Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας
Ο Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, Έλληνας παραδοσιοκράτης, νομικός, δημοσιογράφος -μέλος της Ενώσεως Συντακτών, λογοτέχνης γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο Γεώργιος Αθάνας, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, πολιτικός, που διετέλεσε βουλευτής, υπουργός, Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής και για σύντομο χρονικό διάστημα Πρωθυπουργός, γεννήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 1894 στη Ναύπακτο [1], όπου πέθανε και τάφηκε στις 10 Αυγούστου 1987.
| ||
| ||
Γέννηση: 9 Φεβρουαρίου 1894 | ||
Τόπος: Ναύπακτος, Αιτωλοακαρνανία (Ελλάδα) | ||
Σύζυγος: Μαρίκα Σωτηρ. Bvlgari | ||
Τέκνα: Αριστείδης Αθανασιάδης-Σισμάνης | ||
Υπηκοότητα: Ελληνική | ||
Ασχολία: Νομικός, δημοσιογράφος | ||
Θάνατος: 10 Αυγούστου 1987 | ||
Τόπος: Ναύπακτος, Αιτωλοακαρνανία (Ελλάδα) | ||
* Πρωθυπουργός * | ||
Έναρξη Θητείας : 15 Ιουλίου 1965 | ||
Προκάτοχος | ||
| ||
Λήξη θητείας : 20 Αυγούστου 1965 | ||
Διάδοχος | ||
|
Ήταν παντρεμένος με την Μαρία Bvlgari, κόρη του μεγάλου εθνικού ευεργέτη Σωτηρίου Βούλγαρη, ιδρυτή του διεθνούς οίκου κοσμημάτων «Bvlgari», με την οποία δεν είχαν αποκτήσει κληρονόμους, λόγος για τον οποίο υιοθέτησαν τον Αριστείδη Αθανασιάδη-Σισμάνη, ιατρό, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή της Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου στην Αθήνα.
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Πρόγονοι
Ο Παναγιώτης Νόβας, προπάππος του Αθανασιάδη-Νόβα, κατάγονταν από το χωριό Κάτω Βίτσα του Ζαγοριού της Ηπείρου [2] και η προγιαγιά του Χρυσή κατάγονταν από το Μονοδέντρι και ήταν συγγενής της οικογένειας Εθνικών ευεργετών Ριζάρη. Ο Παναγιώτης Νόβας και ο αδερφός του Αλέξης εγκαταστάθηκαν στην Τοσκάνα της Ιταλίας, την εποχή του Αλή Πασά και ασχολήθηκαν με το εμπόριο. Το 1829, αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ναυπάκτου από τους Τούρκους, ο προπάππους του Παναγιώτης με τα δύο αδέλφια του Αλέξη και Χριστόδουλο επέστρεψαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην πόλη λόγω του ότι τη θεωρούσαν σχετικά ασφαλή. Ο Χριστόδουλος μνημονεύεται ως γραμματέας των οπλαρχηγών στην πολιορκία των Αθηνών.
Οι αδελφοί Νόβα πριν ακόμη εγκατασταθούν στη Ναύπακτο, είχαν ήδη αποκτήσει μεγάλη οικονομική ευχέρεια από το εμπόριο που έκαναν πρώτα στα Γιάννενα και μετά στην Τοσκάνα της Ιταλίας. Με τον ερχομό τους στη Ναύπακτο αγόρασαν σημαντική κτηματική περιουσία και έκτισαν τα σπίτια τους εκεί, ενώ οι εμπορικές τους δραστηριότητες συνεχίστηκαν αρχικά στην Ερμούπολη της Σύρου και αργότερα στην Πάτρα. Το 1843 τα αδέλφια Νόβα χώρισαν την κοινή τους περιουσία και ο μεν Αλέξης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ο δε Παναγιώτης κράτησε την επιχείρηση της Πάτρας και την κτηματική περιουσία της Ναυπάκτου, ενώ δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τον Χριστόδουλο δεν υπάρχουν πληροφορίες. Το 1847, στη Ναύπακτο, ο Γεώργιος Αθανασιάδης, παππούς του Αθανασιάδη-Νόβα, που γεννήθηκε στο χωριό Λεπτοκαρυά (Λιασκοβέτσι) Ζαγορίου, παντρεύτηκε τη Βασιλική Νόβα, τη μοναχοκόρη του Παναγιώτη Νόβα, και μπήκε σώγαμπρος στην οικογένεια.
