Πέτρος Βούλγαρης
Ο Πέτρος Βούλγαρης, Έλληνας ναύαρχος και πολιτικός που διατέλεσε πρωθυπουργός, γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1883 στην Ύδρα και πέθανε στις 26 Νοεμβρίου 1957 στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών από καρδιακή ανεπάρκεια. Η κηδεία του έγινε στη Μητρόπολη Αθηνών και του αποδόθηκαν τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού, ενώ η ταφή του έγινε με δημοσία δαπάνη στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.
Παντρεύτηκε με την Ιταλίδα Ερώ ντε Πιαν και απέκτησαν μία κόρη, την Αρχόντω-Τατιανή, μετέπειτα σύζυγο Ιωάννου Βαλάση, και έναν γιο, τον Γεώργιο Βούλγαρη.
| Συνοπτικές πληροφορίες |
|---|
| Γέννηση: 18 Ιουλίου 1883 |
| Τόπος: Ύδρα (Ελλάδα) |
| Σύζυγος: Ερώ ντε Πιαν |
| Τέκνα: Αρχόντω-Τατιανή, Γεώργιος |
| Υπηκοότητα: Ελληνική |
| Ασχολία: Ναύαρχος ε.α. |
| Θάνατος: 26 Νοεμβρίου 1957 |
| Τόπος: Ναυτικό νοσοκομείο, Αθήνα (Ελλάδα) |
| Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος |
| Έναρξη Θητείας: 8 Απριλίου 1945 |
| Λήξη θητείας: 17 Οκτωβρίου 1945 |
| Προκάτοχος |
|
|
| Διάδοχος |
|
|
Βιογραφία
Πατέρας του Πέτρου ήταν ο Γεώργιος Βούλγαρης, εγγονός του Νικολάου Βούλγαρη, ο οποίος ήταν αδερφός του Γεωργίου και θείος του Δημήτριου Βούλγαρη και μητέρα του η Αρχόντω Ι. Βατσαξή, ενώ αδελφή του ήταν η Ιωάννα, μετέπειτα σύζυγος Παυσανία Ευστρατιάδη. Μετά το θάνατο του πατέρα του εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στο σπίτι της οικογένειας Βατσαξή στην οδό Σωνιέρου 16 στην περιοχή της Πλατείας Βάθη. Μετά τα μαθήματα του Δημοτικού σχολείου, του Σχολαρχείου και του Γυμνασίου, φοίτησε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και αποφοίτησε με το βαθμό του Σημαιοφόρου και μετεκπαιδεύτηκε στο Γαλλικό ναυτικό.
Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και ως υποστηρικτής του Ελευθερίου Βενιζέλου συμμετείχε στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και υπηρέτησε ως Διευθυντής του Γραφείου Υπουργού Ναυτικών και Διευθυντής της Αεροπορικής Βάσεως Παλαιού Φαλήρου. Αποστρατεύτηκε πρώτη φορά το 1925 μετά την επικράτηση της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου, και επανήλθε στην ενεργό δράση μετά την πτώση του. Αποστρατεύτηκε εκ νέου το 1935 για πολιτικούς λόγους, με το βαθμό του Υποναυάρχου Πολεμικού Ναυτικού. Το 1941, όταν κατέρρευσε το μέτωπο στην Ελλάδα, διέφυγε με την οικογένειά του και εγκαταστάθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου.
