Σάββας Ροτσίδης

Ο Σάββας Ροτσίδης, Έλληνας με κυπριακή καταγωγή, ο τελευταίος νεκρός μαχητής της Εθνικής Οργανώσεως Κυπρίων Αγωνιστών (E.O.K.A.), εθνικός ήρωας του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου κατά των Άγγλων αποικιοκρατών την περίοδο 1955 έως 1959, γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1935 στο χωριό Μάμμαρι, 16 χιλιόμετρα δυτικά της Λευκωσίας, δίπλα στη σημερινή Πράσινη Γραμμή και σκοτώθηκε το βράδυ της 24ης Νοεμβρίου 1958, εν καιρώ εκεχειρίας, όταν έπεσε σε ενέδρα Άγγλων στρατιωτών μαζί με ένα συναγωνιστή του, κοντά στο χωριό Αγρίδια στην περιοχή Αγρού.

Σάββας Ροτσίδης

Ήταν άγαμος και δεν άφησε φυσικούς απογόνους.

Βιογραφία

Οικογένεια

Γονείς του Σάββα ήταν ο Χατζηγεωργίου και η Χατζηαναστασία Ροτσίδη ενώ είχε τέσσερα αδέλφια, δύο αγόρια το Λοΐζο και τον Ανδρέα, και δύο κορίτσια, την Ειρήνη και την Πολύμνια.

Σπουδές

Ο Σάββας αποφοίτησε από το Δημοτικό σχολείο στο Μάμμαρι και στη συνέχεια σπούδασε στην «Εμπορική Σχολή Σαμουήλ» στη Λευκωσία.

Αντικατοχική δράση

Εργάστηκε ως λογιστής στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία και ως αποθηκάριος στο μεταλλείο Μιτσερού, όπου το 1955 μυήθηκε και εντάχθηκε στην Ε.Ο.Κ.Α. ως σύνδεσμος και μεταφορέας επιστολών, φυλλαδίων και πολεμοφοδίων. Στη συνέχεια πολέμησε στα βουνά του Μαχαιρά, με τις ανταρτικές ομάδες Πιτσιλιάς, με το ψευδώνυμο «Πάλβης». Αρχικά, με το ψευδώνυμο Ιγνάτιος, συνεργάστηκε με τον Γρηγόρη Αυξεντίου, τον Στυλιανό Λένα και άλλους αγωνιστές, εφοδιάζοντας μέσω αυτών την Οργάνωση με ποσότητες δυναμίτιδας και επικρουστήρες. Στις 18 Νοεμβρίου 1955 πήρε μέρος στη δεύτερη επιχείρηση του τομέα, στην επίθεση εναντίον της φρουράς των εκρηκτικών υλών του μεταλλείου Μιτσερού, που αποτέλεσε πηγή εφοδιασμού της οργανώσεως με δυναμίτιδα.

Τα στρατεύματα κατοχής τον συνέλαβαν στις 13 Νοεμβρίου 1956, στις 2 τα ξημερώματα, στο σπίτι του στο Μιτσερό με την κατηγορία ότι ανακάλυψαν δύο αυτόματα όπλα και μία νάρκη κάτω από το μαξιλάρι του. Τον μετέφεραν στα κρατητήρια Ομορφίτας και από εκεί στα κρατητήρια Πλατρών, όπου τον βασάνιζαν για ώρες. Προκειμένου να αποφύγει το θάνατο υποσχέθηκε να οδηγήσει τους ανακριτές του στην ορεινή περιοχή του χωριού Άγιος Επιφάνιος, δήθεν για να τους υποδείξει κρησφύγετο όπου είχε καταφύγει ο Στυλιανός Λένας. Εκεί σε κάποιο σημείο της διαδρομής σήκωσε το χέρι του δήθεν να δείξει στο σύνοδο του το κρησφύγετο και τον χτύπησε στο πρόσωπο. Ξυπόλητος και ταλαιπωρημένος έφτασε στο σπίτι της αδελφής του στο Μάμμαρι όπου κρύφτηκε για αρκετές μέρες. Στη συνέχεια κρύφθηκε για λίγους μήνες αρχικά στην περιοχή της Μόρφου όπου συνενώνεται με την ομάδα του Νίκου Σαμαρού. Στη συνέχεια στα χωριά Άγιος Ιωάννης Μαλούντας, Παλαιχώρι και Πολύστυπος, με εντολή του Διγενή μένει στην αφάνεια μέχρι την επανασύνδεσή του με την ομάδα Πιτσιλιάς – Τροόδους του Λάμπρου Καυκαλίδη και μετά υπό του τομεάρχη Ανδρέα Αυγουστή. Μαζί τους συμμετείχε σε διάφορες επιχειρήσεις της Οργάνωσης, που περιελάμβαναν ενέδρες εναντίον Άγγλων στρατιωτών και επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών κατοχικών στόχων. Λίγο πριν το θάνατο του, σχεδίασε την κατασκευή νέου είδους χειροβομβίδας.