Οικογένεια Γεωργίου Αθανασιάδη -Νόβα
Από το γάμο του Γεωργίου Αθανασιάδη και της Βασιλικής Νόβα γεννήθηκε ο Θεμιστοκλής, πατέρας του Γεωργίου και του Θεμιστοκλή Αθανασιάδη-Νόβα, που γεννήθηκε στη Ναύπακτο όπου και διετέλεσε καθηγητής φιλολογίας και σχολάρχης, όμως πέθανε όταν γεννήθηκε ο δεύτερος γιος του, έτσι αυτός πήρε το όνομα του. Μητέρα του ήταν η Ευδοκία Σισμάνη, απόγονος παλιάς αρματολικής και πολιτικής οικογένειας από την Αράχωβα Ναυπακτίας, που πολλά μέλη της είχαν εκλεγεί βουλευτές και δήμαρχοι. Η Ευδοκία Σισμάνη ήταν το δωδέκατο παιδί του βουλευτή Νικολάου Γ. Σισμάνη από την Αράχωβα Ναυπακτίας που ήταν ο μοναδικός επιζήσας της οικογένειας του από το δολοφονική μανία του Αλή πασά. Η Ευδοκία χήρεψε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης με το δεύτερο παιδί της, μόλις δεκαοκτώ μήνες μετά το γάμο της με τον Θεμιστοκλή. Αδελφός του Γεωργίου Αθανασιάδη ήταν ο Θεμιστοκλής Αθανασιάδης-Νόβας, επίσης δημοσιογράφος, λογοτέχνης και κριτικός λογοτεχνίας.
Σπουδές
Ο Γεώργιος Αθανασιάδης παρακολούθησε τα μαθήματα τηςΒασικής εκπαιδεύσεως στη γενέτειρα του και ααποφοίτησε από το Β' Γυμνάσιο Πατρών. Σπούδασε και αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην Αθήνα. Μιλούσε άριστα τα Ιταλικά.
Ενήλικη ζωή
Στους Βαλκανικούς πολέμους ο Αθανασιάδης υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, πολέμησε ως Λοχίας των Ευζώνων και γραφέας στο Επιτελείο του Β' Σώματος Στρατού στη Γουμένισσα [3] του νομού Κιλκίς, ενώ παράλληλα εργάστηκε ως ανταποκριτής της εφημερίδας «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη. Στη Μικρασιατική καταστροφή διατέλεσε ανταποκριτής της εφημερίδας «Πολιτεία» του Θεολόγου Νικολούδη, ενώ στη συνέχεια ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία για εικοσιπέντε χρόνια, ως συνεργάτης των εφημερίδων «Αθηναϊκή» και «Νέος Κόσμος», στην οποία ήταν συνιδρυτής και συνδιευθυντής με τον Αντώνη Νικολόπουλο. Το 1926 ήταν μεταξύ των ιδρυτικών μελών της Ενώσεως Συντακτών Αθηνών, ενώ διετέλεσε και αντιπρόεδρος της.
Στη διάρκεια της κατοχής αποσύρθηκε και έζησε στη Ναύπακτο, όπου συνεργάστηκε με την αντιστασιακή οργάνωση «Όμηρος». Αρνήθηκε να πάρει μέρος ως υπουργός Παιδείας, στις κατοχικές κυβερνήσεις Γεωργίου Τσολάκογλου και Ιωάννη Ράλλη, όμως έσωσε πολλούς συμπατριώτες του από τα εκτελεστικά αποσπάσματα με καίριες παρεμβάσεις στις Ιταλικές αρχές κατοχής. Με δική του παρέμβαση στους Ιταλούς στρατοδίκες, αποτράπηκε στη διάρκεια της περιόδου 1941-44, η καταδίκη σε θάνατο των Θεόδωρου Παύλ. Κουντουριώτη και Αλέξανδρου Ζάννα, τότε πρόεδρου του Ερυθρού Σταυρού, τους οποίους είχε κατονομάσει ως συνδέσμους του Άγγλος αξιωματικός που συνέλαβαν, οι Γερμανοί, στην Αντίπαρο. Στη συνάντησή του με έναν από τους Ιταλούς στρατοδίκες του είπε:
«...οι Έλληνες είμαστε δεμένοι με την ιστορία μας και αυτά τα δύο ονόματα ανήκουν σε οικογένειες που είναι δεμένες με την ελληνική ιστορία. Η εκτέλεση τους θα έχει τέτοια αντίδραση απ' τον λαό που είναι αδύνατον να προβλέψετε τις συνέπειες».