Κίνημα του Ναυτικού
Στις 21 Απριλίου 1944 [1] ανέλαβε αρχηγός του Ελληνικού στόλου, αντικαθιστώντας τον Ναύαρχο Κωνσταντίνο Αλεξανδρή, ο οποίος στις 3 Απριλίου 1944, είχε εκδώσει ημερήσια διαταγή, που κινούνταν στο πνεύμα των στασιαστών. Στη διάρκεια της θητείας του ως αρχηγού, κατέστειλε το κίνημα του ναυτικού, το οποίο είχε εκραγεί από τις 3 Απριλίου, όταν φαντάροι της 1ης και 2ης ταξιαρχίας, οι οποίοι ανήκαν ιδεολογικά στο «Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδος», [Κ.Κ.Ε.], στασίασαν στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Θεωρήθηκε ως ο πλέον κατάλληλος [2] ως αρχηγός, καθώς μαζί με το επιτελείο του, είχαν πάρει μέρος σε κινήματα του παρελθόντος και γνώριζαν με ποιο τρόπο να διαχειρισθούν την κατάσταση. Με την έκρηξη του οι στασιαστές συνέλαβαν τους αξιωματικούς και μια επιτροπή φαντάρων και κατώτερων αξιωματικών που ανήκαν «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο», [Ε.Α.Μ.], ανέλαβαν τη διοίκηση. Στις 31 Μαρτίου 1944 επιτροπή αξιωματικών επισκέφθηκε την έπαυλη Ζάμαλεκ στο Καΐρου, όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Εμμανουήλ Τσουδερό και του παρέδωσε ψήφισμα με το οποίο ζήτησαν να υπαχθεί ο Ελληνικός στρατός στην ΠΕΑΕΑ α την κυβέρνηση του βουνού. Οι συμμαχικές δυνάμεις πολιόρκησαν το στρατόπεδο της 1ης Ταξιαρχίας, έκοψαν το νερό και το φαγητό, όμως ναύτες κατέλαβαν πλοία του Ελληνικού στόλου στο ναύσταθμο της Αλεξάνδρειας και άρχισαν να ρίχνουν τους αξιωματικούς στη θάλασσα.
Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β έφθασε στο Κάιρο και όρκισε Πρωθυπουργό τον Σοφοκλή Βενιζέλο, ενώ έδωσε απεριόριστη εξουσία στον ναύαρχο Πέτρο Βούλγαρη, ο οποίος τη νύκτα 22 προς 23 Απριλίου 1944 διέταξε την κατάληψη των πολεμικών πλοίων. Ομάδα με 84 αξιωματικούς και άνδρες με επικεφαλής τον τότε αντιπλοίαρχο Ιωάννη Τούμπα, συνέλαβε την Κεντρική Καθοδηγητική Επιτροπή του κινήματος και κατέλαβε τα πλοία «Αποστόλης», «Σαχτούρης» και «Ιέραξ» και στη συνέχεια παραδόθηκαν τα πλοία «Ήφαιστος», «Κρήτη», 11 ναρκαλιευτικά, η «Ιωνία» και ο «Αδρίας», ενώ στο Πορτ Σάιντ παρεδόθησαν στον πλοίαρχο Τσαγκάρη τα πλοία, «Αβέρωφ», «Αετός», «Πάνθηρ», «Κουντουριώτης», «Ασπίς», «Σφενδόνη» και το υποβρύχιο «Παπανικολής». Η δράση του προκάλεσε την αντιπαλότητα της Ελληνικής αριστεράς για το πρόσωπό του. Παρέμεινε στη θέση του αρχηγού μέχρι τον Απρίλιο του 1945, όταν παραιτήθηκε για να αναλάβει πρωθυπουργός.
Πολιτική δράση
Διορίστηκε Υπουργός Αεροπορίας το 1943, στην εξόριστη ελληνική κυβέρνηση του Εμμανουήλ Τσουδερού. Τον Απρίλιο του 1945 ανέλαβε πρωθυπουργός και ηγήθηκε δύο διαδοχικών κυβερνήσεων
- από τις 8 Απριλίου 1945, [διαδέχθηκε τον Νικόλαο Πλαστήρα ], μέχρι τις 11 Αυγούστου 1945 [3], όταν το κόμμα των Φιλελευθέρων απέσυρε την εμπιστοσύνη στην κυβέρνησή του και ανασχηματίστηκε.
Διορίστηκε ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός για την διενέργεια εκλογών έτσι ώστε να υπάρχει μια αντιπροσωπευτική αρχή που θα διενεργούσε δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος της χώρας.
- από τις 11 Αυγούστου μέχρι τις 17 Οκτωβρίου 1945 [4].
