Δημήτριος Σταματελόπουλος

Ο Δημήτριος Σταματελόπουλος Έλληνας ανώτερος αξιωματικός με το βαθμό του Συνταγματάρχη (ε.α.), γνωστός ως «αγέλαστος», ο φερόμενος ως ένας από τους στρατολόγους και από τους πρωταγωνιστές της Επαναστάσεως της 21ης Απριλίου 1967 καθώς και μέλος του επαναστατικού της συμβουλίου, που του ανατέθηκαν καθήκοντα Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Συγκοινωνιών θέση από την οποία απομακρύνθηκε όταν διαφώνησε με τους συνεπαναστάτες του και διαχώρισε δημόσια τη θέση του, γεννήθηκε το 1921 στο νησί της Ύδρας και πέθανε τον Ιανουάριο του 1993 στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» στην Αθήνα.

Το Φθινόπωρο του 1966 αρραβωνιάστηκε και τον Φεβρουάριο του 1967 παντρεύτηκε με την γιατρό Καλλιόπη Σταματελόπουλου, κόρη του οικογενειακού γιατρού τους, κουμπάρου και φίλου του πατέρα του, και από το γάμο του έγινε πατέρας δύο γιών, του Στέφανου-Νικήτα που γεννήθηκε το 1968, είναι Πολιτικός Μηχανικός και εκλέχθηκε Δημοτικός Σύμβουλος Αγίας Παρασκευής Αττικής, του Γεώργιου-Νικόλαου που γεννήθηκε το 1970, καθώς και μιας κόρης, της Σοφίας-Ισιδώρας που γεννήθηκε το 1974.

Δημ. Σταματελόπουλος
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 1921
Τόπος: Ύδρα (Ελλάδα)
Σύζυγος: Έγγαμος
Τέκνα: Στέφανος-Νικήτας, Νικόλαος-Γεώργιος Σοφία-Ισιδώρα
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Συνταγματάρχης (ε.α), Γ.Γ. υπουργείου
Θάνατος: Ιανουάριος 1993
Τόπος: Αθήνα (Ελλάδα)

Βιογραφία

Ο Σταματελόπουλος κατάγονταν από την γνωστή οικογένεια των Σταματελόπουλων της Πελοποννήσου. Πρόγονοι του ήταν οι οπλαρχηγοί Σταματέλος Σταματελόπουλος, που συμμετείχε στην Εθνεγερσία του 1821, όπως και ο αδελφός του προπάππου του, ο Νικήτας Σταματελόπουλος ή Νικηταράς. Μικρότερος αδελφός της οικογένειας Σταματελόπουλου ήταν ο Ιωάννης που αποκεφαλίστηκε σε ηλικία 11 χρονών μαζί με τον πατέρα του Σταματέλο το 1816 στη Μονεμβασία και σύμφωνα με την παράδοση το αίμα τους σχημάτισε σταυρό, στο έδαφος, λόγος για τον οποίο ο Ιωάννης Αγιοποιήθηκε αργότερα ως Άγιος Ιωάννης κι είναι γνωστός ως ο Τουρκολέκας.

Οικογένεια Δημ. Σταματελόπουλου

Προπάππος του Δημήτρη, ήταν ο Νικόλαος Σταματελόπουλος -αδελφός του Νικηταρά και του Αγίου Ιωάννη Τουρκολέκα, επίσης μπαρουτοκαπνισμένος οπλαρχηγός, ο οποίος αποκεφαλίστηκε στην Απελευθέρωση του Ναυπλίου. Ο Δημήτριος Σταματελόπουλος, ο γιος του Νικολάου και παππούς του Δημήτρη, ήταν Ανώτερος υπάλληλος στο Δημόσιο Ταμείο. Πατέρας του Δημήτρη και γιος του Νικολάου Σταματελόπουλου ήταν ο Στέφανος Σταματελόπουλος, που υπήρξε συμφοιτητής στην Νομική σχολή και για μικρό διάστημα συγκάτοικος με τον μετέπειτα πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου.