Αρνητική ήταν η απάντησή του σε πρόταση συνεργασίας του Άρη Βελουχιώτη, ο οποίος επιτέθηκε στη Ναύπακτο, πυρπόλησε το πατρικό σπίτι του Αθανασιάδη, καταστρέφοντας τη βιβλιοθήκη του και την ανέκδοτη λογοτεχνική του εργασία.
Πολιτική δράση
Ο Αθανασιάδης πρωτοεμφανίστηκε στην πολιτική το 1926 και αρχικά εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας, έλαβε 3.662 ψήφους, με το «Κόμμα Ελευθεροφρόνων» του Ιωάννη Μεταξά, όμως διαφώνησε με τη συντηρητική γραμμή του ιδρυτή του και τo 1932 μεταπήδησε στο «Προοδευτικό Κόμμα» του Γεωργίου Καφαντάρη, με τον οποίο παρέμεινε φίλος και στενός συνεργάτης μέχρι το τέλος της ζωής του και εκλέχθηκε βουλευτής το 1932 και το 1936, ενώ όταν ο Μεταξάς επέβαλε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου 1936 και ζήτησε τη συνεργασία και τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, ο Γεώργιος Αθανασιάδης αρνήθηκε.
Μετά την απελευθέρωση αρνήθηκε πρόταση του Γεωργίου Παπανδρέου να αναλάβει το υφυπουργείο Τύπου και Πληροφοριών. Στις εκλογές του 1946 ακολούθησε τη γραμμή αποχής που είχε κηρύξει το κόμμα του Καφαντάρη και αναχώρησε για το εξωτερικό όπου και έμεινε τέσσερα χρόνια. Επέστρεψε στην Ελλάδα μετά το θάνατο του Καφαντάρη, και τις παραμονές των εκλογών του 1950, εντάχθηκε στο κόμμα των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου και εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής στην Αιτωλοακαρνανία, τον Μάρτιο του 1950 και το Σεπτέμβριο του 1951, ενώ το 1956 εκλέχθηκε με το κεντρώο κόμμα «Δημοκρατική Ένωση». Τον Σεπτέμβριο του 1961 βοήθησε στον σχηματισμό του κόμματος «Ένωσις Κέντρου», με την οποία εκλέχθηκε το 1961 και το 1963, βουλευτής.
Υπουργός
Διατέλεσε υπουργός
- Εσωτερικών, στις 7 Μαρτίου 1945 έως τις 8 Απριλίου 1945, στην κυβέρνηση του Νικολάου Πλαστήρα,
- Παιδείας στις κυβερνήσεις Σοφοκλή Βενιζέλου, την περίοδο 1945-46, και Νικολάου Πλαστήρα, το 1950,
- Βιομηχανίας, το 1951, κατάρτισε το νόμο περί επαρχιακής βιομηχανίας,
- Υφυπουργός παρά τον Πρωθυπουργό το 1951,
- Προεδρίας, ο πρώτος υπουργός μετά τη σύστασή του υπουργείου, ενώ έγινε ακόμη, τρεις φορές υπουργός Προεδρίας στις κυβερνήσεις Σοφοκλή Βενιζέλου, Νικολάου Πλαστήρα και Γεωργίου Παπανδρέου,
- Δικαιοσύνης και Κοινωνικής Πρόνοιας, στην κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου.