Θεατρικός συγγραφέας

Ο Σάββας Ροτσίδης διακρίθηκε για τη γενναιότητα, την τόλμη και την αποφασιστικότητά του, το ανήσυχο του χαρακτήρα του, αλλά και για το ήθος του. Συνεχώς κατέστρωνε σχέδια τολμηρών επιθέσεων εναντίον των κατακτητών. Την εποχή που δρούσε ως αντάρτης έγραψε θεατρικό έργο που παρουσίαζε τις διάφορες πτυχές του Ένοπλου Αγώνα στα βουνά της Κύπρου. Το έργο του χαρακτηρίζεται από πηγαιότητα στην έκφραση και ταυτόχρονα από αφέλεια.

Το τέλος του

Ο τάφος του

Το βράδυ της 24ης προς την 25η Νοεμβρίου 1958 ο Ροτσίδης πήγε με το συμμαχητή του Ρογήρο Σιηπιλλή, να πάρουν νερό στην περιοχή «Σκουρή» του Αγρού, όπου έπεσαν σε ενέδρα των Άγγλων. Από τους πυροβολισμούς σκοτώθηκε ο Ροτσίδης, ενώ κατόρθωσε να διαφύγει βαριά τραυματισμένος, ο Ρογήρος Σιηπιλλής. Το πρωί της 25ης Νοεμβρίου 1958 ο αποικιακός ραδιοσταθμός μετέδωσε την είδηση που αφορούσε στον θάνατο του νεαρού Ελληνοκύπριου.

«Έλλην Κύπριος επυροβολήθη και εφονεύθη την πρωϊαν της σήμερον πλησίον του χωρίου Αγρίδια υπό ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας, οι οποίοι είχαν αντιληφθεί δύο άνδρας ενεργούντως υπόπτως».
«Το βράδυ της 24ης προς 25ης Νοεμβρίου, ο Σάββας Ροτσίδης με τον συναγωνιστή του, Ρογήρο Σιηπελλη, εξήλθαν του κρησφύγετού τους στον Αγρό για να προμηθευτούν νερό. Έπεσαν όμως σε Βρετανική ενέδρα, κατά την οποία ο Ροτσίδης σκοτώθηκε, ενώ ο Σιηπελλης κατάφερε να διαφύγει βαριά τραυματισμένος. Ο Θάνατος του ήρωα Σάββα Ροτσίδη, αποδεικνύει για ακόμη μια φορά, τον χαρακτήρα των αποικιοκρατών, αφού η ενέδρα της 25ης Νοεμβρίου στήθηκε εν καιρώ εκεχειρίας!»

Η ταφή του

Η σορός του Ροτσίδη μεταφέρθηκε από τα στρατεύματα κατοχής στο σανατόριο της Κυπερούντας, απ΄ όπου αρχικά αρνήθηκαν να την παραλάβουν οι οικείοι του, γιατί τα ρούχα του ήταν ξεσκισμένα. Οι γονείς του τον έντυσαν με γαμπρικό κοστούμι στο Σανατόριο της Κυπερούντας, απ’ όπου τον παρέλαβαν μετά το θάνατό του και, δεχόμενοι στο σπίτι τους το πλήθος του κόσμου που μαζεύτηκε από όλη την Κύπρο να τον αποχαιρετήσει, παράγγειλαν να κτυπήσουν αναστάσιμα οι καμπάνες και πρόσφεραν κουραμπιέδες.

«Δεν λυπούμαι καθόλου για το θάνατο του γιου μου. Είμαι περήφανος γι’αυτόν. Πολέμησε δυο χρόνια στο στρατό της ελευθερίας και πέθανε σαν ήρωας. Τιμή του και δική μας τιμή.Η μνήμη του θα είναι αιώνια. Χωριανοί θάρρος,Ζήτω η ΕΟΚΑ», 

ήταν τα λόγια με τα οποία τον αποχαιρέτισε ο πατέρας του. Η ταφή του Ροσίδη έγινε, τιμής ένεκεν, στην αυλή του παλαιού ναού του Αγίου Γεωργίου του χωριού, όπου ανεγέρθηκε καλλιμάρμαρο μνημείο και τον αποχαιρέτησαν με αναστάσιμες κωδωνοκρουσίες.

