Θρασύβουλος Βλησίδης

Ο Θρασύβουλος Βλησίδης Έλληνας εθνικιστής, βιολόγος, φυλετιστής και υποστηρικτής της ευγονικής, φυσιοδίφης, ομότιμος Πανεπιστημιακός καθηγητής, εισηγητής της διδασκαλίας της βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρώτος καθηγητής της σχετικής έδρας, οπαδός της Δαρβινικής θεωρίας περί εξελίξεως των ειδών, συνεργάτης του Εθνικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και του Ιωάννη Μεταξά, γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1886 στον οικισμό Καλόξυλος «...εις τον πλουσιότατον αυλώνα της Δρυμαλίας, ο οποίος βρίσκεται στη μέση του νησιού» της κοινότητος Χαλκίου του Δήμου Τραγαίας στο νησί της Νάξου και πέθανε στις 18 Φεβρουαρίου 1964, μετά από μακροχρόνια μάχη με τον καρκίνο, στην Αθήνα.

Θρασύβουλος Βλησίδης
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 12 Αυγούστου 1886
Τόπος: Καλόξυλος Χαλκίου, Νάξος (Ελλάδα)
Θάνατος: 18 Φεβρουαρίου 1964
Τόπος: Αθήνα (Ελλάδα)
Οικογένεια:
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Βιολόγος, φυσιοδίφης, Καθηγητής Πανεπιστημίου

Βιογραφία

Πατέρας του Θρασύβουλου ήταν ο ιερέας Στυλιανός Βλησίδης, μέλος της ομώνυμης Ναξιώτικης οικογένειας Ιερέων, του οποίου ήταν ο νεότερος γιός. Η οικογένεια Βλησίδη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ο Θρασύβουλος παρακολούθησε τα μαθήματα της εγκυκλίου και της μέσης εκπαιδεύσεως και στη συνέχεια, από τον Σεπτέμβριο του 1902, σπούδασε Φυσικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1906 έλαβε το δίπλωμα του με βαθμό «λίαν καλώς». Το 1907 αναγορεύτηκε Διδάκτορας υποβάλλοντας την διατριβή με τίτλο:

• «Πορεία του δείκτου διαθλάσεως εν τοις μίγμασι των υγρών».

Στη συνέχεια ο Θρασύβουλος στρατεύθηκε και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός, ενώ υπηρέτησε, πολέμησε και τραυματίστηκε στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Το 1913 με κρατική υποτροφία για πενταετείς σπουδές στο Πανεπιστήμιο και στην Ανώτατη Εδαφοπονική Σχολή της Βιέννης, παρακολούθησε μαθήματα θεωρητικής και εφαρμοσμένης Βιολογίας και αναγορεύτηκε Διδάκτορας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης και Διδάκτορας της Εδαφοπονίας της Ανώτατης Εδαφοπονικής Σχολής. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα άρχισε την επαγγελματική του ενασχόληση ως φυσιοδίφης και επιστήμων της βιολογίας.

Πανεπιστημιακή σταδιοδρομία

Ο Βλησίδης διορίσθηκε Τακτικός Καθηγητής της Ανώτατης Δασολογικής Σχολής Αθηνών από το 1919 έως το 1927 και υπό την ιδιότητα αυτή υπηρέτησε ως Επιθεωρητής Δασών Αττικής. Διατέλεσε καθηγητής της βιολογίας στην Παιδαγωγική Ακαδημία, τακτικός καθηγητής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 1927 έως το 1930 και ήταν μέλος του συλλόγου «Ακαδημαϊκός Όμιλος». Εκλέχθηκε πρώτος καθηγητής της έδρας της Γενικής Βιολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών από το Μάρτιο του 1939 ως το 1956, εισήγαγε τη διδασκαλία της βιολογίας στην Ελληνική Ανώτατη εκπαίδευση και ίδρυσε το εργαστήριο Γενικής Βιολογίας. Μεταξύ των ετών 1937 έως 1940 διατέλεσε Διευθυντής Ανώτατης Εκπαίδευσης στο Υπουργείο Παιδείας. Το 1943 ταξίδεψε στη Γερμανία με υποτροφία του Γερμανικού κράτους. Το ακαδημαϊκό έτος 1945-46 διατέλεσε Κοσμήτορας και το έτος 1954-55 Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και με την ιδιότητα του προσφώνησε τους Πρωτοετείς φοιτητές , κατά την εισδοχή τους στις 9 Δεκεμβρίου 1954, στη μεγάλη Αίθουσα των τελετών του Πανεπιστημίου.

Κοινωνική δράση

Το 1927 έγινε μέλος του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» , το 1939 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας του και από το 1953 εκλέχθηκε και έως το 1964 διετέλεσε πρόεδρος του συλλόγου. Διατέλεσε Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, ενώ υπήρξε συνεργάτης πολλών μεγάλων εγκυκλοπαιδειών. Ήταν μυημένος στον τεκτονισμό και υπήρξε μέλος της Στοάς «Προμηθεύς» ενώ διατέλεσε Μέγας Διδάσκαλος της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ναξιακών Συλλόγων-Ο.ΝΑ.Σ. των Αθηνών .