Χρημάτισε για ένα διάστημα κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της «Νέας Πολιτικής Κινήσεως» και πέτυχε τελικά να είναι ο συντάκτης και ο διεκπεραιωτής του πρωτοκόλλου συνεργασίας Σοφοκλή Βενιζέλου και Γεωργίου Παπανδρέου που οδήγησε στη νίκη το κόμμα «Ένωσις Κέντρου» και το 1963, στη διάρκεια των κυβερνήσεων που σχηματίστηκαν. Το 1936 εξελέγη αντιπρόεδρος και στις 19 Μαρτίου 1963 εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής στη δεύτερη ψηφοφορία, καθώς στην πρώτη υπήρξε αντίθετη ψήφος 33 βουλευτών της Ενώσεως Κέντρου, ενώ σε 30 από τα ψηφοδέλτια είχε γραφεί η λέξη «Δημοκρατία». Ως υποκινητές της κινήσεως διαγράφηκαν πρόσκαιρα, οι Ηλίας Τσιριμώκος και Σωτήρης Παπαπολίτης. Τη θητεία του ως προέδρου της Βουλής αναφέρεται ότι τη χαρακτήριζε υπερβολική τυπολατρεία και ακραίος συντηρητισμός [4].
Πρωθυπουργός
Το 1965, ως πρόεδρος της Βουλής [5], διαφώνησε με τον Γεώργιο Παπανδρέου, που αποφάσισε να παραιτηθεί διαφωνώντας στην επιλογή του υπουργού Εθνικής Αμύνης και επέμενε να αναλάβει προσωπικά το υπουργείο Άμυνας, την ίδια περίοδο που ο γιος του Ανδρέας Παπανδρέου, φέρονταν αναμεμιγμένος στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, χωρίς να περιμένει την ολοκλήρωση της έρευνας. Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής, στις 14 Ιουλίου 1965 14μελής αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βουλής με επικεφαλής τον πρόεδρο της Γεώργιο Αθανασιάδη–Νόβα επρόκειτο να επισκεφθεί το Δυτικό Βερολίνο, για να συμμετάσχει στις συνεδριάσεις της επιτροπής σύνδεσης Ελλάδας – ΕΟΚ. Όμως την επόμενη ημέρα 15 Ιουλίου, τα δημοσιεύματα ανέφεραν ότι,
«….Των συνεδριάσεων, αι οποίαι θα αρχίσουν σήμερον εις Κογκρές Χαλλέ του Βερολίνου και θα διαρκέσουν μέχρι του προσεχούς Σαββάτου, θα προεδρεύσει ο αντιπρόεδρος της ελληνικής επιτροπής τέως υπουργός κ. Μελάς. Ο πρόεδρος της Βουλής κ. Νόβας δεν αφίχθη εις Βερολίνον».
Το μεσημέρι της 15ης Ιουλίου το υπουργείο Δημοσίας Τάξεως, στο οποίο ήταν υπουργός ο Πολυχρόνης Πολυχρονίδης, πολιτικός αντίπαλος στα Χανιά του Κωνσταντίνου Μηστοτάκη, γνωστοποίησε ότι,
«…συνελήφθησαν την νύκτα οι Δημήτριος Ν. Δημόπουλος, ετών 21, και Χαράλαμπος Ι. Τσακίρογλου, ετών 17, αναγράφοντες εις τους τοίχους οικιών της περιοχής Πατησίων συνθήματα: «Κάτω ο Βασιλεύς, ΚΚΕ, Κάτω η Αυλή». Ούτοι ωμολόγησαν ότι ανήκουν εις την Νεολαίαν της ΕΡΕ και εξετέλουν εντολάς. Μετ’ αυτών υπήρχε και τρίτος ο οποίος διέφυγε την σύλληψιν και καταζητείται. Οι συλληφθέντες επρόκειτο να παραπεμφθούν εντός της πρωίας εις τον Εισαγγελέα διά τα περαιτέρω».
Στις 7 το απόγευμα της Πέμπτης 15 Ιουλίου 1965 τελείωσε η συνάντηση του τότε βασιλιά Κωνσταντίνου με τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, ο οποίος δήλωσε στους εκπροσώπους του Τύπου,
«…Επήλθε διαφωνία. Αύριον θα υποβάλω την παραίτησιν της κυβερνήσεως».
