Παναγιώτης Σιφναίος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Παναγιώτης Σιφναίος, Έλληνας παραδοσιοκράτης-μοναρχικός, διδάκτορας της Νομικής και των Πολιτικών Επιστημών, εθνικός αγωνιστής, δημοσιογράφος και πολιτικός, που εκλέχθηκε βουλευτής και διατέλεσε υπουργός κοινοβουλευτικών κυβερνήσεων καθώς όμως και της κυβερνήσεως του Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη η οποία διορίστηκε από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, στη φάση της πολιτικοποιήσεως της Επαναστάσεως της 21ης Απριλίου 1967, γεννήθηκε το 1904 στην Κωνσταντινούπολή και πέθανε τον Απρίλιο του 1979 στην Αθήνα. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε στις 8 Απριλίου 1979 [1] από τον ιερό ναό στο Α' νεκροταφείο Αθηνών και ενταφιάστηκε στους χώρους του εκεί κοιμητηρίου.

Ο Σιφναίος ήταν έγγαμος.

Βιογραφία

Η οικογένεια Σιφναίου κατάγεται από την Μυτιλήνη. Γενάρχης της οικογένειας θεωρείται ο Απόστολος Σιφναίος, ο οποίος το 1840 καταγράφεται στον κατάλογο των εμπόρων, χριστιανών Οθωμανών υπηκόων, που ήταν εγκατεστημένοι στην αγορά της Μυτιλήνης.

Οικογένεια Σιφναίου [2] [3]

Παιδιά του Ελληνόψυχου Απόστολου Σιφναίου ήταν ο Βασίλειος και ο Θεόδωρος που εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη για να εργαστούν στο εμπορικό κατάστημα συγγενούς τους και να εντρυφήσουν στην καταστιχογραφία και την τέχνη του εμπορίου καθώς το νησί μάστιζε η οικονομική ανέχεια και η δυσκολία εξευρέσεως εργασίας ενώ φυσικές καταστροφές είχαν πλήξει τη Μυτιλήνη εκείνη την περίοδο. Λίγα χρόνια αργότερα ο Βασίλειος έχασε τη ζωή του όταν πνίγηκε σε ναυάγιο στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ ο Θεόδωρος εγκαταστάθηκε, ως δεύτερης τάξεως έμπορος, στο Ταϊγάνιο της Αζοφικής ενώ από τα αδέλφια τους, ο Παναγιώτης, αφού σπούδασε ιατρική στο Μονπελιέ στην Γαλλία, επέστρεψε και εργάστηκε ως ιατρός στη Μυτιλήνη, ενώ ο Ιωάννης σπούδασε καταστιχογραφία σε σχολή της Σύρου.

Επιχειρηματική δράση

Στο Ταϊγάνιο της Αζοφικής ο Θεόδωρος Σιφναίος ίδρυσε την ομόρρυθμη εμπορική εταιρεία «Sifneo Frères» (1850-1923), μια μεσαία οικογενειακή επιχείρηση, που δραστηριοποιήθηκε από το 1850 έως το 1919 με έδρα το Ταϊγάνιο η οποία διατηρούσε δύο υποκαταστήματα εκτός Ρωσίας, το ένα στην Κωνσταντινούπολη και το άλλο στον Πειραιά. Την επιχείρηση διηύθυνε ο Θεόδωρος, ο μεγαλύτερος αδελφός από κοινού με τον μικρότερο αδελφό του τον Ζάννο, ενώ όλοι οι άλλοι αδελφοί συμμετείχαν ως αφανείς μέτοχοι. Η εταιρεία εισήγαγε μεσογειακά προϊόντα -ξηρά και νωπά φρούτα, ελιές και ελαιόλαδο-, και εξήγαγε σιτηρά, χαβιάρι, βούτυρο και άλλα προϊόντα, με κατεύθυνση τα ευρωπαϊκά, τα οθωμανικά και τα Ελληνικά λιμάνια. Διέθετε, ακόμη, δικά της μεταφορικά μέσα, αβαθείς φορτηγίδες απαραίτητες για τη μεταφορά των προϊόντων της προς τα ατμόπλοια, που άραζαν έξω από τον κόλπο του Ταϊγανίου.