Τιμητικές διακρίσεις

Το όνομα του Ροτσίδη δόθηκε σε στρατόπεδο των ΕΛ.ΔΥ. Κ. το οποίο βρισκόταν στο χωριό Άγιος Βασίλειος ενώ ανδριάντας του υπάρχει στην πλατεία της γενέτειράς του. Στη μνήμη του ιδρύθηκε στις 11 Αυγούστου 1961 και λειτουργεί το πνευματικό και αθλητικό σωματείο «Εθνική Ένωση Νέων Ροτσίδης Μάμμαρι», με χρώματα μπλε και άσπρο. Η Εθνική Ένωση Νέων Μάμμαρι «Ροτσίδης» σύμφωνα με το καταστατικό της οι σκοποί της ήταν η εθνική, θρησκευτική, γεωργική, εργατική, αθλητική, κοινωνική, πολιτιστική ανάπτυξη και πρόοδος των μελών. Μπορούσε να εγγραφεί μέλος οποιοσδήποτε νέος άνω των δεκαοχτώ αρκεί να ήταν εθνικών φρονημάτων και να εγκρινόταν η εγγραφή του από το Διοικητικό Συμβούλιο. Την εγγραφή επίσης θα έπρεπε να υποστηρίζουν δύο άλλα μέλη του συμβουλίου. Αρχικά η Ένωση συμμετείχε στα τοπικά και από το 1985 στη Δ' κατηγορία των ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων της Κύπρου.

Διαβάστε τα λήμματα

ΕΟΚΑ-1955 ΕΟΚΑ (1η Απριλίου 1955) Η Οργάνωση Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών-Ε.Ο.Κ.Α. Ο τόπος Φυλακισμένα μνήματα Αρχηγός Γεώργιος Γρίβας Πολιτική Καθοδήγηση Κώστας Μόντης Υποστηρικτές Σπυρίδων Παπαγεωργίου Θεόφιλος Γεωργιάδης Τάσος Παπαδόπουλος Τάκης Μεγαλοοικονόμου Φάνης Χαμόδρακας Βιβλιογραφία Από την ΕΟΚΑ στην ΕΟΚΑ Β΄ Εθνικοί ήρωες Επιφανείς μαχητές Γρηγόριος Αυξεντίου Ανδρέας Δημητρίου Μάρκος Δράκος Αυγουστής Ευσταθίου Ανδρέας Ζάκος Μιχαήλ Καραολής Ανδρέας Κάρυος Πάτροκλος Κόκκινος Μιχαήλ Κουτσόφτας Στυλιανός Λένας Νεοπτόλεμος Λεφτής Κυριάκος Μάτσης Χαρίλαος Μιχαήλ Στέλιος Μαυρομάτης Ανδρέας Παναγίδης Ευαγόρας Παλληκαρίδης Ηλίας Παπακυριακού Ιάκωβος Πατάτσος Φώτης Πίττας Σάββας Ροτσίδης Χρίστος Σαμάρας Χρίστος Τσιάρτας Ορθόδοξοι Ιερωμένοι Αρχιεπίσκοποι Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β' Μητροπολίτες Μητροπολίτης Άνθιμος (ο Μαχαιριώτης), Μητροπολίτης Γεννάδιος (ο Μαχαιριώτης), Μητροπολίτης Κυπριανός (ο Κυριακίδης) Ιερείς Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου

Εξωτερικές συνδέσεις

• [Ροτσίδης Σάββας Ίδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959]
• [Σάββας Ροτσίδης Κέντρο Έρευνας και Τεκμηρίωσης]
• [Σάββας Ροτσίδης Video με μαρτυρίες]]
• [Σάββας Ροτσίδης Ᾱγώνας Ελευθερίας Video με μαρτυρίες]
• [ΕΟΚΑ: Ο Σάββας Ροτσίδης στην πορεία του θανάτου Video με μαρτυρίες]
• [Αθλητικός Σύλλογος Σάββας Ροτσίδης (ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2023, 17:25')]
• [Ροτσίδης Μαμμαρι Ομάδα Πετόσφαιρας (ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2023, 17:27')]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org