Μετά την παραίτηση του Παπανδρέου αποδέχτηκε την πρόταση του βασιλιά Κωνσταντίνου, που είχε σχετική εισήγηση από τον Χρήστο Σγουρίτσα, καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και στις 15 Ιουλίου 1965 σχημάτισε κυβέρνηση [6]. Στις 8.10 το βράδυ της 15ης Ιουλίου, έφτασε στα Ανάκτορα ο βουλευτής της Ενώσεως Κέντρου Ιωάννης Τούμπας και πέντε λεπτά αργότερα ο υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Κωστόπουλος, οι οποίοι μαζί με τον Γεώργιο Αθανασιάδη-Νόωβα, ορκίστηκαν στις 8.25 ενώπιον του βασιλέως από τον αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο, ο Κωστόπουλος ως υπουργός Εθνικής Αμύνης, ενώ ο Τούμπας ανέλαβε το υπουργείο Δημοσίας Τάξεως. Την επομένη ημέρα η κυβέρνηση συμπληρώθηκε με τους Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, Παπασπύρου, Αλαμανή, Μπακατσέλο, Ρουσόπουλο, Κωστή, Βασματζίδη, Βερνίκο, Αποστολάκο, Διαμαντόπουλο, Αβραμίδη, Πιτούλη και Δενδρινό, ενώ στις 20 Ιουλίου ορκίστηκαν και οι Μελάς, Λουλακάκης, Στεφανάκης, Ηγουμενάκης και Τσουδερός.
Στις 21 Ιουλίου στις 10 το βράδυ, στη συμβολή των οδών Σταδίου και Χρήστου Λαδά, σκοτώθηκε από αστυνομικούς ο 22χρονος Σωτήρης Πέτρουλας, φοιτητής της Ανωτάτης Εμπορικής, μετέπειτα ΑΣΟΕΕ και σήμερα Οικονομικό Πανεπιστήμιο. Λίγο μετά τα μεσάνυκτα της 4ης Αυγούστου η κυβέρνηση του καταψηφίστηκε, συγκέντρωσε 167 όχι και μόλις 131 ναι. Υπέρ της κυβερνήσεως Νόβα ψήφισαν τα 21 μέλη της, οι βουλευτές της Ενώσεως Κέντρου, Δρούλιας, Λώρας και Ρέντης, ο Πέτρος Γαρουφαλιάς, 98 βουλευτές της ΕΡΕ και οι 8 του Κόμματος Προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη, κατά 145 βουλευτές της Ενώσεως Κέντρου και οι 22 της ΕΔΑ, ενώ απόντες ήταν οι βουλευτές Ψαρρός της Ενώσεως Κέντρου και Σπύρου της ΕΡΕ, που με τηλεγραφήματά τους έλεγαν ότι αν ήταν παρόντες, θα ψήφιζαν «ναι».
Στην ψηφοφορία ο Γεώργιος Παπανδρέου, που είχε κρατήσει την έδρα του στο νομό Θεσσαλονίκης, ψηφίζει όρθιος σηκώνοντας το χέρι και φωνάζοντας δύο φορές «όχι» και αποχωρεί δίχως να καθίσει. Την ίδια ώρα οι βουλευτές Γιάννης Χαραλαμπόπουλος της Ενώσεως Κέντρου, μετέπειτα αντιπρόεδρος κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου, και Γεώργιος Σταμάτης της Ε.Ρ.Ε., έρχονται στα χέρια και χωρίζουν με την παρέμβαση των Γιάννη Βαρβιτσιώτη και Τάσου Κολοκυθά. Παρά την καταψήφιση του, ο Αθανασιάδης παρέμεινε στη θέση του Πρωθυπουργού και παραιτήθηκε στις 20 Αυγούστου 1965, παραδίδοντας στον Ηλία Τσιριμώκο, που τον διαδέχθηκε. Βοήθησε τον Ηλία Τσιριμώκο, στον σχηματισμό κυβερνήσεως, όπως και τον Στέφανο Στεφανόπουλο, που πήρε τελικά ψήφο εμπιστοσύνης στις 17 Σεπτεμβρίου 1965 και συμμετείχε, την περίοδο 1965-66 και μέχρι την παραίτησή της, στην κυβέρνηση του, ως αντιπρόεδρος.
Ψευδολογίες
Η απόφασή του Αθανασιάδη να σχηματίσει την πρώτη κυβέρνηση, που χαρακτηρίστηκε ως των «αποστατών», τον κατέστησε αντικείμενο αισχρής προπαγάνδας, αδίκων επιθέσεων και εξευτελιστικών χλευασμών και είναι χαρακτηριστικό ότι του αποδόθηκε το προσωνύμιο «Γαργάλατας», καθώς υποτίθεται ότι ήταν ο συντάκτης ποιήματος, που εμφανίστηκε πρώτη φορά σε Αθηναϊκή εφημερίδα [7] και περιλάμβανε το τετράστιχο:
«Ήταν τα στήθια σου άσπρα, σαν τα γάλατα, και μούλεγες γαργάλα τα, γαργάλα τα...».
