστήμη και Ζωή». Το 1964 όταν εκδηλώθηκαν οι διακοινοτικές ταραχές επέστρεψε στην Κύπρο, προκειμένου να συμπαρασταθεί στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, όμως διαφώνησε ανοικτά για τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, και προειδοποίησε ότι με το συμβιβασμό που επιτεύχθηκε, η Τουρκία, «...θα αποκτούσε το δικαίωμα αρνησικυρίας, που θα σκίαζε, στο διηνεκές, την κυπριακή σκηνή».
Στις 26 Απριλίου 1964, εκπροσωπώντας την ελληνική κυβέρνηση στους εορτασμούς για την επέτειο της Εξόδου του Μεσολογγίου, εκφώνησε λόγο ελευθερίας και αγωνιστικότητας για την Κύπρο, στον οποίο περιλαμβάνονταν και η ιστορική φράση «..Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι δημότης Μεσολογγίου!». Το όνομά του έχει δοθεί σε κεντρική πλατεία του Μεσολογγίου, όπου ανεγέρθηκε μαρμάρινη προτομή του [1], με χρήματα του υπουργείου Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και της οικογένειας του.
Πολιτικά αξιώματα
Ο Ακρίτας διατέλεσε Υφυπουργός Τύπου και Πληροφοριών στην Κυβέρνηση Απελευθερώσεως του Γεωργίου Παπανδρέου το 1944, όμως το 1950 αποσύρθηκε μετά την ιδεολογική ρήξη τους. Το 1951 εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής Αθηνών στην Ελληνική Βουλή και διατύπωσε το αίτημα για την αυτοδιάθεση της Κύπρου. Το 1963 εκλέχτηκε βουλευτής της Ενώσεως Κέντρου και το Φεβρουάριο του 1964 ορκίστηκε Υφυπουργός στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, με υπουργό το Γεώργιο Παπανδρέου. Εργάστηκε για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση μαζί με τον Ευάγγελο Παπανούτσο και ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στην ΣΤ' σύνοδο της γενικής συνελεύσεως του Ο.Η.Ε. στο Παρίσι.
Εργογραφία
Ο Ακρίτας πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1931 από τις στήλες του περιοδικού «Πρωτοπόροι» με το διήγημα
- «Κάθε κορμί πενήντα λίρες».
Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του βρίσκεται διάσπαρτο, δημοσιευμένο στα περιοδικά με τα οποία συνεργάστηκε κατά καιρούς. Έγραψε τα βιβλία
- «Νέος με καλάς συστάσεις», το 1935,
- «Ο κάμπος», το 1936, μυθιστόρημα, εμπνευσμένο από τη ζωή των Κυπρίων αγροτών του μεσαρίτικου κάμπου, που έγινε και στην Κύπρο τηλεοπτική σειρά, με πολύ μεγάλη επιτυχία.
- «Αρματωμένοι», χρονικό από την εποποιία του πολέμου 1940-41, στο οποίο αποτύπωσε τις πολεμικές του εμπειρίες. Το έργο θεωρείται ένα από τα καλύτερα λογοτεχνικά της σύγχρονης νεοελληνικής πεζογραφίας.
- «Όπου αγαπά παιδεύει»,
- «Όμηροι», [θεατρικό], κ.ά.
Παραπομπές
