Επαμεινώνδας Δεληγεώργης

Ο Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, Έλληνας συντηρητικός και παραδοσιοκράτης, νομικός, δημοσιογράφος και πολιτικός, την περίοδο του πρώιμου Ελληνικού κοινοβουλευτισμού, που διετέλεσε βουλευτής, Πρόεδος της Βουλής, υπουργός και έξι φορές πρωθυπουργός της Ελλάδος, την πρώτη από αυτές σε ηλικία τριάντα έξι ετών και έκτοτε διατηρεί μέχρι και σήμερα τον τίτλο του νεότερου Έλληνα πρωθυπουργού, γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1829 στην Τρίπολη Αρκαδίας και πέθανε στις 14 Μαΐου 1879 στην Αθήνα, μετά από επώδυνη ασθένεια. Κηδεύτηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών όπου ήταν παρών ο βασιλιάς Γεώργιος Α' και τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Χαρίλαος Τρικούπης. Το λείψανο του οδήγησαν στην τελευταία του κατοικία, στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, φοιτητές από το Μεσολόγγι.

Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Βιογραφικά στοιχεία (συνοπτικά)
Γέννηση: 10 Ιανουαρίου 1829
Τόπος: Τρίπολη, Αρκαδία (Ελλάδα)
Σύζυγος: Ξανθή Λαζ. Γιουρδή ή Γουρδή
Τέκνα: Δημήτριος, Πηνελόπη, Μαρία Κωνσταντίνος, Ελένη, Ελίζα
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Νομικός, δημοσιογράφος Πρόεδρος Βουλής, Πρωθυπουργός
Θάνατος: 14 Μαΐου 1879
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)
Πρωθυπουργός
Έναρξη Θητείας :
Προκάτοχος
[[ ]]
Λήξη θητείας :
Διάδοχος
[[ ]]

Στις 7 Οκτωβρίου 1856 παντρεύτηκε την Ξανθή Γιουρδή, κόρη του Υδραίου πολιτικού Λάζαρου Γιουρδή ή Γουρδή, που διατέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής και από το γάμο του απέκτησε έξι παιδιά, τον Δημήτριο (1860-;), δικαστικό που έμεινε άγαμος, την Πηνελόπη(;-1947), μετέπειτα σύζυγο του Αλεξάνδρου Περόγλου, την Μαρία που έμεινε άγαμη, τον Κωνσταντίνο (1876-1914) αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού, την Ελένη, μετέπειτα σύζυγο Νικολάου Φιλάρετου και την Ελίζα (1880-1966) μετέπειτα σύζυγο του Μεσολογγίτη λογοτέχνη Μιλτιάδη Μαλακάση.

Βιογραφία

Οικογένεια Δεληγεώργη

Ο πατέρας του Επαμεινώνδα, ο Μήτρος Δεληγεώργης, ο οποίος σε έγγραφα της εποχής συναντάται και ως Δελιγεωργόπουλος ή Δελιγιοργόπουλος, γεννήθηκε στο χωριό Γαβαλού Μακρυνείας της τότε επαρχίας Μεσολογγίου (Αιτωλίας), στο σημερινό νομό Αιτωλοακαρνανίας. Υπήρξε εθνικός αγωνιστής και ορίστηκε αρχηγός του πυροβολικού στο πολιορκημένο Μεσολόγγι. Ήταν παντρεμένος, από το 1824, με την Χρυσάιδω Μπενεδέτου κόρη εύπορης οικογένειας του Μεσολογγίου, με απώτερη καταγωγή από την Ιθάκη. Μετά την ανακήρυξη της Ελληνικής ανεξαρτησίας και τη σύσταση του ελεύθερου Ελληνικού κράτους, εγκαταστάθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας, όπου γεννήθηκε ο Επαμεινώνδας, ο οποίος όμως δήλωνε ότι Πατρίς Μεσολόγγιον. Ο Επαμεινώνδας είχε αδέλφια, την Πηνελόπη μετέπειτα σύζυγο του γιατρού Αθανασίου Νικ. Δροσίνη οι οποίοι δεν απέκτησαν απογόνους, τη Μαρία μετέπειτα σύζυγο του Νικόλαου Φιλάρετου, τον Θεμιστοκλή που έμεινε άγαμος, και τον Λεωνίδα (1839-1928), μετέπειτα σύζυγο της Θεανώς Χρηστάκη Ζωγράφου.