Στη διάρκεια της θητείας του ως πρωθυπουργού, έληξε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος στις 9 Μαΐου 1945 με τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας και ακολούθησε η συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας, μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας, αρχικά στις 6 Αυγούστου στη Χιροσίμα και στις στις 9 Αυγούστου στο Ναγκασάκι. Είχε προηγηθεί η υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου 1945, και η Ελληνική αριστερά κατάγγειλε κλίμα φόβου και διώξεων, που το ονόμασε «λευκή τρομοκρατία», ενώ η κυβέρνηση Βούλγαρη προσπάθησε να αντιμετωπίσει δυναμικά τις υποκινούμενες απεργίες, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αντίθετα, μάλιστα, απ' ότι περίμενε ο πρωθυπουργός, διάφοροι υπουργοί υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους, γεγονός που οδήγησε και τον ίδιο στην υποβολή παραιτήσεως στις 9 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές ως πρωθυπουργός έδειξε ιδιαίτερη σκληρότητα απέναντι στις λαϊκές διεκδικήσεις, του αποδίδουν μάλιστα την χαρακτηριστική φράση, «...εγώ είμαι φασίστας και δεν συζητώ...» [5], ενώ αποδίδουν την επιλογή του για τη θέση του πρωθυπουργού στη στενή φιλική σχέση που διατηρούσε με τον Πρόδρομο Αθανασιάδη-Μποδοσάκη, ισχυρό οικονομικό παράγοντα της εποχής, του οποίου υπήρξε υπάλληλος στα ναυπηγεία Βασιλειάδη, ενώ δημοσίευμα [6], του δημοσιογράφου Φοίβου Οικονομίδη αναφέρει ότι, ο Μποδοσάκης επιχορηγούσε τον Βούλγαρη και τη σύζυγό του που ζούσαν στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η κυβέρνησή του προώθησε νομοθεσία για την ανόρθωση της οικονομίας και τον περιορισμό της μαύρης αγοράς, όμως δεν κατάφερε να αποτρέψει την οικονομική και πολιτική επιδείνωση.
Η εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως δόθηκε αρχικά στον Θεμιστοκλή Σοφούλη με τον όρο να συμμετέχει και το Λαϊκό Κόμμα, ο οποίος απέτυχε να σχηματίσει κυβέρνηση. Ακολούθησαν, το Λαϊκό Κόμμα που δεν αποδέχτηκε την εντολή, ο Εμμανουήλ Τσουδερός και ο συνταξιούχος δικαστικός Στ. Δημητρακάκης. Τελικά στις 17 Οκτωβρίου 1945 σχηματίστηκε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Αντιβασιλιά-Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό.
Σημείωση
- ^α «...Η ημετέρα Επιτροπή διερμηνεύουσα τέλος την θέλησιν των Ενόπλων Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, την απορρέουσαν εξ αυτής ταύτης της θελήσεως όλων των Δυνάμεων του Εθνους, προσκαλεί την Βασιλικήν Κυβέρνησιν Καΐρου και τους αποτελούντας αυτήν Υπουργούς όπως αιρόμενοι εις το ύψος των Εθνικών αναγκών, συντελέσωσι, εντός του ταχυτάτου δυνατού χρονικού ορίου, εις ενοποίησιν των Εθνικών Δυνάμεων και τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως αντιπροσωπευούσης τον αγωνιζόμενον λαόν, με βάσιν την Πολιτικήν Επιτροπήν Εθνικής Απελευθερώσεως "ΠΕΕΑ" και μη θελήσωσι να φέρωσι τας βαρυτάτας ευθύνας του εμφυλίου σπαραγμού. Το παρόν δεν αποτελεί μόνον έκκλησιν των Ενόπλων Δυνάμεων προς υμάς, αλλά συγχρόνως και τον χωρισμόν των ευθυνών εις τυχόν ασύμφορον ενέργειάν σας ». «Το κίνημα της Μέσης Ανατολής», Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 23 Απριλίου 2000
Παραπομπές
- ↑ Το Ναυτικό στη Μέση Ανατολή- Η Στάση Απρίλιος 1944 Γ. Μεζεβίρη Αντιναυάρχου ε.α., «Τέσσαρες δεκαετίες εις την Υπηρεσίαν του Β. Ναυτικού», Αθήναι 1971
- ↑ Το Κίνημα του Ναυτικού το 1944 Ζήσης Φωτάκης, Εφημερίδα «Η Καθημερινή», 23 Ιανουαρίου 2011
- ↑ [Κυβέρνησις Πέτρου Βούλγαρη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης]
- ↑ [Κυβέρνησις Πέτρου Βούλγαρη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης]
- ↑ [Μποδοσάκης (Πρόδρομος) Αθανασιάδης, Πλούτισε από τους δύο παγκοσμίους πολέμους και δύο εμφυλίους]
- ↑ [Εφημερίδα «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», 16 Ιανουαρίου 2011]