Διακρίσεις

Ο Βλησίδης μεταξύ άλλων τιμήθηκε με πολεμικά μετάλλια και ανώτατες διακρίσεις όπως,

• Ταξιάρχης του Φοίνικος,
• Αργυρός Σταυρός του Σωτήρος,
• Σταυρός του Γεωργίου Α΄.

Το 1960, σε παράδοση μαθήματος Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών είπε ότι, «....Σε περιπτώσεις βίαιου θανάτου του ανθρώπου, η ψυχή του εκπέμπει ακτινοβολίες, οι οποίες είναι ικανές να αποτυπώσουν την εικόνα του σε κορμούς δέν­δρων, που θα τύχει να βρίσκονται κοντά του....».

Καθεστώς 4ης Αυγούστου

Ο Βλησίδης, που σύμφωνα με τον Ευθύμιο Παπαταξιάρχη υπήρξε ο εισηγητής του «αντικομμουνιστικού φυλετισμού», συντάχθηκε με το καθεστώς της 4ης Αυγούστου του Ιωάννη Μεταξά και ως επιστήμονας θεωρούσε, ότι «...αι βάσεις της πολιτικής του Νέου Κράτους είναι επιστημονικώς ορθαί..». Ακολούθησε τους Κωστή Μπαστιά, Αχιλλέας Κύρου, Νίκο Κιτσίκη, πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος επί Ελευθερίου Βενιζέλου, πρύτανη του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου επί Ιωάννη Μεταξά και μεταπολεμικά βουλευτή του κόμματος «Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά» [Ε.Δ.Α.], και τη Σοφία Γεδεών που συμμετείχε στο «Ανώτατον Γνωμοδοτικόν Συμβούλιον της Πνευματικής Επιστρατεύσεως» και μαζί με τους Νικόλαο Λούβαρι, Γιώργο Σεφέρη, Λέοντα Μακκά και Παντελή Πρεβελάκη, ανήκαν στα «Μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επί κεφαλής τομέων». Στις υπό την εποπτεία τους περιοδείες και ομιλίες τους ακολουθούσαν και άλλα επίλεκτα -εκτός από τον ίδιο- μέλη της Εθνικής διανοήσεως, όπως ήταν οι Κωνσταντίνος Τσάτσος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Ιωάννης Κακριδής, Κωνσταντίνος Δημαράς με ομιλία για «Το νόημα της Ελευθερίας», και ο Άγγελος Σικελιανός με τη διάλεξη του για «Το βαθύτερο νόημα της Πνευματικής Επιστρατεύσεως», τους οποίους είχε γοητεύσει η ρητορική του καθεστώτος του Ιωάννη Μεταξά, καθώς και η προσδοκία της αναγεννήσεως του Έθνους. Μαζί τους ήταν ακόμη οι Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Στίλπων Κυριακίδης, Νικόλαος Λούρος, Νικόλαος Εξαρχόπουλος, Αλέξανδρος Τσιριντάνης -της «Χριστιανικής Ένωσης Επιστημόνων» και ο Φαίδων Κουκουλές, συγγραφέας του «Διατί ενικήσαμεν και διατί θα νικήσωμεν».

Εργογραφία

Ο Βλησίδης άφησε πλούσιο πνευματικό έργο με πολιτική καθώς και κοινωνική προβληματική, μακράν πέραν των ορίων της επιστήμης του. Tο 1929 δημοσιοποίησε την μελέτη του σχετικά με το πρόβλημα των «μη καταλλήλων προς παραγωγήν απογόνων» στην οποία, σύμφωνα με τις απόψεις του, συμπεριλαμβάνονται «βλάκες και ηλίθιοι, ψυχασθενείς, χρόνια ασθενείς από σεξουαλικά ή μεταδοτικά νοσήματα («συφιλιδικοί», «φθισικοί», «φυματιώντες») καθώς και αλκοολικοί, φορείς όλοι και ταυτόχρονα πρόξενοι του στίγματος του εκφυλισμού» .

Το πρώτο βιβλίο του Βλησίδη που έφερε τον τίτλο:

• «Στοιχεία Γενικής Βιολογίας», εκδόθηκε το 1933 και προοριζόταν για την Δ' τάξη των Γυμνασίων και την ΣΤ' τάξη των Γυμνασίων νέου τύπου. Εκτείνονταν σε 95 σελίδες και περιλάμβανε τα ακόλουθα κεφάλαια:

  - «Εισαγωγή-Η ζωή και αι γενικαί ιδιότητες αυτής»,

  - «Αι συνθήκαι της ζωής και ο θάνατος»,

  - «Το κύτταρον ως μονάς της ζωής»,

  - «Η παραγωγή της ζωής και η κληρονομικότης»,

  - «Η εξέλιξις του οργανικού κόσμου». Το βιβλίο αναφέρεται στην αδυναμία ερμηνείας των βιολογικών φαινομένων μόνον με τους νόμους της Φυσικοχημείας και για πρώτη φορά εισάγεται στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση ο όρος Οικολογία, για την ακρίβεια Ειδική Βιολογία ή Οικολογία.