Οικογένεια Παναγιώτη Σιφναίου

Παππούς του Παναγιώτη ήταν ο Ζάννος Σιφναίος και πατέρας του ήταν ο Μιχαήλ Σιφναίος [4]. Ο Παναγιώτης παρακολούθησε τα μαθήματα της Δημοτικής και της Μέσης εκπαιδεύσεως στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου των Παρισίων από την οποία αποφοίτησε και αναγορεύτηκε διδάκτορας της Νομικής και των Πολιτικών Επιστημών. Το 1922, μετά την Μικρασιατική καταστροφή όλα τα μέλη της οικογένειας του ήρθαν στην Ελλάδα όπου, μετά το πέρας των σπουδών του, εγκαταστάθηκε και ο ίδιος εργαζόμενος έκτοτε ως δικηγόρος Αθηνών. Πρώτα ξαδέλφια του Παναγιώτη ήταν, ο Αντώνης Πρωτοπάτσης, σκιτσογράφος της εφημερίδος «Ριζοσπάστης» ως τον θάνατο του το 1947, και η αδελφή του Μαρία σύζυγος του Χρύσανθου Μολίνου, του γνωστού ως «βασιβουζούκου της Λεσβιακής Άνοιξης», που ήταν παιδιά της Ελένης Σιφναίου, της αδελφής του πατέρα του Παναγιώτη.

Κατοχική & αντικομμουνιστική δράση

Οργάνωση Εθνική Δράσις [5]

Στη διάρκεια της Κατοχής ίδρυσε, τον Νοέμβριο του 1941 στην Αθήνα, την αντιστασιακή οργάνωση «Εθνική Δράσις» [6] [7] τη σημαντικότερη αντιστασιακή πολιτική οργάνωση του χώρου των υποστηρικτών της Ελληνικής μοναρχίας [8]. Η πολιτική τοποθέτηση έναντι του πολέμου αλλά και των εσωτερικών εξελίξεων στην Ελλάδα προκύπτει από τον «ιδρυτικό χάρτη» της όπου αναφέρεται ότι:

Η Οργάνωσις αναγνωρίζει ως φυσικούς ηγέτες του αγώνος, της Ελευθέρας Ελλάδος, τον Βασιλέα και την εκάστοτε Κυβέρνησίν του, ως ηγουμένους των δυνάμεων της αγωνιζομένης Ελλάδος παρά το πλευρό των Συμμάχων µας [9].

Η «Εθνική Δράσις», που οργανώθηκε σε τομείς κατά συνοικίες και επαγγέλματα, διέθετε τμήματα υποστηρίξεως και μαχητικές ομάδες και μέχρι το 1943 είχε στρατολογήσει στις τάξεις της περισσότερα από 4.000 μέλη με πυρήνες σε όλο το Λεκανοπέδιο Αττικής και ισχυρότερους αυτούς του Πειραιά. Η «Εθνική Δράσις» τύπωνε και διένεμε παράνομη εφημερίδα με τις ειδήσεις της ραδιοφωνικής εκπομπής του B.B.C. στην Ελληνική γλώσσα.

Ήδη από τα τέλη του 1942 η «Εθνική Δράσις» θεώρησε δεδομένο ότι το Ε.Α.Μ. αποσκοπούσε στη βίαιη κατάληψη της εξουσίας. Η επιβεβαίωση των στελεχών της Δράσεως δεν άργησε καθώς το ΕΑΜ επιτέθηκε και διέλυσε τις ανταρτικές ομάδες αξιωματικών που επιχείρησε να συγκροτήσει στην Πελοπόννησο. Τον Οκτώβριο του 1943 ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε εναντίον όλων των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων και μοιραία η Εθνική Δράση διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση του Π.Α.Σ. στο οποίο συντάχθηκαν, τελικά, και οι πιο ριζοσπαστικές φιλελεύθερες αντιστασιακές οργανώσεις, όπως η ΠΕΑΝ, η Ιερή Ταξιαρχία και η ΛΑΕ. Με πρωτοβουλία των μελών της οργανώσεως, και του Σιφναίου προσωπικά, συγκροτήθηκε στα τέλη του 1943 ο Π.Α.Σ. [Πανελλήνιος Απελευθερωτικός Συνασπισμός] που αποτέλεσε, τελικά, μια ομοσπονδία όλων των εθνικιστικών οργανώσεων.

Οικονομική Επιτροπή

Ο Παναγιώτης Σιφναίος και μαζί του οι Σπυρίδων Μαρκεζίνης και Χρήστος Ζαλοκώστας, και οι τρεις εκ των κορυφαίων της «Εθνικής Δράσεως» ήταν πρωταγωνιστές στην «Οικονομική Επιτροπή» που συγκροτήθηκε στις αρχές του 1943 με επικεφαλής τον Αντώνιο Μπενάκη, η οποία ανέλαβε την συλλογική οικονομική στήριξη των αντικομμουνιστικών αντιστασιακών ομάδων και οργανώσεων [10]. O ρόλος της επιτροπής στις πολιτικές εξελίξεις του 1943-44 υπήρξε αποφασιστικός και όπως προκύπτει από την έκθεση της βρετανικής S.O.E., στις 14 Ιανουαρίου 1944, η οποία είναι βασισμένη σε μαρτυρίες του Σιφναίου, η «Οικονομική Επιτροπή» λειτουργούσε ως μηχανισμός συλλογικής ασφάλειας κι είχε οργανωθεί στη βάση της εκπροσωπήσεως επιμέρους κλαδικών επιχειρήσεων. Η έκθεση αναφέρει ότι η «Οικονομική Επιτροπή»: «...αρχικά σχηματίστηκε για τη χρηματοδότηση των ανταρτών αλλά τώρα (σ.σ. τον Ιανουάριο του 1944) έχει έναν και μόνο στόχο: τη χρηματοδότηση δυνητικών ένοπλων ομάδων στην Αθήνα εναντίον πιθανού πραξικοπήματος του Ε.Α.Μ.».