Σπουδές

Ο Επαμεινώνδας έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Τρίπολη, όμως ο πατέρας του μετατέθηκε στο Μεσολόγγι και ο Επαμεινώνδας συνέχισε την εκπαίδευσή του στην πόλη της καταγωγής του. Το 1841 η οικογένεια Δεληγεώργη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε τα μαθήματα της Μέσης εκπαιδεύσεως και αποφοίτησε από το Γυμνάσιο. Αυτή η δεκαετία, του 1850, είναι η εποχή που καλλιεργήθηκε η αντιπαλότητα του νεαρού τότε Δεληγεώργη με τον βασιλιά Όθωνα στις βουλευτικές εκλογές του 1846 και όσα συνέβησαν στο Μεσολόγγι, όπου κάποιος ονόματι Γαρδικιώτης, με την υποστήριξη του Παλατιού, διεκδικούσε την έδρα της επαρχίας. Ο Δεληγεώργης σε ηλικία μόλις 18 ετών, κατάφερε να εκλεγεί τελικά βουλευτής ο πατέρας του, Δημήτριος ή Μήτρος Δεληγεώργης, μολονότι ο πατέρας του δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για την πολιτική. Επιθυμία του Μήτρου Δεληγεώργη ήταν ο γιος του να σπουδάσει Ιατρική.

Αντίθετα, με την επιθυμία του πατέρα του, ο Επαμεινώνδας σπούδασε στη Νομική Σχολή του νεοσύστατου Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία αποφοίτησε τέταρτος σε σειρά επιτυχίας από το έτος του και στη συνέχεια ανακηρύχθηκε, το 1850, διδάκτορας της , με βαθμό Άριστα, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Στις 25 Μαρτίου του 1848, μέλος της ηγεσίας της αποκαλούμενης Χρυσής Νεολαίας, τέθηκε για πρώτη φορά επικεφαλής νέων διαδηλώνοντας υπέρ της δημοκρατίας έξω από το κατάστημα της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αθηνών με το σύνθημα Ζήτω η Δημοκρατία. Ως δικηγόρος διακρίθηκε για την ευγλωττία του, το φιλελευθερισμό και την αντιμοναρχική στάση του και έγινε ίνδαλμα της νεολαίας. Από το 1851 έως τα μέσα του 1852 διετέλεσε αρχισυντάκτης της εφημερίδας Εθνική.

Σύγκρουση με τον Όθωνα

Τη δεκαετία 1950-59 ο Δεληγεώργης δικηγόρησε στο Μεσολόγγι. Το 1854, όταν ξέσπασαν τα επαναστατικά κινήματα σε Ήπειρο και Θεσσαλία, Δεληγεώργης έγραψε και δημοσίευσε σφοδρό επικριτικό άρθρο κατά του βασιλιά Όθωνα, τον οποίο κατηγόρησε, άδικα, ως συνένοχο κυβερνητικής προδοσίας κατά του Ελληνικού έθνους. Το άρθρο του πλήγωσε τον Όθωνα. Έτσι, όταν το 1956 παρουσιάσθηκε ενώπιόν του ο πατέρας του Δεληγεώργη, με την ιδιότητα του αρχηγού της Βασιλικής Χωροφυλακής, ο Όθωνας ζήτησε να μάθει την αιτία της έξαλλα φανατικής στάσεως του γιου του. Ο πατέρας Δεληγεώργης στενοχωρήθηκε και συγκινήθηκε, έσκυψε το κεφάλι αποφασισμένος να σιωπήσει, όμως όταν ο Όθωνας του είπε:

«Το παιδί σας επλήγωσε την καρδία μου», ο πατέρας Δεληγεώργης αναγκάσθηκε να ομολογήσει: «Μεγαλειότατε, δεν τον εξουσιάζω πλέον. Ζει ανεξάρτητος!»