Σύμφωνα με την ομολογία του Λευτέρη Παπαδόπουλου [8] [9] [10], στιχουργού και δημοσιογράφου για δεκαετίες στην εφημερίδα «Τα Νέα», ο πραγματικός συντάκτης που δίστιχου που αποδόθηκε στον Αθανασιάδη, ήταν ο δημοσιογράφος Κώστας Σταματίου, κινηματογραφικός κριτικός και συντάκτης της στήλης «Αδιακρισίες», που δημοσιεύονταν στη δεύτερη σελίδα της εφημερίδας, με χιουμοριστικά σχόλια από την πολιτική επικαιρότητα. Σύμφωνα με τον Παπαδόπουλο
«...ο Σταματίου έλεγε σε όλους πως το «Γαργάλατα» ήταν όντως «έργο» του Νόβα, αλλά επρόκειτο για ψεύδος....».
Το δίστιχο δημοσιεύθηκε στις 29 Ιουλίου 1965 στη στήλη «Αδιακρισίες», πριν την έναρξη της συζητήσεως στη Βουλή, μέσα σε πλαίσιο, ενώ στις 31 Ιουλίου δημοσιεύθηκε γελοιογραφία του Φωκίωνα Δημητριάδη και στο χρονογράφημα της ημέρας ο Δημήτριος Ψαθάς σημείωνε:
«...Δεν μπορεί ένας χριστιανός που έχει γράψει τα γάλατα και τα γαργάλατα να γίνει κυβερνήτης μιας χώρας κι ενός ολόκληρου λαού....».
Συγγραφικό / Λογοτεχνικό έργο
Τον Απρίλιο του 1955 εκλέχθηκε με 22 ψήφους έναντι 10 του Στρατή Μυριβήλη, μέλος [11] της Ακαδημίας Αθηνών και το 1965 διατέλεσε πρόεδρος της [12]. Από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία, και δημοσίευσε κυρίως ποιήματα, κυρίως με το ψευδώνυμο «Γεώργιος Αθάνας». Το ποιητικό του έργο εμφορείται από μία «πρωτογενή» απλότητα και ομορφιά, και από μια πνοή ρουμελιώτικης λεβεντιάς. Μέσα από το έργο του σκιαγραφείται η χωριάτικη ζωή, τα επαρχιώτικα ήθη και ζωντανεύει το ελληνικό τοπίο, η ελληνική φύση. Το έργο του είναι μεγάλο και διακρίνεται για τον τεράστιο και αρμονικό γλωσσολογικό του πλούτο. Ασχολήθηκε με την πεζογραφία, την ποίηση και το δοκίμιο, ενώ η ελευθερία, η ειρήνη, η ήσυχη και ειρηνική ζωή του χωριού, καθώς και η χριστιανική αγάπη είναι τα θέματα της ποιήσεως του, ενώ πολλά από τα ποιήματα του μελοποιήθηκαν [13]. Χαρακτηρίσθηκε «άξιος συνεχιστής, της νεοελληνικής λογοτεχνικής παράδοσης, του οποίου η αφηγηματική τέχνη αποπνέει ένα άρωμα φινέτσας και ευγένειας». Το όνομα «Γιώργος Αθάνας» έχει δοθεί σε βραβείο το οποίο απονέμει η Ακαδημία Αθηνών, για το οποίο ο Αθανασιάδης κληροδότησε μέρος της περιουσίας του και περιλαμβάνεται μεταξύ των ευεργετών της [14].
Ποιητικές συλλογές
Η πρώτη του ποιητική συλλογή
- «Πρωινό ξεκίνημα», το 1919, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης», υμνεί την ομορφιά της ελληνικής φύσης και την αγνή και άδολη καρδιά του Έλληνα που ζει στην επαρχία. Η «Διάπλασις των Παίδων» έγραψε:
«…Ο κ. Αθάνας είναι αληθινός και ειλικρινής. Μας παρουσιάζει όλο του το φως, χωρίς να τον μέλη αν δεν είναι ήλιος... υπόσχεται πως θα ξετυλιχθή σε λαμπρό ποιητή..» [15].