Σε εμπιστευτική επιστολή που απέστειλε ο Σιφναίος, στις 8 Απριλίου 1944, στον Λίπερ, τον πρέσβη της Αγγλίας στο Κάϊρο, με νωπή την συγκυρία της κομμουνιστικής ανταρσίας που είχε σημειωθεί τις προηγούμενες μέρες στον Ελληνικό πολεμικό στόλο που ναυλοχούσε στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, εξέφρασε έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι, προσπαθώντας να ενισχύσουν την αντάρτικη δράση ανεξαρτήτως παράπλευρων συνεπειών, οι Βρετανοί -και ειδικά η σχεδόν κομμουνιστική Special Operations Executive (SOE)- βοηθούσαν πέραν κάθε μέτρου τις συμμορίες του Ε.Α.Μ., τόσο µε χρήματα όσο και µε εφόδια κάθε είδους [11]. Γράφει, μεταξύ άλλων, ο Σιφναίος:

«Φαίνεται ότι όπισθεν των ως άνω δραστηριοτήτων υπάρχει οργάνωσις διεθνούς ακτίνας δράσεως, αγνώστου έδρας, οι απώτεροι στόχοι της οποίας είναι επίσης άγνωστοι, αλλά αι πολύπλευραι δραστηριότητες της οποίας παρουσιάζουν το εξής κοινόν στοιχείον, εξυπηρετούν τα συμφέροντα του εχθρού. {...} Εντός της Ελλάδος, το Κομμουνιστικόν Κόμμα και τα συνδεόμενα προς αυτό αναρχικά στοιχεία έχουν καταστεί το όργανον, ακουσίως ίσως, της ως άνω μυστικής οργανώσεως, όπως επίσης και ο φορεύς των δολίων αυτής δραστηριοτήτων. {...} Είναι γνωστόν ότι λαμβάνουν τας οδηγίας των εκ του εξωτερικού. Είναι επίσης σαφές ότι οι δραστηριότητές των, καίτοι επιφανειακώς τείνουν προς εκπλήρωσιν του κομμουνιστικού προγράμματος, έχουν ως άμεσον αντικειμενικόν σκοπόν την εξυπηρέτησιν των συμφερόντων του εχθρού. Εις ό,τι αφορά την κατεχομένην Ελλάδα, ο στόχος είναι η παράλυσις της Εθνικής Αντιστάσεως, η συκοφάντησις των Συμμάχων, Βρετανών και Ρώσων εξίσου, η δικαιολόγησις της προπαγάνδας του εχθρού» [12].

Ο Σιφναίος στην Αίγυπτο

Στις αρχές του 1944 ο Σιφναίος διέφυγε στην Αίγυπτο, ως εκπρόσωπος των οργανώσεων του Π.Α.Σ., όπου εργάστηκε ως σχολιαστής στις Ελληνικές εκπομπές του ραδιοσταθμού του Καΐρου. Στις εγγραφές του ημερολογίου του, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Κάιρο, αναφέρεται στις επαφές του με τον βασιλιά Γεώργιο Β', τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες και πολιτικούς της εποχής, καθώς και στον Άγγλο Ορθόδοξο ιερέρα, πράκτορα των Αγγλικών Μυστικών Υπηρεσιών, Ντέιβιντ Μπάλφουρ. Στην εγγραφή της 15ης Φεβρουαρίου 1944 ο Μπάλφουρ φέρεται να «εξομολογείται» στον Σιφναίο πως ο «..Τσουδερός (σ.σ. πρωθυπουργός της εξόριστης κυβερνήσεως του Καΐρου) έκανε άσχημα να καταδικάσει τα Τάγματα Ασφαλείας». Τρεις μέρες μετά ο Σιφναίος γράφει: «...Ο Μπάλφουρ επιρρίπτει ευθύνας αγγλικών σφαλμάτων εις ΜΟ4 αλλά και εις Τσουδερόν. Ουδέποτε μας εκτύπησε την γροθιά του, όπως έκαμε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αν εζήτει εντόνως να ενισχυθούν αι εθνικαί οργανώσεις θα εγίνετο. Και σήμερα δύναται να γίνη».

Δολοφονία Κίτσου Μαλτέζου

Μετά τη δολοφονία του εθνικιστή φοιτητή Κίτσου Μαλτέζου, τον Φεβρουάριο του 1944, κατέστη αντιληπτό και στους πλέον αφελείς αντικομμουνιστές ότι οι συμμορίες του Ε.Α.Μ. επιζητούσαν τη φυσική τους εξόντωση και προσχώρησαν στον Π.Α.Σ. [Πανελλήνιος Απελευθερωτικός Συνασπισμός]. Πέρα από τον κεντρικό πολιτικό ρόλο της, η οργάνωση εξέδιδε την εφημερίδα «Μάχη» και, από τον Ιανουάριο του 1944, το παράνομο έντυπο, μονοσέλιδη ή το περισσότερο μονόφυλλη εφημερίδα, με την ονομασία «Ραδιοφωνικόν Δελτίον» [13], που απευθυνόταν σε όσους δεν είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τα ραδιοφωνικά δελτία του B.B.C. και νέα που μεταδίδονταν από τους συμμαχικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Απελευθέρωση της Ελλάδος

Τον Αύγουστο του 1944, αρχικά ως εφημερίδα της «Εθνικής Δράσεως», εκδόθηκε η «Ελευθερία», υπό τον έλεγχο και την ευθύνη του Παναγιώτη Κόκκα, που υπήρξε µέλος της οργανώσεως. Κατά την Απελευθέρωση της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, τα μικρά και ατελώς εξοπλισμένα μαχητικά τμήματα της «Εθνικής ∆ράσεως», µε εντολές του υποστράτηγου Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλου, τότε στρατιωτικού διοικητή Αθηνών διορισµένου από την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, αναπτύχθηκαν στα ξενοδοχεία «Βικτώρια», «Ερμής» και «Μέγα», στο κέντρο της Αθηνών, όπου τους βρήκαν τα Δεκεμβριανά γεγονότα στην Αθήνα και ο πρώτος γύρος του συμμοριοπολέμου. Σταδιακά κάποια από τα μέλη της οργανώσεως αποστασιοποιήθηκαν, μεταξύ τους ο Παναγιώτης Κόκκας, του οποίου η καταχώρηση της δράσεως του στις καταστάσεις της οργανώσεως τερματίζεται στις 16 Οκτωβρίου 1944, δηλαδή με την απελευθέρωση των Αθηνών. Η δράση της οργανώσεως τερματίστηκε στις 12 Μαρτίου 1945 µε τη διάλυσή της. Μετά το 1945 η «Ελευθερία» εξελίχθηκε στην κατ' εξοχή εφημερίδα του πολιτικού χώρου του Κέντρου στη μεταπολεμική Ελλάδα. Το 1953, ο Κόκκας προτάθηκε από την «Εθνική Δράση» για παρασημοφόρηση µε τον Πολεμικό Σταυρό Α' Τάξεως [14].

Μετακατοχική δράση

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα ο Σιφναίος επέστρεψε στην Ελλάδα και διορίστηκε, από τις 10 Απριλίου του 1945, όταν διαδέχθηκε τον Ηρακλή Πετιμεζά, έως τις 26 Φεβρουαρίου 1948, όταν ήρθε σε ρήξη µε το περιβάλλον των Ανακτόρων και αντικαταστάθηκε από τον φιλοµοναρχικό Δημήτριο Σβολόπουλο, γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας ενώ παράλληλα ήταν εκδότης της εφημερίδας «Στρατιωτικά Νέα».

Προφητεία γερόντισσας Δέσποινας

Τον Απρίλιο του 1946, μία Αθηναία, η Έλλη Δίελλα, επισκέφθηκε τον Σιφναίο και του δήλωσε ότι ήταν απεσταλμένη της γερόντισσας Δέσποινας, η οποία ήθελε να διαβιβάσει ένα μήνυμα προς τον βασιλιά Γεώργιο Β'. Ο Σιφναίος επισκέφθηκε, στο σπίτι της, τη γερόντισσα Δέσποινα η οποία του είπε τα εξής: «Η Παναγία επιθυμεί να διαβιβάσεις εσύ το μήνυμα που θα σου πώ στο Βασιλέα. Ο Βασιλεύς θα επανέλθη στην Ελλάδα. Πρίν αποβιβασθή όμως στας Αθήνας, πρέπει απαραιτήτως να περάση από την Τήνον και να προσκυνήση την Μεγαλόχαρην. Άν παραλείψη να το κάμη, θα αποθάνη έξ μήνας μετά την επάνοδόν του.» Εκτός του Σιφναίου, η γερόντισσα συνάντησε και τον πρώην Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο προκειμένου μεταφέρει το μήνυμα. Ο Χρύσανθος κάλεσε τον Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη και τον παρακάλεσε να μεταβεί στο Λονδίνο η Δίελλα, για να μεταφέρει η ίδια το μήνυμα. Η Δίελλα μετέβη στο Λονδίνο αλλά σύμφωνα με τον Ρωσσέτη ο Βασιλεύς δεν απέδωσε σημασία. Ο ιστορικός και πολιτικός Σπύρος Μαρκεζίνης αναφέρει την «προφητεία» σε ένα από τα βιβλία του, καθώς όντως ο θάνατος του Βασιλιά επήλθε εντός χρονικού διαστήματος έξι μηνών από την επάνοδο του στην Ελλάδα.