Κυριότερα από τα συγγράμματά του είναι:

• «Ανατομική του ξύλου», το 1921,
• «Α' Ανατομική», το 1923,
• «Γενική Βιολογία» , το 1925,
• «Βοτανική» ,
• «Σκιαγραφία της Ελληνικής Χλωρίδος», το 1925 ,
• «Ανθρωπολογία», το 1927,
• «Στοιχεία Ανθρωπολογίας και Γενικής Βιολογίας», το 1933,
• «Στοιχεία Φυτολογίας», το 1937,
• «Η κληρονομικότης των φυσικών και των ψυχικών ιδιοτήτων», το 1937,
• «Στοιχεία Γενικής Βιολογίας», τα έτη 1940 & 1951,
• «Γενική ιστορία των επιστημών: συγκριτικη ιστορική ανασκόπησις», το 1957,
• «Μεγάλη ζωολογική εγκυκλοπαίδεια», το 1958, στην οποία είχε την επιμέλεια της εκδόσεως,
• «Ο άνθρωπος, ο κόσμος και ο Θεός» , το 1958.

Έγραψε επίσης τις (πολιτικές) μελέτες:

• «Κομουνισμός, Δαρβινισμός και ηθικός νόμος», το 1934,
• «Ο κομμουνισμός και τα μέσα επικρατήσεως του», το 1947
• «Ομιλία διαμαρτυρίας δια τα εν Βορείω Ελλάδα συμβαίνοντα», το 1947.

Άφησε ημιτελές σύγγραμμα με τον τίτλο

• «Κβο βάντις χόμο;», στο οποίο επιχειρούσε να αποδείξει τα καταστρεπτικά για τον ανθρώπινο οργανισμό αποτελέσματα της διασπάσεως του ατόμου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Βλησίδης, Θρασύβουλος greek_greek.enacademic.com
• Θρασύβουλος Βλησίδης, Βιολόγος & Φυσιοδίφης, Καθηγητής Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Βιολογίας
• Βλησίδης Θρασύβουλος Μεγάλη Στοά της Ελλάδος
• Βλησίδης, Θρασύβουλος, Σ. (Τίτλοι βιβλίων)

Διαβάστε τα λήμματα

4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936 Πολιτικά πρόσωπα Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς Υπουργοί Κορυζής Αλέξανδρος Αλιβιζάτος Χαράλαμπος Αποστολίδης Ανδρέας Δημητράτος Αριστείδης Δουρέντης Ιωάννης Ζαφειρόπουλος Γεώργιος Κάβδας Περικλής Κριμπάς Ηλίας Κυριακόπουλος Μενέλαος Κυριακός Γεώργιος Μανιαδιάκης Κωνσταντίνος Μπουρμπούλης Κοσμάς Νικολαΐδης Γεώργιος Νικολούδης Θεολόγος Οικονομάκος Πέτρος Οικονόμου Άγγελος Παπαβασιλείου Ιπποκράτης Παπαδήμας Νικόλαος Παπαχελάς Αλέξανδρος Πάσσαρης Μιχαήλ Πλατής Κωνσταντίνος Πολυζωγόπουλος Σταύρος Σπέντζας Νικόλαος Σκυλακάκης Θεόδωρος Ταμπακόπουλος Άγις Τζίφος Αμβρόσιος Υποστηρικτές (1ο) Οργανώσεις Ε.Ο.Ν. [Εθνική Οργάνωση Νέων] Επικεφαλής Κανελλόπουλος Αλέξανδρος Πολιτικά στελέχη Αρβανίτης Ιωάννης Αργυρόπουλος Μιχαήλ Βουγιουκλάκης Ιωάννης Ζαμάνης Ζήσης Καραϊσκάκη Σίτσα Κοτζιάς Κωνσταντίνος Κύρου Αχιλλέας Αξιωματικοί Παξινός Σπυρίδων Πιτσίκας Ιωάννης Σακελλαρίου Αλέξανδρος Λογοτέχνες Αγγελομάτης Χρίστος Γεδεών Σοφία Καμπάνης Άριστος Μπαστιάς Κωνσταντίνος Πρεβελάκης Παντελής Σεφέρης Γεώργιος Φουσάρας Ι. Γεώργιος Καλλιτέχνες Βέμπο Σοφία Υποστηρικτές (2ο) Θεολόγοι Τσιριντάνης Αλέξανδρος Πανεπιστημιακοί Βλησίδης Θρασύβουλος Κιτσίκης Νικόλαος Κούμαρος Νικόλαος Κυριακίδης Στίπλων Λούβαρις Νικόλαος Μαρινάτος Σπυρίδων Τουρνάκης Ιωάννης Φωτεινός Γεώργιος Πολιτικοί Πλεύρης Κωνσταντίνος Τουρκοβασίλης Θεόδωρος

Πηγή

• Θεόδωρος Βλησίδης (Νεκρολογία), «Παρνασσός», Περιοδικόν σύγγραμμα κατα τριμηνίαν εκδιδόμενον, Περίοδος 2α, αριθμός 1ος (Ιανουάριος-Μάρτιος 1964), σελίδες 132η-135η.

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org