Μετά την αποφοίτηση του από την Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ο Στέφανος εντάχθηκε στο Δικαστικό Σώμα και ως δικαστής υπηρέτησε σε πολλά σημεία της Ελλάδος, κυρίως όμως στην Ύδρα, όπου γνώρισε και παντρεύτηκε την Ισιδώρα κόρη ντόπιου πλοιοκτήτη, την Πελοπόννησο και την Αθήνα. Ο Δημήτρης που γεννήθηκε στην Ύδρα, είχε μία μεγαλύτερη αδελφή, την Αφροδίτη η οποία πέθανε από φυματίωση την περίοδο της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, και μία μικρότερη, την Ελένη ή Λέλα. Παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου στην Ύδρα και στην Αθήνα ενώ αποφοίτησε από το Γυμνάσιο στην Αθήνα και για ένα χρόνο παρακολούθησε με επιτυχία τα μαθήματα στην Πάντειο Σχολή.

Στρατιωτική σταδιοδρομία

Το Ακαδημαϊκό έτος 1940-41 ο Δημήτριος εισήλθε μετά από επιτυχείς εξετάσεις στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου τον Οκτώβριο του 1940, η Στρατιωτική Σχολή έκλεισε και στους Ευέλπιδες των πρώτων τάξεων σχεδιάστηκε να ανατεθούν καθήκοντα αστυνομεύσεως της πόλεως των Αθηνών. Πολλοί Ευέλπιδες, μεταξύ τους και ο Δημήτριος, έφυγαν με επιταγμένα φορτηγά αυτοκίνητα και έφτασαν στο λιμάνι του Γυθείου στην Λακωνία από όπου με μικρά σκάφη διέφυγαν και πολέμησαν στην Κρήτη. Εκεί ο Δημήτριος ως πρωτοετής Εύελπις συμμετείχε στη Μάχη της Κρήτης, όμως η κατάληψη του νησιού οδήγησε σε διάλυση τα τμήματα των Ευέλπιδων και ο ο ίδιος συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς στην προσπάθεια του να διαφύγει στη Μέση Ανατολή. Μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο κρατουμένων στο νησί απ' όπου αποπειράθηκε ν' αποδράσει, λόγος για τον οποίο τέθηκε σε αυστηρή απομόνωση. Σύντομα οι Γερμανικές αρχές κατοχής αποφάσισαν να αφήσουν ελεύθερους όσους αξιωματικούς κρατούντο και ο Δημήτριος επέστρεψε με το πλοίο της γραμμής στην Αθήνα κοντά στην οικογένεια του.

Στην περίοδο της Κατοχής ο Σταματελόπουλος ήταν φοιτητής στο Ε.Μ.Π. [Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο], όπου τότε μπορούσαν να εγγραφούν οι Ευέλπιδες ύστερα από απόφαση που προέκυψε από σχετική εισήγηση του κατοχικού υπουργού Γεωργίου Μπάκου, και ανέπτυξε πλούσια και έντονη αντιστασιακή δράση. Στη συνέχεια και μετά την δημιουργία του Ε.Δ.Ε.Σ. από τον Ναπολέοντα Ζέρβα εντάχθηκε στις τάξεις των ανταρτών και με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των κατακτητών, αλλά και στις μάχες κατά των κομμουνιστών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Με την διάλυση του ΕΔΕΣ από τις κομμουνιστικές δυνάμεις υπό τον Βελουχιώτη ακολούθησε τα απομεινάρια του ΕΔΕΣ και για ένα διάστημα υπηρέτησε στην Κέρκυρα. Με το βαθμό του Υπολοχαγού συμμετείχε στον συμμοριοπόλεμο και το 1948 όταν με το βαθμό του Λοχαγού υπηρετούσε στην Νάουσα έγινε μέλος της οργανώσεως Ι.Δ.Ε.Α. [Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών] στην οποία τον μύησε και ταυτόχρονα τον όρκισε ο τότε διοικητής του.