Πολιτικά αξιώματα

Ο Παναγιώτης Σιφναίος ήταν υποψήφιος στις εκλογές της 31ης Μαρτίου του 1946 με το Λαϊκό Κόμμα του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη στην Α' Περιφέρεια Αθηνών όμως δεν κατάφερε να εκλεγεί. Το 1950 ήταν κοινοτάρχης της τότε Κοινότητος Αγίας Παρασκευής, του σημερινού ομώνυμου Δήμου, Αττικής. Το 1952 εκλέχθηκε βουλευτής Λέσβου με το κόμμα «Εθνικός Συναγερμός του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου. Στις 3 Φεβρουαρίου 1955, όταν ο Σπύρος Μαρκεζίνης ίδρυσε το Κόμμα Προοδευτικών με «... φιλοδοξία να προσφέρει εις τον μοχθούντα λαό μας, λύσιν εξασφαλίζουσα ομαλήν διαδοχήν, δημοκρατικήν εξέλιξιν και πρόοδον...» τον ακολούθησαν τριάντα βουλευτές που προέρχονταν από το κόμμα του Αλέξανδρου Παπάγου και κατέστησαν τους Προοδευτικούς αξιωματική αντιπολίτευση, μεταξύ τους και ο Σιφναίος [15]. Στις εκλογές του 1963 πολιτεύθηκε με το «Κόμμα Προοδευτικών» στον Πειραιά και το 1964 με τον Συνασπισμό «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις-Κόμμα Προοδευτικών» στην Α' Περιφέρεια Αθηνών, όμως απέτυχε να εκλεγεί.

Υπουργός

Ο Σιφναίος ανέλαβε:

  • Υπουργός παρά τη Προεδρία της Κυβερνήσεως, από τις 19 Νοεμβρίου του 1952 έως τις 11 Απριλίου του 1954, στην Κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπάγου [16], αξίωμα στο οποίο διαδέχθηκε

τον Μιχαήλ Στασινόπουλο. Με την ιδιότητα του εκπροσώπησε την κυβέρνηση και εκφώνησε λόγο στην νεκρώσιμη ακολουθία του Νικολάου Πλαστήρα [17].

  • Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, από τις 8 Οκτωβρίου έως τις 25 Νοεμβρίου του 1973, στην κυβέρνηση του Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη [18].

Γεγονότα Πολυτεχνείου (Νοέμβριος 1973) [19]

Στις αρχές του Νοεμβρίου 1973, στη διάρκεια της θητείας του Σιφναίου στη θέση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, τέθηκε ζήτημα αμέσου διεξαγωγής φοιτητικών εκλογών. Οι φοιτητικοί σύλλογοι Τοπογράφων και Xημικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στις 8 του μηνός προχώρησαν στην έκδοση σχετικού ψηφίσματος. Στις 13 Νοεμβρίου ο Σιφναίος επισκέφθηκε το Πολυτεχνείο και προσπάθησε, σε κοινή συνεδρίαση με τη Σύγκλητο, να κατευνάσει την ένταση όμως απήλθε άπρακτος. Σύμφωνα με την άποψη που διατύπωσε αργότερα, δεν κατόρθωσε να πετύχει την έκδοση Διατάγματος, σχετικού με την αναβολή των φοιτητικών εκλογών, καθώς το Διάταγμα -κατά την χαρακτηριστική έκφραση του- «...περιεπλανάτο {..} μεταξύ Ιωάννου Αγαθαγγέλου και Παρασκευά Ιωαννίδη, καίτοι υπογραφέν υπ' αυτού από δεκαημέρου και πλέον». Στις 15 Νοεμβρίου 1973 η σύγκλητος του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου Αθηνών καθώς και εκπρόσωποι των φοιτητικών συλλόγων συναντήθηκαν με τον Σιφναίο, που τους πρότεινε να διεξαχθούν οι εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους μετά τις 15 Φεβρουαρίου 1974, ενώ οι φοιτητές επέμεναν να γίνουν μέσα στο Δεκέμβριο εκείνου του έτους. Το «Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος» [«Κ.Κ.Ε.»] με κείμενο στο περιοδικό «Πανσπουδαστική» της «Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδος» [«Κ.Ν.Ε.»], κατήγγειλε την κατάληψη του Πολυτεχνείου. «...Καταγγέλλουμε τη προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου, 350 περίπου οργανωμένων πρακτόρων της «Κ.Υ.Π.», [«Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών»], με σκοπό να προβάλλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας γελοία και αναρχικά συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις..».

Σύμφωνα με την κατάθεση του Σιφναίου, στον Εισαγγελέα Δημήτριο Τσεβά [20], την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973 έγινε σύσκεψη στην οποία συμμετείχε ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο ίδιος ο Σιφανίος, ο τότε Υπουργός Δημοσίας Τάξεως, η οποία συνεχίστηκε ενώπιο του Γεωργίου Παπαδόπουλου. Στη διάρκεια της συναντήσεως ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αναφερόμενος στους καταληψίες των χὠρων του Πολυτεχνείου Αθηνών, εκδήλωσε την αντίθεση του σε κάθε μορφή επεμβάσεως στο Πολυτεχνείο και είπε: «Ας τα σπάσουν. Ας κάψουν και το Πολυτεχνείον. Έχομε λεπτά δια να τα ξαναφτιάξωμεν. Ας κατεβούν και στους δρόμους. Ας σπάσουν τις βιτρίνες». Στις 16 Νοεμβρίου 1973 άρχισαν πορείες στο κέντρο της Αθήνας, ενώ οι διαδηλωτές προχώρησαν σε κατάληψη δημοσίων κτιρίων και στις 20:30 της ίδιας ημέρας ομάδες φοιτητών συγκεντρώθηκαν στη συμβολή των οδών 3ης Σεπτεμβρίου και Μάρνη, κοντά στο υπουργείο Δημόσιας Τάξεως. Η άποψη του Παπαδόπουλου μεταστράφηκε και διέταξε την κινητοποίηση του Στρατού. Πάντα σύμφωνα με την κατάθεση του Σιφναίου αυτό συνέβη διότι ο Παπαδόπουλος αντελήφθη την κίνηση των Μιχαήλ Ρουφογάλη, Δημητρίου Ιωαννίδη και Γρηγορίου Μπονάνου, η οποία ήταν σε φάση προετοιμασίας από τον Αύγουστο του 1973, με στόχο την ανατροπή του.

Μετά το 1974

Μετά την επάνοδο του Κωνσταντίνου Καραμανλή ο εισαγγελέας Δημήτριος Τσεβάς συνέταξε προανακριτικό πόρισμα για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στις 14 Οκτωβρίου 1974, και δεν συμπεριέλαβε τον Σιφναίο στα πρόσωπα εναντίον των οποίων πρότεινε ν’ ασκηθεί δίωξη. Γράφει στο πόρισμα του ο Εισαγγελέας Τσεβάς: «Ουδεμίαν προς τα τραγικά επακόλουθα των γεγονότων τούτων είχε σχέσιν το καθ' ύλην υπεύθυνον και αρμόδιον Υπουργείον Παιδείας....» και προσθέτει ότι κατέληξε στην πεποίθηση του αυτή έχοντας ως οδηγό την κατάθεση του ίδιου του Σιφναίου. Η άποψη του Εισαγγελέα Τσεβά επικυρώθηκε από το Συμβούλιο Εφετών στις στις 21 Οκτωβρίου του ίδιου έτους 1974, με την μη άσκηση ποινικής διώξεως σε βάρος του Σιφναίου και άλλων προσώπων [21]. Στη δίκη για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ο τότε Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Κονοφάγος κατέθεσε ότι στις 16 Νοεμβρίου του 1973 τον επισκέφθηκε ο Σιφναίος ο οποίος του επισήμανε την ανάγκη «..πάση θυσία να αδειάση το Πολυτεχνείο» άποψη με την οποία διαφώνησε ο Πρύτανης που τόνισε στον Υπουργό τους θανάσιμους κινδύνους που περικλείει ενδεχόμενη επέμβαση στο Πολυτεχνείο. Στην ίδια δίκη μετά από απόφαση των μελών της έδρα ο Σιφναίος κλήθηκε, στις 20 Νοεμβρίου 1975, προκειμένου να καταθέσει ως μάρτυρας. Στην κατάθεση του [22] ενώπιον της έδρας, στις 27 Νοεμβρίου του 1975, ο Σιφναίος είπε ότι ο Γεώργιος Παπαδόπουλος ήταν εναντίον της χρήσεως όπλων αλλά και κάθε επεμβάσεως και δεν έφερε καμία ευθύνη για όσα συνέβησαν, χαρακτήρισε «ξενοκίνητους» τους φοιτητές που είχαν κλειστεί στο Πολυτεχνείο ενώ απαντώντας σε ερώτηση συνηγόρου της Πολιτικής Αγωγής παραδέχθηκε ότι είχε υποτιμήσει το κίνημα του Πολυτεχνείου [23].

Συγγραφικό έργο

Ο Σιφναίος επιμελήθηκε την έκδοση:

  • «Ιωάννης Μεταξάς, Το προσωπικό του ημερολόγιο», Αθήνα 1964.

Μνήμη Παναγιώτη Σιφναίου

Ο Σιφναίος, φανατικός οπαδός της μοναρχίας, πέραν των βασιλικών κύκλων στους οποίους ήταν πάντα ευπρόσδεκτος, διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Σπύρο Μαρκεζίνη, τον οποίον χαρακτήριζε ως «βασικό πολιτικό εγκέφαλο πολλών οργανώσεων» του συντηρητικού πολιτικού φάσματος, όπως προκύπτει από το κείμενο της οκτασέλιδης χειρόγραφης επιστολής του, της 12ης Μαρτίου του 1975, την οποία απέστειλε απαντώντας σε σειρά γραπτών ερωτήσεων που του υπέβαλε ο συγγραφέας Χ. Φλάισερ. Στην ίδια επιστολή, καθώς και σε μεταγενέστερες της 29ης Μαρτίου και της 22ας Απριλίου του ίδιου έτους, ο Σιφναίος απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Φλάισερ γράφει: «...Όσον αφορά τον ρόλο των Myers και Woodhouse (...) κάποια μέρα η Ιστορία θα στήσει ένα δικαστήριο Nϋremberg για αυτούς».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διαβάστε τα λήμματα

21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967 21april1967.png

Αξιωματικοί (επαναστάτες)

21η Απριλίου 1967

25η Νοεμβρίου 1973

Αξιωματικοί

Δολοφονημένοι

Πολιτικά πρόσωπα

Πρωθυπουργοί

Υπουργοί

Υποστηρικτές

25η Νοεμβρίου 1973

Διάφορα πρόσωπα
  • Επίσκοποι
  • Μητροπολίτες
  • Θεολόγοι
  • Πανεπιστημιακοί καθηγητές