Η συνάντηση αυτή και ο διάλογος μεταξύ του Δημητρίου Δεληγεώργη και του βασιλιά Όθωνα αποτέλεσαν την αιτία της επί πολλά έτη ψυχρότητας του πατέρα με τον γιο του.

Πολιτική δράση

Στις 7 Νοεμβρίου 1859 ο Δεληγεώργης εκλέχθηκε ανεξάρτητος βουλευτής Μεσολογγίου, μοναδικός αντιπολιτευόμενος, παρά τις παρεμβάσεις της κυβερνήσεως του Αθανάσιου Μιαούλη υπέρ των βασιλικών υποψηφίων, και από την πρώτη του αγόρευση επιβλήθηκε με τη γοητεία του λόγου ενώ οι αγορεύσεις του στη Βουλή όπως και τα άρθρα του στις εφημερίδες, κυρίως στην εφημερίδα Μέλλον της Πατρίδος, οργάνου της Χρυσής Νεολαίας, στρέφονταν εναντίον του Όθωνα. Το 1860 ο βασιλιάς πρότεινε στον Επαμεινώνδα να του αναθέσει καθήκοντα υπουργού Παιδείας, όμως εκείνος επέμενε στην αντισυνταγματικότητα τέτοιων ενεργειών, που δεν ήταν προϊόν της βουλήσεως του λαού. Στις εκλογές του Ιανουαρίου 1861 απέτυχε να επανεκλεγεί βουλευτής στην επαρχία Μεσολογγίου.

Οι συνεχείς αντιβασιλικές του δημοσιεύσεις προκάλεσαν δίωξη εναντίον του και εξορίστηκε το 1861, μετά την απόπειρα δολοφονίας της Βασίλισσας Αμαλίας, από το φοιτητή Αριστείδη Δόσιο. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1861, ο Επαμεινώνδας συνελήφθη μαζί με τον αδελφό του Λεωνίδα και εξορίστηκαν στην Κύθνο. Την 1η Φεβρουαρίου 1862 ξέσπασε στασιαστικό κίνημα στο Ναύπλιο, που έμεινε στην ιστορία ως Ναυπλιακή Επανάσταση. Οι επαναστάτες προσπάθησαν να απελευθερώσουν τον Δεληγεώργη στην Κύθνο. Στην προσπάθεια της απελευθερώσεως του, τον Φεβρουάριο του 1862, σκοτώθηκε ο μόνιμος αξιωματικός Περικλής Μωραϊτίνης, ο γιος του Πρόεδρου του Αρείου Πάγου και μετέπειτα προέδρου της Β' Εθνοσυνελεύσεως και πρωθυπουργού Αριστείδη Μωραϊτίνη. Μετά την αποτυχία του εγχειρήματος ο Δεληγεώργης μεταφέρθηκε στη Μύκονο. Στις 8 Απριλίου του 1862, μετά την καταστολή της εξεγέρσεως του χορηγήθηκε αμνηστία, αφέθηκε ελεύθερος και εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι.