Μετά την λήξη του συμμοριοπολέμου μετατέθηκε στην Αθήνα και το 1952 του ανατέθηκαν καθήκοντα διμοιρίτη στην Διοικούσα τάξη της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων. Στα μέσα εκείνου του έτους δήλωσε την εθελοντική σου συμμετοχή στο Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα, που αναχώρησε τον Ιούλιο του 1952 από την Ελλάδα, με το οποίο συμμετείχε στον πόλεμο της Κορέας όπου τραυματίστηκε σοβαρά στο μέτωπο και στα μάτια από θραύσματα βόμβας της Αμερικανικής αεροπορίας στη διάρκεια βομβαρδισμού για την κατάληψη υψώματος υπό Κινεζική κατοχή. Υποβλήθηκε σε δύο χειρουργικές επεμβάσεις στους οφθαλμούς του και σε προσθετική δοντιών στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Τόκυο όπου μεταφέρθηκε και παρέμεινε για διάστημα σχεδόν σαράντα ημερών, ενώ στην Αθήνα -από λανθασμένη πληροφόρηση- η οικογένεια του ενημερώθηκε πως ήταν μεταξύ των νεκρών πριν την πληροφορήσει το Ελληνικό Γενικό Επιτελείο Στρατού πως επρόκειτο περί λάθους πληροφορίας.

Ο Σταματελόπουλος προήχθη στον βαθμό του Ταγματάρχη τον Ιανουάριο του 1953 και τον Αύγουστου του ίδιου χρόνου επέστρεψε με πλοίο στον Πειραιά. Ως ανώτερος αξιωματικός υπηρέτησε σε σημαντικές επιτελικές θέσεις, όπως από Απρίλιο του 1955 και για τα επόμενα δυόμισι χρόνια στο Στρατηγείο του Ν.Α.Τ.Ο. στη Νάπολι της Ιταλίας κι ήταν ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός που εκπαιδεύτηκε στα ατομικά όπλα, ως Διοικητής του Τάγματος Πεζοναυτών από τα μέσα Οκτωβρίου 1965 και τον Δεκέμβριο του 1966 τοποθετήθηκε Διευθυντής του 1ου Γραφείου στο Γ.Ε.Σ. [Γενικό Επιτελείο Στρατού], γραφείο αρμόδιο και για τις μεταθέσεις των αξιωματικών, υπό τον Γρηγόριο Σπαντιδάκη του οποίου ο Σταματελόπουλος ήταν συγγενής και στενός φίλος, θέση όπου υπηρετούσε το βράδυ της 20ης προς την 21η Απριλίου του 1967.

21η Απριλίου 1967

Τον Ιαμουάριο του 1958 ο Σταματελόπουλος μετατέθηκε και ανάλαβε Διοικητής της VIης μεραρχία στο Κιλκίς όπου τον ίδιο μήνα γνωρίστηκε με τον Διοικητή Πυροβολικού της μεραρχίας, τον τότε Ταγματάρχη Γεώργιο Παπαδόπουλο που ήταν τρεις τάξεις αρχαιότερος του στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Ο Σταματελόπουλος, γνωστός ως «καθοδηγητής» μεταξύ των αξιωματικών που προετοίμαζαν την επανάσταση της 21ης Απριλίου 1967, επέστρεψε σε κομβική θέση στο στράτευμα μετά τον σχηματισμό της κυβερνήσεως υπό τον πρωθυπουργό Στέφανο Στεφανόπουλο. Μεταξύ αυτών που επέστρεψαν ήταν και οι Κώστας Παπαδόπουλος, αδελφός του Γεωργίου Παπαδόπουλου, Αντώνιος Μέξης, Ιωάννης Λαδάς, Δημήτριος Ιωαννίδης, Θεόδωρος Πατσούρας, Μιχαήλ Ρουφογάλης και Αντώνιος Λέκκας.

Οι επικεφαλής αξιωματικοί συναντήθηκαν στις 13 Δεκεμβρίου 1966 στο σπίτι του αντισυνταγματάρχη Ιωάννη Λαδά όπου εκλέχθηκε το «Επαναστατικό Συμβούλιο». Τα μέλη του ήταν :

• αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος,
• αντισυνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς,
• αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Σταματελόπουλος,
• αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Ιωαννίδης,
• αντισυνταγματάρχης Αντώνιος Λέκκας,
• αντισυνταγματάρχης Μιχαήλ Ρουφογάλης,
• αντισυνταγματάρχης Αντώνιος Μέξης.

καθώς και ένας ή δύο ακόμη αξιωματικοί του ίδιου συμβουλίου, ένας από αυτούς ήταν είτε Ταξίαρχος είτε Υποστράτηγος, του οποίου το όνομα δεν ήταν γνωστό.

Συμμετοχή & συνεργασία

Σύμφωνα με τον Ταγματάρχη Αριστείδη Παλαΐνη, το βράδυ πριν την 21η Απριλίου υπήρξαν συνεννοήσεις και έγιναν συναντήσεις σε διάφορα σπίτια, σε μία από τις οποίες συμμετείχε και ο Σταματελόπουλος: «..Δεσμεύομαι για τους άλλους αλλά είχαμε συναντήσεις στο δικό μου σπίτι, στα Πατήσια, στο σπίτι του αδερφού μου και του πατέρα μου στα Κάτω Πατήσια. Εκεί συναντηθήκαμε ένας αριθμός αξιωματικών πριν κινηθούμε για την υλοποίηση της 21ης Απριλίου. Δηλαδή το βράδυ της 20ης Απριλίου προς την 21η {...} Ο στενός πυρήνας των συνταγματαρχών, είχε διχασμένες απόψεις σε ό,τι αφορά τη συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Γκλύξμπουργκ και εκφράστηκε από τον Σταματελόπουλο, γιατί εκτιμούσε ότι το παλάτι ήταν υπεύθυνο για την πτώση της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1963..». Ο Παλαΐνης αναφερόμενος στο βασιλικό κίνημα του Δεκεμβρίου 1968 είπε στην ίδια συνέντευξη: «... Όταν επέστρεψα από τη Λαμία στο Γ.Ε.Σ., άκουσα το Σταματόπουλο να κάνει την ανακοίνωση ότι «ο βασιλεύς κινείται από χωρίου εις χωρίον»..» . Στον Σταματελόπουλο, στις 12 Μαΐου 1967, ανατέθηκαν καθήκοντα και ορκίστηκε Γενικός Γραμματεύς του Υπουργείου Συγκοινωνιών ενώ παράλληλα ανέλαβε και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Στις 10 Φεβρουαρίου του 1968 αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του Συνταγματάρχη. Ο Σταματελόπουλος παρέμεινε στη θέση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου των Συγκοινωνιών μέχρι το τέλος του 1968 όταν φαίνεται πως συντάχθηκε με το βασιλικό κίνημα και απομακρύνθηκε από την θέση του Γενικού Γραμματέα στο Υπουργείο Συγκοινωνιών.

Πολιτικές διαφωνίες

Μετά την απομάκρυνση του από το υπουργείο Συγκοινωνιών ο Σταματελόπουλος άρχισε συνεργασία με την εφημερίδα «Βραδυνή» στην οποία, αρχής γενομένης από τις 19ης Ιανουαρίου 1970, δημοσίευε άρθρα κάθε Σάββατο. Έγραφε με έμμεσο και υπαινικτικό τρόπο, ότι η κατάσταση του θυμίζει την ιστορία του γύφτου: «..του αθιγγάνου, ο οποίος πλουτίσας εκ της αγυρτιάς του, απηρνήθη τον αθιγγανισμόν του και ήρχισε να περιφέρεται ανά την χώραν παριστάνων τον άρχοντα. Τον άρχοντα, τον τρανό και τον σοφό, τον μεγάλο και τον σπουδαίον. Ψιττακίζων δε μετά πάσης επιδεξιότητος όσα του έλεγον και του έγραφον οι "γραμματικοί" εξηπάτα τον αφελή λαόν υποσχόμενος "λαγούς με πετραχήλια"» . Παράλληλα επέκρινε την επικοινωνιακή πολιτική. «Εάν ζούσε ο Goebbels κι είχε φιλότιμον θα είχε παραιτηθεί, βλέποντας πόσο τον υπερέβησαν εις δραστηριότητα, οι επί της προπαγάνδας μαθηταί των μαθητών του» δίνοντας επιχειρήματα στην εφημερίδα «Η Αυγή» το παράνομο δημοσιογραφικό όργανο της Ε.Δ.Α. η οποία τον Σεπτέμβριο του 1970 έγραφε: «Δεν χρειαζόταν ο Σταματελόπουλος για να μας παρουσιάσει τις απομιμήσεις των μελών του χιτλερικού θιάσου. Η κάθαρση θα επέλθει σε μια Ελληνική Νυρεμβέργη κι όχι μόνο για την απομίμηση του Goebbels».