Παραπομπές

  1. [Εφημερίδα «Η Βραδυνή», φύλλο 7ης Απριλίου 1979, σελίδα 15η.]
  2. [Οικογένεια Σιφναίου constantinople.ehw.gr (ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2022, 16:40')]
  3. [Οικογένεια Σιφναίου santeos.blogspot.com]
  4. [Συνδυασμός Ελληνικού Συναγερμού Νομού Λέσβου dspace.cplm.gr]
  5. [«Ημερολόγιον Πολέμου-Κατοχής-Απελευθερώσεως (1940-44)» Γεώργιος Κ. Παππάς, επιμέλεια Παντελής Γ. Παππάς, Αθήνα, εκδόσεις «Πατάκης».]
  6. [Η «Εθνική Δράσις» ιδρύθηκε τον Νοέμβριο 1941 από τους Γεώργιο Παππά, Παναγιώτη Σιφναίο, Ιωάννη Καλούση και Τρύφωνα Τριανταφυλλάκο. «Ψυχή» της ήταν ο Παναγιώτης Σιφναίος, το πολιτικό σκέλος ανέλαβε ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης και τo στρατιωτικό ο Αλέξανδρος Παπάγος.]
  7. [H «Εθνική Δράσις» (ΕΔ) εμφανίστηκε στους δρόμους των Αθηνών, τον Νοέμβριο του 1941, μοιράζοντας προκηρύξεις. Η οργάνωση ανήκει στην κατηγορία των «απολιτικών» οργανώσεων που αρνούνταν ότι εκπροσωπούν κάποια συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία «εφόσον την ψυχή των δεν εμόλυνε πολιτική επιδίωξη», ενώ παράλληλα παρουσιάζονταν αφοσιωμένη μόνο «εις το συμφέρον της Πατρίδος». Μέλη της οργανώσεως υπεξαίρεσαν σχέδια γερμανικών αμυντικών εγκαταστάσεων γύρω από τον Ισθμό της Κορίνθου, αλλά και θέσεις ναρκοπεδίων στα νησιά του Αιγαίου. Παράλληλα, φυγάδευσαν Βρετανούς στρατιωτικούς στη Μέση Ανατολή. Η οργάνωση αν και διέθετε οπλοστάσιο, δεν το χρησιμοποίησε ενώ μέλη της που επιδίωκαν ένοπλη δράση, μεταπήδησαν στον ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα και την ΕΚΚΑ του Δημητρίου Ψαρρού.]
  8. [Σημαντικές φιλομοναρχικές αντιστασιακές οργανώσεις ήταν το «Ελληνικόν Αίµα» -των εθνικιστών Λάζαρου Πηνιάτογλου, Κωνσταντίνου Βοβολίνη, Ιωάννη Μήλιου-, και η νεολαιίστικη οργάνωση «Εθνικόν Κομιτάτον», που προήλθε από τα δίκτυα της εθνικιστικής Ε.Ο.Ν. αλλά κινήθηκε σε άλλες κατευθύνσεις υπό την πίεση των συνθηκών της Κατοχής.]
  9. [Εγγραφή ημερολογίου Γιώργου Παππά της 9ης Νοεμβρίου 1941,σημείο 4ο.]
  10. [Σπυρίδων Μαρκεζίνης, «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος».]
  11. [Παναγιώτης Σιφναίος προς Βρετανό πρέσβη [R. Leeper], Κάιρο, 8 Απριλίου 1944, στο Εμμανουήλ Ι. Τσουδερός, «Ιστορικό Αρχείο, 1941-1944», τόμος Γ' 2 (Αθήνα, εκδόσεις «Φυτράκης», 1990), σελίδες 1163η-1166η καθώς και στο Χρήστος Ζαλοκώστας, «Το χρονικό της σκλαβιάς», σελίδες 105η-110η, 192η-201η και αλλού.]
  12. [Αρχείο Εμμανουήλ Τσουδερού, Αθήνα 1990, τόμος Γ', σελίδα 1165η.]
  13. [«Ραδιοφωνικόν Δελτίον»: Το (μονοσέλιδο) φως των Αθηναίων στο σκοτάδι της δουλείας mikros-romios.gr]
  14. [Εθνική Δράσις, Ονομαστική κατάστασις αγωνιστών προτεινομένων δια τον Πολεμικό Σταυρόν Α' Τάξεως, 19 Μαρτίου 1953, ∆ΕΠΑΘΑ, Φάκελος 25ος «Εθνική Δράσις».]
  15. [Μεταξύ όσων αποχώρησαν ήταν υπουργοί γνωστά ονόματα όπως οι: Παυσανίας Λυκουρέζος, Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, Θάνος Καψάλης, Αλέξανδρος Καραθεόδωρος, Γεώργιος Ρωμανός καθώς και οι βουλευτές Γεράσιμος Βασιλάτος, Κωνσταντίνος Βοβολίνης, Αλέξανδρος-Κωνσταντίνος Βούλτζος, Κωνσταντίνος Δανιηλίδης, Χρήστος Ζαλοκώστας, Θεόδωρος Λέκας, Θεόδωρος Μανωλόπουλος, Κωνσταντίνος Μπακόλας, Κωνσταντίνος Μπαρούνος, Ευστράτιος Νουλέλης, Εμμανουήλ Οικονόμου-Κωλέττης, Νικόλαος Πανταζής, Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, Νικόλαος Πετρίδης, Δημήτριος Πλαγιάννης, Θεόδωρος Σαράντης, Ελένη Σκούρα (η πρώτη γυναίκα βουλευτής), Παναγιώτης Σταθόπουλος, Παύλος Τσακιρίδης, Δημήτρης Τσαούσης, ο γνωστός εθνικιστής αγωνιστής Τσαούς Αντόν και Χασάν Χατίπογλου, βουλευτική δύναμη που κατέστησε το νεοσύστατο κόμμα αξιωματική αντιπολίτευση.]
  16. [Κυβέρνησις ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΓΟΥ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.]
  17. [Οι εκφωνηθέντες λόγοι στην κηδεία του Πλαστήρα. Εφημερίδα «Ελευθερία», 30 Ιουλίου 1953, σελίδα 5η.]
  18. [Κυβέρνησις ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.]
  19. [Πόρισμα Δημητρίου Τσεβά για το Πολυτεχνείο. vrahokipos.net]
  20. [Το πόρισμα Τσεβά]
  21. [Πώς γλίτωσε ο Μαρκεζίνης Τάσος Κωστόπουλος, «Εφημερίδα Συντακτών», 16 Ιουλίου 2017.]
  22. [Η κατάθεση του υπουργού Παιδείας της Κυβέρνησης Μαρκεζίνη Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 27 Νοεμβρίου 1975, σελίδα 3η.]
  23. [Η κατάθεση του κ. Σιφναίου Εφημερίδα «Μακεδονία», 27 Νοεμβρίου 1975, σελίδα 6η.]