Ακολούθησαν τα ποιητικά έργα
- «Αγάπη στον Έπαχτο-Τραγούδια 1918- 1921», το 1922, συνολικά 111 ποιήματα, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης», αφιερωμένη στον αδελφό του Θεμιστοκλή,
- «Καιρός Πολέμου», το 1924, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης», συλλογή από ποιήματα της περιόδου 1918-19, που βραβεύτηκε στο Φιλαδέλφειο διαγωνισμό, η συλλογή είναι αφιερωμένη στη μητέρα του,
- «Ειρμός», το 1929, εκδόσεις «Πυρσός»,
- «Δέκα έρωτες», το 1931,
- «Απλοϊκές Ψυχές», το 1931,
- «Δροσεροί Καϋμοί», το 1938, σάτιρα των κοσμικών Αθηναίων,
- «Τραγούδια των Βουνών», το 1953, εκδόσεις «Άλφα»,
- «Ευδοκία», το 1955, εκδόσεις «Άλφα» Ι. Μ. Σκαζίκη, η συλλογή είναι αφιερωμένη στη σύζυγό του Μαρία,
- «Βαθιές Ρίζες», το 1968,
- «Τίμια Δώρα», το 1969, εκδόσεις «Εστία»,
- «Αστέγνωτο Δάκρυ», το 1971, εκδόσεις «Εστία»,
- «Ανώνυμου Δοκίμια», το 1971,
- «Αίνος και θρήνος-Αφιέρωμα στα πενήντα χρόνια του ξεριζωμού», το 1972, έκδοση «Βιβλιοπωλείο της Εστίας»,
- «Μονοκοντυλιές» το 1975,
- «Τραγούδια των Βουνών» 2η σειρά, το 1980, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης»,
- «Ανά τον θερισμένον αγρόν» το 1982, εκδόσεις «Πιτσιλός»,
- Μυθογραφήματα του καιρού μας», το 1987, εκδόσεις «Πιτσιλός»,
- «Quadretti Italiani», [Ιταλικές μακέτες].
Διηγήματα
Δημοσίευσε τα έργα
- «Το πράσινο καπέλο», το 1918, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης», ηθογραφικό έργο,
- «10 έρωτες» το 1925, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης»,
- «Απλοϊκές Ψυχές», το 1932, εκδόσεις «Ι.Ν.Σιδέρης», για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο «Δημήτριος Βικέλας» της Ακαδημίας Αθηνών,
- «Βαθιές Ρίζες», το 1968.
Δοκίμιο
- «Η ναυμαχία της Ναυπάκτου».
Συγκεντρωτικές εκδόσεις
- «Ιστορικά μελετήματα», το 1998, Επιμέλεια–Εισαγωγή Θανάση Παπαθανασόπουλου, Ναύπακτος, έκδοση Ιδρύματος Γ. & Μ. Αθανασιάδη–Νόβα,
- «Φιλολογικά μελετήματα», το 1998, Φιλολογική επιμέλεια–Εισαγωγή Θανάση Παπαθανασόπουλου. Αθήνα, έκδοση ιδρύματος Γ. & Μ. Αθανασιάδη–Νόβα.
Το τέλος του
Ο Αθανασιάδης εμφανίστηκε δημόσια για τελευταία φορά το βράδυ της 23ης Ιουλίου 1974 στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών [16] στο προεδρικό μέγαρο, το βράδυ της πτώσεως του στρατιωτικού καθεστώτος. Έκτοτε αποσύρθηκε, ως το θάνατό του, στη γενέτειρά του, όπου την Κυριακή 29 Ιουλίου 2012, στο χώρο της Παπαχαραλαμπείου Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του [17] που είναι έργο του γλύπτη Ηλία Βαγγέλη, ενώ λειτουργεί το ίδρυμα Γεωργίου και Μαρίας Αθανασιάδη-Νόβα.