Στις 10 Οκτωβρίου 1862 έγινε επιτυχές στρατιωτικό κίνημα κατά του Όθωνα, στο οποίο ο Δεληγεώργης εντάχθηκε από τους πρώτους. Ο Δεληγεώργης συνέταξε το «Ψήφισμα του Έθνους», το οποίο υπέγραψαν ακόμα 25 πολιτικοί, οι οποίοι ζητούσαν να καταργηθεί η βασιλεία του Όθωνα και η αντιβασιλεία της Αμαλίας. Το ψήφισμα, που ξεκινά με μία πολύ ρομαντική, όχι όμως τόσο ρεαλιστική φράση: «Τα δεινά του έθνους έπαυσαν», συνέταξε ο Δεληγεώργης στο στρατώνα του πυροβολικού στο Μεταξουργείο, στηριγμένος σε ένα πυροβόλο όπλο. Η απαίτηση των κινηματιών να συγκροτηθεί προσωρινή κυβέρνηση έγινε δεκτή και σε αυτήν ο Δεληγεώργης ανέλαβε το υπουργείο Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, στις 12 Οκτωβρίου 1862, θέση από την οποία καθιέρωσε τις υποτροφίες για τους αριστούχους φοιτητές, ίδρυσε ειδικά σχολεία, βοήθησε για την κατάρτιση νέου οργανισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου άλλαξε τον τίτλο από «Οθώνειον» σε «Εθνικόν», καθιέρωσε την οπλασκία και τη γυμναστική στα γυμνάσια και το πανεπιστήμιο, και κατάρτισε επιτροπές για την οργάνωση των αρχαιοτήτων και της ανεγέρσεως σχολικών κτιρίων.

Στις 23 Οκτωβρίου 1862, η προσωρινή κυβέρνηση ανακοίνωσε τη σύγκληση Εθνικής Συνελεύσεως, με σκοπό τη «σύνταξιν Πολιτείας και την εκλογήν Ηγεμόνος». Στις εκλογές, 24-27 Νοεμβρίου του 1862, για την ανάδειξη των 327 μελών της Β' Εθνοσυνελεύσεως, εκλέχθηκε ξανά βουλευτής της επαρχίας Μεσολογγίου και κατά τη διάρκεια της Β' Εθνοσυνελεύσεως (1862-1865), που επέλεξε τον νέο βασιλιά της Ελλάδος και ψήφισε νέο σύνταγμα, τήρησε μετριοπαθή στάση. Εξελέγη πρόεδρος της Β' Εθνοσυνέλευσης στις 13 Απριλίου 1863 και παρέμεινε στο αξίωμα έως τις 13 Αυγούστου 1863. Στις 8 Φεβρουαρίου 1863 παραιτήθηκε από τη θέση του στο υπουργείο Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Στις 11 Απριλίου 1864, εξελέγη εκ νέου πρόεδρος της Β' Εθνοσυνελεύσεως, κύριο έργο της οποίας ήταν η κατάρτιση και η ψήφιση Συντάγματος Εννιά μήνες μετά το τέλος της, ο Δεληγεώργης ίδρυσε ανεξάρτητο κόμμα και τάχθηκε υπέρ της βασιλευομένης δημοκρατίας. Τον ίδιο χρόνο ίδρυσε το «Εθνικόν Κομιτάτον», πολιτική παράταξη που υποστήριζε την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού και τον εκσυγχρονισμό της χώρας, την οικονομική ανάπτυξη, τις μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση και τον στρατό και την πολιτισμική εξάπλωση στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Πρωθυπουργός

Στις εκλογές του 1865 (14-17 Μαΐου) επανεξελέγη βουλευτής Μεσολογγίου και στις 20 Οκτωβρίου 1865, ο Δεληγεώργης σχημάτισε την πρώτη του κυβέρνηση με την ανοχή του κουμουνδουρικού κόμματος, η οποία διαλύθηκε στις 3 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Την επόμενη μέρα, υποστήριξε ότι προχώρησε αυτή την κίνηση λόγω «ραδιουργιών των ατόμων και των μηχανορραφιών των κομμάτων εις περιστάσεις τόσον σοβαράς». Εξελέγη εκ νέου πρωθυπουργός στις 13 Νοεμβρίου σχηματίζοντας βραχύβια κυβέρνηση μέχρι τις 28 Νοεμβρίου. Το 1866, συμμετείχε στον σχηματισμό συμμαχικής κυβερνήσεως με πρόεδρο τον Δημήτριο Βούλγαρη. Στις εκλογές του 1869 (16-19 Μαΐου) το κόμμα του υπέστη πανωλεθρία.

Στις 9 Ιουλίου 1870, ανέλαβε και πάλι την πρωθυπουργία, μετά την παραίτηση της κυβερνήσεως του Θρασύβουλου Ζαΐμη και έχοντας εξασφαλίσει ψήφο ανοχής παρέμεινε στη θέση ως τις 3 Δεκεμβρίου 1970, όταν παραιτήθηκε καθώς ο βασιλιάς Γεώργιος Α' απέρριψε την πρόταση του για διάλυση της Βουλής και τη διενέργεια εκλογών.

Στις 8 Ιουλίου 1872, εξελέγη εκ νέου πρωθυπουργός. Τον Ιανουάριο του 1873 έλαβε την πλειοψηφία και παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον Φεβρουάριο του 1874. Κατά τη διάρκεια της θητείας του οι φοιτητές έθεσαν το ζήτημα της ανασυστάσεως της Πανεπιστημιακής Φάλαγγας, ενός ενόπλου σώματος από φοιτητές και καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, με αστυνομικά καθήκοντα. Ο Δεληγεώργης απέρριψε το αίτημα, με αποτέλεσμα να προκληθούν ταραχές στην Αθήνα μεταξύ φοιτητών και της Χωροφυλακής. Η εμπλοκή του, το 1973, στο οικονομικό σκάνδαλο των Μεταλλείων (εκβολάδων) του Ανδρέα Συγγρού στο Λαύριο, συνέπεια του οποίου επήλθε αρχικά η εκτίναξη και στη συνέχεια η κατάρρευση της τιμής μετοχών των Μεταλλείων Λαυρίου με αποτέλε3σμα την οικονομική καταστροφή χιλιάδων μικροεπενδυτών, αμαύρωσε το όνομα του. Στις 23 Ιουνίου ο Δεληγεώργης δεν κατάφερε καν να εκλεγεί βουλευτής στην γενέτειρα του, το Μεσολόγγι.

Ανέλαβε πρωθυπουργός άλλες δύο φορές για σύντομα χρονικά διαστήματα, από 26 Νοεμβρίου 1876 έως 1 Δεκεμβρίου 1976 και 26 Φεβρουαρίου 1877 έως 19 Μαΐου 1877. Κατά τις πρωθυπουργίες του αναδιοργάνωσε τη διοίκηση και ακολούθησε φιλειρηνική πολιτική προς την Τουρκία, θέση στην οποία επέμενε και στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877 προκαλώντας τη λαϊκή μήνη με συνέπεια το λιθοβολισμό του σπιτιού του στην Αθήνα καθώς ευρίσκετο σε πλήρη διάσταση με την κοινή γνώμη, η οποία απαιτούσε έξοδο στον πόλεμο στο πλευρό της Ρωσίας.

Σπουδαίες αποφάσεις του ήταν:

• η αποστολή στρατού στην Κρήτη,
• η εκμετάλλευση των ορυχείων του Λαυρίου,
• η αναγνώριση της Γαλλίας σε Δημοκρατία.

Το 1877 στράφηκε μαζί με το Χαρίλαο Τρικούπη ενάντια στο βασιλιά Γεώργιο Α'. Το ίδιο έτος στις συζητήσεις της ελληνικής Βουλής κυριάρχησε το Βουλγαρικό και το Μακεδονικό Ζήτημα. Η ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας, το 1870, ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος, το 1877, και η ίδρυση της Βουλγαρικής Ηγεμονίας, το 1878, υπονόμευσαν τη θέση του ελληνισμού στη Θράκη και στη Μακεδονία. Ο Δεληγεώργης τήρησε «σκληρή» στάση στο Βουλγαρικό και υπήρξε ένας από τους εισηγητές της αντιρωσικής και γενικότερα αντισλαβικής στάσεως στην Ελλάδα, καθώς αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι η εκ νέου ανάμειξη της Ρωσίας θα διέδιδε τον «εθνοφυλετισμό» στα Βαλκάνια και θα προκαλούσε τη διάσπαση του «εν Τουρκία Γένους» των Ορθοδόξων. Συνέχισε την πολιτική σταδιοδρομία του, χωρίς να μείνει απόλυτα πιστός στις προηγούμενες ιδέες του. Τελικά, η ουδέτερη και ανεκτική στάση του ερέθισε τον κόσμο και τον ανάγκασε να αποσυρθεί από την πρώτη γραμμή της πολιτικής.

Το τέλος του

Ο Δεληγεώργης πέθανε στην Αθήνα, σε ηλικία 50 ετών, και κηδεύτηκε με δημόσια δαπάνη. Μετά τον θάνατό του, ο αδελφός του Λεωνίδας Δεληγεώργης εξέδωσε τους λόγους του σε ένα τόμο υπό τον τίτλο

• «Λόγοι Πολιτικοί, 1863-1877» , το 1880, και μέρος του αρχείου του
• «Πολιτικά Ημερολόγια. Πολιτικαί Σημειώσεις. Πολιτικαί Επιστολαί» , το 1896.

Η καρδιά του αρχικά εναποτέθηκε στο Ηρώο του Μεσολογγίου, αλλά μετά το 1912 μεταφέρθηκε στον τάφο του στην Αθήνα. Η κατοικία της οικογένειας Δεληγεώργη στο Μεσολόγγι κατεδαφίστηκε τους τελευταίους μήνες του 1975, παρά τις αντιδράσεις που υπήρξαν καθώς και τις προσπάθειες τοπικών φορέων.

Μνήμη Δεληγεώργη

Ο Δεληγεώργης υπήρξε μια από τις πλέον σημαντικές προσωπικότητες του 19ου αιώνα στην Ελλάδα. Στη μικρή διάρκεια του κοινοβουλευτικού του βίου ο Δεληγεώργης αναδείχθηκε επτά φορές πρωθυπουργός, επτά φορές Υπουργός Εξωτερικών, τέσσερεις φορές Υπουργός Δικαιοσύνης, τρεις φορές Υπουργός Εσωτερικών και από μία φορά Υπουργός Οικονομικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως.

Ήταν σταθερά αντίθετος με τη Μεγάλη Ιδέα και πιστός υποστηρικτής της συνδιαλλαγής με την Τουρκία. Πίστευε πως η καλλίτερη λύση για το Ανατολικό Ζήτημα ήταν η βελτίωση της καταστάσεως των Ελλήνων που ζούσαν στις υπό Οθωμανικό ζυγό περιοχές της Μακεδονίας, της Ηπείρου, της Θράκης και της Μικράς Ασίας, μέσω του εκδημοκρατισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η κοινοβουλευτική δράση του υπήρξε σύντομη, καθώς αριθμούσε μόλις 13 χρόνια στη διάρκεια των οποίων υπήρξε υπουργός Εξωτερικών, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Οικονομικών στην οικουμενική κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κανάρη και Πρόεδρος της Β' Εθνικής Συνελεύσεως ενώ διατέλεσε πρωθυπουργός της χώρας έξι φορές.

Ο Δεληγεώργης υπήρξε μέλος μιας γενιάς φιλελεύθερων πολιτικών της περιόδου πριν τον Χαρίλαο Τρικούπη οι οποίοι συνέβαλαν στην φιλελευθεροποίηση της Ελλάδος με μαχητικές διαδηλώσεις, πυκνή αρθρογραφία, σε δημοσιογραφικά φύλλα, όπως το Πανελλήνιον, η Αθηνά και η Νέα Γενεά, με συμμετοχή σε στρατιωτικές στάσεις και φλογερές έως έξαλλες αγορεύσεις στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Τα χαρακτηριστικά αυτά του Δεληγεώργη ενσάρκωναν την αντίληψη του «εν όπλοις έθνους», κύριο γνώρισμα της συζεύξεως του εθνικισμού και του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού.

Ο Τύπος της εποχής έγραψε για τον θάνατο του:

«Η πατρίς απώλεσε πολυτμότατον τέκνο της [...] Την δωδεκάτην ακριβώς το μεσονύκτιον εξέπνευσε ο ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΔΕΛΗΓΕΩΡΓΗΣ και την στιγμήν εκείνην ως μία επλήγη καιρίως η καρδία όλων των ακουσάντων το απαίσιον άγγελμα αυτοστιγμεί. Η νόσος υπήρξεν αμείλικτος». 

Ο εθνικός αγωνιστής και πολιτικός Λουκάς Μπέλλος, υποστηρικτής του Δεληγεώργη, τον Ιούλιο του 1879, δύο μήνες μετά το θάνατο του Επαμεινώνδα κυκλοφόρησε δύο φύλλα της δίστηλης τετρασέλιδης εφημερίδος «Δεληγεώργης» με υπότιτλο «Εφημερίς του Λαού». Συντάκτης της ήταν ο ίδιος και η εφημερίδα τυπώθηκε στο τυπογραφείο «Κάδμος» που βρισκόταν στην οδό Επαμεινώνδα, στη Λιβαδειά. Στόχος της εφημερίδας, παράλληλα με την ελληνική και ξένη ενημέρωση, ήταν η ανάδειξη του έργου και της προσωπικότητας του Δεληγιώργη. Τα δύο φύλλα μοιράστηκαν δωρεάν και μάλλον δεν κυκλοφόρησαν άλλα. Σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο της Τεκτονικής Στοάς ο Δεληγεώργης ήταν Τέκτονας και μέλος της Στοάς «Πανελλήνιον». Διέθετε σπάνια νομική κατάρτιση, απίστευτο ρητορικό χάρισμα, επαρκή πολιτική διάνοια και διπλωματική οξύνοια.

«Εφημερίς των Συζητήσεων»

Πολυσχιδής προσωπικότητα ο Επαμεινώνδας ασχολήθηκε και με τη δημοσιογραφία με την έκδοση της εφημερίδος Εφημερίς των συζητήσεων όπου γράφει μαχητικά άρθρα. Στην εφημερίδα εργάστηκε ως συντάκτης, για κάποιο χρονικό διάστημα, ο Βλάσης Γαβριηλίδης όταν έφτασε δραπέτης στην Ελλάδα από την Κωνσταντινούπολη με εμπορικό πλοίο.

Στις 23 Οκτωβρίου του 1871 η «Εφημερίς των Συζητήσεων», πληροφορεί τους αναγνώστες της ότι:

«...Ο γνωστός αρχαιολόγος κ. Ερρίκος Σχλίεμαν αποκατασταθείς πρότινος οριστικώς εν Ελλάδι, μετέβη εσχάτως εις Τρωάδα όπως επαναλάβει τας αρχαιολογικάς ανασκαφάς του». 

Η εφημερίδα στη συνέχεια, δημοσίευσε από το 1871 έως το 1873, 17 ανταποκρίσεις - επιστολές του Σλήμαν σε άπταιστη καθαρεύουσα, 16 από τον τόπο της ανασκαφής, το Ισαρλίκ και μία που έγραψε στην Αθήνα.

Μετά τον θάνατο του Επαμεινώνδα ο αδελφός του Λεωνίδας Δεληγεώργης δημοσιογράφος και πολιτικός , συνέχισε την έκδοση της εφημερίδος.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Αρχεία πολιτικής δράσεως Επαμεινώνδα Δεληγεώργη Ψηφαική βιβλιοθήκη Ανέμη (lib.uoc.gr)]
• [Ο μετασχηματισμός του ελληνικού κράτους στη σκέψη του Επ. Δεληγεώργη και του Ιων. Σούτσου Μιχάλης Ρέττος]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org