Ο Παλαΐνης αναφέρθηκε στην ίδια συνέντευξη και για πιθανή εμπλοκή του Σταματελόπουλου σε μια επιχείρηση για την ανατροπή του Γεωργίου Παπαδόπουλου: «...Μια απόφαση που είχαμε πάρει από καιρό, αλλά αναβαλλόταν πολλές φορές, για λόγους που πάντα προέβαλε ο Ιωαννίδης. Βλέπετε, μετά την 21η Απριλίου 1967, όλοι οι επαναστάτες αξιωματικοί από τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη και πάνω, είχαν πάει στα υπουργεία, κυρίως ως γενικοί γραμματείς και ο μόνος που έμεινε στον Στρατό ήταν ο Ιωαννίδης. Έτσι ήταν πολύ δύσκολο να ανατρέψεις τον Παπαδόπουλο χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Ιωαννίδη. Βέβαια ήταν και μερικοί από τους ανώτερους αξιωματικούς που ήθελαν την ανατροπή του Παπαδόπουλου, όπως ο Σταματελόπουλος. Δυστυχώς και αυτός είχε πάει σε υπουργείο για πολύ χρόνο και έτσι μια ανατροπή του Παπαδόπουλου με αρχηγό αυτόν και χωρίς να ξέρει ο Ιωαννίδης εκτιμούσαμε ότι θα προκαλούσε αιματοχυσία στις Ένοπλες Δυνάμεις. {...}.».

Μετά την απομάκρυνση του από την θέση του Γενικού Γραμματέα ο Σταματελόπουλος ταξίδεψε δύο φορές στο Παρίσι όπου συναντήθηκε με τον αυτοεξόριστο Κωνσταντίνο Καραμανλή έχοντας στην κάλυψη του Τζώρτζη Αθανασιάδη, ο οποίος ήταν κουμπάρος του και νονός του δεύτερου γιού του αλλά και στενός φίλος του μετέπειτα Πρωθυπουργού. Ο Σταματελόπουλος δεν παρέλειψε ακόμη και να ψευδολογήσει σε βάρος των πρώην συνεπαναστατών του κάνοντας λόγο για «περίεργους τίτλους ιδιοκτησίας εν τω εσωτερικώ και τω εξωτερικώ, για καταθέσεις, οικόπεδα, κτίσματα, καζίνα, πλοία, για εξωραϊσμούς γραφείων, για καλλωπισμούς οικιών, για βίλες από Πάρνηθος μέχρι Σουνίου κλπ. κλπ.». Ήταν ο συντάκτης του πεντάστηλου άρθρου με το γαλάζιο «ΟΧΙ» τις παραμονές δημοψηφίσματος για το Σύνταγμα του 1973, με το οποίο ζητούσε από τον λαό να πει όχι στο Σύνταγμα της Προεδρευομένης Δημοκρατίας και στην εκλογή του Γεωργίου Παπαδόπουλου στη θέση Προέδρου της Δημοκρατίας. Τέλος, με σειρά άρθρων του το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου στρέφονταν με σφοδρότητα εναντίον της κυβερνήσεως του Σπύρου Μαρκεζίνη και της οικονομικής πολιτικής που εφάρμοζε, ζητούσε την επάνοδο στην προεπαναστατική κατάσταση και προσπαθούσε ν' ανοίξει το δρόμο της επιστροφής στον αυτοεξόριστο Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Ο Σταματελόπουλος ανέπτυξε στενή φιλική σχέση με τον Τζώρτζη Αθανασιάδη τον, καραμανλικών πεποιθήσεων, εκδότη της εφημερίδος «Βραδινή» και μετέπειτα Γενικό Διευθυντή του κόμματος «Νέα Δημοκρατία», σχέση που εξελίχθηκε σε συγγενική καθώς ο εκδότης ήταν ο νονός του δεύτερου γιού της οικογένειας του Σταματελόπουλου. Την ημέρα της επιστροφής του Καραμανλή από το Παρίσι και την ώρα που τα Τουρκικά στρατεύματα κατελάμβαναν το μισό νησί της Κύπρου ο Σταματελόπουλος συνόδευσε τον Αθανασιάδη στο αεροδρόμιο του Ελληνικού όπου προσγειώθηκε το αεροπλάνο που μετέφερε τον Καραμανλή στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, πάντα με την διαμεσολάβηση του Αθανασιάδη, επιχειρήθηκε η υπουργοποίηση του Σταματελόπουλου σε καίριο υπουργείο της αποκαλούμενης Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος, ενέργεια που συνάντησε αντιδράσεις και δεν υλοποιήθηκε. Στις εκλογές που ακολούθησαν, τον Νοέμβριο του 1974, ο Σταματελόπουλος επιλέχθηκε για υποψήφιος βουλευτής από τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, προφανώς σε ανταπόδοση υπηρεσιών, όμως ο Σταματελόπουλος διαφώνησε με την προοπτική να είναι υποψήφιος στο Νομό Αρκαδίας καθώς επιθυμούσε την υποψηφιότητα του στην Α' Περιφέρεια Αθηνών. Παρά τις διαβεβαιώσεις που του παρείχε το κόμμα «Νέα Δημοκρατία» πως η εκλογή του στο Νομό Αρκαδίας ήταν εξασφαλισμένη, ο ίδιος επέμενε στην διαφωνία του ως το τέλος, γεγονός που -όπως προκύπτει από την δίωξη και την προφυλάκιση του- προκάλεσε την οργή και τη εκδικητική διάθεση του Καραμανλή.

Δίωξη

Ο Σταματελόπουλος κλήθηκε και απολογήθηκε ενώπιον του Ανακριτού Εμμανουήλ Βολτή, την 5η Φεβρουαρίου 1975 στις 17:00', στο κτίριο της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών όπου προσήλθε με τον συνήγορο του δικηγόρο Αθηνών Παπασταθόπουλο. Απολογούμενος δήλωσε στον Ανακριτή ότι αρνείται την ιδιότητα του κατηγορουμένου, ότι υπήρξε πάντα υπέρμαχος της αποκαταστάσεως των δημοκρατικών ελευθεριών στην Ελλάδα και ότι είχε κάνει δηλώσεις στον διεθνή τύπο δια των οποίων καταφέρονταν κατά της 21ης Απριλίου διότι δεν προκήρυσσε εκλογές. Κατέθεσε ακόμη ότι αρθρογραφούσε συνεχώς κατά των πρώην συνεπαναστατών του οι οποίοι τον είχαν υπό διαρκή παρακολούθηση, παραβίαζαν την αλληλογραφία του και παρακολουθούσαν τα τηλέφωνα του. Τόνισε ότι δεν ευσταθούσαν οι κατηγορίες που τον έφεραν ως ένα εκ των πρωταγωνιστών της 21ης Απριλίου και πως επιθυμούσε διακαώς την ανατροπή της. Τέλος κατέθεσε απολογητικό υπόμνημα στον Ανακριτή Βολτή, ο οποίος μετα το πέρας της απολογίας του επέτρεψε αν αποχωρήσει εν αναμονή εκδόσεως της οριστικής του αποφάσεως την επομένη της απολογίας του, όταν ομόφωνα ανακριτής και εισαγγελέας αποφάσισαν να μην προφυλακισθεί.

Δίκη / Απόφαση

Στις 23 Μαΐου 1975 με την έκδοση του βουλεύματος απαγγελίας κατηγοριών κατά των φερομένων ως πρωταιτίων διατάχθηκε η σύλληψη και προφυλάκιση του Σταματελόπουλου ο οποίος κρατήθηκε στις φυλακές του Κορυδαλλού. Τον Ιούλιο του 1975 παραπέμφθηκε σε δίκη. Από την έναρξη και έως το τέλος της δίκης αλλά και την ανακοίνωση των ποινών διαφοροποιήθηκε και διαχώρισε την θέση του από την υπερασπιστική γραμμή των συνεπαναστατών και συγκατηγορουμένων του, αν και ο πρώην πρωθυπουργός Στέφανος Στεφανόπουλος καταθέτοντας στο δικαστήριο είπε πως ο Σταματελόπουλος το 1971-72 που τον επισκέφθηκε παραδέχθηκε την συμμετοχή του στην ανατροπή του προεπαναστατικού πολιτικού καθεστώτος. Ο Σταματελόπουλος, στην απολογία του ενώπιον του δικαστηρίου υποστήριξε ότι η 21η Απριλίου ήταν πραξικόπημα και όχι επανάσταση. Επίσης πως ο ίδιος συνεργάστηκε καθώς παραπλανήθηκε ότι επικεφαλής ήταν ο βασιλεύς Κωνσταντίνος Β' και πως ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Κόλλιας εξέφραζε την αντίληψη του βασιλέως . Επιπροσθέτως, ισχυρίστηκε, ότι υπέβαλε την παραίτηση του αμέσως μετά το αποτυχημένο βασιλικό κίνημα, τον Δεκέμβριο του 1968, η οποία δεν έγινε αποδεκτή.

Στις αγορεύσεις τους οι συνήγοροι του Σταματελόπουλου τον παρουσίασαν ως «αγωνιστή της Δημοκρατίας» που «είχε πάντοτε εμπιστοσύνη στην πολιτική ηγεσία της χώρας και ιδιαίτερα εις τον κύριο Καραμανλή, τον νυν πρωθυπουργό», δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ποινή φυλακίσεως πέντε ετών και έκπτωση από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, ενώ με την απόφαση του αφαιρέθηκε από την έκτιση της ποινής ο χρόνος από τις 23 Μαΐου έως τις 23 Αυγούστου που παρέμεινε προφυλακισμένος . Υπήρξε ο μόνος αξιωματικός-κατηγορούμενος που του αναγνωρίστηκαν τα ελαφρυντικά του προτέρου εντίμου βίου και της ειλικρινούς μεταμέλειας. Στην επιμέτρηση της ποινής ελήφθη υπόψιν το γεγονός της αρθρογραφίας του εναντίον της 21ης Απριλίου, από τον Ιανουάριο του 1970, στην Αθηναϊκή εφημερίδα «Βραδυνή» κύρια και γνήσια εκφραστή των απόψεων του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Απονομή χάριτος

Ο Σταματελόπουλος, που δεν άσκησε αναίρεση κατά της καταδικαστικής αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών υπέβαλε αίτηση χάριτος στο τέλος του 1975 ή στις αρχές του 1976. Στις 10 Φεβρουαρίου του 1977, στη διάρκεια της φυλακίσεως του, υπέστη οξύ καρδιακό επεισόδιο και μεταφέρθηκε για νοσηλεία στη Μονάδα Εντατικής Παρακολουθήσεως καρδιοπαθών στο Ρυθμιστικό κέντρο, όπου νοσηλεύονταν ως τις 7 Απριλίου 1977, την ημέρα που μετά από εισήγηση του Συμβουλίου Χαρίτων ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, έκανε δεκτή την αίτηση χάριτος του Σταματελόπουλου και υπέγραψε το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο αποφυλακίστηκε .

Ύστερα χρόνια

Ο Σταματελόπουλος υπέστη βαρύ καρδιακό έμφραγμα -την περίοδο λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές τον Νοέμβριο του 1974, και νοσηλεύτηκε στο σπίτι του καθώς με δική του ευθύνη αρνήθηκε την διακομιδή και την νοσηλεία του σε δημόσιο ή ιδιωτικό θεραπευτήριο. Η άσκηση ποινικής διώξεως σε βάρος του -την οποία ο ίδιος θεωρούσε άδικη καθώς πίστευε πως ο Καραμανλής του όφειλε χάριτες, η συνεπακόλουθη παραπομπή του σε δίκη και η προφυλάκιση του μέχρι την διεξαγωγή της, επιδείνωσαν την κατάσταση της υγείας του. Μετά την έκδοση της καταδικαστικής αποφάσεως και στη διάρκεια της κρατήσεως του στον Κορυδαλλό υπέστη δεύτερο καρδιακό έμφραγμα και μεταφέρθηκε για νοσηλεία αρχικά στο νοσοκομείο κρατουμένων όπου διακομίστηκε λιπόθυμος και στη συνέχεια στην Μονάδα εντατικής Θεραπείας Καρδιολογικής κλινικής Δημόσιου Νοσοκομείου.

Ο Υποστράτηγος ε.α. Στέφανος Καραμπέρης, στενός φίλος και απολύτως πιστός στον Γεώργιο Παπαδόπουλο, αναφέρεται με απολύτως υποτιμητικό τρόπο στον Σταματελόπουλο και στην αποφυλάκιση του για την οποία αναφέρει: «...στις 13 Φεβρουαρίου (1981) είχε αποφυλακιστεί ο (Ευάγγελος) Τσάκας, που ήταν ο δεύτερος από την κατηγορία μας που απεφυλακίζετο και ο πρώτος με τα 2/3 της ποινής του, μετά τον Σταματελόπουλο (ο οποίος όμως έδωσε γην και ύδωρ για να το επιτύχη, απαρνούμενος από την εποχή της δίκης τους φίλους και συνεργάτας του, εκδικούμενος τον Παπαδόπουλον διότι δεν ενέδωσε στις παράλογες απαιτήσεις του)....» .

Πηγή

• [«Το στιγμιαίο», Νικόλαος-Γεώργιος Δημ. Σταματελόπουλος, εκδόσεις «Πηγή», Αθήνα 2019].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Επιστολή του Λοχαγού Αριστείδη Παλαΐνη facebook.com]

Διαβάστε τα λήμματα

21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967 Αξιωματικοί (επαναστάτες) 21η Απριλίου 1967 Γεώργιος Παπαδόπουλος - (Primus inter pares) Στυλιανός Παττακός Νικόλαος Μακαρέζος Σκαρμαλιωράκης Αντώνιος Αγγελής Οδυσσέας Ασλανίδης Κωνσταντίνος Γκαντώνας Νικόλαος Ζαγοριαννάκος Δημήτριος Ζωιτάκης Γεώργιος Θεοφιλογιαννάκος Θεόδωρος Καραμπέρης Στέφανος Καρύδας Κωνσταντίνος Κωτσέλης Πέτρος Λαδάς Ιωάννης Λάζαρης Ιωάννης Λέκκας Αντώνιος Μέξης Αντώνιος Μπαλόπουλος Μιχαήλ Ντερτιλής Νικόλαος Παπαδόπουλος Χρ. Κώστας Παππάς Ηλίας Πατίλης Δημήτριος Πετάνης Νικόλαος Ρουφογάλης Μιχαήλ Σπαντιδάκης Γρηγόριος Σταματελόπουλος Δημήτριος Χατζηπέτρος Αλέξανδρος 25η Νοεμβρίου 1973 Ιωαννίδης Δημήτριος Γκιζίκης Φαίδων Αξιωματικοί Γουνελάς Μιχαήλ Μητρέλης Κωνσταντίνος Μήτσου Κωνσταντίνος Μπόλαρης Παρασκευάς Νάτσινας Αλέξανδρος Δολοφονημένοι Μάλλιος Ευάγγελος Μπάμπαλης Πέτρος Πολιτικά πρόσωπα Παπαδοπούλου Δέσποινα Πρωθυπουργοί Κόλλιας Κωνσταντίνος Γεώργιος Παπαδόπουλος Σπυρίδων Μαρκεζίνης Υπουργοί Βοβολίνης Κωνσταντίνος Γεωργαλάς Γεώργιος Δενδρινός Ανδρέας Δημητριάδης Χρύσανθος Δημόπουλος Άρης Κυριακόπουλος Ηλίας Μανωλόπουλος Παύλος Ματθαίου Αλέξανδρος Μίχαλος Χρήστος Ξυδόπουλος Ιωάννης Παναγιωτάκης Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου Θεοφύλακτος Πάτρας Λουκάς Πιπινέλης Παναγιώτης Σιφναίος Παναγιώτης Σιώρης Νικήτας Τοτόμης Παύλος Τσάκωνας Δημήτριος Τσουκαλάς Άγγελος Χολέβας Ιωάννης Υποστηρικτές Αλφαντάκης Γεώργιος Δήμας Φώτιος Δημόπουλος Δημήτριος Γαϊτανάρος Λυκούργος Κωνσταντόπουλος Σάββας Μανωλάκος Μάνος Πλεύρης Κωνσταντίνος Φαρμάκης Νικόλαος 25η Νοεμβρίου 1973 Ανδρουτσόπουλος Αδαμάντιος Διάφορα πρόσωπα Επίσκοποι Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α' (Κοτσώνης) Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ (Τίκας) Μητροπολίτες Μητροπολίτης Αμβρόσιος Καλαβρύτων Μητροπολίτης Λεωνίδας Θεσσαλονίκης Θεολόγοι Κούρκουλας Κωνσταντίνος Τσιριντάνης Αλέξανδρος Πανεπιστημιακοί καθηγητές Κατσαντώνης Αλέξανδρος Μαρινάτος Σπυρίδων Μπουμπουλίδης Φαίδων Σδράκας Ευάγγελος Χρήστου Παναγιώτης

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org