Κληροδοτήματα
Ο Αθανασιάδης και η σύζυγό του αναδείχθηκαν μεγάλοι δωρητές και ευεργέτες της Ναυπάκτου, στην οποία κατέλειπαν τις πηγές Νόβα και το περιβόλι Νόβα στο Γρίμποβο, ενώ δημιούργησαν το Ίδρυμα Γεωργίου και Μαρίας Αθανασιάδη-Νόβα. Η δωρεά του δεν εκτιμήθηκε από το Ελληνικό κράτος και στα εγκαίνια του ξενοδοχείου «Ξενία», αντιμετωπίστηκε με αχαρακτήριστο τρόπο από τον Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, τότε υπουργό της κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος αρνήθηκε να τον χαιρετίσει. Η ενέργεια αυτή σε συνδυασμό με τη μη αξιοποίηση των κληροδοτημάτων του από το Δήμο Ναυπάκτου, τον οδήγησαν στην ανάκληση της αρχικής του κληροδοσίας, που πρόβλεπε να περιέλθει στο δήμο και η οικία Νόβα, αρχοντικό και θαυμάσιο Μουσείο, με πλούσιες βιβλιοθήκες, ανεκτίμητα έργα τέχνης και χειρόγραφα.
Εσωτερική αρθρογραφία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- [Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας Επιμέλεια: Αριστείδης Αθανασιάδης-Σισμάνης]
- [Συγκρότηση της κυβέρνησης του Γεώργιου Αθανασιάδη-Νόβα Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, Διάρκεια 01:55 - 02:45]
- [Εγκαίνια 3ης Έκθεσης Χειροτεχνίας στο ΚΑΤ παρουσία της Βασίλισσας Φρειδερίκης Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο]
- [Γυμναστικές επιδείξεις της Σχολής Αναβρύτων με συμμετοχή του Διαδόχου Κωνσταντίνου Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο]
- [Γεώργιος Αθάνας-Ποιήματα]
- [Τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αθανασιάδη στη Ναύπακτο
- [Δοξαστικό της εξόδου του Μεσολογγίου Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας]
Παραπομπές
- ↑ [Η Ναύπακτος τιμά τον Γεώργιο Αθάνα Εφημερίδα «Εμπρός» Ναυπάκτου, 10 Αυγούστου 2012]
- ↑ [Γεώργιος Αθάνας Κάτω Βίτσα Ζαγορίου]
- ↑ [Γεώργιος Αθάνας]
- ↑ Η Αποστασία, ο Τέως και ο Μητσοτάκης. Εφημερίδα «Το Βήμα», 25 Μαΐου 2008
- ↑ [Έναρξη των εργασιών της Β΄ Τακτικής Συνόδου της Βουλής των Ελλήνων και εκλογή Προέδρου του σώματος «Ελληνικά Επίκαιρα», Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο]
- ↑ [Κυβέρνησις ΝΟΒΑ-ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ]
- ↑ [Εφημερίδα «Τα Νέα», 29 Ιουλίου 1965, στήλη «Αδιάκριτοι» 2η σελίδα (επί διευθύνσεως Κώστα Νίτσου)
- ↑ [Εφημερίδα «Τα Νέα», Μαρτυρία-Ο αληθινός δημιουργός του θρυλικού «Γαργάλατα»-Του Λευτέρη Π. Παπαδόπουλου, αριθμός φύλλου 17902, 30η Μαρτίου 2004.]
- ↑ [Γράμματα στις Ματιές, «Γαργάλατα», Εφημερίδα «Τα Νέα», Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2012. Η εφημερίδα έχει κλειδώσει την πρόσβαση στο αρχείο της και το κείμενο είναι διαθέσιμο μόνο σε ιστολόγια]
- ↑ [Ο αληθινός δημιουργός του θρυλικού «Γαργάλατα» Εφημερίδα «Τα Νέα», Μαρτυρία-Ο αληθινός δημιουργός του θρυλικού «Γαργάλατα»-Λευτέρης Π. Παπαδόπουλος, 5 Ιανουαρίου 2012.]
- ↑ [Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής.]
- ↑ [Πρόεδροι της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής]
- ↑ [Γιώργος Αθάνας (Στιχουργός)]
- ↑ [Ακαδημία Αθηνών, Ευεργέτες-Δωρητές-Αθλοθέτες]
- ↑ [Ιστορικό αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, σελίδες 60η-61η.
- ↑ [Σύσκεψη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας Στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη Ελληνικά Επίκαιρα, διάρκεια 02:41-03:11, Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο]
- ↑ [Αποκαλυπτήρια τού ποιητού καί πολιτικού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου]